روشهایی با کیفیت بالا که می‌توان جایگزین انتقال خون کرد

ممکن است با خود فکر کنید،‏ ‹انتقال خون خطرناک است،‏ اما آیا روشهای دیگری با کیفیت بالا وجود دارد؟‏› پرسش خوبی است،‏ و در اینجا به کلمهٔ «کیفیت بالا» توجه کنید.‏

همهٔ افراد،‏ از جمله شاهدان یَهُوَه،‏ خواهان معالجهٔ پزشکیی با کیفیت بالا هستند.‏ دکتر گرانت ای.‏ استفان به دو عامل اساسی اشاره کرد:‏ «معالجه‌ای با کیفیت بالای پزشکی به معنای صلاحیت دست‌اندرکاران امور پزشکی در رسیدن به اهداف مجاز طبی و غیرطبی است.‏» (‏نشریهٔ انجمن پزشکی آمریکا The Journal of the American Medical Association‏،‏ ۱ ژوئیه ۱۹۸۸)‏ «اهداف غیرطبی» شامل زیر پا ننهادن اصول اخلاقی یا وجدان بیمار که بر پایهٔ کتاب مقدس نهاده شده است،‏ نیز می‌باشد.‏ —‏ اعمال ۱۵:‏۲۸،‏ ۲۹‏.‏

آیا روشهای مجاز و مؤثری،‏ بدون استفاده از خون،‏ برای مقابله با مشکلات مهم پزشکی وجود دارد؟‏ با خوشحالی باید پاسخ بدهیم،‏ بله.‏

پس از اپیدمی ایدز میزان استفادهٔ جراحان از خون بسرعت کاهش یافت،‏ با اینکه اکثر آنها ادعا می‌کردند که فقط در مواقع ضروری از خون استفاده می‌کنند.‏ در سرمقالهٔ مجلهٔ Mayo Clinic Proceedings ‏(‏سپتامبر ۱۹۸۸)‏ آمده است:‏ «یکی از معدود محسنات این اپیدمی» آن بود که «باعث شد بیماران و پزشکان برای پرهیز از انتقال خون به استراتژی‌های گوناگون دیگر روی آورند.‏» یک مسئول بانک خون چنین توضیح می‌دهد:‏ «آنچه که تغییر یافته است شدت این پیغام است،‏ و تمایل دست‌اندرکاران بیمارستانها به قبول این پیام (‏به دلیل بینش روزافزونی که از خطر وجود دارد)‏،‏ و میزان تقاضایی که برای بررسی روشهای دیگر وجود دارد.‏» —‏ Transfusion Medicine Reviews‏،‏ اکتبر ۱۹۸۹.‏

به این نکته توجه کنید که روشهای دیگری وجود دارند!‏ این مطلب را هنگامی بهتر درک می‌کنیم که دلیل انتقال خون را مورد بررسی قرار دهیم.‏

هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز،‏ حامل اکسیژن مورد نیاز برای سلامت و حیات هستند.‏ بنابراین اگر کسی خون فراوانی از دست داده باشد،‏ ممکن است منطقی به نظر بیاید که باید به جای خون از دست رفته به او خون داده شود.‏ معمولاً در هر ۱۰۰ سانتیمتر مکعب از خون شما بین ۱۴ تا ۱۵ گرم هموگلوبین وجود دارد.‏ (‏واحد دیگری که برای اندازه‌گیری غلظت آن استفاده می‌شود هماتوکریت (‏hematocrit‏)‏ است،‏ که معمولاً حدود ۴۵ درصد می‌باشد.‏)‏ «قاعدهٔ» پذیرفته شده آن بود که پیش از جراحی،‏ به بیماری که میزان هموگلوبین او پایین‌تر از ۱۰ (‏یا ۳۰ درصد هماتوکریت)‏ باشد،‏ خون تزریق کنند.‏ نشریهٔ سویسی Vox Sanguinis ‏(‏مارس ۱۹۸۷)‏ گزارش داد که «۶۵٪ [متخصصان بیهوشی anesthesiologists‏] میزان ۱۰ گرم/‏دسی‌لیتر هموگلوبین را پیش از جراحی غیرفوری برای بیمار ضروری می‌دانند.‏»‏

