حفظ دوستی در دنیایی خالی از مهر

‏«به این چیزها شما را حکم می‌کنم تا یکدیگر را محبت نمایید.‏» —‏ یو ۱۵:‏۱۷‏.‏

۱.‏ چرا مسیحیانِ قرن اوّل باید دوستی‌نزدیکشان را با یکدیگر حفظ می‌کردند؟‏

عیسی در آخرین شب زندگی‌اش شاگردان وفادار خود را تشویق کرد که دوستی‌شان را با یکدیگر حفظ کنند.‏ در همان شب،‏ به آنان گفته بود که مشخصهٔ پیروانش محبت به یکدیگرست.‏ (‏یو ۱۳:‏۳۵‏)‏ رسولان باید دوستی نزدیکشان را حفظ می‌کردند تا یارای تحمّل سختی‌ها و قابلیت انجام وظیفه‌ای را که اندکی بعد عیسی به آنان واگذار می‌کرد،‏ داشته باشند.‏ همین شد که مسیحیان در قرن اوّل به پای‌بندی در عهد و پیمانشان به خدا و به یکدیگر شهرت یافتند.‏

۲.‏ الف)‏ ما مصمم به انجام چه کاری هستیم،‏ و چرا؟‏ ب)‏ در این مقاله چه سؤالاتی را بررسی خواهیم کرد؟‏

^۲ امروزه،‏ برادری جهانی‌ای وجود دارد که اعضای آن همچون مسیحیان قرن اوّل عمل می‌کنند.‏ عضوی از این برادری جهانی بودن به راستی رضایت‌بخش است.‏ امروزه در حالی که مردم در کل عهدشکن،‏ بی‌مهر و بی‌الفتند مسیحیان عزمشان را در اطاعت از عیسی و ابراز محبتی خالصانه به یکدیگر جزم کرده‌اند.‏ (‏۲تیمو ۳:‏۱-‏۳‏)‏ امروزه دوستی‌ها اغلب سطحی و ظاهری است و ریشه در خودخواهی دارد.‏ اما مشخصهٔ مسیحی واقعی این است که ریشهٔ خودخواهی و بی‌مهری را از دل بکند.‏ در این مقاله  پاسخ سؤالات زیر را بررسی خواهیم کرد:‏ دوستی‌های پردوام بر چه بنا شده است؟‏ چگونه می‌توانیم دوستان خوبی داشته باشیم؟‏ چه موقع لازم است که به دوستی‌مان پایان دهیم؟‏ چگونه می‌توانیم دوستی‌های خالصانه‌مان را حفظ کنیم؟‏

زیر بنای دوستی‌های پردوام

۳،‏ ۴.‏ زیربنای دوستی‌ای پابرجا و تزلزل‌ناپذیر چیست؟‏

^۳ محکم‌ترین پیوندها و دوستی‌ها از محبت به خدا سیراب می‌شود.‏ سلیمان پادشاه در خصوص پیوند میان دو دوست می‌نویسد:‏ «اگر کسی بر یکی از ایشان حمله آورد،‏ هر دو با او مقاومت خواهند نمود.‏ و ریسمان سه‌لا به زودی گسیخته نمی‌شود.‏» (‏جا ۴:‏۱۲‏)‏ اگر یَهُوَه ریسمانِ سوّم در پیوند دوستی باشد آن دوستی پردوام و ماندگار خواهد بود.‏

^۴ درست است که بین مردمی که پیوندی با یَهُوَه ندارند نیز دوستی‌های رضایت‌بخشی وجود دارد.‏ اما زمانی که پیوند دوستی دو نفر بر مبنای محبتشان به یَهُوَه خدا باشد آن دوستی پابرجا و تزلزل‌ناپذیر خواهد بود.‏ اگر بین آنان سوء تفاهمی پیش آید باز هم با یکدیگر رفتاری در پیش می‌گیرند که یَهُوَه را خوشنود سازد.‏ دشمنانی که سعی در ایجاد تفرقه و جدایی بین چنین دوستانی کرده‌اند،‏ پی‌برده‌اند که چنین دوستی‌هایی ناگسستنی است.‏ در طی تاریخ خادمان یَهُوَه به اثبات رسانده‌اند که حاضرند مرگ را به جان بخرند،‏ اما به دوست خود خیانت نکنند.‏ —‏ ۱یوحنّا ۳:‏۱۶ خوانده شود.‏

