از احسان کردن خسته نشویم

‏«احسان کنید.‏» —‏ لوقا ۶:‏۳۵‏.‏

۱،‏ ۲.‏ چرا احسان کردن به دیگران همیشه آسان نیست؟‏

خوبی کردن و احسان نمودن همیشه آسان نیست.‏ مثلاً موعظهٔ ما مسیحیان را در نظر بگیریم.‏ تمام تلاش ما بر این است که مژدهٔ ‹جلال خدای متبارکمان،‏› یَهُوَه و پسر عزیزش عیسی مسیح را به مردم برسانیم.‏ نیّت و نظر ما کمک به مردم است،‏ اما اغلب یا با رفتاری ناخوشایند روبرو می‌شویم،‏ یا با بی‌علاقگی مردم.‏ (‏۱تیموتاؤس ۱:‏۱۱‏)‏ شماری نیز علناً با رفتار خود نشان می‌دهند که برای مرگ مسیح بر تیر شکنجه هیچ ارزشی قائل نیستند.‏ (‏فیلِپّیان ۳:‏۱۸‏)‏ با این گونه افراد چگونه باید رفتار کنیم؟‏

^۲ عیسی مسیح به شاگردان خود گفت:‏ «دشمنان خود را محبت نمایید و احسان کنید.‏» (‏لوقا ۶:‏۳۵‏)‏ در این مقاله می‌خواهیم این فرمان عیسی را کمی دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم و همچنین ببینیم عیسی چه نکات دیگری در مورد احسان کردن عنوان کرده است.‏

‏«دشمنان خود را محبت نمایید»‏

۳.‏ الف)‏ سخنان عیسی را در متّیٰ ۵:‏۴۳-‏۴۵ مختصراً بیان کنید.‏ ب)‏ چه عقیده‌ای نسبت به غیریهودیان در میان یهودیان قرن اوّل رواج پیدا کرده بود؟‏

^۳ عیسی در موعظهٔ بالای کوه به مخاطبان خود متذکر شد که به دشمنان خویش محبت داشته باشند و برای کسانی که آزارشان می‌دهند دعای خیر کنند.‏ (‏متّیٰ ۵:‏۴۳-‏۴۵ خوانده شود.‏‏)‏ این فرمان برای مخاطبان یهودی عیسی فرمانی تازه نبود،‏ زیرا یَهُوَه فرموده بود:‏ «از اَبنای قوم خود انتقام مگیر،‏ و کینه مورز،‏ و همسایهٔ خود را مثل خویشتن محبت نما.‏» (‏لاویان ۱۹:‏۱۸‏)‏ در قرن اوّل پیشوایان یهودی معتقد بودند که منظور از «اَبنای قوم» و «همسایه» فقط یهودیان است.‏ شریعت موسی اسرائیلیان را ملزم می‌ساخت که خود را از قوم‌های دیگر جدا نگاه دارند.‏ اما این که تمام غیریهودیان را باید دشمن داشت و منفور دانست،‏ بعدها در میان یهودیان رواج یافت.‏

