۱-‏۳.‏ الف)‏ چه خطری اسرائیلیان را تهدید می‌کرد؟‏ ب)‏ یَهُوَه چگونه برای قومش جنگید؟‏

لشکریان سنگدل مصری با سرسختی در تعقیب اسرائیلیان بودند و اسرائیلیان راه گریز نداشتند زیرا از یک سو دریا و از سوی دیگر کوه‌های بلند آنان را احاطه کرده بود.‏ * با این حال،‏ موسی به قوم خدا نوید می‌داد و می‌گفت:‏ ‏«خداوند برای شما جنگ خواهد کرد.‏»—‏خروج ۱۴:‏۱۴‏.‏

^۲ موسی فریاد برآورده از یَهُوَه یاری طلبید و یَهُوَه در پاسخ گفت:‏ «دیگر دعا و التماس بس است،‏ .‏ .‏ .‏ عصای خود را به طرف دریا دراز کن تا آب آن شکافته شود.‏» (‏خروج ۱۴:‏۱۵،‏ ۱۶‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ وقایع بعدی را پیش خودتان مجسم کنید.‏ یَهُوَه بلافاصله به فرشته‌اش فرمان عمل داد و ستون ابر به حرکت درآمد و مانند دیواری پشت سر اسرائیلیان و جلوی خط حملهٔ مصریان قرار گرفت.‏ (‏خروج ۱۴:‏۱۹،‏ ۲۰؛‏ مزمور ۱۰۵:‏۳۹‏)‏ موسی دستش را دراز کرد و بادی شدید دریا را شکافت و گذرگاهی وسیع برای عبور افراد قوم تشکیل شد!‏—‏خروج ۱۴:‏۲۱؛‏ ۱۵:‏۸‏.‏

^۳ فرعون قاعدتاً باید با مشاهدهٔ این قدرت‌نمایی خدا به نیروهایش فرمان بازگشت می‌داد.‏ اما تکبّر و غرور او مانع این کار شد و دستور حمله داد.‏ (‏خروج ۱۴:‏۲۳‏)‏ مصریان به دنبال اسرائیلیان به بستر دریا شتافتند،‏ ولی کمی بعد چرخ‌های ارابه‌هایشان یکی پس از دیگری از جا درآمد و خطوط حمله‌شان از هم پاشیده شد.‏ همین‌که اسرائیلیان سالم به آن سوی دریا رسیدند،‏ یَهُوَه به موسی فرمان داد که ‹بار دیگر دست خود را به طرف دریا دراز کند تا آب‌ها بر سر مصری‌ها و اسب‌ها و عرابه‌هایشان فرو ریزند.‏› سپس آب‌ها فرو ریخت و فرعون و نیروهایش را در کام خود فرو برد.‏—‏خروج ۱۴:‏۲۴-‏۲۸؛‏ مزمور ۱۳۶:‏۱۵‏.‏

۴.‏ الف)‏ یَهُوَه در دریای سرخ چه موضوعی را در مورد خود ثابت کرد؟‏ ب)‏ برخی افراد در مقابل این جنبهٔ شخصیت خدا ممکن است چه واکنشی از خود نشان دهند؟‏

 ^۴ نجات قوم اسرائیل در دریای سرخ یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ روابط خدا با بشر است.‏ یَهُوَه با نجات اسرائیلیان ثابت کرد که «جنگاور» است.‏ (‏خروج ۱۵:‏۳‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ جنگاور بودن یَهُوَه ممکن است برای بعضی از انسان‌ها جذابیت نداشته باشد زیرا جنگ همیشه با درد و رنجِ فراوان همراه است.‏ اما جنگ یَهُوَه با شریران و به نفع درستکاران است از این رو،‏ باعث خوشنودی ماست و ما را به او نزدیک‌تر می‌سازد.‏