۵.‏ چرا پیوندِ دوستی بین روت و نَعُومی چنین مستحکم بود؟‏

^۵ بی‌شک بهترین و صمیمانه‌ترین دوستی‌ها بین کسانی است که به یَهُوَه محبت دارند.‏ نمونهٔ آن دوستی بین روت و نَعُومی در کتاب مقدّس است.‏ پیوند دوستی این دو زن بسیار تحسین‌برانگیز است.‏ چه چیز پیوندِ آنان را چنین مستحکم ساخته بود؟‏ روت آن را در این گفته‌اش به نَعُومی روشن کرد:‏ ‹قوم تو قوم من و خدای تو خدای من خواهد بود .‏ .‏ .‏ یَهُوَه به من چنین بلکه زیاده بر این کند اگر چیزی غیر از موت،‏ مرا از تو جدا نماید.‏› (‏روت ۱:‏۱۶،‏ ۱۷‏)‏ واضح است که محبت عمیق روت و نَعُومی به یَهُوَه بود که آنان را به یکدیگر چنین نزدیک ساخته بود.‏ از این رو یَهُوَه هر دوی آنان را برکت داد.‏

چگونه دوستان خوبی پیدا کنیم؟‏

۶-‏۸.‏ الف)‏ دوام دوستی در گرو چیست؟‏ ب)‏ چگونه می‌توان در دوستی پیشقدم شد؟‏

^۶ رابطهٔ روت و نَعُومی ثابت می‌کند که دوستی‌ای صمیمانه و خالصانه به خودی خود شکل نمی‌گیرد.‏ ریشهٔ چنین دوستی‌هایی در عشق و محبت طرفین به یَهُوَه می‌باشد،‏ و حیات و دوام آن در گرو ازخودگذشتگی و تلاشی مستمر.‏ حتی فرزندان خانواده‌ای مسیحی نیز برای این که با یکدیگر دوستان صمیمی شوند،‏ باید تلاش کنند.‏ حال ببینیم چگونه می‌توانیم دوستانی خوب پیدا کنیم.‏

^۷ برای دوستی پیشقدم شوید.‏ پولُس رسول دوستانش را در جماعت روم به ‹ساعی بودن در مهمانداری› ترغیب کرد.‏ (‏روم ۱۲:‏۱۳‏)‏ تلاش و سعی در این کار باید قدم‌به‌قدم و مداوم باشد.‏ این وظیفه‌ای است بر دوش هر مسیحی و ھـر کس خود باید آن را به انجام رساند.‏ (‏امثال ۳:‏۲۷ خوانده شود.‏‏)‏ یک قدم در راه مهمان‌نوازی این  است که افراد مختلف جماعت را برای صرف غذایی ساده به خانه‌تان دعوت کنید.‏ آیا می‌توانید این روش مهمان‌نوازی را بخشی از برنامهٔ خود سازید؟‏

^۸ همچنین می‌توانید برای آغاز دوستی با کسی از او بخواهید که با شما به موعظه بیاید.‏ زمانی که در موعظهٔ خانه‌به‌خانه می‌بینید که چگونه هم‌ایمانتان از صمیم قلب محبتش را به یَهُوَه ابراز می‌کند قطعاً رابطه‌تان با او صمیمی‌تر می‌شود.‏

۹،‏ ۱۰.‏ پولُس چه نمونه‌ای در دوستی به جا گذاشت،‏ و ما چگونه می‌توانیم مانند او عمل کنیم؟‏