۴.‏ شاگردان عیسی می‌بایست چگونه با دشمنان خود رفتار می‌کردند؟‏

 ^۴ عیسی اظهار نمود:‏ «به آنانی که از شما نفرت کنند،‏ احسان کنید و به هر که به شما فحش دهد و جفا رساند،‏ دعای خیر کنید.‏» (‏متّیٰ ۵:‏۴۴‏)‏ آری،‏ شاگردان عیسی می‌بایست به کسانی محبت می‌کردند که با مسیحیان دشمنی داشتند.‏ همین مطلب در انجیل لوقا چنین آمده است:‏ «ای شنوندگان،‏ شما را می‌گویم دشمنان خود را دوست دارید و با کسانی که از شما نفرت کنند،‏ احسان کنید.‏ و هر که شما را لعن کند،‏ برای او برکت بطلبید و برای هر که با شما کینه دارد،‏ دعای خیر کنید.‏» (‏لوقا ۶:‏۲۷،‏ ۲۸‏)‏ همان طور که شاگردان عیسی در قرن اوّل به این فرمان عیسی عمل کردند،‏ ما نیز می‌خواهیم با آرامش و متانت به کسانی که ‹از ما نفرت دارند،‏ احسان کنیم.‏› همچنین،‏ با لحن و گفتار دوستانهٔ خود برای آنانی که ‹ما را لعنت می‌کنند برکت بطلبیم› و برای کسانی که به طرق مختلف،‏ چه بدنی چه لفظی،‏ به ما آزار و جفا می‌رسانند ‹ دعای خیر کنیم.‏› با چنین دعای خالصانه‌ای در واقع نیّت خیر خود را نشان می‌دهیم.‏ ما می‌خواهیم یَهُوَه به این افراد نیز کمک کند تا رفتار خود را اصلاح کرده،‏ مقبول او قرار گیرند.‏

۵،‏ ۶.‏ چرا باید به دشمنان خود محبت کنیم؟‏

^۵ چرا باید به دشمنان خود محبت کنیم؟‏ عیسی می‌گوید:‏ «تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید.‏» (‏متّیٰ ۵:‏۴۵‏)‏ اگر به پند عیسی عمل کنیم،‏ در نظر یَهُوَه حکم پسری را خواهیم داشت که کارهای نیکوی پدر آسمانی خود را تقلید می‌کند.‏ آری،‏ یَهُوَه «آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند.‏» چنان که در انجیل لوقا آمده است،‏ یَهُوَه «با ناسپاسان و بدکاران مهربان است.‏» —‏ لوقا ۶:‏۳۵‏.‏

^۶ عیسی برای تأکید بر اهمیت این امر که چرا شاگردانش باید دشمنان خود را محبت کنند می‌پرسد:‏ «هر گاه آنانی را محبت نمایید که شما را محبت می‌نمایند،‏ چه اجر دارید؟‏ آیا باجگیران چنین نمی‌کنند؟‏ و هر گاه برادران خود را فقط سلام گویید چه فضیلت دارید؟‏ آیا باجگیران چنین نمی‌کنند؟‏» (‏متّیٰ ۵:‏۴۶،‏ ۴۷‏)‏ اگر ما محبت خود را منحصر به کسانی کنیم که جواب محبت‌های ما را می‌دهند،‏ دیگر نمی‌توانیم ‹اجری› از طرف خدا انتظار داشته باشیم.‏ حتی «باجگیران» که در آن زمان مورد نفرت مردم بودند،‏ به کسانی که ایشان را دوست داشتند محبت می‌کردند.‏ —‏ لوقا ۵:‏۳۰؛‏ ۷:‏۳۴‏.‏

۷.‏ چرا اگر فقط به ‹برادر› خود سلام گوییم کار چندان فوق‌العاده‌ای انجام نداده‌ایم؟‏

^۷ یهودیان اغلب برای خوش‌آمدگویی و تهنیت،‏ از عباراتی استفاده می‌کردند که واژهٔ «سلام» در آن به کار می‌رفت.‏ (‏داوران ۱۹:‏۲۰؛‏ یوحنّا ۲۰:‏۱۹‏)‏ آنان با استفاده از این واژه در واقع آرزوی آرامش و سعادت و سلامتی برای یکدیگر می‌کردند.‏ حال اگر ما فقط برای برادرمان آرزوی آرامش و سعادت کنیم آیا کار فوق‌العاده‌ای کرده‌ایم؟‏ خیر،‏ عیسی می‌گوید باجگیران و بی‌دینان هم چنین می‌کنند.‏

