مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

زبان خود را با محبت کردن و احترام گذاشتن مهار کنید

زبان خود را با محبت کردن و احترام گذاشتن مهار کنید

زبان خود را با محبت کردن و احترام گذاشتن مهار کنید

‏«هر یکی از شما نیز زن خود را مثل نَفْس خود محبت بنماید و زن شوهر خود را باید احترام نمود.‏» —‏ اَفَسُسیان ۵:‏۳۳‏.‏

۱،‏ ۲.‏ افراد متأهل چه سؤالی باید از خود بکنند و چرا؟‏

فرض کنید هدیه‌ای با یک بسته‌بندی قشنگ به شما می‌دهند.‏ متوجه می‌شوید روی آن برچسبی زده‌اند بدین عنوان:‏ «با احتیاط حمل کنید.‏» آیا به توصیهٔ برچسب عمل خواهید کرد یا نه؟‏ بدیهی است که با دیدن چنین توصیه‌ای بسته را به دقت و با احتیاط حمل خواهید کرد به خصوص اگر از محتوای آن باخبر نباشید.‏

۲ نَعُومی،‏ بیوه‌زنی اسرائیلی،‏ به دو عروسش به نام‌های عُرْفَه و روت که هر دو شوهرانشان را از دست داده بودند گفت:‏ ‏«خداوند به شما عطا کند که هر یکی از شما در خانهٔ شوهر خود راحت یابید.‏» (‏ روت ۱:‏۳-‏۹‏)‏ در کتاب مقدّس در خصوص زنِ خوب آمده است:‏ «خانه و دولت ارث اجدادی است،‏ اما زوجهٔ عاقله از جانب خداوند است.‏» (‏ امثال ۱۹:‏۱۴‏)‏ چیزی که «عطا» می‌گردد در واقع هدیه‌ای است که به کسی بخشیده می‌شود.‏ از این رو،‏ اگر شما متأهلید باید همسر خود را به چشم یک عطیه نگاه کنید یعنی هدیه‌ای از جانب خدا.‏ حال،‏ با این عطیه یا هدیه چگونه رفتار می‌کنید؟‏

۳.‏ پولُس رسول چه اصل پرفایده را به زنان و شوهران گوشزد کرد؟‏

۳ پولُس رسول به مسیحیان قرن اوّل نوشت:‏ «هر یکی از شما نیز زن خود را مثل نَفْس خود محبت بنماید و زن شوهر خود را باید احترام نمود.‏» (‏ اَفَسُسیان ۵:‏۳۳‏)‏ در این مقاله خواهیم خواند که زنان و شوهران چگونه می‌توانند این اصل را در مورد طرز صحبتشان به کار بگیرند.‏

مواظب ‹شریر سرکش› باشید

۴.‏ چگونه است که زبان می‌تواند دردآور یا التیام‌بخش باشد؟‏

۴ یعقوب،‏ یکی از نگارندگان کتاب مقدّس می‌گوید که زبان «شرارتی سرکش و پر از زهر قاتل [کشنده] است!‏» (‏ یعقوب ۳:‏۸‏)‏ یعقوب یک چیز را خوب می‌دانست:‏ زبان نیشدار و زهرآگین هلاکت می‌آورد.‏ بی‌شک یعقوب با این مَثَل کتاب امثال که سخنان نسنجیده و باطل به مانند «ضرب شمشیر» است آشنا بود.‏ اما در همین مَثَل آمده است که «زبان حکیمان شفا می‌بخشد.‏» (‏ امثال ۱۲:‏۱۸‏)‏ در حقیقت،‏ طرز صحبت می‌تواند تأثیری بسیار عمیق بر شنونده بگذارد؛‏ می‌تواند دردآور باشد یا التیام‌بخش.‏ طرز صحبت شما چگونه است؟‏ آیا بر همسرتان تأثیر خوب می‌گذارد یا بد؟‏ اگر همین سؤال را از همسرتان بکنید،‏ به نظر شما جواب او چه خواهد بود؟‏

