طرز فکرمان را با سخنان عیسی شکل دهیم

‏«آن کسی را که خدا فرستاد،‏ به کلام خدا تکلّم می‌نماید.‏» —‏ یو ۳:‏۳۴‏.‏

۱،‏ ۲.‏ گفته‌های عیسی را می‌توان به چه تشبیه کرد،‏ و چرا می‌توان گفت این سخنرانی بر اساس کلام خداست؟‏

تا به امروز یکی از بزرگ‌ترین الماس‌های تراشیده شده،‏ الماسی ۵۳۰ قیراطی به نام ستارهٔ آفریقاست.‏ شکی نیست که این جواهر گوهری گرانبهاست.‏ اما گرانقدرتر از این تکه جواهر،‏ سخنان پندآموز عیسی در موعظهٔ بالای کوه می‌باشد.‏ البته این امر عجیب نیست زیرا گفته‌های او بر پایهٔ حکمت یَهُوَه است.‏ کتاب مقدّس در اشاره به عیسی چنین می‌گوید:‏ «آن کسی را که خدا فرستاد،‏ به کلام خدا تکلّم می‌نماید.‏» —‏ یو ۳:‏۳۴-‏۳۶‏.‏

^۲ با اینکه احتمالاً عیسی موعظهٔ بالای کوه را در کمتر از نیم ساعت ایراد کرد،‏ این سخنرانی شامل ۲۱ نقل قول از هشت کتاب نوشته‌های عبرانی است.‏ به این ترتیب شکی نیست که این سخنرانی قویاً بر پایهٔ «کلام خدا» بنا شده است.‏ در این مقاله می‌خواهیم چگونگی به کارگیری برخی از پندهای این سخنرانی فوق‌العادهٔ پسر خدا را بررسی کنیم.‏

‏«اوّل با برادر خویش صلح نما»‏

۳.‏ پس از اینکه عیسی شاگردانش را از تأثیرات مخرّب خشم آگاه ساخت چه پندی به آنان داد؟‏

^۳ ما مسیحیان انسان‌هایی شاد و صلحجو هستیم،‏ زیرا از روح خدا برخورداریم که شادی و صلح ثمرهٔ آن است.‏  ‏(‏غلا ۵:‏۲۲،‏ ۲۳‏)‏ عیسی نمی‌خواست که شاگردانش صلح و شادی‌شان را از دست بدهند.‏ از این رو به آنان در خصوص خشم و کینه‌های قدیمی که می‌تواند تأثیراتی مخرّب داشته و حتی به قتل بینجامد هشدار داد.‏ (‏متّیٰ ۵:‏۲۱،‏ ۲۲ خوانده شود.‏‏)‏ عیسی چنین افزود:‏ ‏«هر گاه هدیهٔ خود را به قربانگاه ببری و آنجا به خاطرت آید که برادرت بر تو حقی دارد ‏[‏یعنی به دلیلی از تو رنجیده است‏]‏‏،‏ هدیهٔ خود را پیش قربانگاه واگذار و رفته،‏ اوّل با برادر خویش صلح نما و بعد آمده،‏ هدیهٔ خود را بگذران.‏» —‏ مت ۵:‏۲۳،‏ ۲۴‏.‏

۴،‏ ۵.‏ الف)‏ در متّیٰ ۵:‏۲۳،‏ ۲۴ «هدیه» به چه اشاره دارد؟‏ ب)‏ تا چه حد آشتی و صلح با برادری که از ما رنجیده است اهمیت دارد؟‏

^۴ در اینجا منظور عیسی از «هدیه» هر آنچه بود که در معبد اورشلیم تقدیم می‌شد.‏ برای مثال قربانی حیوانات از آنجایی که بخشی از پرستش یَهُوَه بود برای قوم اهمیت داشت.‏ اما،‏ عیسی در اینجا به نکته‌ای بسیار مهم‌تر از این قربانی اشاره می‌کند؛‏ یعنی صلح با برادری رنجیده قبل از اهدای هدیه به خدا.‏

^۵ ‏«صلح نمودن» به معنی ‹آشتی و سازش است.‏› از گفتهٔ عیسی چه می‌آموزیم؟‏ اینکه روابط و رفتارمان با دیگران بر رابطهٔ ما با یَهُوَه تأثیر مستقیم دارد.‏ (‏۱یو ۴:‏۲۰‏)‏ در دوران باستان،‏ اگر فردی اسرائیلی با دیگران به نحوی شایسته رفتار نمی‌کرد هدیه او به یَهُوَه بی‌ارزش بود.‏ —‏ میکاه ۶:‏۶-‏۸ خوانده شود.‏