^۹ ‏‹دل خود را بگشایید.‏› ‏(‏۲قُرِنتیان ۶:‏۱۲،‏ ۱۳ از پاورقی خوانده شود.‏ *‏)‏ آیا تا به حال شده است که فکر کنید هیچ کس در جماعتتان نیست که بتوانید با او دوست شوید؟‏ اگر چنین است شاید این طرز فکر باعث شده است که درِ دوستی را بر کسی که می‌تواند دوستتان شود بسته‌اید؟‏ پولُس رسول دل خود را بر همگان گشود و در این خصوص الگوی خوبی برای ما به جا گذاشت.‏ زمانی پولُس تصوّرش را هم نمی‌کرد که بتواند با غیریهودیان دوستی‌ای نزدیک برقرار کند.‏ اما او «رسول امّت‌ها» گشت.‏ —‏ روم ۱۱:‏۱۳‏.‏

^۱۰ به علاوه،‏ پولُس دوستی‌هایش را تنها به هم‌سالانش محدود نکرد.‏ برای مثال،‏ او و تیموتاؤس با وجود اختلاف سنی و پیشینهٔ متفاوتشان دوستان نزدیکی شدند.‏ امروزه بسیاری از جوانان برای دوستی‌هایشان با افراد مسن‌تر جماعت ارزش بسیار قائلند.‏ وَنِسا که کمی بیش از ۲۰ سال دارد می‌گوید:‏ «یکی از دوستان صمیمی و بسیار عزیز من بالای ۵۰ سال دارد.‏ هر چه را که به دوستان هم‌سن و سالم می‌گویم می‌توانم به او هم بگویم.‏ او به من توجه فراوانی دارد.‏» چنین دوستی‌هایی چگونه شکل گرفته‌اند؟‏ وَنِسا می‌گوید:‏ «برای به دست‌آوردن چنین دوستی‌ای باید زحمت می‌کشیدم.‏» آیا شما هم می‌خواهید با کسانی که هم سن و سالتان نیستند دوستی برقرار کنید؟‏ یَهُوَه قطعاً به تلاش‌های شما در این راه برکت می‌دهد.‏

۱۱.‏ از دوستی یوناتان با داود چه می‌آموزیم؟‏

^۱۱ به پیمان دوستی خود پای‌بند باشید.‏ سلیمان نوشت:‏ «دوست خالص در همهٔ اوقات محبت می‌نماید،‏ و برادر به جهت تنگی مولود شده است.‏» (‏امث ۱۷:‏۱۷‏)‏ وقتی سلیمان این کلام را به قلم می‌آورد،‏ احتمالاً به دوستی خوب پدرش،‏ داود و یوناتان فکر می‌کرد.‏ (‏۱سمو ۱۸:‏۱‏)‏ شاؤل پادشاه،‏ پدر یوناتان می‌خواست که پسرش وارث تاج و تخت اسرائیل شود.‏ اما،‏ یوناتان پذیرفته بود که یَهُوَه داود را به عنوان پادشاه برگزیده است.‏ برعکسِ شاؤل که تحسین مردم از داود حسادت او را برمی‌انگیخت،‏ یوناتان  چنین نبود.‏ یوناتان نمی‌توانست تهمت‌ها و افتراهایی که پدرش به داود نسبت می‌داد بپذیرد.‏ (‏۱سمو ۲۰:‏۲۴-‏۳۴‏)‏ آیا ما نیز مثل یوناتان وقتی دوستمان مسئولیتی در جماعت دریافت می‌کند از پیشرفت او خوشحال می‌شویم؟‏ آیا در سختی‌هایش به کمک و تسلّی او می‌شتابیم؟‏ اگر کسی از او بدگویی کند،‏ آیا فوراً باور می‌کنیم،‏ یا همچون یوناتان از دوستمان دفاع می‌کنیم؟‏

