دیگران را در اطاعت از احکام خدا یاری رسانیم
دیگران را در اطاعت از احکام خدا یاری رسانیم
«آنچه در زمین نیکو واقع گشت کسانی میباشند که کلام را به دل راست و نیکو شنیده، آن را نگاه میدارند و با صبر، ثمر میآورند.» — لوقا ۸:۱۵.
۱، ۲. الف) کتاب آشنایی با تعالیم کتاب مقدّس برای چه منظور تدوین شده است؟ ب) در سالهای اخیر چگونه یَهُوَه تلاش شاهدان خود را در شاگردسازی برکت داده است؟
در خصوص کتاب آشنایی با تعالیم کتاب مقدّس خواهری پیشگام میگوید: «این کتاب واقعاً عالی است. * شاگردانم نیز آن را خیلی دوست دارند. با این کتاب میتوانم حتی با مردم کتاب مقدّس را دم در خانهشان مطالعه کنم.» برادر سالمندی در مورد این کتاب اظهار میدارد: «من در پنجاه سال گذشته عزیزان زیادی را به کمک نشریاتمان با یَهُوَه آشنا کردهام. ولی باید بگویم کتاب تعالیم کتاب مقدّس در نوع خود بینظیر است. تصاویر و تشبیهات آن خیلی دلنشین است.» آیا شما هم نظر مشابهی نسبت به این کتاب دارید؟ این کتاب آموزشی به نحوی تدوین و تنظیم شده است که بتوانیم با کمک آن به این حکم عیسی عمل کنیم که فرمود: «رفته، همهٔ امّتها را شاگرد سازید . . . ایشان را تعلیم دهید که همهٔ اموری را که به شما حکم کردهام حفظ کنند.» — متّیٰ ۲۸:۱۹، ۲۰.
۲ چقدر خدای مهربانمان شاد میشود وقتی شش میلیون و شصت هزار شاهد خود را میبیند که با دل و جان به حکم سَروَر خویش به امر شاگردسازی مشغول میباشند. ( امثال ۲۷:۱۱) واضح است که در این فعالیت از برکت یَهُوَه برخوردار بودهایم. گواه آن از نتایج به دستآمده در سال ۲۰۰۵ به خوبی قابل مشاهده است. طی این سال، در ۲۳۵ کشور به طور متوسط ۶٬۰۶۱٬۵۰۰ مطالعهٔ کتاب مقدّس گزارش شده است. از طریق این مطالعات بسیاری از مردم ‹چون کلام خدا را که از ما شنیدند، آن را به عنوان کلام انسانی نپذیرفتند، بلکه چنان که فیالحقیقت است کلام خدا.› ( ۱تَسّالونیکیان ۲:۱۳) در طی دو سال گذشته، بیش از نیم میلیون نفر زندگی خود را با معیارهای پاک خدا هماهنگ کرده و خود را به او وقف نمودهاند.
۳. در خصوص استفاده از کتاب تعالیم کتاب مقدّس به چه سؤالاتی پاسخ داده خواهد شد؟
۳ آیا شما نیز اخیراً این سعادت را داشتهاید کتاب مقدّس را به شخصی آموزش دهید؟ در سطح جهان اشخاصی هستند که «دل راست و نیکو» دارند و به مجرّد شنیدن کلام خدا «آن را نگاه میدارند و با صبر، ثمر میآورند.» ( لوقا ۸:۱۱-۱۵) چگونه میتوانیم کتاب «تعالیم کتاب مقدّس» را در امر شاگردسازی به کار گیریم؟ در ادامهٔ این مقاله میخواهیم به سه سؤال مهم پاسخ دهیم: ( ۱) چگونه تدریس کتاب مقدّس را آغاز کنیم؟ ( ۲) چه شیوهٔ تعلیمی مؤثر واقع میشود؟ ( ۳) چگونه میتوانیم از شاگرد خود معلّم بسازیم؟
چگونه تدریس کتاب مقدّس را آغاز کنیم؟
۴. چرا برخی مطالعهٔ کتاب مقدّس را بسیار دشوار میپندارند، و ما در این خصوص چه کار میتوانیم بکنیم؟
۴ فرض کنید شخصی از ما بخواهد که با یک جهش از روی یک جویبار عریض عبور کنیم. این کار شاید به نظر دشوار بیاید. ولی اگر وی سنگهایی در عرض جوی قرار دهد دیگر هراسی نخواهیم داشت و از جوی عبور خواهیم کرد. به همین ترتیب، وقتی به کسی که مشغلهٔ فراوان دارد پیشنهاد آموزش کتاب مقدّس را میکنیم شاید این کار در نظر وی بسیار دشوار بیاید و تصوّر کند که وقت و توان کافی برای آن نخواهد داشت. چه کار میتوانیم بکنیم؟ میتوانیم هر فصل کتاب را به بخشهای کوچکتر تقسیم و با وی مطالعه کنیم. اگر قبل از هر بازدید خودمان مطلب را خوب مطالعه کرده باشیم بهتر میتوانیم نوآموز را با خصوصیات یَهُوَه آشنا کنیم.
