پاسخ به سؤالات خوانندگان

آیا جهنم محلّی برای رنج و عذاب است؟‏

▪ عیسی در گزارشات انجیل‌ها به پیروانش در مورد جهنم هشدار می‌دهد.‏ مشخص است که این هشدار عیسی باید جدّی گرفته شود.‏ اما آیا عیسی به جهنمی اشاره کرد که انسان‌ها تا ابد در آن رنج و عذاب می‌بینند؟‏ —‏ مَتّی ۵:‏۲۲‏.‏

در ابتدا می‌خواهیم به واژهٔ جهنم نگاهی دقیق‌تر بیندازیم.‏ معادل این واژه در زبان یونانی گِهنا و در زبان عبرانی گه‌هِنُّوم است.‏ کلمهٔ گه‌هِنُّوم در کتاب مقدّس فارسی به «وادی هِنُّوم» یا به شکل کامل‌تری به «وادی بنی‌هِنُّوم» ترجمه شده است.‏ (‏یوشَع ۱۵:‏۸؛‏ ۲پادشاهان ۲۳:‏۱۰‏)‏ امروزه این منطقه از نظر جغرافیایی وادی اِررابابی خوانده می‌شود که درّهٔ عمیق و باریکی،‏ از جنوب تا جنوب غربی اورشلیم است.‏

از قرن هشتم قبل از میلاد،‏ در زمان پادشاهان یهودا،‏ این مکان برای رسوم مشرکانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.‏ به علاوه در آنجا مردم فرزندان خود را نیز به عنوان قربانی در آتش می‌سوزاندند.‏ (‏۲تواریخ ۲۸:‏۱-‏۳؛‏ ۳۳:‏۱-‏۶‏)‏ اِرْمیا نبی پیشگویی کرد که این درّه مکانی برای کشتار مردم یهودا خواهد بود؛‏ جایی که خدا،‏ مردم یهودا را به خاطر شرارتشان به دست بابلیان مجازات خواهد کرد.‏ * —‏ اِرْمیا ۷:‏۳۰-‏۳۳؛‏ ۱۹:‏۶،‏ ۷‏.‏

مطابق گفته‌های محقق یهودی به نام دیوید کیمخی (‏حدود ۱۱۶۰ تا ۱۲۳۵ میلادی)‏ این درّه بعدها به زباله‌دانی شهر اورشلیم تبدیل شد؛‏ در این محل زباله‌ها سوزانده و آتش آن همواره افروخته نگه داشته می‌شد تا تمامی زباله‌ها از بین برود.‏ هر چیزی که به درون این محل انداخته می‌شد تماماً نابود می‌شد و به خاکستر تبدیل می‌گردید.‏

بسیاری از رهبران مذهبی به مردم می‌آموزند که منظور از کلمهٔ گِهنا همان «آتش جهنم» است.‏ (‏مَتّی ۵:‏۲۲‏)‏ آنان این اعتقاد مشرکانه را که شریران پس از مرگ در آتش به مجازات می‌رسند با آتشی که در درّهٔ خارج اورشلیم بود،‏ مرتبط می‌سازند.‏ اما عیسی هیچ گاه جهنم را با زجر و شکنجه مرتبط نساخت.‏

عیسی می‌دانست که سوزاندن شخص زنده در نظر یَهُوَه خدا عملی نفرت‌آور است.‏ خدا با اشاره به استفادهٔ مردم از این مکان (‏گِهنا)‏ در زمان اِرْمیای نبی،‏ چنین گفت:‏ ‹مکان‌های بلند خود را در توفت که در وادی ابن هِنُّوم است بنا نمودند تا پسران و دختران خویش را در آتش بسوزانند که من این کار را امر نفرموده و به خاطر خویش نیاورده بودم.‏› (‏اِرْمیا ۷:‏۳۱‏)‏ به علاوه،‏ اعتقاد به این که مردگان رنج و عذاب می‌بینند نه با مهربانی خدا،‏ نه با تعالیم کتاب مقدّس هماهنگی دارد.‏ چون که کلام خدا به طور واضح و مشخص در این مورد چنین می‌گوید:‏ «مردگان هیچ نمی‌دانند.‏» —‏ جامعه ۹:‏۵،‏ ۱۰‏.‏

عیسی به واژهٔ «جهنم» به عنوان سمبولی برای نابودی ابدی در روز داوری خدا اشاره کرد.‏ به همین دلیل «جهنم» مفهوم مشابهی با «دریاچهٔ آتش» دارد که در کتاب مکاشفه آمده است.‏ هر دوی این واژه‌ها مفهوم نابودی ابدی را در بر دارد که امکان رستاخیز از آن وجود ندارد.‏ —‏ مَتّی ۱۰:‏۲۸؛‏ مکاشفه ۲۰:‏۱۴،‏ ۱۵‏.‏

‏[پاورقی]‏