روح‌القدس — نیروی فعال خدا
روح‌القدس — نیروی فعال خدا
بر طبق عقیدهٔ تثلیث، روح‌القدس شخص سوم ذات الهی، مساوی پدر و پسر است. همان طور که کتاب ایمان مسیحی ارتدکس ما می‌گوید: «روح‌القدس به طور کامل خداست.»
در نوشته‌های مقدس عبری، واژه‌ای که در اغلب موارد برای «روح» استفاده می‌شود رُوآخ است، به معنی «نَفَس؛ باد؛ روح». در نوشته‌های مقدس یونانی واژهٔ پْنویْما است که معنی مشابهی دارد. آیا این واژه‌ها نشانگر آن هستند که روح‌القدس جزئی از یک تثلیث است؟
یک نیروی فعال
کاربرد واژهٔ «روح‌القدس» در کتاب مقدس بر نیروی کنترل شده‌ای دلالت می‌کند که یَهُوَه آن را برای به انجام رساندن مقصودهای گوناگون خود به کار می‌برد. تا حدی، می‌توان آن را به الکتریسیته تشبیه کرد؛ نیرویی که می‌تواند برای انجام کارهای بسیار گوناگونی به کار رود.
در پیدایش ۱:۲، کتاب مقدس اظهار می‌دارد که «روح [«نیروی فعال» (به عبری، رُوآخ)] خدا سطح آبها را فرو گرفت.» اینجا روح خدا، نیروی فعال او بود، که برای شکل دادن زمین فعالیت می‌کرد.
خدا از روح خویش برای روشنگری آنانی که به او خدمت می‌کنند استفاده می‌کند. داوود دعا کرد: «مرا تعلیم ده تا ارادهٔ ترا بجا آورم زیرا خدای من تو هستی. روح [رُوآخ] مهربان تو مرا در زمین هموار هدایت بنماید.» (مزمور ۱۴۳:۱۰) هنگامی که ۷۰ نفر از مردان لایق برای کمک به موسی گماشته شدند، خدا به او گفت: «از روحیکه [رُوآخ] بر تو است گرفته بر ایشان خواهم نهاد.» — اعداد ۱۱:۱۷.
نبوت کتاب مقدس در زمانی نوشته شد که مردان خدا «به روح‌القدس [به یونانی پنویما] مجذوب» شدند. (۲پطرس ۱:۲۰،۲۱) به این طریق کتاب مقدس «از الهام خدا» بود که کلمهٔ یونانی آن تئو پْنوی‌سْتوس به معنی «خدا-دَمیده» می‌باشد. (۲تیموتاؤس ۳:۱۶) و روح‌القدس بعضی از مردم را راهنمایی کرد تا رؤیا و یا خوابهای نبوی ببینند. — ۲سموئیل ۲۳:۲؛ یوئیل ۲:۲۸،۲۹؛ لوقا ۱:۶۷؛ اعمال ۱:۱۶؛ ۲:۳۲،۳۳.
روح‌القدس عیسی را بر آن داشت تا بعد از تعمیدش به بیابان برود. (مرقس ۱:۱۲) روح در درون خادمان خدا مثل آتشی بود که باعث می‌شد آنها به وسیلهٔ آن نیرو تقویت شوند. و آنها را قادر ساخت تا با شجاعت و دلاوری صحبت کنند. — میکاه ۳:۸؛ اعمال ۷:۵۵-۶۰؛ ۱۸:۲۵؛ رومیان ۱۲:۱۱؛ ۱تسالونیکیان ۵:۱۹.
خدا به وسیلهٔ روح خود، داوریهایش را بر مردم و ملتها انجام می‌دهد. (اشعیا ۳۰:۲۷،۲۸؛ ۵۹:۱۸،۱۹) و روح خدا می‌تواند به همه جا برسد، و موافق یا مخالف مردم عمل کند. — مزمور ۱۳۹:۷-۱۲.
‹برتری قوت›
همچنین روح خدا می‌تواند ‹برتری قوت› در اختیار کسانی قرار دهد که به او خدمت می‌کنند. (۲قرنتیان ۴:۷) این قدرت، آنها را قادر می‌سازد تا آزمایشات ایمان را تحمل کنند یا دست به کارهایی بزنند که بدون آن قادر به انجام آنها نیستند.
برای مثال، کتاب داوران ۱۴:۶ دربارهٔ شمشون نقل می‌کند: «روح خداوند بر او مستقّر شده آنرا [شیر را] درید بطوریکه بزغالهٔ دریده شود و چیزی در دستش نبود.» آیا واقعاً شخصی الهی داخل شمشون شد یا او را تسخیر کرد، و بدن او را وادار به انجام آن کار کرد؟ خیر، در واقع ‹قدرت خداوند بود که شمشون را قوی ساخت.›
کتاب مقدس می‌گوید، هنگامی که عیسی تعمید می‌یافت، روح‌القدس به شکل کبوتری بر وی نازل شد و نه به شکل یک انسان. (مرقس ۱:۱۰) این نیروی فعال خدا عیسی را قادر ساخت تا بیماران را شفا دهد و مردگان را برخیزاند. همان طور که لوقا ۵:۱۷، ا ش، می‌گوید: «او [عیسی] با قدرت خداوند [خدا] بیماران را شفا می‌داد.»
