شنوندهٔ خوبی باش
درس ۵
شنوندهٔ خوبی باش
۱-۵. گوش دادن یعنی چه، و چرا مخصوصاً در جلسات جماعت اهمیت دارد؟
۱ پیشرفت تو به عنوان یک خادم یَهُوَه تا حدّ قابل ملاحظهای بستگی به این دارد که چگونه گوش میدهی. در سراسر زندگی گوشدادن نقش مهمی در آموختن ایفا میکند. در واقع هنگامی در حال گوش دادن هستی که شنیدن تو همراه با توجه دقیق باشد. امّا اگر توجه تو بر آنچه گفته میشود متمرکز نباشد، گویی گوشهایت نمیشنوند. مطمئناً با کسانی صحبت کردهای که فقط قسمتی از توجه خود را به تو دادهاند. این گونه افراد دائماً گفتههای تو را تصدیق میکنند، ولی تو میدانی که منظورت را درک نکردهاند، و بنابراین از سخنان تو نفعی نمیبرند. بنابراین، باید خیلی دقت کنیم تا در همهٔ مواقع شنوندهٔ خوبی باشیم، بخصوص زمانی که دورهای از تعلیم و تربیت الهی را میگذرانیم. امثال ۱:۵ میگوید: ‹مرد حکیم میشنود و علم را میافزاید.›
۲ جلسات جماعت بخشی از برنامهٔ تعلیمی است که توسط سازمان یَهُوَه برای ما فراهم میآید. دقت در گوش دادن گویای احترام ما به یَهُوَه و قدردانی از تدارکات او برای تعلیم ما است. خدا ترکیب ما را میشناسد و میداند که گاهی توجهمان تمایل به منحرف شدن دارد. بنابراین او در دعوتش برای تغذیه از غذای روحانی فراوانی که فراهم میآورد، موکداً میگوید: «گوش داده، از من بشنوید و چیزهای نیکو را بخورید . . . گوش خود را فرا داشته، نزد من بیایید و تا جان شما زنده اشعیا ۵۵:۲، ۳) اگر خواهان حیات ابدی و کمک به دیگران در رسیدن به این هدف هستیم، باید به دقت گوش دهیم تا افکار خدا را بفهمیم.—عبر. ۱:۱، ۲؛ ۲:۱.
گردد.» (۳ علاوه بر این، به دقت گوش دادن حاکی از تواضعی است شایسته، و میدانیم که همگی دلیل خوبی برای تواضع داریم. همهٔ ما میتوانیم از دیگران بیاموزیم؛ زیرا هیچ یک از ما همه چیز را نمیداند. چنانچه سخنرانی فاقد سلاست کلام و یا صفات دیگر یک سخنران قابل باشد، تواضع واقعی باید ما را وادارد تا با توجه دقیق و واکنشهای بجا او را کمک و تشویق کنیم. کسی چه میداند، شاید او نقطهنظری را مطرح کند یا مفهوم خاصی را ارائه دهد که هرگز به فکر ما خطور نکرده است. یَهُوَه میتواند توضیح موضوعی را از دهان کسانی که از لحاظ روحانی کودک میباشند مکشوف سازد.—متی ۱۱:۲۵.
۴ توجه دقیق در ارتباط با جلسات جماعت بسیار مهم است، زیرا آنچه را میآموزیم میباید در زندگیمان به کار ببریم. با ( معرفت دقیقی) که به دست میآوریم، قادر خواهیم بود شخصیت جدید را بر تن کنیم. ( کولس. ۳:۹، ۱۰) امّا اگر دقیق گوش ندهیم، و به جزئیات توجه نکنیم، ممکن است قادر به تشخیص تغییراتی که باید در زندگی خود بدهیم، نباشیم و در نتیجه رشد روحانی ما به تعویق افتد. در ضمن، مهم است که در مرورهای شفاهی و کتبی بتوانیم جوابهای صحیح بدهیم. و مهمتر از آن این است که در خدمت موعظه بتوانیم به هر کس که بخواهد، دلیل امید فوقالعادهای را که در ذهن میپرورانیم، توضیح دهیم!
۵ وقتی در خود این عادت را پرورش دهی که به آنچه گفته میشود دقیقاً توجه کنی، توانایی تو در به یاد آوردن چیزهای شنیدهشده بهبود خواهد یافت.
