چگونه می‌توانیم پی ببریم که خدائی وجود دارد
بخش ۳
چگونه می‌توانیم پی ببریم که خدائی وجود دارد
۱، ۲. چه اصلی به ما در پی بردن به اینکه آیا خدائی وجود دارد کمک می‌کند؟
یک راه برای فهمیدن اینکه آیا خدائی وجود دارد یا خیر، به کار بستن این اصل ثابت‌شده است: هر چیز ساخته‌شده‌ای سازنده‌ای دارد. هر چه آن چیز پیچیده‌تر باشد، سازندهٔ آن باید تواناتر باشد.
۲ به عنوان مثال، در خانهٔ خود به اطرافتان نگاهی بیاندازید. میزها، صندلی‌ها، تختها، ظروف، دیگها، بشقابها و دیگر وسایل غذاخوری، همه به سازنده‌ای احتیاج دارند، همینطور دیوارها، کف و سقف اتاق. با این وجود، ساختن این چیزها نسبتاً آسان است. اگر چیزهای ساده نیاز به سازنده دارند، آیا منطقی نیست که بگوئیم چیزهای پیچیده نیاز به سازنده‌ای هوشمندتر دارند؟
عالم شگرف ما
۳، ۴. چگونه عالم هستی در دانستن اینکه خدایی وجود دارد، ما را یاری می‌کند؟
۳ ساعت احتیاج به سازنده دارد. پس منظومهٔ شمسی که به مراتب پیچیده‌تر است، با خورشید و سیاراتش که با دقتی ثانیه‌ای قرنهاست به دور آن در گردشند، چطور؟ همینطور در مورد کهکشان شگرف ما، با بیش از ۱۰۰ میلیارد ستارهٔ آن که راه شیری نامیده میشود، چه می‌توان گفت؟ آیا تا به حال در شب تأمل کرده و به راه شیری خیره شده‌اید؟ آیا تحت تأثیر قرار نمی‌گیرید؟ به عالم که به نحو باورنکردنی وسیع است فکر کنید، با میلیاردها کهکشان آن همانند راه شیری ما! اجسام آسمانی قرنها و قرنها، در حرکات خود آنقدر قابل اطمینان هستند که می‌توان آنها را به ساعتهائی دقیق تشبیه کرد.
۴ اگر ساعت، که چندان پیچیده نیست، دلالت بر وجود ساعت‌ساز می‌کند، بطور حتم عالم نیز که بی‌نهایت پیچیده‌تر و شگرفتر است دلالت بر وجود طراح و سازنده‌ای می‌کند. به همین دلیل کتاب مقدس از ما می‌خواهد تا ‹چشمان خود را به آسمان برافراشته ببینیم› و سپس می‌پرسد: «کیست که اینها را آفرید و کیست که لشکر اینها را بشماره بیرون آورده جمیع آنها را بنام میخواند. از کثرت قوّت و از عظمت توانائئ وی یکی از آنها گُمْ نخواهد شد.» (اشعیا ۴۰:۲۶) بدین ترتیب عالم، وجودِ خود را مدیون قدرتی نامرئی، کنترل‌کننده، و باهوش است — خدا.
زمین، کره‌ای که به نحوی منحصربفرد طراحی شده
۵-۷. چه واقعیتهائی در مورد زمین نشان می‌دهند که باید طراحی برای آن وجود داشته باشد؟
۵ هر چه بیشتر دانشمندان زمین را مورد مطالعه قرار می‌دهند، بیشتر به این موضوع پی می‌برند که زمین به نحو منحصربفردی برای سکونت انسان طراحی شده است. برای اینکه گرما و نور کافی به آن برسد، فاصلهٔ آن از خورشید درست به اندازهٔ مناسب است. یکبار در سال، با زاویهٔ میل مناسب که فصلها را در بسیاری از نقاط زمین ممکن می‌سازد، به دور خورشید می‌گردد. زمین همچنین هر ۲۴ ساعت یک بار دور محور خود می‌چرخد، بدین ترتیب دوره‌های متفاوت روشنائی و تاریکی را فراهم می‌کند. اتمسفر آن مخلوط مناسبی از گازهای مختلف است که تنفس را برای ما ممکن می‌سازد و ما را از اشعه‌های مضری که از فضا می‌آیند، حفاظت می‌کند. زمین همچنین دارای آب و خاک ضروری برای پرورش خوراک است.