اما در سال ۱۹۸۸ در طی کنفرانسی در مورد انتقال خون،‏ پروفسور هاوارد اِل.‏ زادر پرسید،‏ «چگونه ما به این ‹عدد جادویی› رسیده‌ایم؟‏» او بروشنی عنوان کرد:‏ «دلیل (‏etiology‏)‏ این شرط که بیمار باید پیش از بیهوشی ۱۰ گرم هموگلوبین داشته باشد،‏ در سنتها نهفته و در ابهامات مخفی است،‏ و از لحاظ شواهد کلینیکی یا تجربی بی‌پایه و پوچ است.‏» هزاران بیمار را مجسم کنید که به آنها به دلیل شرطی ‹مبهم،‏ و پوچ›،‏ خون انتقال داده‌اند!‏

برخی ممکن است از خود بپرسند،‏ ‹چرا میزان هموگلوبین ۱۴ میزان معمولی است،‏ در حالیکه فرد می‌تواند با میزانی بسیار پایین‌تر از آن زنده بماند؟‏› زیرا بدین ترتیب ظرفیت حمل اکسیژن در بدن فرد بالا می‌رود و می‌تواند به انجام تمرینات بدنی یا کارهای سنگین بپردازد.‏ مطالعات بر روی بیماران کم‌خون آشکار ساخته‌اند که «حتی هنگامی که میزان غلظت هموگلوبین از ۷ گرم/‏دسی‌لیتر نیز پایین‌تر است مشکل بتوان عدم کارآیی در توانایی شخص  مشاهده کرد.‏ دیگر مطالعات فقط نشانگر اختلالات نسبتاً جزئی بوده‌اند.‏» —‏ Contemporary Transfusion Practice‏،‏ ۱۹۸۷.‏

اما آیا کودکان نیز می‌توانند مانند بزرگسالان خود را با میزان پایین هموگلوبین سازگاری دهند؟‏ دکتر جیمز اِی.‏ ستاکمَن سوم می‌گوید:‏ «بجز در موارد بسیار استثنایی،‏ نوزادان زودرس که در طی یک تا سه ماه اول دچار کاهش هموگلوبین می‌شوند .‏ .‏ .‏ ضرورت انتقال خون در محیط شیرخوارگاه بخوبی مشخص نشده است.‏ در واقع،‏ بنظر می‌رسد که بسیاری از نوزادان به نحو فوق‌العاده‌ای میزان پایین تراکم هموگلوبین را بدون ناراحتی‌های بالینی تحمل می‌کنند.‏» —‏ Pediatric Clinics of North America‏،‏ فوریه ۱۹۸۶.‏

این مطالب به معنای آن نیست که برای کسی که در یک سانحه یا طی یک عمل جراحی خون فراوانی از دست داده است،‏ کاری نباید کرد.‏ اگر شخص خون زیادی را بسرعت از دست بدهد،‏ فشار خون او پایین می‌آید و ممکن است وارد حالت شوک شود.‏ چیزی که در درجهٔ اول اهمیت قرار دارد بند آوردن خونریزی و بازگرداندن حجم خون اوست.‏ این کار باعث می‌شود که از حالت شوک جلوگیری شود و باقیماندهٔ گلبولهای قرمز و دیگر اجزای خون به جریان خود ادامه دهند.‏

