توصیه و راهنمایی سازنده است
درس ۲۰
توصیه و راهنمایی سازنده است
۱، ۲. چرا ما خواهان توصیه و راهنمایی هستیم، و از چه طریقی می‌توانیم آن را دریافت کنیم؟
۱ پرستندگان خدای حقیقی در همهٔ موارد بی‌درنگ به راهنماییهای او روی می‌آورند. یکی از مزمورنویسان کتاب مقدس با اطمینان نوشت: «موافق رأی خود مرا هدایت خواهی نمود.» ( مز. ۷۳:۲۴) و اِرمیای نبی این سخنان را در قالب دعایی صادقانه ادا کرد و گفت: «چیزی برای تو مشکل نیست . . . خدای عظیم جبّار که اسم تو یَهُوَه صبایوت میباشد. عظیم‌المشورت و قویّ‌العمل.»—ارمیا ۳۲:۱۷-۱۹.
۲ در روزگار ما، یَهُوَه راهنماییهای خود را از طریق کلام مکتوبش و سازمان خادمان حقیقی خود به سمع پرستندگان مسیحی‌اش می‌رساند. از اینرو، کسانی که در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک نام‌نویسی می‌کنند خیلی زود درمی‌یابند که توصیه و راهنماییی که به آنها داده می‌شود و روحیه‌ای که در پشت آنها است بر طبق اصول نیکوی کتاب مقدس میباشد.
۳-۵. توضیح بده که چگونه برگهٔ مدرسه و مطالبی که در دروس ۲ تا ۱۹ آمده‌اند طوری طراحی شده‌اند که با هم استفاده شوند.
۳ توصیه و راهنمایی تدریجی. برگهٔ مدرسه برای کمک به سرپرست مدرسه و شاگردان تهیه شده است. در این برگه فهرست سی و شش نکته آمده است که به شاگردان کمک می‌کند توانایی خود را در ارائهٔ مؤثر حقیقت پرورش دهند. در این کتابِ راهنما، اطلاعات مفیدی مربوط به هر نکته مختصراً در دروس ۲ تا ۱۹ آمده‌اند، و بر روی برگهٔ مدرسه، هر درس شماره‌گذاری شده است. این دروس و برگهٔ مدرسه باید در کنار یکدیگر استفاده شوند. در اغلب موارد دو یا سه نکته که با هم ارتباط نزدیک دارند در یک درس گنجانیده شده‌اند، به این منظور که همزمان با هم بررسی شوند.
۴ کسانی که تازه در مدرسه نام‌نویسی می‌کنند بهتر است تکلیف خود را از قبل آماده کرده و نکاتی را که در برگهٔ مدرسه آمده‌اند در نظر داشته باشند. سرپرست مدرسه ( یا هر توصیه‌دهندهٔ دیگری در صورتی که تعداد شاگردان زیاد باشد) پس از اولین گفتارِ شاگرد جدید در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک، باید فقط او را تشویق و نکاتی را که بخوبی اجرا کرده است مطرح کند. پس از آن، سرپرست بتدریج بر روی نکته‌ای تمرکز می‌کند که برای بهبود گفتار شاگرد مفید است، و به شاگرد تکلیف می‌دهد که در گفتار بعدی‌اش به آن نکتهٔ بخصوص توجه کند. توصیه‌دهنده به هر شاگردی می‌گوید که چه وقت می‌تواند به نکتهٔ بعدیِ برگهٔ مدرسه بپردازد.
۵ سرعت رشد بعضی از شاگردان شاید بیشتر از سایرین باشد، در حالی که برخی دیگر باید بجای آنکه به همهٔ نکاتی که در یک درس کامل گنجانده شده بپردازند هر دفعه فقط یک نکته را تمرین کنند. حتی ممکن است بعضی از شاگردان در طی چندین گفتار فقط یک نکتهٔ دشوار را تمرین کنند، تا اینکه واقعاً بر آن خصوصیت از سخنوری مسلّط شوند و سپس به نکتهٔ دیگر بپردازند.