۵،‏ ۶.‏ الف)‏ چرا لقب خدای لشکرها برازندهٔ خداست؟‏ ب)‏ تفاوت بین جنگ‌های بشر و جنگ‌های خدا چیست؟‏

^۵ در زبان‌های اصلی کتاب مقدّس عبارت «یَهُوَه صبایوت» یا خدای لشکرها،‏ حدود ۳۰۰ بار در بخش عهد عتیق و دو بار در بخش عهد جدید تکرار شده است.‏ (‏۱سموئیل ۱:‏۱۱‏)‏ یَهُوَه در مقام سلطان عالَم،‏ فرماندهی لشکر عظیم فرشتگان را بر عهده دارد.‏ (‏یوشَع ۵:‏۱۳-‏۱۵؛‏ ۱پادشاهان ۲۲:‏۱۹‏)‏ این لشکر دارای قدرت ویرانگری خارق‌العاده‌ای است.‏ (‏اِشَعْیا ۳۷:‏۳۶‏)‏ اما باید به خاطر داشته باشیم که جنگ‌های خدا با کشمکش‌های تنگ‌نظرانهٔ رهبران نظامی و سیاسی تفاوت دارد.‏ آنان همیشه سعی می‌کنند جنگ‌های خود را شرافتمندانه جلوه دهند،‏ اما واقعیت آن است که ریشهٔ همهٔ این جنگ‌ها،‏ بدون استثنا طمع و خودخواهی است.‏

^۶ یَهُوَه هیچ گاه از روی طمع و خودخواهی عمل نمی‌کند.‏ او در کتاب مقدّس در مورد خود می‌گوید:‏ «خداوند همچون صخره‌ای است و اَعمالش کامل و عادل،‏ اوست خدای امین و دادگر،‏ از گناه مبرّا و با انصاف.‏» (‏تثنیه ۳۲:‏۴‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ او خشم بی‌رویه و بی‌رحمی و خشونت را محکوم می‌کند.‏ (‏پیدایش  ۴۹:‏۷؛‏ مزمور ۱۱:‏۵‏)‏ یَهُوَه هیچ گاه بدون دلیل عمل نمی‌کند.‏ او قدرتش را بندرت برای نابودی دشمنانش به کار می‌گیرد و آن هم به عنوان آخرین راه چاره.‏ او از زبان حِزْقِیال نبی می‌گوید:‏ «آیا فکر می‌کنید که من از مردن شخص خطاکار،‏ شاد می‌شوم؟‏ هرگز!‏ شادی من در این است که او از راه‌های بد خویش بازگردد و زنده بماند.‏»—‏حِزْقِیال ۱۸:‏۲۳‏،‏ تفسیری.‏

۷،‏ ۸.‏ الف)‏ ایّوب از رنج‌هایی که متحمّل شد چه نتیجه‌گیری اشتباهی کرد؟‏ ب)‏ اَلِیهُو چگونه طرز فکر ایّوب را اصلاح کرد؟‏ پ)‏ از سرگذشت ایّوب چه می‌آموزیم؟‏

^۷ اگر یَهُوَه از مرگ خطاکاران شاد نمی‌شود پس چرا از قدرتش برای نابودی آنان استفاده می‌کند؟‏ پیش از پاسخگویی به این پرسش،‏ سرگذشت ایّوب را به خاطر آورید.‏ شیطان ادعا کرد که ایّوب یا هر انسان دیگری تحت آزمایش و سختی،‏ ایمان خود را به خدا از دست می‌دهد.‏ یَهُوَه در پاسخ این ادعای شیطان به او اجازه داد تا ایمان و وفاداری ایّوب را آزمایش کند.‏ شیطان نیز فرزندان ایّوب را به قتل رساند،‏ او را بیمار ساخت و ثروتش را از او گرفت.‏ (‏ایّوب ۱:‏۱–‏۲:‏۸‏)‏ ایّوب که نمی‌دانست دلیل این وقایع چیست،‏ گمان می‌کرد که خدا او را بی‌جهت تنبیه می‌کند.‏ به همین خاطر،‏ از خدا می‌پرسید که چرا او را دشمن خود می‌شمارد و هدف حملات خود قرار داده است.‏—‏ایّوب ۷:‏۲۰؛‏ ۱۳:‏۲۴‏.‏

