حکمت عظیم یَهُوَه در پس آفرینش

‏«چیزهای نادیدهٔ او .‏ .‏ .‏ به وسیلهٔ کارهای او فهمیده و دیده می‌شود.‏» —‏ روم ۱:‏۲۰‏.‏

۱.‏ حکمت حکمای دنیا چه تأثیری بر بسیاری داشته است؟‏

امروزه بسیارند کسانی که به دلیل کثرت معلومات خردمند و حکیم خوانده می‌شوند.‏ اما هیچ یک از این به اصطلاح حکما نتوانسته‌اند طریق درست زندگی را به انسان‌ها نشان دهند.‏ به علاوه،‏ کسانی که مطابق راهنمایی‌های این افراد زندگی می‌کنند،‏ اغلب در رفتار خویش نامتعادل و «متموّج» بوده،‏ اعتقاداتشان با ‹هر باد تعلیم› به این سو و آن سو رانده می‌شود.‏ —‏ افس ۴:‏۱۴‏.‏

۲،‏ ۳.‏ الف)‏ چرا یَهُوَه را می‌توان «حکیم وحید» خواند؟‏ ب)‏ حکمت الٰهی با حکمت انسان‌ها چه تفاوتی دارد؟‏

 ^۲ اما کسانی که به حکمت واقعی دست یافته‌اند در این دریای متلاطمِ اندیشه‌ها به هر سو رانده نمی‌شوند.‏ کتاب مقدّس یَهُوَه را سرچشمهٔ این حکمت واقعی می‌داند و او را «خدای حکیمِ وحید،‏» یعنی یگانه خدای دانا می‌خواند.‏ (‏روم ۱۶:‏۲۷‏)‏ یَهُوَه از همه چیز جهان هستی منجمله ساختار و جزئیات آن آگاه است.‏ همچنین تمام اصول و قوانین فیزیک که دانشمندان تحقیقات خود را بر شالودهٔ آن بنا می‌کنند به دست یَهُوَه برقرار شده است.‏ به همین دلیل یَهُوَه ابداً از اختراعات انسان‌ها و تفکّرات به اصطلاح اندیشمندانهٔ حکما و فیلسوفان تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «حکمت این جهان نزد خدا جهالت است.‏» —‏ ۱قر ۳:‏۱۹‏.‏

^۳ کتاب مقدّس همچنین اشاره می‌کند که یَهُوَه به خادمان خود ‹حکمت می‌بخشد.‏› (‏امث ۲:‏۶‏)‏ حکمت الٰهی برخلاف حکمت انسان‌ها مبهم و بی‌ثبات نیست.‏ این حکمت که از طریق شناخت دقیق و درک صحیحِ کلامِ خدا به دست می‌آید راه درست را از خطا متمایز می‌کند.‏ (‏یعقوب ۳:‏۱۷ خوانده شود.‏‏)‏ پولُس رسول متحیّر از حکمت والای یَهُوَه چنین لب به ستایش او گشود:‏ «وَه که چه ژرف است دولت و حکمت و علم خدا؛‏ تقدیرهای او کاوش‌ناپذیر است و راه‌هایش درک‌ناشدنی.‏» (‏روم ۱۱:‏۳۳‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو‏)‏ آری،‏ یَهُوَه عالِمِ مطلق است.‏ از این رو اطمینان داریم که راهنمایی‌های او ما را به بهترین راه زندگی رهنمون می‌سازد.‏ یَهُوَه بهتر از هر کسی می‌داند که ما برای سعادت و بهروزی به چه چیز نیاز داریم.‏ —‏ امث ۳:‏۵،‏ ۶‏.‏