اعادهٔ حجم را می‌توان بدون استفاده از خون کامل یا پلاسمای خون انجام داد.‏ * مایع‌های غیرخونی گوناگونی وجود دارند که حجم افزاهای مؤثری هستند.‏ ساده‌ترین آنها محلول سالین (‏نمکی)‏ است که هم ارزان است و هم با خون انسان سازگاری دارد.‏ مایع‌هایی از قبیل دکستران (‏dextran‏)‏،‏ هماکسل (‏Haemaccel‏)‏،‏ محلول لاکتات رینگر (‏lactated Ringer’s solution‏)‏،‏ نیز خواص ویژه‌ای دارند.‏ هتاستارچ (‏[‏HES‏] hetastarch‏)‏ حجم‌افزای جدیدتری است که «می‌توان آن را با ایمنی برای بیمارانی [دچار سوختگی] که فرآورده‌های خونی را نمی‌پذیرند توصیه کرد.‏» (‏Journal of Burn Care & Rehabilitation‏،‏ ژانویه/‏فوریه ۱۹۸۹)‏ چنین مایعاتی دارای مزیتهای مشخصی هستند.‏ «محلولهای بلوری (‏crystalloid solutions‏)‏ [مانند محلول سالین معمولی و محلول لاکتات رینگر]،‏ دکستران و هتاستارچ (‏HES‏)‏ نسبتاً غیر سمی و ارزان قیمت بوده و براحتی در دسترس می‌باشند،‏ به علاوه می‌توان آنها را در حرارت اتاق نگاهداری کرد،‏ و برای استعمال آنها نیازی به تشخیص گروه خونی نیست و خطر ابتلا به بیماریهایی که از راه انتقال خون منتقل می‌شوند نیز در مورد آنها وجود ندارد.‏» —‏ Blood Transfusion Therapy — A Physician’s Handbook ۱۹۸۹.‏

با این حال ممکن است از خود بپرسید،‏ ‹اگر برای رساندن اکسیژن به تمام بدنم نیاز به گلبول قرمز دارم،‏ پس چگونه مایعات غیرخونی که به عنوان جایگزین خون استفاده می‌شوند مؤثر خواهند بود؟‏› همانطور که بدان اشاره شد،‏ شما از ذخیرهٔ حمل اکسیژن برخوردار هستید.‏ اگر خون از دست بدهید،‏ یک مکانیزم شگفت‌انگیز برای جبران آن شروع به کار می‌کند.‏ قلب شما با هر ضربان خود خون بیشتری را تلمبه می‌کند.‏ از آنجاییکه مایعی مناسب جایگزین خون از دست رفته شده است،‏ خون رقیق شده،‏ حتی در رگهای کوچک،‏ بهتر جریان پیدا می‌کند.‏ در نتیجهٔ تبدیلات شیمیایی،‏ مقدار رهایی اکسیژن به بافتها بیشتر می‌شود.‏ این سازگاریها آنقدر مؤثر هستند که اگر فقط نیمی از گلبولهای قرمز شما باقی مانده باشد،‏ کار رساندن اکسیژن می‌تواند تا حدود ۷۵ درصد میزان معمول آن انجام گیرد.‏ بیمار در حال استراحت تنها از ۲۵ درصد اکسیژن موجود در خونش استفاده می‌کند.‏ و غالب موادی که برای بیهوشی عمومی بکار می‌روند نیاز بدن را به اکسیژن کاهش می‌دهند.‏