۶، ۷. سرپرست مدرسه در مورد چه نکاتی توصیه و راهنمایی خواهد داد؟
۶ توصیه یا راهنماییی که به هر شاگرد پس از انجام دادن گفتارش داده می‌شود باید با مهربانی مطرح شود و طوری باشد که شاگرد را یاری کرده تا همواره توانایی خود را در سخنوری بهبود بخشد. امّا به سخنرانانی که گفتار تعلیمی یا نکات برجستهٔ کتاب مقدس را اجرا می‌کنند به طور خصوصی و بعد از مدرسه توصیه و راهنمایی داده می‌شود، بخصوص هنگامی که گفتار از زمان تعیین‌شده طولانی‌تر شود. سخنرانِ گفتار تعلیمی باید سعی کند از هر نظر گفتاری نمونه ارائه دهد، و در این صورت نیازی به توصیه یا راهنمایی خصوصی نیست.
۷ نکاتی که در مورد آنها توصیه داده می‌شود معمولاً نکاتی می‌باشند که پیش از آن به شاگرد گفته شده بودند که آنها را تمرین کند. البته اگر گفتار او از جهات دیگری از کیفیّت خوبی برخوردار باشد، سرپرست یا توصیه‌دهنده مسلماً می‌تواند در تشویقهای خود بدانها اشاره کند، امّا علامتی مقابل آن نکته بر روی برگهٔ مدرسه قید نمی‌کند. علائمی که باید استفاده شوند از این قرارند: « ت » ( تمرین شود) هنگامی استفاده می‌شود که شاگرد در مورد خصوصیت مشخصی از سخنوری احتیاج به تمرین دارد؛ « پ » ( پیشرفت شده است) برای وقتی است که شاگرد حداقل یکبار قبلاً آن نکته را تمرین کرده باشد و پیشرفتی در این زمینه داشته ولی بهتر است دوباره آن را تمرین کند؛ « خ » ( خوب) هنگامی به شاگرد داده می‌شود که تا حدّ قابل قبولی در جهت نکتهٔ موردنظر پیشرفت کرده باشد و بتواند هنگام آماده کردن تکلیف بعدی خود در مدرسه به نکتهٔ دیگری از سخنوری بپردازد. اگر به شاگرد تکلیف قرائت داده شود، سرپرست یا توصیه‌دهندهٔ مدرسه نکات دیگری از خصوصیات سخنوری را تعیین خواهد کرد که برای این نوع تکلیف مناسب است.
۸-۱۰. سرپرست مدرسه هنگامی که برگهٔ مدرسه را علامت می‌زند برای کمک به پیشرفت شاگردان باید چه موضوعی را در نظر داشته باشد؟
۸ سرپرست مدرسه باید بصیرت فراوانی به خرج دهد تا راهنماییهایش بهترین نتیجه را داشته باشند. اگر سخنران مبتدی باشد، بیشتر از هر چیزی به تشویق نیاز دارد. شاگردان دیگری نیز ممکن است باشند که مدت بیشتری در مدرسه بوده و هنگام آماده کردن گفتار نهایت سعی خود را می‌کنند و به آن نکات سخنوری که باید تمرین شوند توجه خاصی نشان می‌دهند، امّا با اینحال توانایی‌شان محدود است. در چنین مواردی حتی اگر شاگرد در نکتهٔ مشخصی از سخنوری تا حدّ محدودی پیشرفت نشان دهد، سرپرست مدرسه می‌تواند در برگهٔ مدرسه او علامت « خ » را قید کرده و او را تشویق کند که نکتهٔ دیگری را که نیاز به توجه دارد تمرین کند.
۹ از طرف دیگر، شاگرد دیگری ممکن است از تجربه یا توانایی ذاتی بیشتری برخوردار باشد، امّا شاید به دلیل فشارهای کاری وقت کافی برای مطالعهٔ درس آن نکتهٔ موردنظر در اختیار نداشته و در نتیجه گفتارش را آنطور که باید و شاید آماده نکرده باشد. در این صورت اگر سرپرست مدرسه روی برگهٔ مدرسه به او « خ » بدهد و بگوید که نکتهٔ دیگری از سخنوری را تمرین کند، در واقع مانع پیشرفت وی شده است. اگر نوع گفتار طوری باشد که شاگرد می‌توانسته نکتهٔ موردنظر را در آن نشان دهد، سرپرست به او « ت » ( تمرین شود) می‌دهد و با مهربانی به شاگرد کمک شخصی می‌رساند تا پیشرفت کند. بدین طریق شاگردان تشویق می‌شوند که به گفتار خود به چشم رفعِ تکلیف نگاه نکنند بلکه آن را نشانه‌ای برای پیشرفت در زمینهٔ سخنوری بدانند.
