روحیهٔ ازخودگذشتگی را حفظ کنید
‹اگر کسی بخواهد مرا پیروی کند، باید خود را انکار کند.›—مت ۱۶:۲۴.
۱. عیسی چه الگویی از خود به جا گذاشت و چگونه؟
وقتی عیسی بر زمین بود الگویی کامل از فداکاری و ازخودگذشتگی برای پیروانش به جا گذاشت. او خواستهها و راحتی خود را در راه انجام دادن ارادهٔ خدا کنار گذاشت. (یو ۵:۳۰) عیسی حتی بر تیر شکنجه تا پای مرگ به خدا وفادار ماند و بدین شکل ثابت کرد که روحیهٔ ازخودگذشتگی وی حدومرزی ندارد.—فیلیپ ۲:۸.
۲. چگونه میتوانیم ازخودگذشته باشیم و چرا باید چنین کنیم؟
۲ ما پیروان عیسی باید همچون او ازخودگذشته و ایثارگر باشیم. داشتن روحیهٔ ازخودگذشتگی به چه مفهوم است؟ بدین مفهوم که شخص راغبانه حاضر است در راه کمک به دیگران از علایق خود بگذرد. میتوان گفت که این خصوصیت برخلاف خودخواهی است. (مَتّی ۱۶:۲۴ خوانده شود.) روحیهٔ ازخودگذشتگی باعث میشود که به احساسات و علایق دیگران اولویت دهیم. (فیلیپ ۲:۳، ۴) در واقع، عیسی تعلیم داد که روحیهٔ ازخودگذشتگی اساس پرستشمان است. چرا؟ زیرا محبت مسیحی که محرک شخص در ایثارگری و ازخودگذشتگی است، نشان پیروان حقیقی عیسی است. (یو ۱۳:۳۴، ۳۵) به برکاتی فکر کنید که از روحیهٔ ازخودگذشتگی برادری جهانی به دست میآید!
۳. چه چیزی ممکن است روحیهٔ ازخودگذشتگی را در ما تضعیف سازد؟
۳ ما با دشمنی روبروییم که قادر است روحیهٔ ازخودگذشتگی را در ما تضعیف سازد. این دشمن تمایل ما به خودخواهی است. به خاطر آورید که آدم و حوّا چگونه خودخواهانه عمل کردند. حوّا از روی خودخواهی خواست که مانند خدا شود. شوهرش از روی خودخواهی در پی خرسندی زنش برآمد. (پیدا ۳:۵، ۶) ابلیس همواره انسانها را پس از روگرداندن آدم و حوّا از پرستش حقیقی، به راههای خودخواهانه سوق داده است. او حتی از این روش برای وسوسه کردن عیسی استفاده کرد. (مت ۴:۱-۹) شیطان در روزگار ما موفق شده است اکثر انسانها را به راههای خودخواهانه سوق دهد. باید به این موضوع به خوبی توجه کنیم زیرا روحیهٔ خودخواهانه ممکن است در ما نیز رخنه کند.—افس ۲:۲.