^۸ جوانی به نام اَلِیهُو به ایّوب گوشزد کرد که باید طرز فکر خود را تغییر دهد زیرا خود را از خدا عادل‌تر می‌داند.‏ (‏ایّوب ۳۵:‏۲‏)‏ آری،‏ اگر ما نیز خود را از یَهُوَه عاقل‌تر و منصف‌تر بدانیم بی‌خردی کرده‌ایم.‏ اَلِیهُو در این باره گفت:‏ «چطور ممکن است خدای قادر مطلق،‏ بدی و ظلم بکند؟‏» و در جای دیگر گفت:‏ «ما نمی‌توانیم به قدرت خدای قادر مطلق پی ببریم.‏ او نسبت به ما عادل و رحیم است و بر کسی ظلم نمی‌کند.‏» (‏ایّوب ۳۴:‏۱۰؛‏ ۳۶:‏۲۲،‏ ۲۳؛‏ ۳۷:‏۲۳‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ ما انسان‌ها می‌توانیم مطمئن باشیم که خدا بی‌دلیل دست به جنگ نمی‌زند.‏ حال با در نظر داشتن این نکته،‏ می‌پردازیم به این که چرا خدای صلح و آرامش گاهی جامهٔ رزم بر تن می‌کند.‏—‏۱قُرِنتیان ۱۴:‏۳۳‏.‏

۹.‏ چرا خدای صلح‌جو دست به جنگ می‌زند؟‏

^۹ موسی پس از آن که لقب «جنگاور» را به خدا داد اعلام داشت:‏ «کیست مانند تو ای خداوند در میان خدایان؟‏ کیست مثل تو در قدّوسیت؟‏» (‏خروج ۱۵:‏۱۱‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ حَبَقُّوق نبی نیز نوشت:‏ «چشمان تو پاک‌تر از آن است که بر گناه بنگرد،‏ و تو عادل‌تر از آن هستی که بی‌انصافی را تحمّل کنی.‏» (‏حَبَقُّوق ۱:‏۱۳‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ یَهُوَه نه تنها خدای محبت بلکه خدای پاکی و راستی و عدالت است و گاهی چنین خصوصیاتی او را ناگزیر می‌سازد تا از قدرت خود برای نابودی شریران استفاده کند.‏ (‏اِشَعْیا ۵۹:‏۱۵-‏۱۹؛‏ لوقا ۱۸:‏۷‏)‏ از این رو،‏ وقتی دست به جنگ می‌زند لطمه‌ای به مقدّس بودن او وارد نمی‌آید بلکه در واقع به دلیل آنکه مقدّس است می‌جنگد.‏—‏خروج ۳۹:‏۳۰‏.‏

۱۰.‏ الف)‏ چه وقت و چرا لازم شد خدا برای نخستین بار دست به جنگ بزند؟‏ ب)‏ تنها راه برطرف کردن دشمنی‌ای که در پیدایش ۳:‏۱۵ پیشگویی شده است چیست،‏ و این کار چه برکاتی برای انسان‌های درستکار به ارمغان خواهد آورد؟‏