۸.‏ منظور عیسی از ‹کامل بودن› چه بود؟‏

^۸ ما مسیحیان به دلیل گناه موروثی نمی‌توانیم رفتاری کامل و بی‌عیب داشته باشیم.‏ (‏رومیان ۵:‏۱۲‏)‏ پس چرا عیسی در پایان این بخش از سخنان خود می‌گوید:‏ «شما کامل باشید چنانکه پدر شما که در آسمان است کامل است»؟‏ (‏متّیٰ ۵:‏۴۸‏)‏ عیسی در واقع ما را ترغیب می‌کند مانند ‹پدر آسمانی‌مان› در محبت کردن «کامل» باشیم.‏ چگونه می‌توانیم در محبت کردن کامل گردیم؟‏ با محبت کردن به دشمن خود.‏

چرا باید رحیم باشیم؟‏

۹.‏ منظور عیسی از «قرض‌های ما را ببخش» چیست؟‏

^۹ یکی از جنبه‌های احسان کردن این است که با دلرحمی از خطای همنوع خود بگذریم.‏ عیسی هنگام آموزش دعا،‏ به شاگردانش گفت که از یَهُوَه چنین استدعا کنند:‏ «قرض‌های ما را ببخش چنانکه ما نیز قرضداران خود را می‌بخشیم.‏» (‏متّیٰ ۶:‏۱۲‏)‏ البته منظور عیسی قرض مالی نیست.‏ با نگاهی  به همین مطلب در انجیل لوقا متوجه می‌شویم که منظور عیسی از «قرض،‏» گناهان است،‏ زیرا می‌گوید:‏ «گناهان ما را ببخش زیرا که ما نیز هر قرضدار خود را می‌بخشیم.‏» —‏ لوقا ۱۱:‏۴‏.‏

۱۰.‏ در خصوص بخشش گناهان چگونه می‌توانیم یَهُوَه را الگو قرار دهیم؟‏

^۱۰ ما باید مثل پدر رحیم خود از خطاهای یکدیگر بگذریم.‏ پولُس رسول نوشت:‏ «با یکدیگر مهربان باشید و رحیم و همدیگر را عفو نمایید چنانکه خدا در مسیح شما را هم آمرزیده است.‏» (‏اَفَسُسیان ۴:‏۳۲‏)‏ داود مزمورنویس در این خصوص چنین سُرایید:‏ ‹یَهُوَه رحمان و کریم است؛‏ دیرغضب و بسیار رحیم.‏ .‏ .‏ .‏ با ما موافق گناهان ما عمل ننموده،‏ و به ما به حسب خطایای ما جزا نداده است.‏ .‏ .‏ .‏ به اندازه‌ای که مشرق از مغرب دور است،‏ به همان اندازه گناهان ما را از ما دور کرده است.‏ چنانکه پدر بر فرزندان خود رئوف است همچنان یَهُوَه بر ترسندگان خود رأفت می‌نماید.‏ زیرا جبلّت ما را می‌داند و یاد می‌دارد که ما خاک هستیم.‏› —‏ مزمور ۱۰۳:‏۸-‏۱۴‏.‏

۱۱.‏ رحمت الٰهی شامل حال چه کسانی می‌شود؟‏

^۱۱ رحمت الٰهی زمانی شامل حال شخص می‌شود که وی نیز کسانی را که به او خطا ورزیده‌اند ببخشد.‏ (‏مَرقُس ۱۱:‏۲۵‏)‏ عیسی با تأکید روی این مطلب چنین اضافه می‌کند:‏ «زیرا هر گاه تقصیرات مردم را بدیشان بیامرزید،‏ پدر آسمانی شما،‏ شما را نیز خواهد آمرزید.‏ اما اگر تقصیرهای مردم را نیامرزید،‏ پدر شما هم تقصیرهای شما را نخواهد آمرزید.‏» (‏متّیٰ ۶:‏۱۴،‏ ۱۵‏)‏ آری،‏ یَهُوَه کسانی را می‌بخشد که با رضا و رغبت دیگران را می‌بخشند.‏ پس،‏ یکی از جنبه‌های احسان کردن،‏ به گوش گرفتن این پند پولُس است که می‌گوید:‏ «چنانکه [«یَهُوَه،‏» د ج‏] شما را آمرزید،‏ شما نیز چنین کنید.‏» —‏ کُولُسیان ۳:‏۱۳‏.‏