۵. چرا خوب است که کتاب تعالیم کتاب مقدّس را بخوانیم؟
۵ پیش از آن که بخواهیم کتاب تعالیم کتاب مقدّس را با شخصی مطالعه کنیم میباید خودمان کاملاً با مطالب آن آشنا شده باشیم. آیا شما این کتاب را تماماً خواندهاید؟ زوجی مسیحی در طول تعطیلاتشان در کنار دریا شروع به خواندن آن کردند. خانمی که فروشندهٔ دورهگرد بود پیش آنان آمد و چشمش به عنوان کتاب افتاد. وی چند ساعت پیش از آن، در دعا از خدا سؤال کرده بود که کتاب مقدّس واقعاً چه چیزی آموزش میدهد. زوج مسیحی با کمال میل یک نسخه از آن کتاب را به وی دادند. اگر ما نیز در جایی مانند اتاق انتظار نشستهایم یا در اوقات استراحت در سر کار یا در مدرسه هستیم میتوانیم فرصت را غنیمت بشماریم و این کتاب را حتی برای چندمین بار بخوانیم. ( اَفَسُسیان ۵:۱۵، ۱۶) با این کار مطالب کتاب به خوبی در ذهنمان جای میگیرد و برای صحبت در مورد آن حضور ذهن پیدا میکنیم.
۶، ۷. چگونه میتوانیم با کمک کتاب تعالیم کتاب مقدّس تدریس کتاب مقدّس را با مخاطبمان آغاز کنیم؟
۶ برای ارائهٔ این کتاب میتوانیم به تصاویر، آیات و سؤالات صفحات ۴، ۵ و ۶ رجوع کنیم. برای مثال، میتوانیم صحبتمان را چنین آغاز کنیم: «آیا شما کتابی را میشناسید که راهحلی برای مشکلات بشر ارائه دهد؟» پس از گوش کردن به نظرات شخص میتوانیم دوّم تیموتاؤس ۳:۱۶، ۱۷ را بخوانیم و توضیح دهیم که در کتاب مقدّس راهحلی برای مشکلات بشر ارائه شده است. سپس با نشان دادن صفحات ۴ و ۵ میتوانیم از شخص سؤال کنیم: «به نظر شما تحمّل کدام یک از مشکلاتی که در این صفحه میبینید دشوارتر است؟» وقتی شخص به یکی از تصاویر اشاره کرد میتوانیم آیهٔ مربوط به آن را بخوانیم و بعد به صفحهٔ ۶ رجوع کنیم و سؤال کنیم: «کدام یک از این شش سؤال برایتان جالبتر است؟» سپس به بخشی رجوع کنیم که سؤال مورد علاقهٔ شخص را پاسخ میدهد. در آخر هم بجاست که کتاب را به شخص تقدیم کنیم و برای ملاقات بعدی قراری بگذاریم.
۷ این شیوهٔ ارائهٔ کتاب حدوداً پنج دقیقه به طول میانجامد. ولی در همین چند دقیقه میتوانیم به موضوعاتی که ذهن شخص را به خود مشغول داشته پی ببریم، دو آیه برای وی بخوانیم، کمی آنها را توضیح دهیم و زمینه را برای بازدید بعدی مهیا کنیم. چه بسا مخاطب ما از همین گفتگوی کوتاه تا حدّی آرامش پیدا کند. شاید ما اوّلین کسی باشیم که بعد از مدتها سخنی تسلّیبخش به او میگوید. بدین صورت، حتی کسی که کار و مشغلهٔ فراوان دارد اشتیاق پیدا میکند که باز هم در فرصتی دیگر چند دقیقه از وقتش را به ما بدهد تا بتوانیم او را به ‹طریقی که به حیات› میانجامد هدایت کنیم. ( متّیٰ ۷:۱۴) رفتهرفته با بیشتر شدن علاقهٔ شخص به کتاب مقدّس میتوانیم مدت مطالعه را افزایش دهیم. برای این کار میتوانیم مشخصاً به شخص بگوییم که گفتگویمان چه مدت خواهد بود.