عیسی «معمار» عالَم

۴.‏ یکی از طرقی که می‌توانیم به حکمت یَهُوَه پی ببریم چیست؟‏

^۴ ما می‌توانیم حکمت و خصوصیات بی‌نظیر یَهُوَه را در مخلوقات او مشاهده کنیم.‏ (‏رومیان ۱:‏۲۰ خوانده شود.‏‏)‏ این مخلوقات از کوچک تا بزرگ،‏ ابعاد شخصیت او را بر ما آشکار می‌کند.‏ از اجرام عظیم آسمانی گرفته تا عناصر خاک زیر پایمان از وجود آفریدگاری حکیم و پرمهر گواهی می‌دهد.‏ آری،‏ ما از آفریده‌های یَهُوَه مطالب بسیاری در مورد او می‌آموزیم.‏ —‏ مز ۱۹:‏۱؛‏ اشع ۴۰:‏۲۶‏.‏

۵،‏ ۶.‏ الف)‏ به غیر از یَهُوَه چه کس دیگری در آفرینش دست داشته است؟‏ ب)‏ در ادامهٔ این مقاله چه مطلبی را بررسی خواهیم کرد؟‏

^۵ یَهُوَه هنگام آفرینش «آسمان‌ها و زمین» تنها نبود.‏ (‏پیدا ۱:‏۱‏)‏ کتاب مقدّس توضیح می‌دهد که یَهُوَه بسیار پیش از آفرینش جهان مادی،‏ موجودی روحی آفرید و «به وسیلهٔ او» تمام چیزهای دیگر را خلق کرد.‏ این مخلوق روحی،‏ یگانه مولود یَهُوَه،‏ «نخست‌زادهٔ تمامی آفریدگان» است؛‏ همان کسی که به زمین آمد و ما او را به نام عیسی می‌شناسیم.‏ (‏کول ۱:‏۱۵-‏۱۷‏)‏ عیسی نیز همچون یَهُوَه از حکمتی عظیم برخوردار است.‏ امثال باب ۸ او را مظهر حکمت معرفی می‌کند.‏ همچنین در همین بابِ کتابِ امثال عیسی «معمار» یَهُوَه خوانده شده است.‏ —‏ امث ۸:‏۱۲،‏ ۲۲-‏۳۱‏.‏

^۶ به این ترتیب می‌توان گفت که جهان مادی،‏ هم بر حکمت یَهُوَه گواهی می‌دهد و هم بر حکمت عیسی.‏ ما از آفریده‌های خدا درس‌های ارزنده‌ای می‌آموزیم.‏ در ادامهٔ این مقاله می‌خواهیم به بررسی چهار نمونه از این آفریده‌ها که امثال ۳۰:‏۲۴-‏۲۸ آن‌ها را «حکیم» خوانده است بپردازیم.‏ *

درس سخت‌کوشی

۷،‏ ۸.‏ چه نکته‌ای در مورد مورچه‌ها برای شما جالب است؟‏

^۷ ما حتی وقتی در بحر ساختار و فعالیت‌های موجودات «بسیار کوچک» می‌رویم درس‌هایی بسیار آموزنده می‌آموزیم.‏ به عنوان نمونه،‏ هوش غریزی مورچه را در نظر بگیریم.‏ —‏ امثال ۳۰:‏۲۴،‏ ۲۵ خوانده شود.‏

 ^۸ برخی محققان بر این باورند که به ازای هر انسان حداقل ۲۰۰٬۰۰۰ مورچه در دنیا وجود دارد.‏ این حشرهٔ سخت‌کوش تمام وقت در سطح یا زیر زمین مشغول به کار است.‏ مورچه‌ها در کُلُنی‌های خود به شکل گروهی زندگی می‌کنند و در هر کُلُنی سه نوع مورچه وجود دارد:‏ ملکه‌ها،‏ نرها و کارگرها.‏ هر یک از این مورچه‌ها به طریقی در تأمین نیاز گروه تلاش می‌کند.‏ یک نوع مورچه در آمریکای جنوبی که به مورچهٔ باغبان معروف است در زیستگاه خود قارچ پرورش می‌دهد.‏ این حشرهٔ کوچک قارچ‌ها را کود می‌دهد و همچنین آن‌ها را نشاء و گهگاه هرس می‌کند.‏ محققان متوجه شده‌اند که این باغبانان ماهر میزان کشت خود را بر مبنای نیاز کُلُنی خود تنظیم می‌کنند.‏ *