پزشکان چگونه می‌توانند یاری‌دهنده باشند؟‏

پزشکان ماهر می‌توانند به شخصی که خون از دست داده است و در نتیجه گلبول قرمز کمتری دارد کمک کنند.‏ به محض آنکه حجم خون به حالت عادی برگردانده شد،‏ پزشک می‌تواند از اکسیژن با تراکم بالا استفاده کند.‏ این کار  باعث می‌شود که اکسیژن بیشتری در دسترس بدن قرار گیرد و غالباً نتایج چشمگیری از آن حاصل می‌شود.‏ پزشکان بریتانیایی از چنین روشی بر روی زنی استفاده کردند که خون فراوانی از دست داده بود و «میزان هموگلوبین [او] به ۸/‏۱ گرم/‏دسی‌لیتر کاهش یافته بود.‏ او با موفقیت .‏ .‏ .‏ با استفاده از اکسیژن تنفسی با تراکم بالا و تزریق حجم بالایی از محلول ژلاتینی [‏Haemaccel‏] معالجه شد.‏» (‏Anaesthesia‏،‏ ژانویه ۱۹۸۷)‏ در این گزارش همچنین آمده است که کسانی که خون بسیار زیادی از دست داده بودند در اتاقکهای اکسیژن با فشار بالا (‏hyperbaric oxygen chambers‏)‏ با موفقیت مورد معالجه قرار گرفتند.‏

پزشکان همچنین می‌توانند به بیماران خود کمک کنند تا گلبولهای قرمز بیشتری تولید کنند.‏ چگونه؟‏ آنها می‌توانند به بیماران خود ترکیبات آهن را تزریق کنند (‏در عضلات یا رگها)‏،‏ که می‌تواند بدن را یاری کند که سه تا چهار برابر سریعتر از حد معمول گلبول قرمز تولید کند.‏ اخیراً چارهٔ دیگری پیدا شده است.‏ کلیه‌های شما هورمونی تولید می‌کنند که اریتروپویتین (‏EPO‏)‏ خوانده می‌شود،‏ این هورمون مغز استخوان را به تشکیل گلبول قرمز وامی‌دارد.‏ امروزه EPO مصنوعی (‏recombinant‏)‏ نیز موجود است.‏ پزشکان می‌توانند آن را به بیمارانی که دچار کم‌خونی هستند بدهند و بدینوسیله به آنها کمک کنند تا بسرعت،‏ گلبولهای قرمز از دست رفته را بازسازی کنند.‏

حتی در طی عمل جراحی،‏ جراحان و متخصصان بیهوشی ماهر و با وجدان می‌توانند با بکارگیری روشهای پیشرفتهٔ حفظ خون به بیمار کمک کنند.‏ تکنیکهای دقیق جراحی،‏ مانند الکتروکوتری برای به حداقل رساندن میزان خونریزی از اهمیت بسیاری برخوردارند.‏ گاهی خونی را که در داخل زخم می‌ریزد می‌توان مکید،‏ تصفیه کرد و دوباره به درون سیستم گردش خون هدایت کرد.‏ *

خون بیمارانی که به دستگاه قلب و شش مصنوعی‌ای متصل هستند که در آن مایعی غیرخونی در جریان است رقیق می‌شود و بدین ترتیب گلبول قرمز کمتری از دست می‌دهند.‏

راههای دیگری نیز برای کمک وجود دارد.‏ مانند:‏ خنک کردن بدن بیمار برای کاهش میزان اکسیژن مورد نیاز در طی عمل جراحی.‏ بیهوشی با فشار خون پایین (‏hypotensive‏)‏.‏ روش درمانی برای بهبود انعقاد خون.‏ دسموپرسین (‏DDAVP و desmopressin‏)‏ برای کاهش زمان سیلان.‏ «چاقوهای جراحی» لیزری (‏‏”laser “scalpels‏)‏.‏ خواهید دید که هر چه بیشتر پزشکان و بیماران نگران از انتقال خون خودداری  کنند این لیست نیز طولانی‌تر می‌شود.‏ امیدواریم که هیچگاه دچار خونریزی شدید نشوید.‏ اما اگر چنین موردی پیش آمد،‏ احتمال اینکه پزشکان ماهر بتوانند بدون استفاده از انتقال خون،‏ که با خطرات فراوان همراه است،‏ شما را معالجه کنند بسیار زیاد است.‏