دیگر قضاوت نکنید

۱۲.‏ عیسی در خصوص قضاوت کردن چه پندی داد؟‏

^۱۲ عیسی در موعظهٔ بالای کوه در اشاره به یکی دیگر از شیوه‌های احسان کردن گفت که دیگر کسی را قضاوت نکنید و سپس این نکته را با تشبیهی مناسب روشن کرد.‏ (‏متّیٰ ۷:‏۱-‏۵ خوانده شود.‏‏)‏ ببینیم منظور عیسی از «حکم مکنید» چه بوده است.‏

۱۳.‏ عیسی در خصوص ‹عفو کردن› چه پندی به شاگردانش داد؟‏

^۱۳ در انجیل متّیٰ این سخنان عیسی چنین بیان شده است:‏ «حکم مکنید تا بر شما حکم نشود.‏» (‏متّیٰ ۷:‏۱‏)‏ در انجیل لوقا چنین بیان شده است:‏ «داوری مکنید تا بر شما داوری نشود و حکم مکنید تا بر شما حکم نشود و عفو کنید تا آمرزیده شوید.‏» (‏لوقا ۶:‏۳۷‏)‏ فریسیان قرن اوّل بر اساس سنّت‌ها و رسومی که خود بر قوانین خدا افزوده بودند مردم را به نحوی بی‌رحمانه داوری می‌کردند.‏ شاگردان عیسی باید مراقب می‌بودند که اینچنین بر دیگران قضاوت نکنند.‏ بلکه تلاش نمایند یکدیگر را ‹عفو کنند.‏› چنان که پیش از این ذکر شد پولُس رسول نیز پندی مشابه به مسیحیان داد.‏

۱۴.‏ رفتار رحیمانهٔ شاگردان عیسی مردم را به چه رفتاری برمی‌انگیخت؟‏

^۱۴ رفتار رحیمانهٔ شاگردان عیسی،‏ دیگران را نیز برمی‌انگیخت که متقابلاً رفتاری رحیمانه داشته باشند.‏ عیسی گفت:‏ «بدان طریقی که حکم کنید بر شما نیز حکم خواهد شد و بدان پیمانه‌ای که پیمایید برای شما خواهند پیمود.‏» (‏متّیٰ ۷:‏۲‏)‏ آری،‏ همان طور که ما با دیگران رفتار می‌کنیم،‏ آنان نیز با ما رفتار خواهند کرد.‏ —‏ غَلاطیان ۶:‏۷‏.‏

۱۵.‏ عیسی چگونه نشان داد که سختگیری نسبت به دیگران اشتباه است؟‏

^۱۵ عیسی برای آن که نشان دهد نباید نسبت به دیگران سختگیر باشیم،‏ گفت:‏ «چون است که خس را در چشم برادر خود می‌بینی و چوبی را که در چشم خود داری نمی‌یابی؟‏ یا چگونه به برادر خود می‌گویی ‹اجازت ده تا خس را از چشمت بیرون کنم› و اینک چوب در چشم تو است؟‏» (‏متّیٰ ۷:‏۳،‏ ۴‏)‏ شخصی که تمایل دارد روی ایرادهای کوچک دیگران انگشت بگذارد یا به اصطلاح تلاش می‌کند ‹خسی را از چشم برادر خود بیرون بیاورد،‏› در واقع می‌گوید که این خس،‏ هر چند کوچک،‏ نمی‌گذارد این برادر مسائل را درست  ببیند و قوّهٔ تشخیص او را ضعیف کرده است.‏ او برای آن که خود را درستکار جلوه دهد می‌خواهد دید برادرش را اصلاح کند.‏