۹،‏ ۱۰.‏ چگونه می‌توانیم مانند مورچه‌ها سخت‌کوش باشیم؟‏

^۹ ما از مورچه‌ها چه درس‌هایی می‌آموزیم؟‏ برای مثال،‏ می‌آموزیم که برای به دست آوردن حاصلی نیکو باید تلاش کنیم.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «ای شخص کاهل نزد مورچه برو،‏ و در راه‌های او تأمّل کن و حکمت را بیاموز،‏ که وی را پیشوایی نیست و نه سَروَر و نه حاکمی.‏ اما خوراک خود را در تابستان مهیا می‌سازد و آذوقهٔ خویش را در موسم حصاد جمع می‌کند.‏» (‏امث ۶:‏۶-‏۸‏)‏ یَهُوَه و عیسی نیز سخت کار می‌کنند.‏ عیسی می‌گوید:‏ «پدر من تا کنون کار می‌کند و من نیز کار می‌کنم.‏» —‏ یو ۵:‏۱۷‏.‏

^۱۰ ما نیز باید همچون یَهُوَه و عیسی کوشا باشیم و در انجام وظایفی که در خدمت به یَهُوَه به ما واگذار شده است از خود پشتکار نشان دهیم.‏ کتاب مقدّس به ما می‌گوید:‏ «در کار و خدمت خداوند مشغول باشید.‏» (‏۱قر ۱۵:‏۵۸‏،‏ انجیل شریف‏)‏ چقدر بجاست که مطابق پند پولُس به قُرِنتیان ‹ در خدمت به خداوند تنبلی و سستی به خود راه ندهیم،‏ بلکه با علاقه و با شور و شوق او را خدمت کنیم.‏› (‏روم ۱۲:‏۱۱‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ می‌توانیم مطمئن باشیم تلاش‌هایی که در به جا آوردن خواست یَهُوَه به خرج می‌دهیم بی‌حاصل نخواهد بود.‏ کتاب مقدّس به ما چنین اطمینان می‌دهد:‏ «خدا بی‌انصاف نیست که عمل شما و آن محبت را که به اسم او از خدمت مقدّسین که در آن مشغول بوده و هستید ظاهر کرده‌اید،‏ فراموش کند.‏» —‏ عبر ۶:‏۱۰‏.‏

حفاظت از صدمات روحانی

۱۱.‏ مشخصات و خصوصیات گورکن را توضیح دهید.‏

^۱۱ ‏«وَنَک» یا گورکن،‏ حیوان کوچکی است که می‌توان از آن درس‌های مهمی آموخت.‏ (‏امثال ۳۰:‏۲۶ خوانده شود.‏‏)‏ این حیوان شبیه خرگوشی بزرگ است که گوش‌های گرد و کوچک و پاهایی کوتاه دارد.‏ این جانور کوچک با چشمان تیزبین خود می‌تواند خطر را از دور ببیند.‏ سوراخ‌ها و شکاف میان صخره‌ها زیستگاه مناسبی برای این حیوان است که او را در برابر حیوانات  مهاجم محفوظ می‌دارد.‏ گورکن‌ها به صورت گروهی زندگی می‌کنند.‏ این امر آنان را از گزند دشمنان و همین طور از سرما حفظ می‌کند.‏ *