به چه دوستی‌هایی باید پایان داد

۱۲-‏۱۴.‏ بعضی از کسانی که تعالیم کتاب مقدّس را فرا می‌گیرند با چه جنگ درونی‌ای مواجه می‌شوند؟‏

^۱۲ کسی که با تعالیم کتاب مقدّس آشنا می‌شود و تغییراتی در سبک زندگی خود می‌دهد،‏ متوجه می‌شود که با موضوعی جدّی روبرو است؛‏ و آن این است که باید در مورد رفت و آمد با دوستانش تجدیدنظر کند.‏ او شاید دوستانی داشته باشد که از معاشرت با آنان لذّت می‌بَرَد،‏ ولی این دوستان به اصول اخلاقی کلام خدا احترام نمی‌گذارند.‏ چه بسا در گذشته اوقات زیادی را با آنان صرف می‌کرد.‏ اما حالا متوجه می‌شود که اَعمال و رفتار دوستانش بر او تأثیر منفی دارد،‏ و باید رابطه‌اش را با آنان محدود کند.‏ (‏۱قر ۱۵:‏۳۳‏)‏ از طرف دیگر شاید حس کند که معاشرت نکردن با آنان نوعی پا گذاشتن روی پیوند دوستی‌اش است.‏

^۱۳ اگر شما نیز با چنین جنگ درونی‌ای مواجه هستید،‏ به خاطر داشته باشید که دوست حقیقی از این که می‌بیند شما تلاش می‌کنید روش زندگی بهتری برگزینید خوشحال می‌شود.‏ حتی شاید او نیز بر آن شود که یَهُوَه را بشناسد.‏ اما معاشر ناباب شما را به دلیل این که با او در اَعمال زشتش و به اصطلاح ‹بی‌بندوباری‌های مفرط شریک نمی‌شوید،‏ دشنام می‌دهد.‏› (‏۱پطر ۴:‏۳،‏ ۴‏،‏ ه‍ن‏)‏ در واقع اوست که پا روی پیوند دوستی‌اش با شما می‌گذارد،‏ نه شما.‏

^۱۴ اعضای جماعت مسیحی می‌توانند جای خالی دوستانی را که این عزیزان از دست داده‌اند پر کنند.‏ (‏غلا ۶:‏۱۰‏)‏ آیا شخصاً با کسانی که در جلسات حضور می‌یابند و کتاب مقدّس را مطالعه می‌کنند آشنایی پیدا کرده‌اید؟‏ آیا تلاش می‌کنید گهگاه با صحبت و همنشینی با این عزیزان به ایشان قوّت قلب و دلگرمی دهید؟‏

۱۵،‏ ۱۶.‏ الف)‏ وقتی دوستمان خدمت به یَهُوَه را ترک می‌کند چه می‌توان کرد؟‏ ب)‏ چگونه می‌توانیم محبتمان را به یَهُوَه اثبات کنیم؟‏

^۱۵ حال اگر یکی از دوستانتان در جماعت یَهُوَه را ترک کند و یا حتی اخراج شود،‏ چطور؟‏ مسلّماً این واقعه برایتان بسیار ناگوار است.‏ خواهری که دوست نزدیکش خدمت به یَهُوَه را ترک کرده است احساساتش را چنین بیان می‌کند:‏ «این خبر ناگوار مرا واقعاً تکان داد.‏ همیشه فکر می‌کردم که دوستم ایمانی بسیار قوی و ریشه‌دار دارد.‏ اما چنین نبود.‏ به نظر می‌آید که فقط برای راضی کردن والدینش یَهُوَه را خدمت می‌کرد.‏ این واقعه باعث شد که از خودم بپرسم،‏ خود من با چه نیّتی یَهُوَه را خدمت می‌کنم؟‏ آیا واقعاً او را با نیّتی درست خدمت می‌کنم؟‏» ببینیم این خواهر چگونه بر مشکلش فائق آمد.‏ او می‌گوید:‏ «من بار مشکلم را بر دوش یَهُوَه گذاشتم.‏ و مصمم شده‌ام که به یَهُوَه نشان دهم او را به خاطر خودش دوست دارم،‏ نه به خاطر دوستان خوبی که در سازمانش به من می‌دهد.‏»‏