۵،‏ ۶.‏ چه عواملی مهار کردن زبان را برای بعضی از افراد سخت می‌کند؟‏

۵ اگر زندگی زناشویی شما نیز پر از سخنان دردآور شده است نومید نشوید.‏ چاره‌ای برای حل این مسئله وجود دارد.‏ برای بهبود بخشیدن اوضاع باید زحمت بکشید،‏ چرا که با نَفْس ناکامل و زبون خود روبرو هستید.‏ گناه ناشی از ناکاملیت موروثی بر افکار ما در مورد دیگران و نحوهٔ صحبت با ایشان اثر منفی می‌گذارد.‏ یعقوب می‌نویسد:‏ «اگر کسی در سخن گفتن نلغزد،‏ او مرد کامل است و می‌تواند عنان تمام جسد خود را بکشد.‏» —‏ یعقوب ۳:‏۲‏.‏

۶ سوای ناکاملی،‏ عاملی دیگر هست که باعث می‌شود شخص عنان زبانش را از دست بدهد.‏ برخی در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که والدینشان «کینه‌دل و .‏ .‏ .‏ ناپرهیز و بی‌مروت» بوده‌اند.‏ (‏ ۲تیموتاؤس ۳:‏۱-‏۳‏)‏ طبعاً چنین کسانی از رفتار والدین خود الگو می‌گیرند و بعدها خود نیز همین رفتار را در خانواده‌شان پیش می‌گیرند.‏ اما ناکاملی و محیط ناسالم خانوادگی را نباید بهانه‌ای برای سخنان دردآور قرار داد.‏ البته،‏ آگاهی از تأثیر قوی این عوامل بر رفتار،‏ به ما کمک می‌کند تا پی ببریم که چرا مهار کردن زبان برای بعضی‌ها سخت است،‏ به خصوص وقتی که در وضعیتی دشوار قرار می‌گیرند.‏

‏‹بدگویی را ترک کنید›‏

۷.‏ منظور پِطْرُس رسول از این که مسیحیان ‹هر قِسم بدگویی را ترک کنند› چه بود؟‏

۷ گذشته از عوامل مذکور،‏ کسی که به طور دردآور و آزاردهنده با همسرش صحبت می‌کند در اصل نشان می‌دهد که همسرش را دوست ندارد و برایش احترام قائل نیست.‏ بدین جهت پِطْرُس رسول به مسیحیان تذکر داد که ‹هر قِسم بدگویی را ترک کنند.‏› (‏ ۱پِطْرُس ۲:‏۱‏)‏ کلمهٔ یونانی‌ای که در اینجا «بدگویی» ترجمه شده است مفهوم «سخن توهین‌آمیز» را دارد که در اصل یک نوع حمله به شخص مقابل محسوب می‌شود.‏ چه تعریف واضحی از اثرات زبان عنان‌گسیخته!‏

۸،‏ ۹.‏ سخنان نیشدار چه عواقبی به همراه دارد و چرا زن و شوهر نباید این گونه سخنان را به زبان آورند؟‏

۸ شاید برای بعضی‌ها سخنان اهانت‌آمیز آنقدرها جدّی نباشد.‏ ولی باید تأثیرات مضر آن را روی احساسات یکی از طرفین،‏ زن یا شوهر،‏ در نظر گرفت.‏ مثلاً اگر کسی همسر خود را کودن،‏ تنبل یا خودخواه بخواند در واقع شخصیت او را حقیر جلوه می‌دهد.‏ آیا چنین سخنانی دردآور نیست؟‏ گاهی اوقات شخص ممکن است ضعف همسرش را بیش از حد بزرگ کرده،‏ با قطعیت و مبالغهٔ تمام به وی تهمت‌های بی‌جا بزند.‏ آیا سخنانی همچون «همیشه به فکر خودتی» یا ‏«اصلاً مرا دوست نداری» اغراق محض نمی‌باشند؟‏ سخنانی از این قبیل،‏ طرف صحبت را تحریک و وادار می‌کند تا به دفاع از خود برآید.‏ این گونه عکس‌العمل‌ها جرقهٔ لازم را برای یک مشاجرهٔ سخت فراهم می‌کند.‏ —‏ یعقوب ۳:‏۵‏.‏