تواضع عاملی مهم

۶،‏ ۷.‏ چرا برای صلح با برادری که از ما رنجیده است نیاز به تواضع داریم؟‏

^۶ صلح کردن با برادری که از ما رنجیده است تواضع ما را محک می‌زند.‏ فرد متواضع دیگران را به مبارزه نمی‌طلبد و یا با آنان به بحث نمی‌پردازد تا به حق بودن خود را به اثبات رساند.‏ چنین رفتاری جوی ناسالم به وجود می‌آورد؛‏ مانند وضعیتی که در جماعت قُرِنتُس باستان به وجود آمده بود.‏ پولُس رسول تلاش کرد جماعت قُرِنتُس را به فکر برانگیزد و به آنان چنین گفت:‏ «اصلاً وجود چنین مرافعه‌هایی بین شما،‏ خودْ شکستی بزرگ برای شماست.‏ چرا ترجیح نمی‌دهید مظلوم واقع شوید؟‏ چرا حاضر نیستید زیان ببینید؟‏» —‏ ۱قر ۶:‏۷‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو.‏

^۷ عیسی گفت که هدف ما از صحبت با برادرمان باید ایجاد صلح باشد،‏ نه اثبات به حق بودن خودمان و ناحق بودن او.‏ برای رسیدن به این هدف باید صادقانه احساسات خود را بیان کنیم و در عین حال در نظر داشته باشیم که او رنجیده است.‏ قطعاً اگر خطایی از ما سر زده باشد با تواضع عذرخواهی کنیم.‏

‏«اگر چشم راستت تو را بلغزاند»‏

۸.‏ گفته‌های عیسی در متّیٰ ۵:‏۲۹،‏ ۳۰ را به اختصار توضیح دهید.‏

^۸ عیسی در موعظهٔ بالای کوه در خصوص پای‌بندی به  اصول اخلاقی پند معقولانه‌ای داد.‏ او به خوبی می‌دانست که اعضای بدن ناکاملمان می‌توانند ما را به انحراف بکشند.‏ بنابراین چنین گفت:‏ ‏«اگر چشم راستت تو را بلغزاند،‏ قلعش کن و از خود دور انداز زیرا تو را بهتر آن است که عضوی از اعضایت تباه گردد،‏ از آنکه تمام بدنت در جهنّم افکنده شود.‏ و اگر دست راستت تو را بلغزاند،‏ قطعش کن و از خود دور انداز،‏ زیرا تو را مفیدتر آن است که عضوی از اعضای تو نابود شود،‏ از آنکه کلّ جسدت در دوزخ افکنده شود.‏» ‏—‏ مت ۵:‏۲۹،‏ ۳۰‏.‏

۹.‏ «چشم» و «دست» چگونه می‌توانند ما را ‹لغزش دهند›؟‏

^۹ ‏«چشم» که عیسی از آن نام برد نشانهٔ توانایی و قدرت تمرکز حواس شخص است.‏ «دست» نیز نشانهٔ اَعمالی است که به انجام می‌رسانیم.‏ اگر مراقب نباشیم «چشم» و «دست،‏» ما را به ‹لغزش› می‌کشند و از ‹راه رفتن با خدا› منحرف می‌سازند.‏ (‏پیدا ۵:‏۲۲؛‏ ۶:‏۹‏)‏ اگر به عملی خلاف وسوسه شدیم باید نسبت به خود شدّت عمل نشان دهیم و به اصطلاح ‹چشم خود را قلع و دست خود را قطع کنیم.‏›‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ چه چیز به ما کمک می‌کند تا از غیراخلاقیات دوری کنیم؟‏

^۱۰ چگونه می‌توانیم از این که چشمانمان بر امور غیراخلاقی متمرکز گردند اجتناب کنیم؟‏ ایّوب که مردی خداترس بود چنین گفت:‏ «با چشمان خود عهد بسته‌ام،‏ پس چگونه بر دوشیزه‌ای نظر افکنم؟‏» (‏ایو ۳۱:‏۱‏)‏ ایّوب که متأهل بود هیچ گاه نمی‌خواست قوانین خدا را زیر پا گذارد.‏ ما مسیحیان نیز،‏ چه متأهل چه مجرّد،‏ باید چنین طرز تفکّری را در پیش گیریم.‏ برای دوری از اَعمال غیراخلاقی باید اجازه دهیم که روح مقدّس خدا که پرهیزکاری و خویشتن‌داری را در دوستداران خدا به وجود می‌آورد راهنمای ما باشد.‏ —‏ غلا ۵:‏۲۲-‏۲۵‏.‏