چه شیوهٔ تعلیمی مؤثر واقع میشود؟
۸، ۹. الف) چگونه میتوانیم شاگردمان را برای ایستادگی در برابر سختیها و موانع آماده سازیم؟ ب) در کجا میتوانیم مصالحی مقاوم برای بنای ایمانی استوار بیابیم؟
۸ وقتی شخص تصمیم میگیرد که اَعمالش را با اصول کتاب مقدّس هماهنگ کند، اغلب با موانعی روبرو میشود که پیشرفتش را کند میکند. پولُس رسول اظهار میدارد: «همهٔ کسانی که میخواهند در مسیح عیسی به دینداری زیست کنند، زحمت خواهند کشید.» ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۲) پولُس این زحمات و مشقّات را به آتش تشبیه میکند؛ آتشی که میتواند مصالح کمدوام ساختمانی را بسوزاند، اما قادر نیست به مواد پراستقامتی همچون طلا، نقره و سنگهای پرارزش آسیب رساند. ( ۱قُرِنتیان ۳:۱۰-۱۳؛ ۱پِطْرُس ۱:۶، ۷) برای این که شاگردمان خصوصیاتی پیدا کند که او را در برابر سختیها حفظ کند، باید به او کمک کنیم تا بنای ایمان خود را با مصالحی بسازد که آتش مشکلات بر آن بیاثر باشد.
۹ مزمورنویس ‹کلام یَهُوَه› را به نقرهای تشبیه میکند که هفت بار در کوره تصفیه شده است. ( مزمور ۱۲:۶) کتاب مقدّس حاوی مصالحی بادوام برای بنای ایمانی استوار است. ( مزمور ۱۹:۷-۱۱؛ امثال ۲:۱-۶) برای بنای چنین ایمانی کتاب تعالیم کتاب مقدّس به ما کمک میکند که چگونه از آیات استفاده کنیم.
۱۰. چگونه میتوانیم نظر شاگرد خود را به آیات مندرج در کتاب معطوف کنیم؟
۱۰ در طول مطالعه بجاست نظر شاگردمان را به آیات مندرج در بخشهای کتاب معطوف کنیم. با سؤالات سنجیده به او کمک کنیم اصول مهم کتاب مقدّس را بیاموزد و بتواند آنها را در زندگی خود به کار گیرد. نباید به شخص بگوییم چه کار بکند و چه کار نکند. عیسی در این خصوص سرمشق خوبی به ما داد. وقتی فقیهی در مورد موضوع به خصوصی از او سؤال کرد، عیسی به او گفت: «در تورات چه نوشته شده است و چگونه میخوانی؟» آن فقیه در جواب از کتاب مقدّس نقل کرد و عیسی او را راهنمایی کرد که تا آن اصل را در مورد خود به کار بندد. عیسی همچنین با استفاده از حکایتی به وی نشان داد که برای عمل کردن به آن چه تغییری باید در خود ایجاد کند. ( لوقا ۱۰:۲۵-۳۷) کتاب تعالیم کتاب مقدّس پر از تشبیهاتی است که میتوانیم با آن به شاگردمان طریق عمل کردن به اصول کتاب مقدّس را بیاموزیم.
۱۱. در هر جلسه چه مقدار از کتاب را میتوانیم مطالعه کنیم؟
۱۱ همان طور که عیسی تعالیم دشوار را با سخنان ساده بیان میکرد، این کتاب هم کلام خدا را به زبانی ساده و صریح تعلیم میدهد. ( متّیٰ ۷:۲۸، ۲۹) میباید مانند عیسی مطالب را به نحوی ساده، روشن و دقیق بیان کنیم. نباید به سرعت از روی مطالب بگذریم، بلکه باید مطابق اوضاع و توانایی شاگردمان مقدار مشخصی را در هر جلسه مطالعه کنیم. عیسی به حدّ توانایی شاگردانش به خوبی واقف بود و همان اندازه به آنان میآموخت که قادر به هضم آن بودند. — یوحنّا ۱۶:۱۲.