۹ گفتگویی که پر از سخنان نیشدار باشد رابطهٔ زن و شوهر را شدیداً تحت فشار قرار می‌دهد که بی‌شک عواقبی بد به همراه خواهد داشت.‏ امثال ۲۵:‏۲۴ می‌گوید:‏ «ساکن بودن در گوشهٔ پشت‌بام بهتر است از بودن با زن جنگجو در خانهٔ مشترک.‏» البته همین مَثَل را می‌توان در بارهٔ شوهر جنگجو به کار برد.‏ به مرور زمان سخنان دردآور شوهر یا زن چنان رابطهٔ زناشویی آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد که ممکن است زن یا شوهر به این نتیجه برسد که همسرش او را نمی‌خواهد یا اصلاً دوست ندارد،‏ و از آن بدتر متقاعد شود که شخصی فرومایه و دوست‌نداشتنی است.‏ پس مهار کردن زبان بسیار مهم است.‏ این کار را چگونه می‌توان کرد؟‏

‏‹عنان زبان خود را بکشید›‏

۱۰.‏ چرا لازم است عنان زبان خود را بکشیم؟‏

۱۰ یعقوب ۳:‏۸ می‌گوید:‏ «زبان را کسی از مردمان نمی‌تواند رام کند.‏» انسان با گذاشتن افسار بر دهان اسب،‏ می‌تواند آن را رام و هدایت کند.‏ همین طور با گذاشتن عنان بر زبان خود،‏ می‌تواند آن را بکشد یعنی بر آن تسلّط یابد.‏ به گفتهٔ یعقوب:‏ «اگر کسی از شما گمان برد که پرستندهٔ خدا است و عنان زبان خود را نکشد بلکه دل خود را فریب دهد،‏ پرستش او باطل است.‏» (‏ یعقوب ۱:‏۲۶؛‏ ۳:‏۲،‏ ۳‏)‏ از این آیه پی می‌بریم که طرز صحبت کردن امری بسیار جدّی و مهم است؛‏ نه فقط بر رابطهٔ زن و شوهر اثر می‌گذارد بلکه بر رابطهٔ شخصی آن‌ها با یَهُوَه خدا نیز تأثیر می‌گذارد.‏ —‏ ۱پِطْرُس ۳:‏۷‏.‏

۱۱.‏ یکی از دو همسر چگونه می‌تواند اختلافات را زود رفع کند تا به مشاجره و بگومگو نینجامد؟‏

۱۱ پس عاقلانه است که به هنگام صحبت با همسرمان مواظب حرف زدنمان باشیم.‏ در مواقع بحرانی یا ناخوشایند از کشمکش و درگیری بکاهیم.‏ برای مثال به وضعیتی که در خانوادهٔ اسحاق و زنش رِفقَه پیش آمد نگاهی بیندازیم.‏ در پیدایش ۲۷:‏۴۶–‏۲۸:‏۴ آمده است:‏ «رِفقَه به اسحاق گفت:‏ ‹به سبب دختران حِتّ از جان خود بیزار شده‌ام.‏ اگر یعقوب زنی از دختران حِتّ،‏ مثل اینانی که دختران این زمینند بگیرد،‏ مرا از حیات چه فایده خواهد بود.‏› » از قرار معلوم اسحاق در مقابل شکایت همسرش عکس‌العملی حاد و شدید از خود نشان نداد.‏ بلکه پسرش یعقوب را نزد خویشان خود فرستاد تا زنی خداترس برای خود اختیار کند که مطمئناً دلواپسی و نگرانی مادرش رِفقَه را برطرف می‌ساخت.‏ فرض کنید بین شما و همسرتان اختلاف‌نظر پیش آمده است.‏ اگر به جای به کار بردن ضمیر «تو،‏» به طور سنجیده از ضمیر «ما» استفاده کنید بسیاری از اختلافات کوچک را رفع خواهید کرد قبل از این که شدّت یافته،‏ به بگومگو و مشاجره بینجامند.‏ مثلاً به جای این که بگویید:‏ «تو هیچ وقت به من توجه نمی‌کنی» می‌توانید بگویید:‏ «کاش می‌شد اوقات بیشتری را در کنار هم بگذرانیم.‏» بدین صورت انگشت روی مشکل گذاشته‌اید نه روی نقطه ضعف شخص.‏ از ثابت کردن چه کسی حق دارد و چه کسی مقصر است خودداری کنید.‏ رومیان ۱۴:‏۱۹ در ترجمهٔ انجیل شریف می‌گوید:‏ «آنچه را که موجب صلح و سازش و تقویت یکدیگر می‌شود دنبال کنیم.‏»‏