۱۲،‏ ۱۳.‏ از نحوهٔ زندگی گورکن چه می‌آموزیم؟‏

^۱۲ از گورکن چه می‌آموزیم؟‏ اوّل این که این حیوان خود را در معرض خطر قرار نمی‌دهد.‏ او برای حفاظت از خود همواره در نزدیکی سوراخ‌ها و شکاف صخره‌ها باقی می‌ماند و از قدرت بینایی قوی‌اش استفاده می‌کند تا حیوانات مهاجم را از راه دور تشخیص دهد.‏ مشابهاً ما نیز باید به اصطلاح چشمان تیزبین داشته باشیم تا از خطراتی که در دنیای شیطان در کمین ماست به موقع آگاه شویم.‏ پِطْرُس رسول مسیحیان را چنین ترغیب می‌کند:‏ «هوشیار و بیدار باشید زیرا که دشمن شما ابلیس مانند شیر غرّان گردش می‌کند و کسی را می‌طلبد تا ببلعد.‏» (‏۱پطر ۵:‏۸‏)‏ عیسی زمانی که روی زمین زندگی می‌کرد همواره هوشیار بود تا خود را از حملات شیطان که مصمم بود وفاداری او را در هم شکند محفوظ دارد.‏ (‏مت ۴:‏۱-‏۱۱‏)‏ حقیقتاً که عیسی برای پیروانش نمونه‌ای بسیار باارزش به جا گذاشت!‏

^۱۳ ما نیز باید هوشیار و مراقب باشیم و از پناهگاه روحانی‌ای که یَهُوَه برایمان مهیا کرده است بهره جوییم.‏ برای این منظور باید مطالعهٔ کلام خدا و شرکت در جلسات مسیحی را در رأس برنامهٔ زندگی‌مان قرار دهیم.‏ (‏لو ۴:‏۴؛‏ عبر ۱۰:‏۲۴،‏ ۲۵‏)‏ به علاوه همانند گورکن‌ها که همواره در کنار همند ما نیز باید در کنار سایر مسیحیان باقی بمانیم تا ‹از یکدیگر تسلّی یابیم.‏› (‏روم ۱:‏۱۲‏)‏ اگر در پناهگاهی که یَهُوَه برایمان فراهم کرده است پناه گیریم در حقیقت با داود مزمورنویس همصدا شده‌ایم که می‌گوید:‏ ‹یَهُوَه صخرهٔ من است و ملجا [پناهگاه] و نجات‌دهندهٔ من.‏ خدایم صخرهٔ من است که در او پناه می‌برم.‏ سپر من و شاخ نجاتم و قلعهٔ بلند من.‏› —‏ مز ۱۸:‏۲‏.‏

پایداری و استقامت علی‌رغم مخالفت

۱۴.‏ دیدن حملهٔ ملخ‌ها چه احساسی در ما ایجاد می‌کند؟‏

^۱۴ ما می‌توانیم از ملخ نیز درس‌هایی بیاموزیم.‏ شاید دیدن یک ملخ ۵ سانتی‌متری چندان ما را به حیرت نیاورد،‏ اما دیدن حملهٔ گروهی عظیم از ملخ‌ها مسلّماً  بهت و وحشت در دلمان ایجاد می‌کند.‏ (‏امثال ۳۰:‏۲۷ خوانده شود.‏‏)‏ ملخ‌ها اشتهایی سیری‌ناپذیر دارند.‏ گروهی از این حشراتِ بی‌رحم می‌توانند مزرعه‌ای پرمحصول را در مدتی کوتاه نابود کنند.‏ کتاب مقدّس صدای نزدیک شدن گروهی از ملخ‌ها را به صدای غرّش ارابه‌ها و صدای شعلهٔ آتشی که از سوختن کاه به وجود می‌آید تشبیه کرده است.‏ (‏یول ۲:‏۳،‏ ۵‏)‏ اغلب برای جلوگیری از پیشروی ملخ‌ها از آتش کمک گرفته می‌شود.‏ اما معمولاً این تلاش هم کاری از پیش نمی‌برد.‏ زیرا جسد ملخ‌هایی که کشته‌شده‌اند آتش را خفه می‌کند و راه را برای پیشرفت سایر ملخ‌ها باز می‌سازد.‏ ملخ‌ها حتی بدون پادشاه یا رهبر همانند لشکری سازمان‌یافته عمل می‌کنند و هر مانعی را عملاً از سر راه بر می‌دارند.‏ * —‏ یول ۲:‏۲۵‏.‏