^۱۶ اگر ما با کسانی معاشرت کنیم که دوستی با دنیا را به دوستی با خدا ترجیح می‌دهند،‏ نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که دوستی‌مان با خدا چندان دوام بیاورد.‏ یعقوب می‌گوید:‏ «آیا نمی‌دانید که دوستیِ دنیا،‏ دشمنی خداست؟‏ پس هر که می‌خواهد دوست دنیا باشد،‏ دشمن خدا گردد.‏» (‏یعقو ۴:‏۴‏)‏ برای اثبات محبت‌مان به یَهُوَه،‏ باید اطمینان داشته باشیم که قادر است در فائق آمدن بر اندوه از دست دادن دوستی صمیمی به ما کمک کند.‏ ولی یَهُوَه نیز از ما انتظار دارد که به او وفادار بمانیم.‏ (‏مزمور ۱۸:‏۲۵  خوانده شود.‏‏)‏ خواهری که در بالا به او اشاره شد،‏ چنین نتیجه‌گیری می‌کند:‏ «من به این امر پی بردم که نمی‌توان کسی را مجبور کرد که دوست یَهُوَه یا ما باشد.‏ هر کس در نهایت باید خودش تصمیم بگیرد.‏» حال،‏ ببینیم که چگونه می‌توانیم دوست و مددکار کسانی بمانیم که وفادارانه یَهُوَه را خدمت می‌کنند؟‏

دوستان خوب را حفظ کنیم

۱۷.‏ دو دوست صمیمی چگونه با یکدیگر گفتگو می‌کنند؟‏

^۱۷ گفتگو و تبادل افکار میان دوستان همچون آبی است که درخت دوستی را سیراب می‌کند.‏ وقتی در کتاب مقدّس در مورد دوستی میان روت و نَعُومی،‏ داود و یوناتان،‏ و پولُس و تیموتاؤس می‌خوانیم متوجه می‌شویم که دو دوست خوب با هم آزادانه و در عین حال محترمانه گفتگو می‌کنند.‏ پولُس در خصوص طرز صحبت با دیگران چنین پند می‌دهد:‏ «گفتگوی شما همیشه با فیض باشد و اصلاح‌شده به نمک.‏» منظور پولُس مشخصاً گفتگو با کسانی است که هم‌ایمان ما نیستند و از آنان به عنوان «اهل خارج» یاد می‌کند.‏ (‏کول ۴:‏۵،‏ ۶‏)‏ پس اگر کسانی که هم‌ایمان ما نیستند لایق احترامند،‏ چقدر بیشتر باید به دوستانمان در جماعت احترام بگذاریم!‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ اگر دوستی مسیحی به ما پندی دهد،‏ عکس‌العمل ما چه خواهد بود،‏ پیران جماعت اَفَسُس چه الگویی برای ما به جا گذاشتند؟‏

^۱۸ دوستان خوب برای نظرات یکدیگر ارزش قائلند.‏ سخنانشان با مهربانی و در عین حال صریح است.‏ سلیمان حکیم می‌گوید:‏ «مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو،‏ دلپذیر است.‏» (‏امث ۲۷:‏۹‏)‏ آیا «مشورت» یا به عبارت دیگر پند دوست،‏ حال هر چه باشد،‏ برای شما نیز دلپذیر است؟‏ (‏مزمور ۱۴۱:‏۵ خوانده شود.‏‏)‏ اگر دوستتان به دلیل رفتار یا عملی به شما تذکری دهد،‏ چه عکس‌العملی نشان می‌دهید؟‏ آیا این را نشان محبت او می‌دانید،‏ یا از او می‌رنجید؟‏