‏‹تلخی و غیظ و خشم را از خود دور کنید›‏

۱۲.‏ برای مهار کردن زبان خود چه چیزی را باید از خدا بطلبیم و چرا؟‏

۱۲ مهار کردن زبان فقط به این مفهوم نیست که مواظب حرف زدنمان باشیم.‏ کلامی که از دهان بیرون می‌آید در واقع از دل می‌آید نه از دهان.‏ عیسی گفت:‏ «آدم نیکو از خزینهٔ [گنج‌خانه] خوب دل خود چیز نیکو برمی‌آورد و شخص شریر از خزینهٔ بد دل خویش چیز بد بیرون می‌آورد.‏ زیرا که از زیادتی دل زبان سخن می‌گوید.‏» (‏ لوقا ۶:‏۴۵‏)‏ پس برای مهار کردن زبانمان باید مثل داود از خدا چنین بطلبیم:‏ «ای خدا دل طاهر در من بیافرین و روح مستقیم در باطنم تازه بساز.‏» —‏ مزمور ۵۱:‏۱۰‏.‏

۱۳.‏ چگونه ممکن است «تلخی و غیظ و خشم» به «فریاد و بدگویی» بینجامد؟‏

۱۳ پولُس رسول به مسیحیان شهر اَفَسُس تأکید کرد که هم از به زبان آوردن سخنان نیشدار و دردآور خودداری کنند و هم بر احساسات قوی‌ای که محرک این سخنان ناشایست است چیره شوند.‏ وی نوشت:‏ «هر قِسم تلخی و غیظ و خشم و فریاد و بدگویی و خباثت را از خود دور کنید.‏» (‏ اَفَسُسیان ۴:‏۳۱‏)‏ توجه کنید که پولُس قبل از اشاره به «فریاد و بدگویی،‏» به «تلخی و غیظ و خشم» اشاره کرد.‏ پس خشم و غیظ اوّل درون انسان شعله‌ور می‌شود و بعد با سخنان زهرآگین و ناهنجار به بیرون فوران می‌کند.‏ پس مهم است که از خود بپرسید:‏ ‹آیا خشم و کینه مانند آتش زیر خاکستر در دلتان روشن است؟‏› آیا ‹شخصی تندخو و کج‌خلق هستید›؟‏ (‏ امثال ۲۹:‏۲۲‏)‏ اگر این توصیف در مورد شما مصداق دارد دست کمک به سوی یَهُوَه دراز کنید و از او بخواهید تا در چیره شدن بر این عیوب شما را یاری کند.‏ از او کمک بخواهید تا تسلّط بیشتری بر نَفْس خود داشته،‏ کنترلتان را از دست ندهید.‏ مزمور ۴:‏۴ می‌گوید:‏ «خشم گیرید و گناه مورزید.‏ در دل‌ها بر بسترهای خود تفکّر کنید و خاموش باشید.‏» اگر در موقعیتی قرار گرفتید که ممکن است کنترل خود را از دست بدهید،‏ زود به نصیحت امثال ۱۷:‏۱۴ عمل کنید که می‌گوید:‏ «مخاصمه را ترک کن قبل از آنکه به مجادله برسد.‏» چند دقیقه خود را از مخمصه کنار بکشید تا عصبانیت‌تان بخوابد و خطر بگذرد.‏

۱۴.‏ کینه‌توزی چه صدمه‌ای به زندگی زناشویی وارد می‌آورد؟‏

۱۴ روبرو شدن با ‹غیظ یا عصبانیت و خشم› کار آسانی نیست به خصوص اگر،‏ به نقل از پولُس،‏ از «تلخی» دل منشأ شده باشد.‏ کلمهٔ یونانی‌ای که پولُس در اینجا استفاده کرده،‏ «رنجیدگی خاطر و روحیهٔ آشتی‌ناپذیر» یا به عبارت دیگر کینه‌توزی و حس انتقامجویی توصیف شده است.‏ گاهی اوقات خصومت مانند دیواری قطور و بلند میان زن و شوهر فاصله‌ای طولانی ایجاد می‌کند.‏ این وضعیت باعث می‌شود سکوتی سرد و سنگین در خانه حکمفرما شود.‏ با کینه‌توزی یا دلخوری از اشتباهات گذشته مشکل حل نمی‌شود.‏ گذشته را نمی‌توان تغییر داد.‏ اگر از اشتباهی گذشت کردید آن را دوباره به یاد نیاورید.‏ فراموش نکنید،‏ محبت «سوءظن ندارد» یعنی کینهٔ گذشته‌ها را به دل نمی‌گیرد و به یاد نمی‌آورد.‏ —‏ ۱قُرِنتیان ۱۳:‏۴،‏ ۵‏.‏