^۱۰ حال وضعیتی را که با سرکشی آدم و حوّا به وجود آمد در نظر بگیرید.‏ (‏پیدایش ۳:‏۱-‏۶‏)‏ اگر یَهُوَه گناه آنان را نادیده می‌گرفت در حقیقت به مقام خود به عنوان سلطان عالَم لطمه می‌زد.‏ او در مقام خدای عادل ناگزیر بود آنان را به مرگ محکوم سازد.‏ (‏رومیان ۶:‏۲۳‏)‏ خدا در نخستین نبوّت کتاب مقدّس،‏ پیشگویی کرد که بین خادمانش و پیروان «مار» یعنی شیطان،‏ عداوت و دشمنی وجود خواهد داشت.‏ (‏مکاشفه ۱۲:‏۹؛‏ پیدایش ۳:‏۱۵‏)‏ این دشمنی فقط با نابودی نهایی شیطان از میان خواهد رفت.‏ (‏رومیان ۱۶:‏۲۰‏)‏ نابودی شیطان برکات زیادی برای انسان‌های درستکار به ارمغان می‌آورد.‏ زمین از چنگ او رها و راه برای برقراری بهشت جهانی گشوده می‌شود.‏ (‏متّیٰ ۱۹:‏۲۸‏)‏ تا فرا رسیدن آن زمان،‏ هواداران شیطان تهدیدی دائمی برای رفاه جسمی و روحانی قوم یَهُوَه خواهند بود و در بعضی موارد،‏ یَهُوَه مجبور به مداخله خواهد شد.‏

۱۱.‏ چرا خدا مجبور شد که طوفانی جهانی به پا کند؟‏

^۱۱ یکی از اقدامات یَهُوَه برای نابودی شرارت،‏ طوفان بزرگی بود که در زمان نوح برپا داشت.‏ در کتاب پیدایش آمده است:‏ «افزونی گناه و ظلم در نظر خدا به منتها درجهٔ خود رسیده و دنیا بکلّی فاسد شده بود .‏ .‏ .‏ خدا فساد و شرارت بشر را مشاهده کرد.‏» (‏پیدایش ۶:‏۱۱،‏ ۱۲‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ آیا خدا اجازه می‌داد که شرارت،‏ آخرین بقایای پاکی اخلاقی را از روی زمین محو سازد؟‏ خیر.‏ یَهُوَه مجبور شد طوفانی جهانی به پا کند تا زمین را از وجود انسان‌های فاسد و خشونت‌طلب پاک گرداند.‏

۱۲.‏ الف)‏ یَهُوَه در بارهٔ یکی از نوادگان ابراهیم چه پیشگویی کرد؟‏ ب)‏ چرا اَموریان باید نابود می‌شدند؟‏

^۱۲ یکی دیگر از اقدامات یَهُوَه برای نابودی شرارت محکوم ساختن کنعانیان بود.‏ یَهُوَه نشان داد که از طریق یکی از نوادگان ابراهیم همهٔ خانواده‌های روی زمین برکت خواهند یافت.‏ خدا مطابق این هدف فرمان داد تا سرزمین کنعان که اهالی آن اَموری خوانده می‌شدند،‏ به نوادگان ابراهیم داده شود.‏ چگونه می‌توان بیرون راندن اَموریان را از سرزمینشان به دست خدا توجیه کرد؟‏ یَهُوَه پیشگویی کرد که بیرون راندن آن‌ها ۴۰۰ سال بعد یعنی زمانی که گناهانشان به اوج خود می‌رسد صورت خواهد گرفت.‏ * (‏پیدایش ۱۲:‏۱-‏۳؛‏ ۱۳:‏۱۴،‏ ۱۵؛‏ ۱۵:‏۱۳،‏ ۱۶؛‏ ۲۲:‏۱۸‏)‏ در طی این ۴۰۰ سال اَموریان به نحو روزافزونی در منجلاب فساد فرو رفتند.‏ کنعان به صورت جایگاه بت‌پرستی،‏ کشتار و روابط جنسی مبتذل و زشت درآمد.‏ (‏خروج ۲۳:‏۲۴؛‏ ۳۴:‏۱۲،‏ ۱۳؛‏ اعداد ۳۳:‏۵۲‏)‏ اهالی این سرزمین حتی فرزندان خویش را در آتش قربانی می‌کردند.‏ آیا خدای قدّوس می‌توانست اجازه دهد قومش شاهد چنین شرارت‌هایی باشد؟‏ خیر!‏ او اعلام کرد:‏ «تمامی آن سرزمین با این نوع اَعمال،‏ نجس شده است.‏ به همین دلیل است که می‌خواهم مردمانی را که  در آنجا ساکنند مجازات کنم و ایشان را از آنجا بیرون اندازم.‏» (‏لاویان ۱۸:‏۲۱-‏۲۵‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ با این حال،‏ یَهُوَه همهٔ کنعانیان را با یک چوب نزد بلکه افرادی همچون راحاب و جِبْعُونیان را که مایل به درستکاری بودند،‏ زنده نگاه داشت.‏—‏یوشَع ۶:‏۲۵؛‏ ۹:‏۳-‏۲۷‏.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ الف)‏ چرا یَهُوَه ناگزیر بود نامش را مقدّس سازد؟‏ ب)‏ یَهُوَه چگونه لطمه‌ای را که به نامش وارد آمده بود جبران کرد؟‏