جراحی،‏ بله،‏ ولی بدون انتقال خون

امروزه بسیاری از مردم از پذیرش خون خودداری می‌کنند.‏ آنچه را که آنان به دلایل طبی درخواست می‌کنند،‏ شاهدان در وحلهٔ اول بدلایل مذهبی خواهان آن هستند،‏ یعنی معالجهٔ پزشکیی با کیفیت بالا با استفاده از روشهای بدون استفاده از خون.‏ همانطور که دریافتیم،‏ امکان انجام عمل جراحی بزرگ وجود دارد.‏ در صورتی که هنوز شک و تردیدی برایتان باقی مانده باشد،‏ اشاره به برخی از شواهد نقل‌شده در نشریات پزشکی می‌تواند آن را برطرف کند.‏

مقالهٔ «جراحی بزرگ جایگیزینی چهارگانهٔ مفصل بر روی یک شاهد یَهُوَه» (‏Orthopaedic Review‏،‏ اوت ۱۹۸۶)‏ در مورد بیمار کم‌خونی است که دچار «صدمات شدید هر دو زانو و مفاصل ران» شده بود.‏ پیش از جراحی و پس از آن که به طور موفقیت‌آمیز در چند مرحله انجام شد،‏ از دکستران-‏آهن استفاده شد.‏ British Journal of Anaesthesia ‏(‏۱۹۸۲)‏ در مورد زن شاهدی ۵۲ ساله با میزان هموگلوبین پایین‌تر از ۱۰ گزارش داد.‏ با استفاده از بیهوشی با فشار خون پایین که میزان خونریزی را به حداقل رساند،‏ بر روی او عمل جایگزینی کامل مفصل ران و شانه انجام شد.‏ یک تیم جراحی در دانشگاه آرکانزاس (‏ایالات متحدهٔ آمریکا)‏ نیز از این روش برای انجام صد عمل جایگیزینی مفصل ران بر روی شاهدان‏،‏ استفاده کرد و همهٔ این بیماران بهبودی یافتند.‏ پروفسور مسئول بخش چنین اظهار عقیده می‌کند:‏ «آنچه را که از طریق این بیماران ‏(‏شاهدان)‏ فرا گرفته‌ایم حالا می‌توانیم بر روی همهٔ بیمارانی که عمل جایگزینی کامل مفصل ران بر روی آنها انجام می‌شود پیاده کنیم.‏»‏

وجدان برخی از شاهدان به آنان اجازه می‌دهد که بدون استفاده از خون پیوند اعضا را بپذیرند.‏ گزارشی در مورد ۱۳ پیوند کلیه چنین نتیجه‌گیری می‌کند:‏ «نتیجهٔ کلی حاکی از آن است که عمل پیوند کلیه می‌تواند با ایمنی و بطور مؤثر بر روی اکثر شاهدان یَهُوَه انجام گیرد.‏» (‏Transplantation‏،‏ ژوئن ۱۹۸۸)‏ به همین شکل،‏ عدم پذیرش خون حتی مانع انجام عمل موفقیت‌آمیز پیوند قلب نیز نشده است.‏

ممکن است بپرسید:‏ ‹در مورد انواع دیگر جراحیهای بدون استفاده از خون موضوع به چه صورت است؟‏› Medical Hotline ‏(‏آوریل/‏مه ۱۹۸۳)‏ در مورد جراحی بر روی «شاهدان یَهُوَه‌ای که [در دانشگاه ایالتی وین،‏ ایالات متحدهٔ آمریکا] بدون استفاده از انتقال خون تحت جراحی‌های مهم زنان و زایمان قرار گرفتند» سخن می‌گوید.‏ این بولتن خبری گزارش داد:‏ «میزان مرگ و میر و مشکلات جنبی که برای این زنان پیش می‌آید به همان میزان کسانی است که با استفاده از انتقال خون تحت جراحیهای مشابهی قرار گرفته‌اند.‏» این بولتن سپس می‌افزاید:‏ «نتایج این مطالعات می‌تواند تضمینی باشد بر نگرشی تازه در مورد استفاده از خون برای همهٔ زنانی که تحت جراحی‌های بزرگ زنان و زایمان قرار می‌گیرند.‏»‏