۶ بدون این عوامل و ارکان دیگر، زندگی بر روی زمین غیر ممکن خواهد بود. آیا همهٔ اینها اتفاقی پیش آمده‌اند؟ سایِنس نیوز می‌گوید: «مشکل به نظر می‌آید که شرایطی اینچنین ویژه و دقیق به طور تصادفی پیش آمده باشند.» خیر، آنها نمی‌توانند به طور تصادفی پیش آمده باشند. وجود آنها مستلزم طرحی با هدف و منظور، و طراحی فوق‌العاده است.
۷ اگر وارد خانه‌ای شوید و ببینید که غذا در آن به وفور انبار شده، سیستم تهویهٔ مطبوع عالی و لوله‌کشی خوبی برای رساندن آب در آن وجود دارد، به چه نتیجه‌ای می‌رسید؟ که همهٔ اینها اتفاقی بوجود آمده‌اند؟ خیر، به طور حتم به این نتیجه خواهید رسید که فردی باهوش آن را طراحی کرده و با دقت بسیاری ساخته است. زمین نیز طوری طراحی و ساخته شده است که نیازهای ساکنانش را برآورده سازد و از هر خانه‌ای به مراتب پیچیده‌تر است و همه چیز را در خود ذخیره دارد.
۸. چه چیز دیگری در مورد زمین نشان‌دهندهٔ توجه محبت‌آمیز خدا به ماست؟
۸ چیزهای بسیار دیگری را که به زندگی شادی می‌بخشند نیز در نظر بگیرید. به انواع گوناگون گلهای خوش‌رنگ با رایحهٔ خوش آنها که انسانها از آن لذت می‌برند، نگاه کنید. همینطور خوراکهای متنوع و خوش‌طعم، جنگلها، کوهها، دریاچه‌ها، و دیگر آفریده‌های خوش‌منظر. همچنین غروب زیبای خورشید که به لذتهای زندگی می‌افزاید. و در عالم حیوانات، آیا از بازیگوشی‌های دوست‌داشتنی سگ و گربه‌های کوچک و بچه‌های دیگر حیوانات، احساس دلخوشی نمی‌کنیم؟ بنابراین زمین بسیاری چیزهای خوشایند و حیرت‌انگیز را فراهم می‌کند که مطلقاً برای ادامهٔ حیات ضروری نیستند. اینها نشان می‌دهند که زمین به دلیل محبت و علاقه به انسانها، و با در نظر داشتن آنها، طراحی شده است، بدین ترتیب نه تنها زنده‌ایم بلکه از زندگی لذت نیز می‌بریم.
۹. چه کسی زمین را ساخت و به چه منظوری؟
۹ بنابراین، نتیجهٔ منطقی، تأیید کسی است که بخشندهٔ همهٔ این چیزهاست، همانطور که نویسندهٔ کتاب مقدس در مورد یَهُوَه خدا می‌گوید: «تو آسمان و زمینرا آفریدهٔ.» برای چه منظوری؟ او به این پرسش با توصیفی از خدا پاسخ می‌گوید: «زمینرا سرشت و ساخت و آنرا استوار نمود و آنرا عبث نیافرید بلکه بجهة سکونت مصوّر نمود.» — اشعیا ۳۷:۱۶؛ ۴۵:۱۸.
سلول زندهٔ شگفت‌آور
۱۰، ۱۱. چرا سلول زنده تا این حد شگفت‌آور است؟
۱۰ موجودات زنده چطور؟ آیا آنها احتیاج به سازنده ندارند؟ به عنوان مثال، برخی از کیفیتهای شگفت‌آور یک سلول زنده را در نظر بگیرید. زیست‌شناس ذره‌ای، مایکِل دِنتون در کتابش تکامل: نظریه‌ای در بحران، می‌گوید: «در حال حاضر، حتی ساده‌ترین نوع زندگی بر روی زمین یعنی تک‌سلولیها، موجوداتی فوق‌العاده پیچیده هستند. با وجود آنکه ریزترین تک‌سلولیها بسیار کوچک هستند، . . . هر کدام از آنها در واقع یک کارخانهٔ مینیاتوری است، شامل هزارها ماشین مولکولی پیچیده و با طراحی بسیار دقیق . . . که به مراتب از هر نوع ماشین ساخت بشر پیچیده‌تر بوده و مطلقاً همتائی در جهان موجودات غیر زنده ندارد.»