۴. الف) آیا اکنون میتوانیم تمایل به خودخواهی را در خود ریشهکن کنیم؟ توضیح دهید. ب) در این مقاله چه سؤالاتی بررسی میشود؟
۴ خودخواهی را میتوانیم به زنگزدگی روی آهن تشبیه کنیم. آهن تحت رطوبتِ محیط زنگ میزند. خطر زمانی است که به زنگزدگی توجه نکنیم و اجازه دهیم پیشروی کند و به بدنه صدمه زند. به همین شکل نباید خطر خودخواهی را دست کم گرفت. چرا؟ زیرا اکنون ما نمیتوانیم ناکاملی و تمایل به خودخواهی را در خود ریشهکن سازیم. از این رو، باید همواره با آن مبارزه کنیم. (۱قر ۹:۲۶، ۲۷) چگونه میتوانیم علائم خودخواهی را در خود تشخیص دهیم؟ و چگونه میتوانیم در پروراندن روحیهٔ ازخودگذشتگی پیشرفت کنیم؟
از کتاب مقدّس در اصلاح روحیهٔ خودخواهی استفاده کنیم
۵. الف) کتاب مقدّس از چه جهت مانند آینه است؟ (تصویر اول مقاله ملاحظه شود.) ب) هنگام محک زدن خود از چه چیزی باید اجتناب کنیم؟
۵ همان طور که آینه کمک میکند ظاهرمان را مرتب کنیم کتاب مقدّس نیز به ما کمک میکند هر گونه ضعفی را در خود بیابیم و اصلاح کنیم. (یعقوب ۱:۲۲-۲۵ خوانده شود.) با این حال، فقط زمانی میتوانیم ظاهرمان را به خوبی مرتب کنیم که از آینه به درستی استفاده کنیم. برای مثال، اگر در آینه، به خود نگاهی سطحی بیندازیم شاید متوجهٔ عیبی کوچک و در عین حال مهم نشویم. یا اگر آینه را طوری بگیریم که تصویر شخصی دیگر را در آن ببینیم نمیتوانیم ظاهر خود را مرتب کنیم. به طور مشابه، اگر کتاب مقدّس را سطحی بخوانیم یا ضعفهای دیگران را در آن ببینیم نمیتوانیم ضعفهایی مانند خودخواهی را در خود بیابیم.
۶. چگونه میتوان ‹شریعت کامل را از نظر دور نداشت›؟
۶ ممکن است کلام خدا را مرتباً یا حتی روزانه بخوانیم و متوجهٔ خودخواهیای که در ما رشد کرده است نشویم. چگونه؟ در تشبیه آینه مشکل شخص غفلت در نگاه کردن نبود زیرا یعقوب نوشت که او در آینه «به چهرهٔ خود مینگرد.» یعقوب در این آیه از واژهای یونانی استفاده کرد که به مفهوم ژرفنگری یا بررسی دقیق است. پس مشکل وی چه بود؟ یعقوب گفت: «از برابر [آینه] دور میشود، از یاد میبرد که چگونه سیمایی داشته است.» بلی، او بدون آن که خود را اصلاح کند از برابر آینه دور شد. یعقوب همچنین گفت که شخص موفق کسی است که ‹به شریعتِ کامل که شریعت آزادی است چشم میدوزد› و نیز «آن را از نظر دور نمیدارد.» این شخص به جای آن که به شریعت کامل خدا بیاعتنایی کند، کلام خدا را مصرّانه به کار میگیرد. عیسی نکتهای مشابه بیان کرد: «اگر در کلام من بمانید، براستی شاگرد من خواهید بود.»—یو ۸:۳۱.
۷. چگونه میتوانیم از کتاب مقدّس برای یافتن خودخواهی در خود حتی اگر اندک باشد استفاده کنیم؟
۷ بنابراین، برای مبارزه با خودخواهی در خود، حتی اگر اندک باشد لازم است که کتاب مقدّس را به دقت بخوانیم. این کار به ما کمک میکند تا نقاط ضعف خود را بیابیم. پس از آن باید قدمی فراتر برداشته، در مورد آن آیات به خوبی تحقیق کنیم. وقتی به مفهوم آن آیات پی بردیم لازم است که از خود چنین سؤالاتی کنیم: ‹در چنین موقعیتی واکنش من چگونه خواهد بود؟ آیا واکنشی درست خواهم داشت؟› از همه مهمتر پس از تعمّق در آنچه خواندهاید در بهکارگیری آن بکوشید. (مت ۷:۲۴، ۲۵) بیایید ببینیم که شرح حال شاؤل پادشاه و پِطرُس رسول چگونه به ما کمک میکند تا روحیهٔ ازخودگذشتگی را حفظ کنیم.