۱۰ به خاطر داشته باش که آموزش سخنوری، تدریجی است. توقع نداشته باش که یک‌شبه به سخنوری کامل و ورزیده تبدیل شوی. این روندی تدریجی است که فرد می‌تواند با سعی و کوشش آن را سرعت بخشد. اگر به پیشنهاداتی که در برنامهٔ آموزش سخنوری ارائه شده‌اند فکر کنی و با تمرکز کامل تکالیف خود را آماده کنی، چیزی نمی‌گذرد که همه شاهد پیشرفتت خواهند بود.—۱ تیمو. ۴:۱۵.
۱۱-۱۶. توصیه‌دهنده برای آنکه راهنماییهای مفید و سازنده‌ای بدهد باید چه اصولی را دنبال کند؟
۱۱ توصیه‌دهنده. سرپرست مدرسه یا توصیه‌دهنده باید با دقت مطالب مربوط به آن هفته را مطالعه کند تا بتواند تشخیص دهد که آیا مطالب مقررشده بخوبی عنوان می‌شوند یا نه و اگر مطلبی درست ارائه نشد بتواند آن را تصحیح کند. با اینحال نباید تا آن حد پیش برود که منجر به حالت انتقادی شدید از مطالبِ ارائه‌شده گردد و در نتیجه از گفتارها لذت نبرد. او نیز باید از حقایقی که عنوان می‌شوند فایده ببرد.
۱۲ توصیه‌دهنده، مدرسهٔ خود را معمولاً با قدردانی از کوشش شاگرد آغاز می‌کند. پس از آن در مورد نکاتی که در برگهٔ مدرسه آمده و شاگرد آنها را تمرین می‌کند صحبت می‌کند. اگر نکته‌ای احتیاج به توجه مدام داشته باشد، نباید بیش از اندازه بر روی ضعف شاگرد تأکید کرد بلکه بر روی چگونگی بهبودی آن. بدین ترتیب، توصیه هم برای شاگرد و هم برای حضار مفید و سازنده خواهد بود.
۱۳ کافی نیست که به شاگرد بگوییم گفتارش خوب بود یا اینکه باید دوباره نکتهٔ مشخصی از سخنوری را تمرین کند. به نفع همهٔ حضار است که توصیه‌دهنده توضیح دهد چرا گفتار خوب بود یا چرا احتیاج به اصلاح دارد و چگونه می‌توان آن را بهتر کرد. علاوه بر آن خوب است که بر این مسئله تأکید شود چرا نکتهٔ موردنظر در خدمت موعظه یا جلسات جماعت اهمیت دارد. این امر سبب می‌شود که همهٔ جماعت به اهمیت نکتهٔ فوق واقف شوند و همینطور شاگرد تشویق می‌شود که در آینده نیز به آن توجه کند.
۱۴ وظیفهٔ توصیه‌دهنده این نیست که خلاصه‌ای از گفتار شاگرد را ارائه دهد. صحبتهای او باید کوتاه و مربوط به توصیه‌اش باشد و دقت کند که برای هر گفتار شاگرد دو دقیقه وقت برای صحبتهای خودش بگذارد. بدین طریق توصیه‌ها و راهنماییهایش در میان کلماتِ فراوان گم نخواهند شد. همچنین بهتر است به شاگرد نشان داده شود که برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ مطلب مورد نظر به چه صفحاتی در این کتابِ راهنما می‌تواند رجوع کند.