^۱۳ یَهُوَه مقدّس است پس نام او نیز مقدّس است.‏ (‏لاویان ۲۲:‏۳۲‏)‏ عیسی نیز به شاگردانش آموزش داد که این چنین دعا کنند:‏ «نام مقدّس تو گرامی باد.‏» (‏متّیٰ ۶:‏۹‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ سرکشی آدم و حوّا در باغ عدن نام خدا را خدشه‌دار ساخت زیرا اعتبار و شیوهٔ حکمرانی‌اش را زیر سؤال برد.‏ یَهُوَه هیچ گاه نمی‌توانست چنین سرکشی و افترایی را نادیده بگیرد.‏ او ناگزیر بود لطمه‌ای را که به نامش وارد آمده بود جبران نماید.‏—‏اِشَعْیا ۴۸:‏۱۱‏.‏

^۱۴ حال دوباره به اسرائیلیان بپردازیم.‏ یَهُوَه به ابراهیم وعده داده بود که یکی از نوادگان او بشر را نجات خواهد بخشید.‏ اگر نوادگان او در اسارت مصریان باقی می‌ماندند این وعده هیچ‌گاه عملی نمی‌شد.‏ اما یَهُوَه با رهایی دادن آنان از مصر و مستقر ساختن ایشان به صورت ملتی مستقل،‏ لطمه‌ای را که به نامش وارد آمده بود جبران نمود.‏ به همین خاطر دانیال نبی در دعایش یادآوری کرد:‏ «ای خداوند،‏ خدای ما،‏ تو با قدرتت قوم خود را از مصر بیرون آوردی،‏ و نام تو در بین قوم‌ها معروف شد.‏»—‏دانیال ۹:‏۱۵‏،‏ تفسیری.‏

۱۵.‏ چرا یَهُوَه یهودیان را از اسارت بابل رها ساخت؟‏

^۱۵ جالب اینجاست که وقتی دانیال این دعا را به زبان آورد وضعیت یهودیان ایجاب می‌کرد که یَهُوَه بار دیگر به خاطر نامش دست به عمل بزند.‏ چرا که یهودیان نامطیع این بار در بابل به اسارت درآمده بودند،‏ و پایتختشان اورشلیم هنوز ویرانه و متروک بود.‏ دانیال می‌دانست که بازگشت یهودیان به  وطن نام یَهُوَه را جلال خواهد بخشید.‏ از این رو به یَهُوَه چنین دعا کرد:‏ «ای خداوند بیامرز!‏ ای خداوند استماع نموده،‏ به عمل آور!‏ ای خدای من به خاطر خودت تأخیر منما زیرا که شهر تو و قوم تو به اسم تو مسمّیٰ می‌باشند.‏»—‏دانیال ۹:‏۱۸،‏ ۱۹‏.‏

۱۶.‏ توضیح دهید که چرا علاقهٔ یَهُوَه به دفاع از نامش از روی خودخواهی و بی‌احساسی نیست؟‏