۶-۸. وقتی که گفتاری ارائه میشود، چگونه میتوانی از انحراف فکر خود جلوگیری کنی؟
۶ چگونه بشنویم. بسیار آسان است در جلسات اجازه دهیم موضوعات دیگر توجه ما را به خود جلب کنند. فکر ما ممکن است با حوادث همان روز و یا آنچه باید در فردای آن روز انجام شود مشغول باشد. اگر به آنچه گفته میشود با دقت توجه نکنیم حضور ما چه فایدهای دارد؟ بنابراین، بر هر یک از ما واجب است خود را تأدیب کند تا بتواند افکار خود را مهار سازد. باید مصمم باشیم به موضوع مورد بحث توجه کامل داشته باشیم و اجازه ندهیم فکر ما منحرف شود. باید مثل این باشد که جلوی همهٔ افکاری که به موضوع در حال بحث ربطی ندارند پردهای کشیده باشیم. این یعنی تمرکز فکری.
۷ طریق خوبی که میتوانی خود را در مقابل انحراف فکر یا رویایی شدن محافظت کنی این است که از نکات و آیههایی که سخنران مطرح میکند، یادداشت برداری. یادداشتها باید مختصر و مفید باشند، در غیر اینصورت توجه تو را بر هم خواهند زد، امّا اگر یادداشتها مختصر باشند در تمرکز افکارت کمک خواهند کرد. این یادداشتها ممکن است در آینده برای تو مفید باشند. و اگر هم هرگز از آنها استفاده نکنی، در تمرکز توجهات بسیار مؤثر هستند. بدین ترتیب فکر تو عمیقاً وارد موضوع مورد بحث میشود و قادر خواهی بود استدلال اصلی سخنران را تشخیص دهی.
۸ در مکالمههای روزمره میدانیم که اگر شنوندهای سؤالهایی عاقلانه مربوط به موضوع بحث بکند، دال بر گوش دادن او است. به همین نحو، چنانچه هنگام گوش کردن گفتاری که از قبل آماده شده است در فکر خود راجع به موضوع آن سؤالهایی سازنده مطرح میکنی و خوب توجه میکنی که آیا سخنران در حین گفتار خود به این سؤالها جواب میدهد یا نه، نشانهٔ خوبی است از توجه تو به گفتار. در ضمن، حتماً از خود بپرس که چگونه میتوانی از موضوع مورد بحث استفاده کنی.
۹. چگونه میتوان از سرعت نسبتاً زیاد فکر کردن هنگام گوش دادن به یک گفتار، استفاده برد؟
۹ یک شخص عادی همیشه سریعتر از کلام یک سخنران یا گوینده فکر میکند، و این سرعت اجازه میدهد افکار غیر، وارد رشتهٔ تفکر او بشوند. تخمین زدهاند که سرعت متوسط فکر کردن حدود ۴۰۰ کلمه در دقیقه است، در حالی که سرعت متوسط تکلّم تقریباً ۱۲۵ کلمه در دقیقه است. امّا، این سرعت تفکر را میتوانیم به نفع خود به کار ببریم، بدین ترتیب که دربارهٔ موضوع مطرح شده فکر کنیم، و آن را خلاصه و مرور نماییم تا در افکار ما به خوبی جا بگیرد.
۱۰، ۱۱. انگیزهٔ درست چگونه میتواند کمکی در گوش دادن باشد؟
۱۰ کمکی دیگر در درک نکات مهمی که یک سخنران ارائه میدهد، این است که با انگیزهای درست گوش کنیم. مقصود ما نباید انتقاد از موضوع یا طرز بیان او باشد. زیرا در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک سرپرست مدرسه مسئول تصحیح است. در نتیجه همهٔ ما فرصت داریم افکار خود را بر روی اطلاعات مهمی که سخنران ارائه میدهد متمرکز کنیم.
۱۱ هنگامی که سرپرست مدرسه به شاگردان سخنران تذکر یا توصیهای میدهد، خوب و سازنده نیست که یک شاگرد دیگر فکر کند، با این تذکر موافق است یا خیر. بهتر است از این فرصت استفاده کرده از خود بپرسد آیا این تذکر یا توصیه به او هم مربوط میشود یا خیر، و شخصاً چه فایدهای میتواند از آن کسب کند. بدین طریق به جای اینکه پیشرفت او محدود به مواقعی باشد که خودش گفتاری را ارائه میدهد، با هر گفتار به پیشرفت خودش هم کمک میشود.
۱۲. خردسالان به چه ترتیبی میتوانند شنوندگان خوبی باشند؟
تثنیه ۳۱:۱۲.