۱۵ اشتباهات کوچک تلفظ و دستورزبان قابل اغماض هستند. در عوض توصیه‌دهنده باید به تأثیر کلّی گفتار شاگرد توجه کند. آیا مطلب ارائه‌شده مفید و آموزنده است؟ آیا منظم ارائه شده و دنبال کردن آن آسان است؟ آیا شاگرد با بی‌ریایی و صداقت، و به نحو قانع‌کننده‌ای سخن می‌گوید؟ آیا حالت چهره و حرکاتش نشانگر اعتقاد او به گفته‌هایش است و همچنین حاکی از آن است که مقصود او رساندن حقایق نیکو به سمعِ شنوندگانش است و نه خودنمایی؟ اگر این جوانب پراهمیت بخوبی رعایت شده باشند، حضار به چند تلفظ غلط و اشتباه دستوری توجهی نخواهند کرد.
۱۶ راهنماییهایی که در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک داده می‌شوند باید همیشه با مهربانی و به نحو مفیدی عنوان شوند. باید علاقهٔ شدیدی برای کمک به شاگردان وجود داشته باشد. شخصیت فردی را که به او راهنمایی و توصیه می‌دهی در نظر داشته باش. آیا فرد حساسی است؟ آیا تحصیلات محدودی داشته است؟ آیا دلیلی برای ضعفهایش وجود دارد؟ او باید با شنیدن راهنماییهای سرپرست مدرسه احساس کند که منظور، کمک به اوست نه انتقاد از او. اطمینان حاصل کن که توصیه را درک بکند و به موجه بودن آن پی ببرد.
۱۷-۱۹. شاگردان برای آنکه با هر گفتار حداکثرِ پیشرفت را داشته باشند باید قبل از آماده کردن آن و پس از ارائهٔ آن چه چیزی را انجام دهند؟
۱۷ از توصیه فایده ببر. هنگامی که در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک به تو گفتاری واگذار می‌شود به خاطر داشته باش که دلیل ارائهٔ آن فقط ارائهٔ مطالب آموزنده به جماعت نیست، بلکه بهبود قابلیّت سخنوری تو نیز مطرح است. برای موفقیت در این زمینه، مهم است وقتی را برای تجزیه و تحلیل خصوصیات سخنوری که از تو درخواست شده تمرین کنی، اختصاص دهی. برای آنکه بدانی نکتهٔ مورد نظر چه تأثیری بر ارائهٔ گفتارت می‌گذارد و چگونه می‌توانی آن را در گفتارت نشان دهی، درس مربوط به آن را در این کتاب بدقت بخوان. جوانب اصلی هر نکته از سخنوری در این کتاب با حروف پررنگ مشخص شده‌اند. اینها ارکان اصلی هستند که باید در نظر گرفته شوند.
۱۸ بعد از ارائهٔ گفتارت، با دقت به توصیه‌ها و راهنماییهای شفاهی گوش کن. با قدردانی آن را بپذیر. پس از آن نکاتی را که نیاز به توجه دارند تمرین کن. اگر می‌خواهی پیشرفتت را سرعت ببخشی، منتظر گفتار بعدی نشو. مطلب مربوط به نکاتی را که باید تمرین کنی در این کتابچه مطالعه کن. سعی کن که این پیشنهادات را در مکالمات روزمره‌ات به کار ببری. بدین ترتیب تا گفتار بعدی‌ات در مدرسه می‌توانی بر این نکات تسلط پیدا کنی.
۱۹ هدف همهٔ شاگردان باید آن باشد که با هر گفتاری که در برنامهٔ مدرسه ارائه می‌دهند پیشرفت بیشتری بکنند. البته این امر مستلزم تلاش مداوم است، امّا شکی نیست که برکات یَهُوَه را به همراه دارد. برای کسانی که از تعلیمات مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک بیشترین استفاده را می‌برند، سخنی که در امثال ۱۹:۲۰ آمده است معنای ویژه‌ای دارد: «پند را بشنو و تأدیب را قبول نما، تا در عاقبت خود حکیم بشوی.»
[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]
[نمودار در صفحهٔ ۱۰۵ ،۱۰۴]
برگهٔ مدرسه
سخنران .........................