از نمونهٔ بد شاؤل پادشاه درس گیریم
۸. شاؤل، پادشاهی خود را با چه نگرشی شروع کرد و نگرش او چگونه نمایان شد؟
۸ شرح حال شاؤل پادشاه نشان میدهد که خودخواهی روحیهٔ ازخودگذشتگی را تضعیف میسازد. شاؤل، پادشاهی خود را با نگرشی متواضعانه و فروتنانه نسبت به خود شروع کرد. (۱سمو ۹:۲۱) او با آن که پادشاه بود از مجازات اسرائیلیانی که بر ضدّ او سخن گفته بودند امتناع ورزید. (۱سمو ۱۰:۲۷) شاؤل پادشاه اسرائیلیان را به هدایت روح خدا در جنگ با عَمّونیان رهبری کرد و پیروز شد. سپس، پیروزی را فروتنانه به یَهُوَه نسبت داد.—۱سمو ۱۱:۶، ۱۱-۱۳.
۹. چگونه در شاؤل غرور و طرز فکری خودخواهانه به وجود آمد؟
۹ بعدها، شاؤل اجازه داد تا طرز فکر خودخواهانه و غرور مانند فلزی که زنگ میزند در او رشد کند. او پس از شکست عَمالَقه، خودخواهانه عمل نمود زیرا از فرمان یَهُوَه سرپیچی کرد. شاؤل به جای آن که غنایم را نابود سازد، آن را از روی طمع جمع و متکبّرانه برای خود ستونی به مظهر یادبود بنا کرد. (۱سمو ۱۵:۳، ۹، ۱۲) وقتی سموئیل نبی به او گفت که یَهُوَه از او ناراضی است، شاؤل با انداختن خطا به گردن دیگران و اشاره به فرامینی که اطاعت کرده بود در پی توجیه عمل خود برآمد. (۱سمو ۱۵:۱۶-۲۱) به علاوه، تکبّر، شاؤل را بر آن داشت تا در پی حفظ آبروی خود باشد نه خرسندی خدا. (۱سمو ۱۵:۳۰) چگونه شرح حال شاؤل همچون آینهای به ما کمک میکند تا روحیهٔ ازخودگذشتگی را حفظ کنیم؟
۱۰، ۱۱. الف) از شرح حال شاؤل در رابطه با حفظ روحیهٔ ازخودگذشتگی چه میآموزیم؟ ب) چگونه میتوانیم از راه بد شاؤل اجتناب کنیم؟
۱۰ درس اول این است که نباید فکر کنیم چون سابقاً روحیهٔ ازخودگذشتگی داشتیم همیشه آن را حفظ خواهیم کرد. (۱تیمو ۴:۱۰) به یاد داشته باشید که شاؤل برای مدتی از لطف خدا برخوردار بود. اما چون در مبارزه با خودخواهی کوتاهی و سرانجام سرپیچی کرد لطف یَهُوَه را از دست داد.
۱۱ درس دوم این است که نباید حواس خود را بر نقاط مثبت خود چنان معطوف سازیم که نقاط ضعف خود را نبینیم. این کار مانند آن است که فقط لباس نوی خود را در آینه ببینیم و آن را تحسین کنیم و هیچ توجهی به صورت کثیف خود نکنیم. حتی اگر مانند شاؤل ازخودراضی نباشیم باید بکوشیم تا از هر گونه تمایلی که به راه بد او میانجامد اجتناب کنیم. پس وقتی به ما پندی داده شود بیایید عمل خود را توجیه نکنیم، مشکل را کوچک نپنداریم و خطا را به گردن دیگران نیندازیم. به جای آن که مانند شاؤل عمل کنیم بیایید پند دادهشده را بپذیریم.—مزمور ۱۴۱:۵ خوانده شود.