۱۱ در مورد کد ژنتیکی در هر سلول، او می‌گوید: «ظرفیت دی.ان.ای. برای ذخیره کردن اطلاعات به طور وسیعی از هر نوع سیستم شناخته‌شدهٔ دیگر بالاتر است؛ و از کیفیتی آنچنان بالا برخوردار است که همهٔ اطلاعات لازم برای موجودی زنده به پیچیدگی انسان را در چند هزار میلیونیم گرم جای میدهد . . . در مقابل نبوغ و پیچیدگیی که ماشینهای زندهٔ مولکولی به نمایش می‌گذارند، حتی پیشرفته‌ترین [فرآورده‌های بشری] به نظر خام‌دست و ناآزموده می‌آیند. ما واقعاً احساس عجز می‌کنیم.»
۱۲. یک دانشمند در مورد بنیاد سلول چه نظری داده است؟
۱۲ دِنتون می‌افزاید: «ساده‌ترین نوع سلول شناخته‌شده به قدری پیچیده است که قبول این مطلب که چنین موجودی توانسته به طور ناگهانی در اثر رویدادی بسیار غیر محتمل و به خودی خود تشکیل یافته باشد، غیر ممکن است.» باید طراح و سازنده‌ای بوده باشد.
مغز شگفت‌انگیز ما
۱۳، ۱۴. چرا مغز بسیار شگفت‌آورتر از یک سلول زنده است؟
۱۳ همین دانشمند سپس می‌گوید: «از لحاظ پیچیدگی، یک سلولِ تنها در مقایسه با مغز پستانداران هیچ است. مغز انسان شامل ده هزار میلیون سلول عصبی است. از هر سلول عصبی بین ده تا صد هزار شاخهٔ ارتباطی خارج شده است که به وسیلهٔ آنها با دیگر سلولهای عصبی در مغز اتصال دارد. در مجموع تعداد کل ارتباطات در مغز انسان نزدیک به هزار میلیون میلیون است.»
۱۴ دِنتون ادامه میدهد: «حتی اگر بخواهیم یک صدم از اتصالهای درون مغز را تشکیل دهیم، باز هم به معنای سیستمی است که تعداد اتصالهای آن از تعداد اتصالهای کل شبکهٔ ارتباطات زمین به مراتب بیشتر است.» پس از آن می‌پرسد: «آیا هیچ گونه رویداد اتفاقی می‌توانست چنین سیستمهائی را فراهم آورد؟» واضح است که جواب این سؤال منفی است. مغز باید طراح و سازنده‌ای دقیق داشته باشد.
۱۵. دیگران چه اظهارنظرهایی در مورد مغز کرده‌اند؟
۱۵ مغز انسان باعث میشود که حتی پیشرفته‌ترین کامپیوترها به نظر ابتدائی بیایند. نویسندهٔ علمی مورتن هانت اظهار داشت: «حافظهٔ فعال ما قادر است چندین میلیارد برابر یک کامپیوتر بزرگِ تحقیقاتی معاصر، اطلاعات در خود جای دهد.» به همین خاطر، جراح مغز، دکتر رابرت جی. وایت نتیجه‌گیری می‌کند: «چاره‌ای ندارم جز اینکه به وجود هوشی برتر که مسئول طراحی و توسعهٔ رابطهٔ شگفت‌آور بین مغز و ذهن است اعتراف کنم — چیزی ورای قدرت درک انسان . . . باید قبول کنم که همهٔ این چیزها شروعی هوشمندانه داشته و کسی باعث آن بوده است.» و اینکه چنین کسی باید دلسوز هم بوده باشد.
دستگاه بی‌همتای گردش خون
۱۶-۱۸. الف) از چه نظر دستگاه گردش خون بی‌همتاست؟ ب) بنابراین به چه نتیجه‌ای باید برسیم؟
۱۶ دستگاه بی‌همتای گردش خون را در نظر بگیرید که غذا و اکسیژن را با خود حمل کرده و از عفونت جلوگیری می‌کند. در مورد گلبولهای قرمز خون، یک جزء اصلی این دستگاه، کتاب الفبای بدن انسان می‌گوید: «یک قطره خون حاوی بیش از ۲۵۰ میلیون سلول خونی مجزاست . . . بدن انسان شاید حاوی ۲۵ تریلیون از آنها باشد، که اگر آنها را روی زمین بگسترانیم می‌توانند چهار زمین تنیس را بپوشانند . . . در هر ثانیه ۳ میلیون سلول جدید برای جایگزینی ساخته می‌شوند.»