۱۵.‏ آنانی که به سخنان خشن و ناملایم عادت کرده‌اند چگونه می‌توانند در طرز صحبت خود اصلاحاتی به وجود آورند؟‏

۱۵ چنانچه در خانواده‌ای بزرگ شده‌اید که سخنان خشن و ناملایم در آن مرسوم بوده و عادت شما شده است چکار باید بکنید؟‏ شما می‌توانید در خود اصلاحاتی به وجود آورید.‏ مطمئناً تا امروز با مواردی خاص در زندگی روبرو شده و با قرار دادن حد و مرز بر یک سری رفتارهایتان غالب آمده‌اید.‏ حال،‏ در مورد طرز صحبت‌تان چطور؟‏ آیا می‌توانید در این زمینه نیز حد و مرزی برای خود قرار دهید؟‏ آیا قبل از این که ناسزا بگویید می‌توانید جلوی زبانتان را بگیرید؟‏ رعایت حد و مرزی که اَفَسُسیان ۴:‏۲۹ برای همهٔ ما گذاشته است بسیار عاقلانه است.‏ در آنجا می‌خوانیم:‏ «هیچ سخن بد از دهان شما بیرون نیاید.‏» برای این کار باید اوّل ‹شخصیت کهنه را با اَعمالش از خود بیرون کنید و شخصیت تازه را بپوشید که به صورت خالق آن شخصیت،‏ با معرفت و شناخت کامل،‏ تازه می‌شود.‏› —‏ کُولُسیان ۳:‏۹،‏ ۱۰‏.‏

باید مشورت کنید

۱۶.‏ چرا سکوت اختیار کردن و حرف نزدن برای زن و شوهر زیان‌آور است؟‏

۱۶ اگر زن و شوهری سکوت اختیار کرده،‏ با یکدیگر حرف نزنند گره‌ای را از مشکلات خانوادگی‌شان باز نخواهند کرد و نتیجهٔ آن اسفبار خواهد بود.‏ دلیل چنین سکوتی حتماً این نیست که یکی از آن‌ها می‌خواهد دیگری را تنبیه کند،‏ بلکه ممکن است نتیجهٔ درماندگی و سرخوردگی باشد.‏ با این حال تنها نتیجه‌ای که از چنین سکوتی عاید می‌شود افزایش تنش و فشار روحی است و هیچ کمکی به حل مسئله نمی‌کند.‏ زنی می‌گوید:‏ «البته من و شوهرم بعد از مدتی دوباره با هم صحبت می‌کنیم،‏ ولی هیچ وقت در مورد مشکلمان حرف نمی‌زنیم.‏»‏

۱۷.‏ مسیحیان برای حل مشکلات زناشویی‌شان چه باید بکنند؟‏

۱۷ وقتی درگیری‌های زناشویی ادامه می‌یابد،‏ حل آن مشکل می‌شود.‏ امثال ۱۵:‏۲۲ هشدار می‌دهد:‏ «از عدم مشورت تدبیرها باطل می‌شود.‏ اما از کثرت مشورت‌دهندگان برقرار می‌ماند.‏» برای حل مشکل باید با همسرتان صحبت کنید.‏ سعی کنید با فکر و دلی باز به حرف‌های همسرتان گوش کنید.‏ اگر تلاش‌هایتان به جایی نرسید،‏ برای کمک گرفتن از پیران جماعت درنگ نکنید.‏ این مردان بالغ با کلام خدا آشنایند و در کاربرد اصول و آیات آن تجربه دارند.‏ آن‌ها می‌توانند برای شما «مثل پناه‌گاهی از باد و پوششی از طوفان» باشند.‏ —‏ اِشَعْیا ۳۲:‏۲‏.‏