۱۶.‏ چرا می‌توان گفت که فریسیان ‹چوبی› بزرگ در چشم داشتند؟‏

^۱۶ در زمان عیسی به ویژه پیشوایان یهودی نسبت به مردم بسیار سختگیر بودند.‏ به این نمونه توجه کنید:‏ وقتی شخصی که عیسی بینایی‌اش را به او بازگردانده بود به فریسیان گفت که عیسی از طرف خداست آنان در جواب گفتند:‏ «تو به کلّی با گناه متولّد شده‌ای.‏ آیا تو ما را تعلیم می‌دهی؟‏» (‏یوحنّا ۹:‏۳۰-‏۳۴‏)‏ ‹چوبی› بزرگ دید آن فریسیان را کور کرده بود.‏ آنان نمی‌توانستند مسائل را از دید یَهُوَه ببینند و در مورد آن قضاوت کنند.‏ به همین سبب عیسی بدیشان گفت:‏ «ای ریاکار،‏ اوّل چوب را از چشم خود بیرون کن،‏ آنگاه نیک خواهی دید تا خس را از چشم برادرت بیرون کنی!‏» (‏متّیٰ ۷:‏۵؛‏ لوقا ۶:‏۴۲‏)‏ اگر می‌خواهیم نسبت به برادر خود احسان کنیم و رفتارمان با او پسندیده باشد،‏ نباید نسبت به وی سختگیر باشیم و تمام وقت به دنبال خسی در چشم او بگردیم.‏ بلکه تصدیق کنیم که خودمان هم ناکامل هستیم و از عیبجویی از برادر خود و قضاوت او بپرهیزیم.‏

رفتارمان با دیگران چگونه باید باشد

۱۷.‏ بر اساس متّیٰ ۷:‏۱۲ ما می‌باید چه رفتاری نسبت به همنوع خود داشته باشیم؟‏

^۱۷ در موعظه بالای کوه،‏ عیسی اشاره کرد که یَهُوَه با مستجاب کردن دعاهای بندگان خود همچون پدری مهربان با آنان رفتار می‌کند.‏ (‏متّیٰ ۷:‏۷-‏۱۲ خوانده شود.‏‏)‏ سپس عیسی نشان داد که ما چگونه باید با دیگران رفتار کنیم:‏ «آنچه خواهید که مردم به شما کنند،‏ شما نیز بدیشان همچنان کنید.‏» (‏متّیٰ ۷:‏۱۲‏)‏ اگر چنین رفتاری با همنوع خود داشته باشیم،‏ شاگرد واقعی عیسی خواهیم بود.‏

۱۸.‏ چرا متّیٰ ۷:‏۱۲ را می‌توان چکیده‌ای از «تورات» خواند؟‏

^۱۸ عیسی پس از اشاره به این که باید همان رفتاری را با دیگران داشته باشیم که می‌خواهیم آنان با ما داشته باشند،‏ چنین اضافه نمود:‏ «زیرا این است تورات و صُحُف انبیا.‏» منظور از «تورات» پنج کتاب اوّل کتاب مقدّس یعنی از پیدایش تا تثنیه است.‏ در واقع،‏ منظور عیسی این بود که اگر ما مطابق پند او با دیگران رفتار کنیم،‏ دقیقاً همان رفتاری را خواهیم داشت که یَهُوَه با دادن «تورات» از اسرائیلیان انتظار داشت.‏ به علاوه،‏ این کتاب‌ها خبر از آمدن ذریّتی می‌داد که به بدی و شرارت پایان می‌داد.‏ یَهُوَه این پنج کتاب را در سال ۱۵۱۳ ق.‏ م از طریق موسی در اختیار اسرائیلیان قرار داد.‏ (‏پیدایش ۳:‏۱۵‏)‏ در تورات همچنین به اسرائیلیان گفته شده بود که باید منصف باشند،‏ میان انسان‌ها تبعیض قائل نشوند و به محرومان و غریبان احسان کنند.‏ —‏ لاویان ۱۹:‏۹،‏ ۱۰،‏ ۱۵،‏ ۳۴‏.‏