^۱۱ برای اجتناب از هر گونه اَعمال غیراخلاقی باید از خود بپرسیم:‏ ‹آیا اجازه می‌دهم که چشمانم میل به امور ناشایست و غیراخلاقی را که در کتاب‌ها،‏ تلویزیون و اینترنت به آسانی یافت می‌شود در من به وجود آورد؟‏› همچنین باید سخنان یعقوب شاگرد را به یاد آوریم که گفت:‏ «هر کس در تجربه می‌افتد [وسوسه می‌شود] وقتی که شهوت وی او را می‌کشد و فریفته می‌سازد.‏ پس شهوت آبستن شده،‏ گناه را می‌زاید و گناه به انجام رسیده،‏ موت را تولید می‌کند.‏» (‏یعقو ۱:‏۱۴،‏ ۱۵‏)‏ اگر خادم وقف‌شدهٔ خدا به شخصی از جنس مخالف با «نظر شهوت» بنگرد باید اقدامی جدّی و اساسی به عمل آورد؛‏ به اصطلاح چشم خود را در آورد و به دور اندازد.‏ —‏ متّیٰ ۵:‏۲۷،‏ ۲۸ خوانده شود.‏

۱۲.‏ کدام یک از پندهای پولُس به ما کمک می‌کند تا در مقابل خواسته‌ها و شهوات نفسانی مقابله کنیم؟‏

^۱۲ همچنین استفادهٔ نابجا از «دست» نیز می‌تواند سبب تخطّی جدّی از معیارهای اخلاقی یَهُوَه گردد.‏ پس باید مصمم باشیم که از لحاظ اخلاقی پاک بمانیم و به این پند پولُس توجه کنیم:‏ «اعضای خود را که بر زمین است مقتول سازید:‏ زنا و ناپاکی و هویٰ و هوس و شهوت قبیح و طمع که بت‌پرستی است.‏» (‏کول ۳:‏۵‏)‏ واژهٔ «مقتول سازید» یا کشتن بر این امر تأکید دارد که باید قدم‌هایی اساسی در مقابل خواسته‌ها و شهوات نفسانی برداشت.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ چرا لازم است که از افکار و اَعمال غیراخلاقی دوری کنیم؟‏

^۱۳ اگر دکتر تشخیص دهد که برای زنده ماندن بیمار قطع دست یا پای او ضروری است بدون شک بیمار حاضر است طبق پیشنهاد دکتر عمل کند.‏ به همین شکل برای اجتناب از افکار و اَعمال غیراخلاقی که رابطه‌مان را با یَهُوَه به خطر می‌اندازد نیز به اصطلاح ‹به دور انداختن› چشم و دست ضروری است.‏ تنها راه رهایی از نابودی ابدی در جهنّم حفظ پاکی ذهنی،‏ اخلاقی و روحانی است.‏

^۱۴ برای ما انسان‌های ناکامل که گناه را به ارث برده‌ایم حفظ پاکی اخلاقی مستلزم تلاش فراوان است.‏ پولُس در این ارتباط می‌نویسد:‏ «تن خود را زبون می‌سازم و آن را در بندگی می‌دارم،‏ مبادا چون دیگران را وعظ نمودم،‏ خود محروم شوم.‏» (‏۱قر ۹:‏۲۷‏)‏ پس باشد که نصیحت عیسی را در مورد امور غیراخلاقی به گوش گیریم و هرگز با عملی ناخوشایند قربانی او را بی‌ارزش نسازیم.‏ —‏ مت ۲۰:‏۲۸؛‏ عبر ۶:‏۴-‏۶‏.‏

 بخشنده و سخی باشید

۱۵،‏ ۱۶.‏ الف)‏ چرا می‌توان عیسی را الگوی سخاوت و ایثار دانست؟‏ ب)‏ منظور از گفتهٔ عیسی در لوقا ۶:‏۳۸ چیست؟‏

^۱۵ عیسی با آموزش‌ها و رفتار نمونهٔ خود بخشندگی و سخاوت را به دیگران می‌آموخت.‏ از جمله اَعمال ایثارگرانهٔ او این بود که برای نجات ما انسان‌های ناکامل به زمین آمد.‏ (‏۲قُرِنتیان ۸:‏۹ خوانده شود.‏‏)‏ او به ارادهٔ خود از جلال عظیمش در آسمان دست شست،‏ به انسانی خاکی مبدّل گشت و جان خود را برای بشر ناکامل فدا کرد.‏ عیسی با سخاوت تمام شماری از انسان‌ها را به دولت و ثروت آسمانی رساند تا با او در ملکوت آسمانی پادشاهی کنند.‏ (‏روم ۸:‏۱۶،‏ ۱۷‏)‏ عیسی ما را نیز به سخاوت و گشاده‌دستی ترغیب می‌کند و می‌گوید:‏