^۱۶ آیا یَهُوَه از روی خودخواهی و بی‌احساسی از نام خویش دفاع می‌کند؟‏ خیر،‏ او در واقع به خاطر پاکی و عدالت‌طلبی‌اش که همیشه به نفع خادمانش تمام می‌شود،‏ از نام خود دفاع می‌کند.‏ باب چهاردهم کتاب پیدایش را در نظر بگیرید.‏ در این باب آمده است که چهار پادشاه مهاجم،‏ لوط برادرزادهٔ ابراهیم و خانواده‌اش را با خود بردند.‏ ابراهیم به یاری خدا لشکریان آنان را که بسیار قوی‌تر بودند به نحوی اعجاب‌انگیز شکست داد!‏ خبر این پیروزی به احتمال زیاد نخستین گزارشی بود که در «کتاب جنگ‌های خداوند» نگاشته شد.‏ این کتاب ظاهراً حاوی گزارش برخی از برخوردهای نظامی که در کتاب مقدّس قید نشده‌اند نیز بوده است.‏ (‏اعداد ۲۱:‏۱۴‏)‏ پس از آن یَهُوَه پیروزی‌های بسیار دیگری نیز نصیب خادمانش ساخت.‏

۱۷.‏ آیا همان طور که موسی گفت،‏ یَهُوَه برای اسرائیلیان جنگید؟‏

^۱۷ اندکی پیش از ورود اسرائیلیان به سرزمین کنعان،‏ موسی به آنان اطمینان داد:‏ «خداوند،‏ خدای شما هادی شماست و برای شما جنگ خواهد کرد،‏ همان طور که قبلاً در مصر و در این بیابان این کار را برای شما کرد.‏» (‏تثنیه ۱:‏۳۰؛‏ ۲۰:‏۱‏،‏ تفس‍.‏‏)‏ یَهُوَه از زمان یوشَع،‏ جانشین موسی،‏ تا پایان دورهٔ داوران و حکومت پادشاهان باایمان یهودا حقیقتاً برای قومش جنگید و در مقابل دشمنانشان پیروزی‌های خارق‌العاده‌ای نصیبشان ساخت.‏—‏یوشَع ۱۰:‏۱-‏۱۴؛‏ داوران ۴:‏۱۲-‏۱۷؛‏ ۲سموئیل ۵:‏۱۷-‏۲۱‏.‏

۱۸.‏ الف)‏ چرا می‌توانیم از اینکه یَهُوَه تغییر نمی‌پذیرد شکرگزار باشیم؟‏ ب)‏ هنگامی که دشمنی و عداوتی که در پیدایش ۳:‏۱۵ توصیف شده است به اوج خود رسد چه روی خواهد داد؟‏

 ^۱۸ یَهُوَه تغییر عقیده نداده است و هنوز در نظر دارد زمین را به بهشتی پر از صلح و صفا تبدیل کند.‏ (‏پیدایش ۱:‏۲۷،‏ ۲۸‏)‏ او همچنان از شرارت نفرت دارد.‏ ولی قومش را از صمیم قلب دوست می‌دارد و بزودی به نفع آنان وارد عمل خواهد شد.‏ (‏مزمور ۱۱:‏۷‏)‏ در واقع،‏ دشمنی و عداوتی که در پیدایش ۳:‏۱۵ توصیف شده است در آیندهٔ نزدیک به اوج خود خواهد رسید و دگرگونی شدید و شگرفی به همراه خواهد داشت.‏ یَهُوَه برای تقدیس نامش و محافظت از قومش بار دیگر «جنگاور» خواهد شد!‏—‏زَکَرِیّا ۱۴:‏۳؛‏ مکاشفه ۱۶:‏۱۴،‏ ۱۶‏.‏