زبان سرکش را می‌توانید مهار کنید

۱۸.‏ در رومیان ۷:‏۱۸-‏۲۳ چه کشمکش و نبرد درونی توصیف شده است؟‏

۱۸ مهار کردن زبان نبردی بسیار سخت است.‏ کنترل کردن رفتار و اَعمالمان نیز آسان‌تر نیست.‏ پولُس رسول این کشمکش و نبرد درونی را چنین توصیف کرده است:‏ «می‌دانم که در من یعنی در جسدم هیچ نیکویی ساکن نیست،‏ زیرا که اراده در من حاضر است اما صورت نیکو کردن نی.‏ زیرا آن نیکویی را که می‌خواهم نمی‌کنم،‏ بلکه بدی را که نمی‌خواهم می‌کنم.‏ پس چون آنچه را نمی‌خواهم می‌کنم،‏ من دیگر فاعل [عمل‌کنندهٔ] آن نیستم بلکه گناه که در من ساکن است.‏» از آنجا که «شریعت گناه که در اعضای» ما فعال است،‏ گرایش و تمایل نَفْسانی ما را وادار می‌کند از زبانمان و اعضای دیگر بدنمان به طرز نادرست و ناخوشایند استفاده کنیم.‏ (‏ رومیان ۷:‏۱۸-‏۲۳‏)‏ ولی باید با این گرایشات نَفْسانی به نبرد برخیزیم و با کمک خدا پیروز خواهیم شد.‏

۱۹،‏ ۲۰.‏ الگوی عیسی چگونه می‌تواند به زنان و شوهران در مهار کردن زبان خود کمک کند؟‏

۱۹ وقتی رابطهٔ زناشویی دو همسر پر از محبت و عشق و احترام باشد،‏ دیگر جایی برای سخنان دردآور و نیشدار وجود نخواهد داشت.‏ به عیسی فکر کنیم.‏ او هرگز با شاگردانش با تندی و خشونت صحبت نکرد.‏ در آخرین شب عیسی،‏ شاگردانش با هم مشاجره می‌کردند که کدام یک از آن‌ها بزرگ‌تر می‌باشد.‏ حتی در آن موقعیت عیسی آن‌ها را سرزنش نکرد و به آن‌ها تشر نزد.‏ (‏ لوقا ۲۲:‏۲۴-‏۲۷‏)‏ کتاب مقدّس این طور نصیحت می‌کند:‏ «ای شوهران زنان خود را محبت نمایید،‏ چنانکه مسیح هم کلیسا را محبت نمود و خویشتن را برای آن داد.‏» —‏ اَفَسُسیان ۵:‏۲۵‏.‏

۲۰ به زنان چطور؟‏ به زنان نیز این طور نصیحت داده شده است:‏ «زن شوهر خود را باید احترام نمود.‏» (‏ اَفَسُسیان ۵:‏۳۳‏)‏ آیا زنی که برای شوهرش احترام قائل است داد و فریاد کرده،‏ بدوبیراه می‌گوید؟‏ پولُس نوشت:‏ «می‌خواهم شما بدانید که سر هر مرد،‏ مسیح است و سر زن،‏ مرد و سر مسیح،‏ خدا.‏» (‏ ۱قُرِنتیان ۱۱:‏۳‏)‏ بنابراین،‏ زن باید مطیع سر خود یعنی شوهرش باشد همان طور که عیسی نیز مطیع سر خود یعنی یَهُوَه است.‏ (‏ کُولُسیان ۳:‏۱۸‏)‏ هیچ انسان ناکاملی نمی‌تواند کاملاً از الگوی عیسی تقلید کند.‏ ولی اگر زن و شوهر بکوشند «در اثر قدم‌های وی» گام بردارند آنگاه می‌توانند زبان خود را مهار کنند.‏ —‏ ۱پِطْرُس ۲:‏۲۱‏.‏

چه آموختید؟‏

‏• زبان سرکش چه صدمه‌ای به زندگی زناشویی می‌زند؟‏

‏• چرا مهار کردن زبان سخت است؟‏

‏• چگونه می‌توانیم مواظب حرف زدنمان باشیم؟‏

‏• اگر دچار مسائل زناشویی شدید چه باید بکنید؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۸]‏

پیران جماعت می‌توانند با کتاب مقدّس به شما کمک کنند