۱۵،‏ ۱۶.‏ فعالیت امروزهٔ مبشّران چه شباهتی به یورش ملخ‌ها دارد؟‏

^۱۵ یوئیل نبی فعالیت خادمان یَهُوَه را به یورش ملخ‌ها تشبیه کرده است.‏ او نوشت:‏ «مثل جبّاران می‌دوند،‏ مثل مردان جنگی بر حصارها برمی‌آیند و هر کدام به راه خود می‌آیند و طریق‌های خود را تبدیل نمی‌کنند.‏ بر یکدیگر ازدحام نمی‌کنند،‏ زیرا هر کس به راه خود می‌خرامد.‏ از میان حربه‌ها هجوم می‌آورند و صف‌های خود را نمی‌شکنند.‏» —‏ یول ۲:‏۷،‏ ۸‏.‏

^۱۶ این نبوّت به خوبی نقش مبشّران پادشاهی خدا را نشان می‌دهد.‏ هیچ «حصار» یا مخالفتی نمی‌تواند مانع فعالیت آنان شود.‏ آنان عیسی را سرمشق قرار می‌دهند.‏ عیسی حتی زمانی که مورد تنفر و تحقیر قرار می‌گرفت در انجام ارادهٔ خدا ثابت قدم بود.‏ (‏اشع ۵۳:‏۳‏)‏ آری،‏ «حربه‌ها» و مخالفت‌های دشمنان سبب کشته شدن برخی از مسیحیان وفادار شده است.‏ اما کار موعظه همچنان به پیش می‌رود و تعداد مبشّران رو به افزایش است.‏ در حقیقت اغلب،‏ موج چنین مخالفت‌هایی سبب گردیده است  که بشارت در میان مردمی گسترش یابد که در غیر این صورت پیام ملکوت را نمی‌شنیدند.‏ (‏اعما ۸:‏۱،‏ ۴‏)‏ همان طور که ملخ‌ها با استقامت و پایداری به پیش می‌روند،‏ ما نیز می‌خواهیم در خدمت موعظه و حتی زمانی که با مخالفت و بی‌علاقگی روبرو می‌شویم همچنان پایدار و استوار بمانیم.‏ —‏ عبر ۱۰:‏۳۹‏.‏

‏«به نیکویی بپیوندید»‏

۱۷.‏ چرا مارمولک می‌تواند روی سطوح صاف حرکت کند؟‏

^۱۷ به نظر می‌رسد که مارمولک یا «چَلپاسه» قادر است بر نیروی جاذبه غلبه کند.‏ (‏امثال ۳۰:‏۲۸ خوانده شود.‏‏)‏ دانشمندان و محققان در تعجبند که این موجود کوچک می‌تواند روی دیوار و حتی روی سقف بدود.‏ چگونه این موجود کوچک می‌تواند بر نیروی جاذبه غلبه کند؟‏ شاید تصوّر کنید که بادکش‌ها یا چسب به خصوصی در پاهای این حیوان وجود دارد.‏ اما چنین نیست.‏ روی انگشتان مارمولک هزاران برجستگی است که روی هر کدام از آن‌ها تارهایی وجود دارد که تعداد آن تارها به صدها می‌رسد.‏ انتهای هر یک از این تارها بشقاب‌مانند است.‏ این تارها جاذبهٔ مولکولی‌ای ایجاد می‌کنند که می‌تواند وزن یک مارمولک را تحمّل کند و مارمولک را قادر سازد تا روی سطح صاف شیشه نیز بدون لیز خوردن حرکت کند.‏ محققان به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توان از خاصیت چسبندگی پاهای این حیوان در ساخت نوارچسب‌هایی قوی استفاده کرد.‏ *