۱۲. روحیهٔ ازخودگذشتگی چگونه به شخص کمک میکند تا به گناه بزرگ خود اعتراف کند؟
۱۲ حال اگر گناهی بزرگ مرتکب شویم چه باید کنیم؟ شاؤل چون میخواست شهرتش را حفظ کند، برای بهبود رابطهٔ دوستیاش با خدا قدمی برنداشت. در صورتی که روحیهٔ ازخودگذشتگی به ما کمک میکند که بر شرم و خجالت غلبه کنیم و در پی کمک برآییم. (امث ۲۸:۱۳؛ یعقو ۵:۱۴-۱۶) برای مثال، برادری از ۱۲سالگی مخفیانه به هرزهنگاری میپرداخت و بیش از ده سال به آن معتاد بود. او میگوید: «خیلی سخت بود که به همسرم و پیران جماعت اعتراف کنم. اما الآن احساس میکنم که باری سنگین از دوشهایم برداشته شده است. بعضی از دوستانم وقتی شنیدند که از خادم کمکی برکنار شدم از من مأیوس شدند. با این حال، میدانم که یَهُوَه اکنون از خدمتم راضی است و نگرش او برایم بیشتر اهمیت دارد.»
پِطرُس بر خودخواهی غلبه کرد
۱۳، ۱۴. تمایل به خودخواهی چگونه در پِطرُس نمایان شد؟
۱۳ روحیهٔ ازخودگذشتگی پِطرُس رسول در دورانی که از عیسی تعلیم میگرفت نمایان بود. (لو ۵:۳-۱۱) با این حال، پِطرُس نیز باید با تمایلات خودخواهانه میجنگید. برای مثال، وقتی پِطرُس شنید که یعقوب و یوحنای رسول در پی این میباشند که در پادشاهی عیسی در سمت چپ و راستش بنشینند، خشمگین شد. احتمالاً پِطرُس با خود فکر میکرد که یکی از آن جایگاهها به او تعلّق دارد زیرا عیسی وعدهٔ مسئولیتی ویژه را به او داده بود. (مت ۱۶:۱۸، ۱۹) با این حال، عیسی نه تنها به یعقوب و یوحنا بلکه به پِطرُس و بقیهٔ رسولان نیز در رابطه با این طرز فکرِ خودخواهانه یعنی ‹سَروری کردن بر دیگران› هشدار داد.—مرق ۱۰:۳۵-۴۵.
۱۴ پِطرُس حتی پس از آن که عیسی طرز فکر او را اصلاح کرد، باز هم نسبت به خود دیدگاهی اشتباه داشت. وقتی عیسی به رسولان گفت که او را ترک خواهند کرد، پِطرُس ادعا کرد که او تنها کسی است که تا به آخر به او وفادار خواهد ماند و بدین شکل خود را از دیگران والاتر شمرد. (مت ۲۶:۳۱-۳۳) در آن شب، پِطرُس عیسی را برای نجات جان خود سه بار انکار کرد. در واقع اعتماد بیشازحد پِطرُس به خود موجب تضعیف روحیهٔ ازخودگذشتگی در او شد.—مت ۲۶:۶۹-۷۵.
۱۵. چرا نمونهٔ پِطرُس امیدبخش است؟
۱۵ پِطرُس با وجود لغزشها و قصوراتش الگویی امیدبخش برای ماست. پِطرُس با تلاشهای خود و کمک روحالقدس قادر شد بر تمایلات اشتباهش غالب آید و خویشتندار و ایثارگر باشد. (غلا ۵:۲۲، ۲۳) او آزمایشهایی را تحمّل کرد که دشوارتر از آزمایشهای پیشین بود. وقتی پولُس رسول او را در عموم توبیخ کرد پِطرُس واکنشی فروتنانه داشت. (غلا ۲:۱۱-۱۴) پِطرُس از توبیخ پولُس کینه به دل نگرفت و مپنداشت که شهرتش خراب شده است. او پولُس را همواره دوست داشت و «برادر عزیز» خود خواند. (۲پطر ۳:۱۵) نمونهٔ پِطرُس به ما کمک میکند روحیهٔ ازخودگذشتگی را در خود پرورش دهیم.