۱۹.‏ الف)‏ با مثال نشان دهید که چرا وقتی ما می‌بینم خدا از قدرتش برای نابودی شریران استفاده می‌کند،‏ نه تنها از او گریزان نمی‌شویم بلکه او را به خود نزدیک‌تر حس می‌کنیم؟‏ ب)‏ آمادگی خدا برای جنگ باید چه تأثیری بر ما داشته باشد؟‏

^۱۹ مثالی می‌زنیم:‏ فرض کنید که حیوانی درنده به زن و فرزندان مردی حمله‌ور شود و مرد همان وقت از راه برسد و جانور وحشی را بکشد.‏ آیا زن و فرزندانش به خاطر اینکه حیوان را کشته است از او گریزان خواهند شد؟‏  مسلّماً خیر،‏ بلکه سخت تحت‌تأثیر محبت و از خودگذشتگی او قرار خواهند گرفت.‏ به همین شکل ما نیز نباید از اینکه یَهُوَه از قدرتش برای نابودی شریران استفاده می‌کند احساس انزجار کنیم.‏ آمادگی او برای جنگیدن به منظور حمایت از ما باید بر محبت و علاقهٔ ما نسبت به او بیفزاید و احترام ما را نسبت به قدرت بی‌پایانش عمیق‌تر سازد.‏ به این ترتیب می‌توانیم او را با ترس آمیخته به احترام عبادت نماییم.‏—‏عبرانیان ۱۲:‏۲۸‏.‏

۲۰.‏ اگر هنگام مطالعهٔ گزارش‌های کتاب مقدّس در مورد جنگ‌های خدا به ابهاماتی برخوردیم باید چگونه واکنش نشان دهیم،‏ و چرا؟‏

^۲۰ کتاب مقدّس همهٔ تصمیم‌گیری‌های یَهُوَه را برای شروع جنگ به تفصیل شرح نمی‌دهد،‏ با این همه،‏ ما می‌توانیم از یک موضوع مطمئن باشیم:‏ یَهُوَه هیچ گاه قدرت خود را به صورت غیرمنصفانه،‏ مغرضانه یا بی‌رحمانه به کار نمی‌گیرد.‏ خیلی اوقات بررسی گزارش‌های کتاب مقدّس و کسب اطلاعات بیشتر در مورد جنگ‌های یَهُوَه به ما کمک می‌کند تا علّت وقایع را بهتر درک کنیم.‏ (‏امثال ۱۸:‏۱۳‏)‏ حتی اگر همهٔ جزئیات موضوع را نیز ندانیم،‏ وقتی یَهُوَه را بهتر بشناسیم و در مورد خصوصیات والایش تفکّر و تعمّق کنیم،‏ شک و تردید از دلمان پاک می‌شود و می‌توانیم با اطمینان کامل به او توکّل کنیم.‏—‏ایّوب ۳۴:‏۱۲‏.‏

۲۱.‏ یوحنّای رسول در بارهٔ یَهُوَه چه می‌گوید؟‏

^۲۱ یَهُوَه جنگ‌طلب نیست و فقط در صورت لزوم دست به جنگ می‌زند.‏ رؤیای حِزْقِیال در بارهٔ ارابهٔ آسمانی،‏ یَهُوَه را در حال آماده شدن برای جنگ با دشمنانش تصویر می‌کند.‏ با این حال،‏ حِزْقِیال گرداگرد یَهُوَه یک رنگین‌کمان که سمبل صلح و آشتی است،‏ می‌بیند.‏ (‏پیدایش ۹:‏۱۳؛‏ حِزْقِیال ۱:‏۲۸؛‏ مکاشفه ۴:‏۳‏)‏ یَهُوَه صلح‌جو و آرامش‌طلب است.‏ یوحنّای رسول در باره او می‌گوید:‏ «خدا محبت است.‏» (‏۱یوحنّا ۴:‏۸‏)‏ یَهُوَه خصوصیات خویش را با توازن کامل به کار می‌گیرد و ما افتخار می‌کنیم که می‌توانیم به چنین خدای قدرتمند و مهربانی نزدیک شویم!‏