روح خدا شاگردان عیسی را قدرت داد تا دست به کارهایی اعجازآمیز بزنند. اعمال ۲:۱-۴ نقل می‌کند که شاگردان در پنطیکاست گردهم آمده بودند که «ناگاه آوازی چون صدای وزیدن باد شدید از آسمان آمد . . . و همه از روح‌القدس پر گشته بزبانهای مختلف بنوعیکه روح بدیشان قدرت تلفّظ بخشید بسخن گفتن شروع کردند».
بنابراین، روح‌القدس به عیسی و دیگر خادمان خدا قدرت داد تا کارهایی بکنند که انسانها در حالت عادی از انجام آنها عاجزند.
روح‌القدس شخص نیست
اما آیا مگر در کتاب مقدس آیاتی وجود ندارد که از روح‌القدس به عنوان یک شخص سخن می‌گوید؟ بلی، اما توجه کنید که اِدموند فورتمَن، عالِم الهیات کاتولیک در این باره در کتاب خدای ثلاثه چه می‌گوید: «اگرچه اغلب این روح به صورت یک شخص توصیف می‌شود، اما کاملاً آشکار به نظر می‌رسد که نویسندگان مقدس [نوشته‌های عبرانی] هرگز این روح را به عنوان شخصی جدا تصور یا ارائه نکردند.»
در نوشته‌های مقدس به چیزی جنبهٔ شخصیتی دادن امری غیر عادی نیست. گفته می‌شود که حکمت فرزندانی دارد. (لوقا ۷:۳۵) گناه و مرگ پادشاه نامیده می‌شوند. (رومیان ۵:۱۴،۲۱) پیدایش ۴:۷ می‌گوید: «گناه بر در در کمین است.» به گناه به عنوان روح شریر که پشت درب قائن کمین کرده بود، شخصیت داده شد. اما البته، گناه شخص روحی نیست؛ و همین طور شخصیت دادن به روح‌القدس آن را به شخص روحی مبدل نمی‌کند.
به همین نحو در ۱یوحنا ۵:۶-۸ نه فقط روح، بلکه گفته می‌شود که «آب و خون» نیز ‹شاهد› هستند. اما آشکار است که آب و خون شخص نیستند، و روح‌القدس هم شخص نیست.
مطابق این مطلب، کتاب مقدس به طور کلی از واژهٔ «روح‌القدس» به طریق غیرشخصی استفاده می‌کند، به عنوان مثال آن را معادل با آب و آتش قرار می‌دهد. (متی ۳:۱۱؛ مرقس ۱:۸) مردم ترغیب می‌شوند بجای پر شدن با شراب، با روح‌القدس پر شوند. (افسسیان ۵:۱۸) گفته می‌شود که مردم با روح‌القدس پر می‌شوند به همان طریقی که با صفاتی از قبیل حکمت، ایمان و خوشی پر می‌شوند. (اعمال ۶:۳؛ ۱۱:۲۴؛ ۱۳:۵۲) و در ۲قرنتیان ۶:۶ روح‌القدس در میان صفات متعدد آمده است. اگر روح‌القدس واقعاً یک شخص می‌بود، چنین توصیفاتی تا این حد استفاده نمی‌شدند.
بعدها نیز، در حالی که بعضی از آیات کتاب مقدس می‌گویند که روح سخن می‌گوید، آیات دیگر نشان می‌دهند که در واقع این کار به وسیلهٔ انسانها یا فرشتگان انجام می‌شد. (متی ۱۰:۱۹،۲۰؛ اعمال ۴:۲۴،۲۵؛ ۲۸:۲۵؛ عبرانیان ۲:۲) عمل روح در این مواقع مانند امواج رادیویی است که پیغامهایی را از شخصی برای شخصی دیگر در فاصلهٔ دور می‌برد.
در متی ۲۸:۱۹، ا ش. به «نام . . . روح‌القدس» اشاره می‌شود. اما کلمهٔ «نام» همیشه به معنی اسم شخصی نیست؛ نه در زبان یونانی و نه در زبان فارسی. وقتی می‌گوییم که «به نام قانون»، ما به یک شخص اشاره نمی‌کنیم. منظور ما چیزی است که نمایندهٔ قانون است، قدرت و اختیار قانون. رابِرتسون در کتاب صور کلام در عهد جدید می‌گوید: «در ترجمهٔ هفتاد و در نسخه‌های پاپیروس، این کاربرد واژهٔ نام (اونوما) برای قدرت یا اختیار متداول است». بنابراین تعمید ‹به نام روح‌القدس›، قدرت و اختیار روح را که از طرف خداست و بر طبق اراده الهی عمل می‌کند، به رسمیت می‌شناسد.