واکنش پِطرُس نسبت به توبیخ چه بود؟ آیا واکنش ما چنین خواهد بود؟ (بند ۱۵ ملاحظه شود)
۱۶. دشواریها چه فرصتی را برایمان فراهم میسازد؟
۱۶ واکنش شما در وضعیت دشوار چیست؟ وقتی پِطرُس و رسولان به دلیل موعظه به زندان افتادند و شلاق خوردند، شادی کردند «زیرا شایسته شمرده شده بودند که بهخاطر [نام عیسی] اهانت ببینند.» (اعما ۵:۴۱) شما نیز میتوانید اذیت و آزار را فرصتی برای سرمشق قرار دادن پِطرُس و عیسی در ازخودگذشتگی بدانید. (۱پِطرُس ۲:۲۰، ۲۱ خوانده شود.) به علاوه، این طرز فکر به شما کمک میکند که پند پیران جماعت را بپذیرید و بجای دلخور شدن، از نمونهٔ پِطرُس سرمشق گیرید.—جا ۷:۹.
۱۷، ۱۸. الف) در رابطه با دنبال کردن اهداف روحانی چه سؤالی باید از خود کنیم؟ ب) اگر در خود اندکی خودخواهی بینیم چه باید کنیم؟
۱۷ شما نیز میتوانید در دنبال کردن اهداف روحانی از پِطرُس الگو گیرید. نیّت ما از دنبال کردن اهداف روحانی باید بازتابی از روحیهٔ ازخودگذشتگی باشد. با این حال، باید احتیاط کرد که نیّت ما از دنبال کردن اهداف روحانی به کسب مقام و شهرت مبدّل نشود. بنابراین از خود سؤال کنید: ‹آیا ممکن است رغبتم به پیشرفت و افزایش خدمت به سبب رسیدن به جاه و مقام باشد، درست همان طور که یعقوب و یوحنا در پی آن بودند؟›
۱۸ اگر در دلتان اندکی خودخواهی بینید، از یَهُوَه بخواهید که در اصلاح طرز فکر و احساستان به شما کمک کند. سپس سخت بکوشید تا در پی جلال یَهُوَه باشید نه جلال خود. (مز ۸۶:۱۱) همچنین در پی اهدافی باشید که شما را مورد توجه دیگران قرار ندهد. برای مثال، صفتی از ثمرهٔ روحالقدس را بیشتر در خود پرورش دهید که بهکارگیری آن برایتان دشوارتر است. شاید تکالیف و سخنرانیها را برای جماعت به خوبی آماده میکنید ولی علاقهای کم به نظافت کردن سالن ملکوت دارید. در این صورت، بهکارگیری پند رومیان ۱۲:۱۶ را هدف خود قرار دهید.—خوانده شود.
۱۹. چه کاری به ما کمک میکند تا از دیدن ضعفهایمان در آینهٔ کتاب مقدّس دلسرد نشویم؟
۱۹ وقتی خود را در آینهٔ کلام خدا به خوبی بنگریم و ضعفهایی مانند خودخواهی را ببینیم، ممکن است دلسرد شویم. در این صورت، سخن یعقوب را در رابطه با شخص موفق به یاد آورید و در آن تعمّق کنید. یعقوب نگفت که آن شخص عیبهایش را به سرعت یا حتی همهٔ آنها را اصلاح کرد بلکه فقط گفت: «آن را از نظر دور نمیدارد.» (یعقو ۱:۲۵) آن شخص آنچه را که در آینه دیده بود همواره در نظر داشت و برای بهبود آن کوشید. پس دیدگاهی مثبت نسبت به خود و دیدگاهی متعادل نسبت به ضعفهایتان داشته باشید. (جامعه ۷:۲۰ خوانده شود.) همواره به شریعت کامل چشم بدوزید و بکوشید تا روحیهٔ ازخودگذشتگی خود را حفظ کنید. یَهُوَه به بسیاری از برادران کمک کرده و برکت داده است. او مشتاق است که به شما نیز کمک کند.