^۱۶ ‏«بدهید تا به شما داده شود.‏ زیرا پیمانهٔ نیکوی افشرده و جنبانیده و لبریز شده را در دامن شما خواهند گذارد.‏ زیرا که به همان پیمانه‌ای که می‌پیمایید برای شما پیموده خواهد شد.‏» ‏(‏لو ۶:‏۳۸‏)‏ اصطلاح ‹ در دامن گذاشتن› به کاری که در قدیم مرسوم بود اشاره دارد.‏ در آن زمان خریدار از دامن ردای خود به کمک شالی،‏ جیبی بزرگ می‌ساخت تا فروشنده بتواند جنس‌ها را در آن بریزد.‏ اگر ما از خود سخاوت نشان دهیم،‏ هنگام نیاز و احتیاج،‏ دیگران به اصطلاح «دامن» ما را از هر آنچه لازم باشد لبریز می‌کنند.‏ —‏ جا ۱۱:‏۲‏.‏

۱۷.‏ چرا یَهُوَه را می‌توان الگوی ایثار و بخشندگی خواند،‏ و چه نوع بخشندگی و سخاوتی برای ما شادی عظیم به همراه دارد؟‏

^۱۷ یَهُوَه کسی را دوست دارد و برکت می‌دهد که با میل و رغبت از آنچه دارد به دیگران می‌بخشد.‏ پدر آسمانی‌مان در این خصوص الگویی عالی به جا گذاشت.‏ او یگانه مولود خود را داد «تا هر که بر او ایمان آورد،‏ هلاک نگردد بلکه حیات جاودانی یابد.‏» (‏یو ۳:‏۱۶‏)‏ پولُس می‌گوید:‏ «هر که با برکت کارد،‏ با برکت نیز درو کند.‏ اما هر کس به طوری که در دل خود اراده نموده است بکند،‏ نه به حزن و اضطرار،‏ زیرا خدا بخشندهٔ خوش را دوست می‌دارد.‏» (‏۲قر ۹:‏۶،‏ ۷‏)‏ وقتی ما وقت،‏ انرژی و مال فانی این دنیا را که کتاب مقدّس آن را «مال بی‌انصافی» خوانده است در راه پرستش پاک صرف می‌کنیم برکت و شادی عظیمی به دست می‌آوریم.‏ —‏ امثال ۱۹:‏۱۷؛‏ لوقا ۱۶:‏۹ خوانده شود.‏

پیش همگان بوق و کَرِنّا منوازید

۱۸.‏ چه هنگام اَعمالمان پیش یَهُوَه اجری ندارد؟‏

^۱۸ ‏«زنهار عدالت خود را پیش مردم به جا میاورید تا شما را ببینند واِلّا نزد پدر خود که در آسمان است،‏ اجری ندارید.‏» ‏(‏مت ۶:‏۱‏)‏ در اینجا منظور عیسی از «عدالت» اَعمال خداپسندانه است.‏ البته مقصود او این نیست که نباید در مقابل دیگران اَعمال خداپسندانه انجام دهیم،‏ زیرا  خود گفته است:‏ «بگذارید نور شما بر مردم بتابد.‏» (‏مت ۵:‏۱۴-‏۱۶‏)‏ اما اگر ما مانند بازیگران تئاتر کارها را با این نیّت انجام دهیم که مردم «ببینند» و ما را تمجید کنند دیگر اجری پیش خدا نداریم.‏ اگر با چنین نیّتی خدا را خدمت کنیم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که از رابطه‌ای نزدیک و صمیمانه با او و از برکات ملکوت آسمانی بهره‌مند شویم.‏

۱۹،‏ ۲۰.‏ الف)‏ منظور عیسی از این که ‹وقتی صدقه می‌دهید کَرِنّا ننوازید› چه بود؟‏ ب)‏ چگونه می‌توانیم طوری کمک کنیم که به اصطلاح دست راستمان از دست چپمان مطلع نشود؟‏