( نام به طور کامل)
علائم: ت – تمرین شود
پ – پیشرفت شده است
خ – خوب
تاریخ شمارهٔ گفتار
مطالب آموزنده (۲۱)٭
واضح، قابلِ‌فهم (۲۱)
مقدمهٔ علاقه‌برانگیز (۲۲)
مقدمه مناسب با موضوع گفتار (۲۲)
مقدمه دارای طولی متناسب (۲۲)
قدرت صدا (۲۳)
مکث کردن (۲۳)
تشویق حضار به استفاده از کتاب مقدس (۲۴)
معرفی صحیح آیه‌ها (۲۴)
خواندن آیه‌ها با تأکید (۲۵)
توضیح کاربرد آیه‌ها (۲۵)
تکرار برای تأکید (۲۶)
ایما و اشارات (۲۶)
تأکید بر موضوع گفتار (۲۷)
تأکید بر نکات اصلی گفتار (۲۷)
تماس با حضار و طریق استفاده از یادداشتها (۲۸)
استفاده از رئوس مطالب (۲۸)
:ملاحظات:
․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․
․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․
٭شماره‌های داخل پرانتز به درسی از کتاب راهنمای مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک رجوع می‌دهد که در آن خصوصیت مذکور مطرح شده است.
Printed in Italy 6/71 S-48-PR
تاریخ شمارهٔ گفتار
سلاست در گفتار (۲۹)
ارائهٔ مکالمه‌ای گفتار (۲۹)
تلفظ صحیح (۲۹)
انسجام مطالب به وسیلهٔ حروف پیوند (۳۰)
انسجام و منطقی بودن ساختار گفتار (۳۰)
استدلال متقاعدکننده (۳۱)
کمک به حضار برای استدلال (۳۱)
تأکیدِ بجا بر روی کلمات (۳۲)
تنظیم صدا (۳۲)
شور و شوق (۳۳)
گرمی و احساس (۳۳)
مَثَل مناسب با مطلب (۳۴)
مَثَل مناسب با حضار (۳۴)
وفق دادن مطلب با خدمت موعظه (۳۵)
نتیجه‌گیری مناسب و مؤثر (۳۶)
نتیجه‌گیری متناسب (۳۶)
زمان‌بندی (۳۶)
اطمینان و تعادل (۳۷)
ظاهر شخصی (۳۷)
توجه: سرپرست مدرسه پس از هر گفتار شاگرد، به او توصیه‌ای مخصوص می‌دهد که حتماً نباید به ترتیب نکات فوق باشد، بلکه می‌تواند بر اساس نیاز شاگرد باشد. از محل خالی برگه می‌توان در هنگام لزوم برای راهنمایی شاگرد در مورد نکاتی که در لیست منظور نشده‌اند استفاده کرد، از قبیل: صحت بیان، طرز گفتار، حالات و رفتار، انتخاب کلمات، دستورزبان، خصوصیات شخصی، ارتباط با موضوع، نحوهٔ تعلیم، کیفیّت صدا. سرپرست باید داخل جدول، در خانهٔ مقابل نکته‌ای که شاگرد باید به عنوان نکتهٔ بعدی بر روی آن کار کند، دایره‌ای بکشد. شمارهٔ درس مربوطه باید بر روی برگهٔ تکلیف بعدی شاگرد در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک (S-89-PR) یادداشت شود.