۱۲. چگونه میتوانیم از ضمیمهٔ کتاب استفاده کنیم؟
۱۲ کتاب تعالیم کتاب مقدّس دارای ضمیمهای حاوی
۱۴ موضوع است. با توجه به نیاز شاگردمان میتوانیم از مطالب این ضمیمه استفاده کنیم. برای مثال، اگر شاگردمان موضوعی را به درستی درک نکرده است یا به دلیل عقاید گذشتهاش در مورد برخی موضوعات سؤالات بیشتری دارد میتوانیم به وی پیشنهاد کنیم که بخشهایی از ضمیمه را که به آن موضوع مربوط میشود خودش بخواند. گاهی نیز برای مطالعهٔ آن به کمک ما نیاز پیدا میکند. بعضی از موضوعات مهم ضمیمه عبارتند از: «آیا انسان دارای روحی فناناپذیر است؟» یا «منظور از بابل عظیم در کتاب مکاشفه چیست؟» گاهی بهتر است خود ما این گونه بخشها را با شاگردمان مطالعه کنیم. چنانچه توجه کرده باشید برای بندهای این بخش از کتاب سؤالی در نظر گرفته نشده است، لذا میباید خودمان با مطالب آن آشنا باشیم که بتوانیم سؤالاتی بجا مطرح کنیم.۱۳. دعا چه نقشی در تقویت ایمان ایفا میکند؟
۱۳ در مزمور ۱۲۷:۱ آمده است: ‹اگر یَهُوَه خانه را بنا نکند، بنّایانش زحمت بیفایده میکشند.› این آیه نشان میدهد که برای آماده کردن دروس مطالعه نیاز به کمک یَهُوَه داریم. همچنین دعایی که پیش از هر جلسهٔ مطالعه و بعد از آن به درگاه یَهُوَه میآوریم میباید نشانگر نزدیکی و صمیمیت ما با یَهُوَه باشد. باید شاگردمان را ترغیب کنیم که برای درک کلام یَهُوَه از او حکمت بطلبد و برای عمل کردن به احکام او قوّت بخواهد. ( یعقوب ۱:۵) بدین صورت توان لازم را برای مقابله با مشکلات و تقویت ایمانش پیدا میکند.
چگونه میتوانیم از شاگرد خود معلّم بسازیم؟
۱۴. نوآموز کتاب مقدّس باید در چه جهت پیشرفت کند؟
۱۴ از آنجایی که نوآموز کتاب مقدّس میباید ‹همهٔ اموری را که عیسی حکم کرده است حفظ کند› لازم است از حد نوآموزی گذشته، معلّم کلام خدا شود. ( متّیٰ ۲۸:۱۹، ۲۰؛ اَعمال ۱:۶-۸) چگونه میتوانیم در این خصوص به شاگرد خود کمک کنیم؟
۱۵. چرا میباید شاگردمان را به جلسات دعوت کنیم؟
۱۵ بجاست که شاگردمان را از همان اوّلین جلسهٔ مطالعه ترغیب کنیم که با ما در جلسات جماعت حضور یابد. به او توضیح دهیم که در این جلسات مهارتهای لازم را برای تعلیم دادن کلام خدا به دست خواهد آورد. در آخر بعضی از جلسات مطالعه میتوانیم برنامهٔ آموزشای را که در جماعت و مجمعها میگیریم برای وی توضیح دهیم. مهم است که با شور و شوق از فواید این جلسات صحبت کنیم. ( عبرانیان ۱۰:۲۴، ۲۵) شاگرد با حضور مرتب در جلسات میتواند معلّم کلام خدا گردد.
۱۶، ۱۷. نوآموز کتاب مقدّس چه هدفهایی میتواند برای خود قرار دهد؟
۱۶ میتوانیم شاگردمان را ترغیب کنیم که برای خود هدفهایی معقول قرار دهد. مثلاً این که با خویشان و دوستانش نیز در مورد آنچه میآموزد صحبت کند. یا این که خواندن کل کتاب مقدّس را هدف خود قرار دهد. اگر از همان ابتدا خواندن کتاب مقدّس را عادت روزانهٔ خود کند، تا سالها بعد از تعمدیش نیز از آن بهره خواهد برد. به علاوه، میتوانیم این هدف را به او پیشنهاد کنیم که برای جواب دادن به سؤال اصلی هر بخش کتاب تعالیم کتاب مقدّس لااقل یک آیه را به خاطر بسپارد. بدین طریق چنان که کتاب مقدّس میگوید مسیحیای میشود که خجل نخواهد شد و ۲تیموتاؤس ۲:۱۵.