۱۸.‏ چگونه می‌توانیم نشان دهیم که به ‹نیکویی پیوسته‌ایم›؟‏

^۱۸ از مارمولک چه می‌توانیم بیاموزیم؟‏ کتاب مقدّس ما را چنین ترغیب می‌کند:‏ «از بدی نفرت کنید و به نیکویی بپیوندید.‏» (‏روم ۱۲:‏۹‏)‏ تأثیرات ناسالم دنیای شیطان می‌تواند سبب گردد که ما اصول الٰهی را رها کنیم.‏ برای مثال،‏ معاشرت با افرادی در محیط کار و مدرسه که از معیارهای خدا پیروی نمی‌کنند،‏ همچنین تفریحات و سرگرمی‌های ناسالم می‌توانند عزم ما را در انجام اَعمال درست سست سازند.‏ نگذارید چنین روابط و اَعمالی شما را تحت تأثیر قرار دهند.‏ کلام خدا به ما چنین هشدار می‌دهد:‏ «خویشتن را حکیم مپندار.‏» (‏امث ۳:‏۷‏)‏ موسی به قوم خدا در زمان باستان چنین پند داد:‏ «از یَهُوَه خدای خود بترس،‏ و او را عبادت نما و به او ملصق شو [یعنی بپیوند].‏» (‏تث ۱۰:‏۲۰‏)‏ ما با پیوستن به یَهُوَه در حقیقت عیسی را نمونه قرار داده‌ایم.‏ کتاب مقدّس در مورد او می‌گوید:‏ ‹عدالت را دوست و شرارت را دشمن می‌دارد.‏› —‏ عبر ۱:‏۹‏.‏

درس‌هایی از آفرینش

۱۹.‏ الف)‏ شما کدام خصوصیات یَهُوَه را در آفریده‌هایش مشاهده می‌کنید؟‏ ب)‏ از حکمت الٰهی چه بهره‌ای می‌بریم؟‏

^۱۹ همان طور که در این مقاله بررسی کردیم خصوصیات یَهُوَه را می‌توان در آفریده‌های او دید.‏ همچنین می‌توان از مخلوقات او درس‌های باارزشی آموخت.‏ هر چه بیشتر در آفرینش خدا تفحّص کنیم بیشتر به حکمت فوق‌العادهٔ او پی می‌بریم.‏ اگر حکمت الٰهی را در زندگی‌مان مد نظر داشته باشیم سعادتمندتر می‌شویم و این حکمت ما را محفوظ می‌دارد.‏ (‏جا ۷:‏۱۲‏)‏ بلی،‏ ما خود می‌توانیم درستی گفته‌های امثال ۳:‏۱۳،‏ ۱۸ را در زندگی حس کنیم.‏ در آنجا می‌خوانیم:‏ «خوشا به حال کسی که حکمت را پیدا کند،‏ و شخصی که فطانت را تحصیل نماید.‏ به جهت آنانی که او را به دست گیرند،‏ درخت حیات است و کسی که به او متمسّک می‌باشد خجسته است.‏»‏

‏[پاورقی‌ها]‏

مرور مقاله

چه درس‌های آموزنده‌ای از جانوران زیر می‌آموزیم؟‏

‏• مورچه.‏

‏• «وَنَک» یا گورکن.‏

‏• ملخ.‏

‏• «چَلپاسه» یا مارمولک.‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ١۶]‏

آیا شما نیز همچون مورچهٔ باغبان سخت‌کوشید؟‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ١٧]‏

‏‹وَنَک‌ها› با نزدیک ماندن به یکدیگر خود را از خطر حفظ می‌کنند.‏ شما چطور؟‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ١٨]‏

مبشّران همچون ملخ‌ها استوار و پایدارند

‏[تصویر در صفحهٔ ١٨]‏

همچون «چَلپاسه» که به سطحی می‌چسبد،‏ مسیحیان نیز به نیکویی می‌پیوندند

‏[سطر اعتبار ١٨]‏

Stockbyte/Getty Images