[نمودار در صفحهٔ ۱۰۶، ۱۰۷]
خلاصه‌ای از خصوصیتهای سخنوری
مطالب آموزنده (۲۱)
مشخص و دقیق
آموزنده برای حضار
دارای ارزش عملی
صحت بیان
مطالب روشن‌کنندهٔ اضافی
واضح، قابلِ‌فهم (۲۱)
ارائهٔ ساده
توضیح اصطلاحات ناآشنا
بیش از حد نبودن حجم مطالب
مقدمهٔ علاقه‌برانگیز (۲۲)
مقدمه مناسب با موضوع گفتار (۲۲)
مقدمه دارای طولی متناسب (۲۲)
قدرت صدا (۲۳)
بحدّی که بتوان براحتی شنید
مناسب با وضعیتها
مناسب با مطلب
مکث کردن (۲۳)
به هنگام علائم نقطه‌گذاری
به هنگام تغییر نکته
برای تأکید
وقتی که موقعیت ایجاب می‌کند
تشویق حضار به استفاده از کتاب مقدس (۲۴)
با دعوت کردن
با فرصت دادن برای یافتن آیه
معرفی صحیح آیه‌ها (۲۴)
برانگیختن انتظار برای آیه
معطوف کردن توجه به دلیل استفاده از آیه
خواندن آیه‌ها با تأکید (۲۵)
تأکید بر کلمات مناسب
استفاده از روش مؤثر تأکید
آیه‌هایی که صاحبخانه می‌خواند
توضیح کاربرد آیه‌ها (۲۵)
برگزیدن کلماتی از آیه
مقصود از ذکر آیه
تکرار برای تأکید (۲۶)
تکرار نکات اصلی
تکرار نکات فهمیده‌نشده
ایما و اشارات (۲۶)
ایما و اشارات توصیفی
ایما و اشارات تأکیدی
تأکید بر موضوع گفتار (۲۷)
موضوع مناسب
تکرار کلمات یا نکتهٔ اصلی موضوع گفتار
تأکید بر نکات اصلی گفتار (۲۷)
بیش از حد نبودن نکات اصلی
بسط جداگانهٔ نکات اصلی
متمرکز کردن نکات فرعی بر نکات اصلی
تماس با حضار و طریق استفاده از یادداشتها (۲۸)
تماس بصری با حضار
تماس با حضار به وسیلهٔ خطاب مستقیم
استفاده از رئوس مطالب (۲۸)
سلاست در گفتار (۲۹)
ارائهٔ مکالمه‌ای گفتار (۲۹)
استفاده از عبارات مکالمه‌ای
نحوهٔ ارائهٔ مکالمه‌ای
تلفظ صحیح (۲۹)
انسجام مطالب به وسیلهٔ حروف پیوند (۳۰)
استفاده از عبارات انتقالی
انسجام مناسب با درک حضار
انسجام و منطقی بودن ساختار گفتار (۳۰)
ترتیب منطقی مطالب
استفاده از مطالب مربوطه
اجتناب از حذف نکات اصلی و مهم
استدلال متقاعدکننده (۳۱)
نهادن اساس
آوردن دلیل منطقی
خلاصهٔ مؤثر
کمک به حضار برای استدلال (۳۱)
حفظ زمینهٔ مشترک
بسط کافی نکات
ارائهٔ کاربرد استدلال برای حضار
تأکیدِ بجا بر روی کلمات (۳۲)
تأکید بر کلمات انتقال افکار
تأکید بر نکات اصلی گفتار
تنظیم صدا (۳۲)
تنوع در قدرت صدا
تنوع در سرعت کلام
تنوع در زیر و بمی صدا
تنظیم صدا مناسب با فکر یا احساس
شور و شوق (۳۳)
ابراز شور و شوق به وسیلهٔ ارائهٔ زندهٔ گفتار
شور و شوق مناسب با مطالب
گرمی و احساس (۳۳)
ابراز گرمی در حالت چهره
ابراز گرمی و احساس در تُن صدا
گرمی و احساس مناسب با مطالب
مَثَل مناسب با مطلب (۳۴)
سادگی مَثَل
توضیح کاربرد مَثَل
مَثَل بجهت تأکید نکات مهم
مَثَل مناسب با حضار (۳۴)
مَثَل از وضعیتهای آشنا
مَثَل جالب و شایسته
وفق دادن مطلب با خدمت موعظه (۳۵)
قابلِ‌فهم بودن اظهارات برای عموم
انتخاب نکات مناسب
تأکید بر ارزش عملی مطلب
نتیجه‌گیری مناسب و مؤثر (۳۶)
نتیجه‌گیری در ارتباط مستقیم با موضوع گفتار
نتیجه‌گیری عملی
نتیجه‌گیری متناسب (۳۶)
زمان‌بندی (۳۶)
اطمینان و تعادل (۳۷)
تعادل در وضع فیزیکی بدن
تعادل به وسیلهٔ کنترل صدا
ظاهر شخصی (۳۷)
لباس و آرایشِ مرتب و مناسب
حالت صحیح ایستادن یا قرار گرفتن
تجهیزات مرتب
حالت مناسب چهره