^۱۹ کسی که نگرش و نیّتی درست دارد به این پند عیسی عمل می‌کند که می‌گوید:‏ ‏«چون صدقه دهی،‏ پیش خود کَرِنّا منواز چنانکه ریاکاران در کنایس و بازارها می‌کنند،‏ تا نزد مردم اکرام یابند.‏ هرآینه به شما می‌گویم اجر خود را یافته‌اند.‏» ‏(‏مت ۶:‏۲‏)‏ «صدقه» عموماً برای کمک به فقرا و نیازمندان داده می‌شد.‏ (‏اِشَعْیا ۵۸:‏۶،‏ ۷ خوانده شود.‏‏)‏ عیسی و رسولانش نیز مبلغی را برای کمک به فقرا کنار می‌گذاشتند.‏ (‏یو ۱۲:‏۵-‏۸؛‏ ۱۳:‏۲۹‏)‏ واضح است که عیسی در اینجا برای تعلیم شاگردانش از ‹صنعت اغراق› استفاده کرده است،‏ زیرا در آن زمان نیز کسی که صدقه می‌داد واقعاً بوق و ‹کَرِنّا نمی‌نواخت.‏› منظور عیسی این است که ما نباید مانند فریسیان زمان او رفتار کنیم.‏ آنان وقتی در «کنایس و بازارها» اعانه‌ای می‌دادند آن را به نمایش می‌گذاشتند و به همین دلیل عیسی آنان را ریاکار خواند و اشاره کرد که «اجر خود را یافته‌اند.‏» اجری که می‌یافتند تحسین مردم و نشستن در کنار معلّمان بلندپایه در کنایس بود.‏ به این ترتیب دیگر در چشم یَهُوَه اجری نداشتند.‏ (‏مت ۲۳:‏۶‏)‏ حال شاگردان عیسی باید چگونه رفتار می‌کردند؟‏ عیسی به همهٔ شاگردان خود می‌گوید:‏

^۲۰ ‏«تو چون صدقه دهی،‏ دست چپ تو از آنچه دست راستت می‌کند مطلع نشود،‏ تا صدقهٔ تو در نهان باشد و پدر نهان‌بین تو،‏ تو را آشکارا اجر خواهد داد.‏» ‏(‏مت ۶:‏۳،‏ ۴‏)‏ دست چپ و راست ما معمولاً با هم کار می‌کنند.‏ پس منظور عیسی از این که نگذارید دست چپ ما از آنچه دست راستمان می‌کند مطلع شود این است که نباید کمک‌ها و اَعمال خیر خود را به نمایش بگذاریم،‏ حتی به کسی که همان قدر به ما نزدیک است که دست چپمان به دست راستمان.‏

۲۱.‏ اجر الٰهی شامل چه می‌شود؟‏

^۲۱ تنها زمانی یَهُوَه ما را اجر می‌دهد و می‌توانیم بگوییم ‹صدقهٔ ما در نهان بوده است› که آن را جار نزنیم.‏ اجر الٰهی شامل رابطه‌ای صمیمی با یَهُوَه،‏ بخشایش گناهان و زندگی ابدی می‌باشد.‏ (‏یعقو ۴:‏۸؛‏ یو ۱۷:‏۳؛‏ افس ۱:‏۷‏)‏ آیا این اجر حقیقتاً باارزش‌تر از تحسین انسان‌ها نیست؟‏

کلام عیسی را ارج نهیم

۲۲،‏ ۲۳.‏ چرا باید کلام عیسی را ارج نهیم؟‏

^۲۲ کلام عیسی در موعظهٔ بالای کوه همچون الماسی گرانبها دارای وجوهی است که هر یک تلألؤ و زیبایی خاص خود را دارد.‏ این کلام پرارزش حتی در این دنیای آشفته نیز دل ما را به نور خود روشن می‌سازد و شاد می‌کند.‏ به راستی چقدر مایهٔ شادی و سعادت خواهد بود که این کلام طرز فکر و رفتار ما را شکل دهد.‏

^۲۳ هر کس این سخنان را «بشنود» و آن را «به جا آرد» برکت می‌یابد.‏ (‏متّیٰ ۷:‏۲۴،‏ ۲۵ خوانده شود.‏‏)‏ باشد که مصمم باشیم تمامی این سخنان پندآموز عیسی را در زندگی‌مان به کار گیریم.‏ در آخرین مقالهٔ این سری مقالات نکات دیگری از این موعظهٔ معروف عیسی خواهیم آموخت.‏

مرور مقاله

‏• چرا باید با برادری که از ما رنجیده است صلح کنیم؟‏

‏• چگونه می‌توانیم مانع شویم که «چشم راست» ما،‏ ما را بلغزاند؟‏

‏• در خصوص کمک به دیگران چه طرز فکری باید داشته باشیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۱]‏

چرا باید با برادر یا خواهری که از ما رنجیده است «صلح» کنیم

‏[تصاویر در صفحهٔ ۲۱،‏ ۱۳]‏

یَهُوَه کسی را که با شادی به دیگران می‌بخشد برکت می‌دهد