در بیمارستان دانشگاه گوتینگن (‏آلمان)‏،‏ ۳۰ بیمار که انتقال خون را نپذیرفته بودند تحت عمل جراحی عمومی قرار گرفتند.‏ «هیچ اشکال جانبی پیش نیامد،‏ بجز مشکلاتی که در مورد بیمارانی که انتقال خون را قبول می‌کنند نیز پیش می‌آید .‏ .‏ .‏ نباید به عدم امکان انتقال خون اهمیت بیش از اندازه داد،‏ و این امر نباید باعث شود که از عمل جراحیی که ضروری بوده و از لحاظ علم جراحی موجه است خودداری کرد.‏» —‏ Risiko in der Chirurgie‏،‏ ۱۹۸۷.‏

حتی عمل جراحی مغز بر روی بسیاری از بزرگسالان و کودکان،‏ به عنوان مثال در مرکز پزشکی دانشگاه نیویورک،‏ بدون استفاده از خون انجام گرفته است.‏ در سال ۱۹۸۹ دکتر جوزف رَنزُهوف رئیس بخش جراحی مغز و اعصاب،‏  نوشت:‏ «بسیار روشن است که اکثر اوقات در مورد بیمارانی که به دلیل اعتقادات مذهبی،‏ مخالف استفاده از فرآورده‌های خونی هستند،‏ می‌توان با حداقل خطر از استفاده از این فرآورده‌ها خودداری کرد،‏ بویژه اگر بتوان جراحی را سریع و طی زمان نسبتاً کوتاهی انجام داد.‏ نکتهٔ بسیار قابل توجه این است که در اغلب موارد فقط موقعی بیاد می‌آورم که بیمارم یکی از شاهدان یَهُوَه است که هنگام مرخص شدن به دلیل اینکه به اعتقادات مذهبیش احترام گذاشته‌ام از من تشکر می‌کند.‏»‏

و سرانجام،‏ آیا می‌توان عمل جراحی پیچیدهٔ قلب و ورید را بدون استفاده از خون بر روی بزرگسالان و کودکان انجام داد؟‏ دکتر دنتون اِی.‏ کولی یکی از پیشگامان این روش است.‏ همانطور که در مقالهٔ پزشکی که در صفحه‌های ۲۷-‏۲۹،‏ در ضمیمه آمده است می‌بینید،‏ دکتر کولی بر پایهٔ یک سری تحلیل قبلی نتیجه‌گیری می‌کند که «میزان خطر در هنگام عمل جراحی بر روی بیمارانی که از اعضای شاهدان یَهُوَه هستند در مقایسه با دیگران چندان بالاتر نیست.‏» حالا پس از انجام ۱۱۰۶ عمل جراحی از این نوع،‏ می‌نویسد:‏ «در همهٔ موارد توافق یا قراردادم را با بیمار حفظ می‌کنم،‏» یعنی از خون استفاده نمی‌کند.‏

جراحان مشاهده کرده‌اند که طرز تفکر مثبت شاهدان یَهُوَه یکی دیگر از مشخصات آنهاست.‏ دکتر کولی در اکتبر سال ۱۹۸۹ نوشت:‏ «رفتار این بیماران نمونه است.‏ آنها بر خلاف اغلب بیماران از مشکلات جانبی و یا حتی مرگ ترسی به خود راه نمی‌دهند.‏ آنان به اعتقادات و خدایشان ایمانی عمیق و استوار دارند.‏»‏

این بدان معنا نیست که آنها بر حق مردن پافشاری می‌کنند.‏ بلکه به نحوی فعالانه در پی معالجهٔ خوب هستند تا بهبودی یابند.‏ آنان اطمینان دارند که اطاعت از قانون خدا در مورد خون عاقلانه است،‏ و این دیدگاه اثری مثبت بر جراحی بدون استفاده از خون می‌گذارد.‏