«تسلی‌دهنده»
عیسی از روح‌القدس به عنوان «تسلی‌دهنده» سخن گفت و اضافه کرد که روح‌القدس تعلیم خواهد داد، هدایت و صحبت خواهد کرد. (یوحنا ۱۴:۱۶،۲۶؛ ۱۶:۱۳) کلمهٔ یونانیی که او برای تسلی‌دهنده (پاراکلِتوس) استفاده کرد از نظر دستوری مذکر است. بنابراین هنگامی که عیسی به آنچه تسلی‌دهنده انجام خواهد داد اشاره کرد، از ضمیر شخصی مذکر استفاده کرد. (یوحنا ۱۶:۷،۸) از طرف دیگر، وقتی که از واژهٔ یونانی روح (پنویما) که از لحاظ دستوری خنثی است استفاده می‌شود، ضمیر خنثی به کار می‌رود که صحیح است.
اکثر مترجمان معتقد به تثلیث این واقعیت را کتمان می‌کنند. در حالی که ترجمهٔ کاتولیک کتاب مقدس آمریکایی جدید دربارهٔ یوحنا ۱۴:۱۷ اذعان می‌کند: «کلمهٔ یونانی برای ‹روح› خنثی است، و . . . اکثر دست‌نوشته‌های یونانی از [ضمیر خنثی] استفاده می‌کنند.»
بنابراین هنگامی که کتاب مقدس از ضمایر شخصی مذکر برای پاراکلِتوس در یوحنا ۱۶:۷،۸ استفاده می‌کند، قواعد دستوری را رعایت می‌کند، نه این که اصولی را مورد نظر قرار داده باشد.
روح‌القدس بخشی از تثلیث نیست
منابع گوناگون تأیید می‌کنند که کتاب مقدس از این عقیده که روح‌القدس شخص سوم تثلیث است پشتیبانی نمی‌کند. برای مثال:
دایرة‌المعارف کاتولیکی: «در هیچ کجای عهد عتیق نشان روشنی از شخصی سوم نمی‌یابیم.»
فورتمَن، عالِم الهیات کاتولیک: «یهودیان هرگز روح را به عنوان شخص در نظر نگرفتند؛ و هیچ گواه محکمی وجود ندارد که هیچیک از نویسندگان عهد عتیق چنین نظری داشته است. . . . روح‌القدس معمولاً در سینوپتیکها [انجیلها] و در اعمال به صورت نیرو یا قدرت الهی ارائه می‌شود».
دایرة‌المعارف جدید کاتولیکی: «عهد عتیق به طور صریح روح خدا را به عنوان شخص در نظر نمی‌گیرد . . . روح خدا صرفاً قدرت خداست. اگر در بعضی مواقع جدا از خدا نشان داده می‌شود، به این دلیل است که نَفَس یَهْوِه به طور خارجی عمل می‌کند.» همان منبع همچنین می‌گوید: «اکثر آیات عهد جدید روح خدا را به عنوان یک چیز نشان می‌دهند و نه یک شخص؛ این امر بخصوص در تشابه بین روح و قدرت خدا مشهود است.» — چاپ حروف مایل از ماست.
فرهنگ کاتولیکی: «در کل، عهد جدید همانند عهد قدیم از روح‌القدس به عنوان انرژی یا قدرت الهی سخن می‌گوید.»
به این ترتیب، یهودیان و مسیحیان اولیه، هیچ یک روح‌القدس را جزئی از یک تثلیث نمی‌دانستند. این تعلیم قرنها بعد مطرح شد. همان طور که فرهنگ کاتولیکی می‌نویسد: «شخص سوم در شورای اسکندریه در سال ۳۶۲ . . . و سرانجام به وسیلهٔ شورای قسطنطنیه در سال ۳۸۱ تصریح شد». — حدود سه قرن و نیم پس از آن که روح‌القدس شاگردان را در روز پنطیکاست پر کرد!
خیر، روح‌القدس نه یک شخص است و نه جزئی از یک تثلیث. روح‌القدس نیروی فعال خداست که از آن برای به انجام رساندن خواست خود استفاده می‌کند. با خدا برابر نیست، ولی همیشه در اختیار خداست و مطیع اوست.
[نکتهٔ برجسته‌شده در صفحهٔ ۲۲]
«در کل، عهد جدید همانند عهد قدیم از روح‌القدس به عنوان انرژی یا قدرت الهی سخن می‌گوید.» — فرهنگ کاتولیکی
[تصاویر در صفحهٔ ۲۱]
یک بار روح‌القدس به شکل یک کبوتر ظاهر شد. در جای دیگر به شکل زبانه‌های آتش ولی هرگز به شکل یک شخص ظاهر نشد