^۱۹ پولُس رسول به پیران جماعت اَفَسُس بسیار نزدیک بود.‏ ظاهراً او برخی از آنان را از زمانی که به مسیحیت گرویده بودند می‌شناخت.‏ با این حال،‏ در آخرین دیدارش صریحاً به آنان چند اندرز داد.‏ عکس‌العمل این برادران چه بود؟‏ آنان از سخنان او رنجیده نشدند،‏ بلکه اندرز پولُس را نشان محبت و توجه او می‌دیدند.‏ حتی هنگام خداحافظی از این که می‌دانستند دیگر پولُس را نخواهند دید گریستند.‏ —‏ اعما ۲۰:‏۱۷،‏ ۲۹،‏ ۳۰،‏ ۳۶-‏۳۸‏.‏

۲۰.‏ دوست واقعی چگونه عمل می‌کند؟‏

^۲۰ دوست خوب نه تنها پند دوست خود را می‌پذیرد،‏ بلکه از دادن پند نیز به او دریغ نمی‌کند.‏ البته باید تشخیص دهیم که در چه مواقع نباید در امور دوستمان دخالت کنیم.‏ همچنین باید به خاطر داشته باشیم که «هر یکی از ما حساب خود را به خدا خواهد داد.‏» (‏روم ۱۴:‏۱۲‏)‏ اگر شخص نیاز به پند داشته باشد دوست خوب قطعاً معیارهای یَهُوَه را به او یادآوری می‌کند.‏ (‏۱قر ۷:‏۳۹‏)‏ برای مثال،‏ اگر متوجه شوید که دوست مجرّدتان با کسی که خادم یَهُوَه نیست بیش از حد از لحاظ عاطفی نزدیک شده است،‏ چه می‌کنید؟‏ شاید چون نمی‌خواهید رابطهٔ دوستی‌تان با او خراب شود،‏ به او چیزی نگویید.‏ حال اگر به او تذکر دادید و او اعتنایی نکرد،‏ چه می‌توانید بکنید؟‏ دوست خوب از پیران مسیحی می‌خواهد که به دوستش که در راهی غلط قدم گذاشته است کمک کنند.‏ البته،‏ انجام این کار مستلزم شهامت است.‏ اما به این نکته توجه کنید؛‏ پیوند دوستی‌ای که بر پایهٔ محبت به یَهُوَه است،‏ به آسانی گسیخته نمی‌شود.‏

۲۱.‏ از همهٔ ما گاه چه کاری سر می‌زند،‏ اما چرا مهم است که رابطهٔ دوستی‌مان را با دوستانمان در جماعت قوی نگاه داریم؟‏

^۲۱ کُولُسیان ۳:‏۱۳،‏ ۱۴ خوانده شود.‏ گاه ما با گفتار و اَعمالمان دوستانمان را می‌رنجانیم،‏ و گاه آنان ما را می‌رنجانند.‏ یعقوب نوشته است:‏ «همگیِ ما بسیار می‌لغزیم.‏» (‏یعقو ۳:‏۲‏)‏ اما،‏ معیار صمیمیت در دوستی این نیست که چقدر یکدیگر را رنجانده‌ایم،‏ بلکه چقدر حاضریم از خطاهای یکدیگر بگذریم.‏ چقدر مهم است که دوستی‌مان را با گفتگویی باز و گذشتن از خطاهای یکدیگر قوی کنیم.‏ چنین محبتی همچون ریسمان و بندی استوار پیوند دوستی را به کمال می‌رساند.‏

‏[پاورقی]‏

مرور مقاله

‏• چگونه می‌توانیم دوستانی خوب پیدا کنیم؟‏

‏• به چه دوستی‌هایی باید پایان داد؟‏

‏• برای قوی نگاه داشتن پیوند دوستی‌مان چه باید بکنیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ١٨]‏

چه عاملی دوستی روت و نَعُومی را پایدار ساخت؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ١٩]‏

آیا شما نیز شخصی مهمان‌نواز هستید؟‏