۱۷ در مورد گلبولهای سفید خون، جزء دیگر بی‌همتای دستگاه خون، همان کتاب به ما می‌گوید: «در حالیکه تنها یک نوع گلبول قرمز وجود دارد، گلبولهای سفید انواع فراوانی دارند، هر نوع آن قادر است از بدن در مقابل حملهٔ بخصوصی دفاع کند. به عنوان مثال، یک نوع از آنها سلولهای مرده را از بین می‌برد. انواع دیگر پادتنهایی بوجود می‌آورند که ویروسها را از میان می‌برند، و در مقابل مواد بیگانه پادزهر تولید می‌کنند، و یا حتی باکتریها را می‌خورند و هضم می‌کنند.»
۱۸ چه دستگاه حیرت‌آور و سازمان‌یافته‌ای! به طور حتم هر چیزی که با این دقت ساخته شده و اینچنین به طور کامل محافظ بدن است، باید دارای سازمان‌دهنده‌ای بسیار باهوش و دلسوز باشد — خدا.
شگفتی‌های دیگر
۱۹. چشم در مقایسه با وسائل ساخت بشر چگونه است؟
۱۹ شگفتی‌های بسیار دیگری نیز در بدن انسان وجود دارند. یکی از آنها چشم است. چشم بقدری عالی طراحی شده است که هیچ دوربینی نمی‌تواند از آن تقلید کند. ستاره‌شناسی به نام رابرت جَسترو می‌گوید: «به نظر می‌آید که چشم طراحی شده است؛ هیچ طراح تلسکوپی نمی‌توانست بهتر از آن عمل کند.» و در نشریهٔ پاپیولار فتوگرافی چنین نقل شده است: «چشمان انسان در مقایسه با فیلم عکاسی جزئیات بسیار بیشتری را می‌بینند. آنها می‌توانند سه‌بعدی ببینند با زاویه‌ای فوق‌العاده وسیع، بدون اینکه تصویر هیچگونه تغییر شکلی پیدا کند، و با حرکت مداوم . . . مقایسهٔ چشم انسان با دوربین عکاسی قیاس منصفانه‌ای نخواهد بود. چشم انسان بیشتر شبیه یک اَبَرکامپیوتر فوق‌العاده پیشرفته است با هوش مصنوعی، توانائی تحلیل اطلاعات، سرعت، و متدهای مختلف کار که از هر نوع دستگاه ساخت بشر، مانند کامپیوتر یا دوربین عکاسی برتر است.»
۲۰. بعضی دیگر از جنبه‌های شگفت‌آور بدن انسان کدامند؟
۲۰ فکر کنید به اینکه چطور همهٔ اندامهای بدن با هم همکاری می‌کنند بدون اینکه ما از آن آگاه باشیم. به عنوان مثال، ما انواع و اقسام خوراکیها و نوشیدنیها را وارد معده‌مان می‌کنیم، با این وجود بدن آنها را با انجام فعل و انفعالاتی به انرژی مبدل می‌سازد. چنین مخلوطی را در باک بنزین اتومبیل‌تان بریزید و ببینید تا کجا شما را می‌برد! پس از آن، به معجزهٔ تولد، بوجود آمدن نوزادی دوست‌داشتنی — کپی از والدینش — که فقط در عرض نه ماه رخ میدهد فکر کنید. و همینطور دربارهٔ توانائی کودکی خردسال در سخن گفتن به زبانی پیچیده چه می‌توان گفت؟
۲۱. افراد منطقی با در نظر گرفتن شگفتی‌های بدن، چه می‌گویند؟
۲۱ آری، آفرینشهای بسیار شگفت انگیز و پیچیده در بدن انسان، ما را به حیرت وامی‌دارند. هیچ مهندسی نمی‌تواند مثل آنها را بسازد. آیا آنها صرفاً کار اتفاق محض هستند؟ به طور حتم چنین نیست. بر خلاف آن، اگر همهٔ جنبه‌های شگفت‌انگیز بدن انسان را در نظر بگیریم، فرد منطقی همچون این مزمور نویس خواهد گفت: «ترا حمد خواهم گفت زیرا که بطور مهیب و عجیب ساخته شده‌ام. کارهای تو عجیب است.» — مزمور ۱۳۹:۱۴.