به درستی میتواند آیات کتاب مقدّس را به کار گیرد. —۱۷ این کافی نیست که شخص بتواند آیه یا خلاصهای از آن را از بر بگوید. بلکه باید در موقعیتی که کسی از او دلیل اعتقاداتش را سؤال میکند قادر باشد با کمک آیات دلیل و برهان بیاورد. این را میتوانیم با او تمرین کنیم. مثلاً خودمان نقش خویشاوند یا همکار وی را بازی کنیم و از او بخواهیم به سؤالات ما جواب دهد. در این حین میتوانیم وی را راهنمایی کنیم تا جوابش را در کمال آرامش و احترام ارائه دهد. — ۱پِطْرُس ۳:۱۵.
۱۸. وقتی شاگردمان شرایط لازم را برای موعظه کردن دارا شد، چگونه میتوانیم به او کمک کنیم؟
۱۸ رفتهرفته شاگردمان شرایط لازم را به دست میآورد تا با دیگران به موعظه برود. باید برای او کاملاً روشن کنیم که موعظه کردن موهبتی بسیار والاست. ( ۲قُرِنتیان ۴:۱، ۷) وقتی پیران مسیحی تشخیص دادند که شرایط لازم را برای موعظه کردن داراست، میتوانیم به او آموزش دهیم که چگونه سر صحبت را با دیگران باز کند. سپس میتوانیم او را در موعظه همراهی کنیم. شیوههای مختلف موعظه را به وی نشان دهیم. به او آموزش دهیم که چگونه زمینه را برای ملاقات بعدی فراهم کند و بازدید را به چه صورت انجام دهد. شیوهٔ موعظه کردن خود ما تأثیر بسزایی بر شاگردمان خواهد داشت. — لوقا ۶:۴۰.
‹خویشتن و شنوندهٔ خویش را نجات دهیم›
۱۹، ۲۰. ما چه هدفی میتوانیم برای خود بگذاریم؟
۱۹ شکی نیست که آشنا کردن یک نفر ‹به معرفت راستی› مستلزم تلاش بسیار است. ( ۱تیموتاؤس ۲:۴) ولی دیدن این که وی زندگی خود را تغییر میدهد و مطابق احکام خدا رفتار میکند یکی از بزرگترین شادیهای زندگی است. ( ۱تَسّالونیکیان ۲:۱۹، ۲۰) چه سعادت بزرگی داریم که در این آموزش عمومی ‹همکار خدا› محسوب میشویم! — ۱قُرِنتیان ۳:۹.
۲۰ به زودی یَهُوَه از طریق عیسی مسیح و فرشتگان پرقدرتش ‹آنانی را که خدا را نمیشناسند و انجیل خداوند ما عیسی مسیح را اطاعت نمیکنند› محکوم و معدوم خواهد کرد. ( ۲تَسّالونیکیان ۱:۶-۸) موضوع مرگ و زندگی انسانها مطرح است. پس بیایید برای خود یک هدف قرار دهیم؛ این که با کمک کتاب آشنایی با تعالیم کتاب مقدّس لااقل با یک نفر کتاب مقدّس را مطالعه کنیم. با این کار ‹خویشتن را و شنوندگان خویش را نیز نجات خواهیم داد.› ( ۱تیموتاؤس ۴:۱۶) آری، ما در دورانی بسیار حساس زندگی میکنیم و بیش از هر زمانی میباید در راه کمک به انسانها برای اطاعت از احکام خدا تلاش کنیم.
[پاورقی]
^ بند 1 چاپ شاهدان یَهُوَه.
مروری بر مقاله
• کتاب تعالیم کتاب مقدّس برای چه منظور تدوین شده است؟
• چگونه تدریس کتاب مقدّس را با کتاب تعالیم کتاب مقدّس آغاز کنیم؟
• چه شیوهٔ تعلیمی مؤثر واقع میشود؟
• چگونه میتوانیم از شاگرد خود معلّم بسازیم؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۹]
آیا شما نیز از این کتاب به نحو احسن استفاده میکنید؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۰]
گفتگویی کوتاه میتواند علاقهٔ شخص را به تعالیم کتاب مقدّس برانگیزد
[تصویر در صفحهٔ ۱۲]
چگونه میتوانیم نظر شاگردمان را به آیات کتاب مقدّس معطوف کنیم؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۳]
میباید نوآموز کتاب مقدّس را در راه پیشرفتش یاری رسانیم