۱۹.‏ چگونه «صُحُف انبیا» نشان می‌دهند که باید به یکدیگر احسان کنیم؟‏

^۱۹ حال منظور عیسی از «صُحُف انبیا» چه بود؟‏ منظور عیسی تمام کتاب‌های نبوی عبری بود.‏ این کتاب‌ها حاوی پیشگویی‌هایی در مورد مسیح موعود بودند که در مورد عیسی به تحقق رسیدند.‏ این  متون همچنین نشان می‌دهند که خدا قوم خود را زمانی برکت می‌دهد که مطابق اصول او عمل کنند و با دیگران رفتاری شایسته داشته باشند.‏ به عنوان مثال،‏ اِشَعْیا در نبوّتی این پند الٰهی را به اسرائیلیان داد:‏ ‹یَهُوَه چنین می‌گوید:‏ «انصاف را نگاه داشته،‏ عدالت را جاری نمایید،‏ .‏ .‏ .‏ خوشا به حال انسانی که این را به جا آورد و بنی‌آدمی که به این متمسّک گردد،‏ .‏ .‏ .‏ دست خویش را از هر عمل بد باز دارد.‏» › (‏اِشَعْیا ۵۶:‏۱،‏ ۲‏)‏ آری،‏ یَهُوَه از قوم خود انتظار دارد که احسان نمایند.‏

همواره به دیگران احسان نماییم

۲۰،‏ ۲۱.‏ عکس‌العمل مردم بعد از شنیدن موعظهٔ بالای کوه چه بود،‏ و چرا بجاست که در آن تعمّق کنیم؟‏

^۲۰ در اینجا ما نکاتی معدود از درس‌های مهم موعظهٔ بی‌نظیر عیسی را از نظر گذراندیم.‏ با این حال به خوبی می‌توانیم عکس‌العمل شنوندگان عیسی را درک کنیم.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «چون عیسی این سخنان را ختم کرد،‏ آن گروه از تعلیم او در حیرت افتادند،‏ زیرا که ایشان را چون صاحب قدرت تعلیم می‌داد و نه مثل کاتبان.‏» —‏ متّیٰ ۷:‏۲۸،‏ ۲۹‏.‏

^۲۱ عیسی مسیح همان طور که پیشگویی شده بود «مشیر» یعنی مشاوری بی‌نظیر بود.‏ (‏اِشَعْیا ۹:‏۶‏)‏ موعظه بالای کوه نمونهٔ بارز شناخت عیسی از نگرش پدر آسمانی‌اش است.‏ عیسی در آن موعظه به غیر از نکاتی که در اینجا بررسی کردیم به نکاتی همچون سعادت حقیقی،‏ اجتناب از فحشا،‏ طریق درستکاری و طریق برخورداری از آینده‌ای مطمئن و سعادتمند می‌پردازد.‏ اکنون می‌توانید همراه با دعا بار دیگر باب‌های ۵ تا ۷ انجیل متّیٰ را بخوانید.‏ در نصایح فوق‌العاده عیسی تعمّق کنید.‏ درس‌های آموزنده‌ای را که عیسی در موعظهٔ بالای کوه داد در زندگی خود به کار گیرید.‏ بدین طریق بهتر می‌توانید یَهُوَه را از خود خوشنود سازید،‏ رفتاری پسندیده با همگان داشته باشید و به همنوعان خود احسان کنید.‏

مرور مقاله

‏• رفتار ما با دشمنانمان باید چگونه باشد؟‏

‏• چرا باید رحیم باشیم؟‏

‏• عیسی در خصوص قضاوت کردن دیگران چه گفت؟‏

‏• بر طبق متّیٰ ۷:‏۱۲ رفتار ما با دیگران باید چگونه باشد؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[نکتهٔ برجسته‌شده در سفحهٔ ۱۵]‏

آیا می‌دانید که چرا عیسی گفت:‏ ‹حکم مکنید›؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۴]‏

چرا ما مسیحیان برای کسانی که آزارمان می‌دهند دعا می‌کنیم؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۶]‏

آیا رفتار شما با دیگران همان طور است که دوست دارید با شما رفتار کنند؟‏