سازندهٔ متعال
۲۲، ۲۳. الف) چرا به وجود آفریدگار اقرار می‌کنیم؟ ب) کتاب مقدس بدرستی در مورد خدا چه می‌گوید؟
۲۲ کتاب مقدس چنین می‌گوید: «زیرا هر خانهٔ بدست کسی بنا میشود لکن بانئ همه خداست.» (عبرانیان ۳:۴) از آنجائیکه هر خانه‌ای، هر چقدر هم که ساده باشد به سازنده‌ای نیاز دارد، بنابراین عالم که به مراتب پیچیده‌تر است و همینطور تنوع وسیع اشکال زندگی بر روی زمین نیز باید سازنده‌ای داشته باشد. و اگر وجود افرادی را که مخترع وسائلی همچون هواپیما، تلویزیون و کامپیوتر هستند قبول داریم، آیا نباید وجود کسی را نیز که مغز را به انسانها بخشیده تا با آن این وسائل را بسازند، قبول کنیم؟
۲۳ کتاب مقدس به وجود چنین شخصی اعتراف می‌کند و او را چنین میخواند: «خدا یَهُوَه . . . آسمانها را آفرید و آنها را پهن کرد و زمین و نتایج آنرا گسترانید و نَفَس را بقومیکه در آن باشند، . . . میدهد.» (اشعیا ۴۲:۵) کتاب مقدس بدرستی اعلام می‌کند: «ایخداوند مستحقّیکه جلال و اکرام و قوّترا بیابی زیرا که تو همهٔ موجوداترا آفریدهٔ و محض ارادهٔ تو بودند و آفریده شدند.» — مکاشفه ۴:۱۱.
۲۴. از کجا می‌دانیم که خدائی وجود دارد؟
۲۴ آری، از روی چیزهائی که او ساخته است می‌توان گفت که خدائی وجود دارد. «زیرا که چیزهای نادیدهٔ او یعنی قوّت سرمدی و الوهیّتش از حین آفرینش عالم بوسیلهٔ کارهای او فهمیده و دیده میشود.» — رومیان ۱:۲۰.
۲۵، ۲۶. چرا سوء استفاده از چیزی دلیل بر آن نیست که آن چیز سازنده‌ای ندارد؟
۲۵ اگر چیزی مورد سوء استفاده قرار گرفته است، دلیل بر این نیست که سازنده‌ای ندارد. یک هواپیما می‌تواند برای منظوری صلح‌آمیز بکار گرفته شود؛ مثلاً به عنوان هواپیمای مسافربری. اما همان هواپیما را می‌توان برای منظوری مخرب، به عنوان بمب‌افکن استفاده کرد. بکار گرفتن این وسیله برای منظوری مرگ‌آور، دال بر این نیست که سازنده‌ای ندارد.
۲۶ به همین شکل، اگر انسانها اغلب اوقات بد گشته‌اند دلیل بر این نیست که سازنده‌ای ندارند و یا اینکه خدا وجود ندارد. بنابراین کتاب مقدس بدرستی ایراد می‌کند: «ای زیر و زبرکنندگانِ هر چیز، آیا کوزه‌گر مثل گِلْ محسوب شود یا مصنوع دربارهٔ صانع خود گوید مرا نساخته است و یا تصویر دربارهٔ مصوّرش گوید که فهم ندارد؟» — اشعیا ۲۹:۱۶.
۲۷. چرا می‌توان از خدا انتظار داشت که پاسخگوی سؤالهای ما در مورد رنج و عذاب باشد؟
۲۷ آفریدگار، خردمندی خود را با پیچیدگی شگفت‌آور در ساخته‌های خود، نشان داده است. او زمین را مناسب برای زندگی، بدن و ذهن ما را به شکلی شگفت‌آور، و این همه چیزهای خوب را برای لذت بردن ما ساخته است و با اینها نشان داده است که واقعاً به ما توجه دارد. به طور حتم همین خردمندی و توجه را با پاسخگویی به پرسشهایی همچون: چرا خدا اجازه میدهد که رنج و عذاب وجود داشته باشد؟ و در این باره چه خواهد کرد؟، نشان خواهد داد.
[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]
[تصویر در صفحهٔ ۵]
زمین با اتمسفر محافظش خانه‌ای بی‌همتاست که توسط خدائی مهربان طراحی شده است
[تصویر در صفحهٔ ۶]
زمین با مهربانی و توجه ساخته شده است تا ما بتوانیم از زندگی بطور کامل لذت ببریم
[تصویر در صفحهٔ ۷]
مغز شامل اتصالاتی بیش از کل شبکهٔ ارتباطات کرهٔ زمین است — دانشمند بیولوژیست مولکولی
[تصویر در صفحهٔ ۸]
«بنظر می‌آید که چشم طراحی شده است، هیچ طراح تلسکوپی نمی‌توانسته است بهتر از آن عمل کند» — ستاره‌شناس