پروفسور ف.‏ شلُسِر،‏ جراح بیمارستان دانشگاه فرایبورگ (‏آلمان)‏،‏ اظهار کرد:‏ «میزان بروز خونریزی در طی عمل جراحی در میان این گروه از بیماران،‏ بیشتر نبوده است؛‏ مشکلات جانبی،‏ اگر اصلاً مشکلی بروز کرده باشد،‏ کمتر بوده‌اند.‏ این دیدگاه ویژه در مورد بیماریها،‏ که مختص شاهدان یَهُوَه است تأثیر مثبتی بر روند پیش از جراحی می‌گذارد.‏» —‏ Herz Kreislauf‏،‏ اوت ۱۹۸۷.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

‏[کادر در صفحهٔ ۱۳]‏

‏«‏باید نتیجه‌گرفت که بسیاری از بیمارانی که در حال حاضر خون دریافت می‌کنند نه تنها نفعی از این انتقال خون نمی‌برند (‏به خون احتیاجی نیست)‏ بلکه با خطر جدی اثرات نامطلوب آن نیز روبرو می‌شوند.‏ هیچ پزشکی عملاً روش معالجه‌ای را که نمی‌تواند مفید باشد بلکه حتی مضر است برای بیمار خود تجویز نمی‌کند،‏ و این دقیقاً همان چیزی است که وقتی بدون دلیل انتقال خون انجام می‌گیرد رخ می‌دهد.‏» ‏—‏ Viral Diseases Transfusion-Transmitted،‏ ۱۹۸۷.‏

‏[کادر در صفحهٔ ۱۴]‏

‏«‏برخی از مؤلفان اظهار داشته‌اند که میزان پایین هموگلوبین حتی ۲ تا ۵/‏۲ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر نیز می‌تواند قابل قبول باشد.‏ .‏ .‏ .‏ یک شخص سالم می‌تواند ۵۰ درصد از گلبولهای سرخ خون خود را از دست بدهد تقریباً بدون آنکه نشانهٔ ناراحتی از خود بروز دهد،‏ اگر اتلاف خون در طی مدتی طولانی صورت گرفته باشد.‏» —‏ of Blood Transfusion Techniques،‏ ۱۹۸۲.‏

‏[کادر در صفحهٔ ۱۵]‏

‏«‏برداشتهای قدیمی در مورد انتقال اکسیژن به بافتها،‏ بهبود زخم،‏ و ‹ارزش غذایی› خون بتدریج به دست فراموشی سپرده می‌شوند.‏ تجربه در مورد بیماران شاهد یَهُوَه نشانگر آن است که کمخونی شدید قابل تحمل است.‏» —‏ Thoracic Surgery The Annals of،‏ مارس ۱۹۸۹.‏

‏[کادر در صفحهٔ ۱۶]‏

در مورد اطفال خردسال چه می‌توان گفت؟‏ «چهل و هشت عمل جراحی قلب باز با استفاده از تکنیکهای بدون استفاده از خون و با وجود پیچیدگیهای مربوط به جراحی بر روی اطفال انجام گرفته است.‏» حتی اطفالی به وزن ۷/‏۴ کیلوگرم نیز در میان آنها بوده‌اند.‏ «از آنجایی که در مورد شاهدان یَهُوَه همیشه با موفقیت روبرو شدیم و این امر که انتقال خون با خطرات جدی همراه است،‏ در حال حاضر اغلب جراحیهای قلب بر روی کودکان را بدون انتقال خون انجام می‌دهیم.‏» —‏ Circulation،‏ سپتامبر ۱۹۸۴.‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۵]‏

دستگاه قلب و شش مصنوعی در عمل جراحی قلب بر روی بیمارانی که تزریق خون را نمی‌پذیرفتند بسیار مفید بوده است