۱۲ جوانان و خردسالان باید بیاموزند تا شنوندگانی دقیق باشند. خوب است آنها در جایی بنشینند تا والدین بتوانند ایشان را تحت نظر داشته باشند. اگر خواندن را بلدند، برای ایشان تشویقکننده است که یک نسخه از نشریهٔ مورد مطالعه را برای خود داشته باشند. به طور کل، عاقلانه نیست اجازه داده شود تا ایشان وقت خودشان را با موضوعی که غیر از موضوع برنامه است مشغول سازند. برای ترغیب به گوش کردن، میتوان به آنها گفت که هنگام مراجعت به خانه از ایشان خواسته خواهد شد تا آنچه را شنیدهاند تکرار نمایند. و اگر چیزی را به یاد آوردند و یا چیزی را که در جلسه گفته شده است یادداشت کردهاند، باید حتماً به گرمی تحسین شوند.—۱۳، ۱۴. عادت غذا خوردن چگونه میتواند بر گوش دادن ما اثر بگذارد؟
۱۳ اگر مواظب باشیم که قبل از جلسه غذای سنگین صرف نکنیم، در آن صورت تمرکز افکارمان آسانتر خواهد بود، زیرا غذای سنگین معمولاً خواب میآورد. علت آن اینست که انرژی زیادی از بدن برای هضم غذا به کار برده میشود، و در نتیجه حداقل انرژی برای به کار انداختن جریان عمل تفکر باقی میماند. وقتی که قوهٔ ادراک به این ترتیب کُند شود، این خطر وجود دارد که گوش کردن برای شنونده فاقد واکنش و قدردانی عمیق باشد و حتی ممکن است شروع به چرت زدن بکند.
۱۴ شاید مهمتر از هر چیز این باشد که امور خود را طوری برنامهریزی کنی تا به طور مرتب برای آموزش در جلسات حاضر باشی. در بسیاری از مدارس، شاگردان در بعضی از ساعات درس حاضر نمیشوند و بعد سعی میکنند موضوع درس را خود مرور نمایند. ولی دشوار بتوانی از راهنماییهایی که نشنیدهای بهره ببری. اجازه نده خانواده یا دوستان باعث غیبت تو در جلسات گردند. اطمینان حاصل کن که مرتباً در جلسات حاضر میشوی تا حقایق حیاتبخش کلام خدا را بشنوی.
۱۵، ۱۶. توضیح بده که چگونه میتوانیم گوش دادن خود را در هنگام جلسات بیازماییم و آن را بهبود بخشیم؟
۱۵ توانایی شنیدن خود را بیازما. هر هفته پنج ساعت از وقت خود را در جلسات جماعت میگذرانیم، و در قسمت اعظم این وقت فرصت آموختن داریم، آنهم با شنیدن. آیا تو شخصاً بهترین استفادهٔ ممکن را از آن زمان میبری؟ چه مقدار از مطالبی را که هر هفته توسط سخنران عمومی ارائه میشود در خاطر خود نگاه میداری؟ بعد از پایان مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک و جلسهٔ خدمت آیا میتوانی موضوع اصلی هر گفتار را در چند کلمه خلاصه کنی؟ و یا اینکه حتی نمیتوانی به خاطر آوری چه کسی در برنامه شرکت داشت؟ آیا میتوانی با کوشش بیشتر در تمرکز فکری، مثلاً با یادداشت برداشتن، از جلسات بیشتر استفاده کنی؟ امتحان کن. بعد از اتمام جلسه حتماً موضوعهای اصلی را با دیگران مرور کن.
۱۶ در خیلی از جلسات هفتگی، سؤالهایی مطرح میشوند و از حضار دعوت میگردد تا به آنها جواب دهند. این جوابها اغلب منعکسکنندهٔ ساعتها مطالعهٔ شخصی و سالها تجربه است. وقتی که دیگران تفسیر میدهند، آیا به گفتههای ایشان گوش میدهی؟ آیا گوش کردن تو آنقدر دقیق است که بتوانی بعد از اتمام گفتار، نکات مهم گفتههای ایشان را با کلام خودت تکرار کنی؟ امتحان کن. مطمئناً از مقدار مطالبی که میتوانی به خاطر بیاوری لذت خواهی برد.
۱۷. چه چیزی میتواند کمک کند تا توجه ما هنگام خوانده شدن بندها متمرکز بماند؟
۱۷ در طول این جلسات نیز مقدار زیادی قرائت انجام میشود. در جلسات مطالعهٔ برج دیدهبانی و مطالعهٔ کتاب جماعت، بندهای مطلب موردمطالعه خوانده میشود. آیا تو به آنچه خوانده میشود واقعاً توجه میکنی، یا اجازه میدهی افکارت در موقع خواندن منحرف شود؟ هر بند شامل جزئیات فراوانی است که زمان اجازه نمیدهد توسط تفسیر شفاهی ارائه شوند. به علاوه، تکرار نکات اصلیی که در تفسیرها بیان میشوند کمک میکند تا آن مطالب بخوبی در حافظه جا بگیرند. چقدر مطالب بسیاری خواهیم آموخت اگر به قرائتهایی که در جلسات انجام میگیرند توجه کنیم! سعی کن هم چشمان خود را بر مطالب چاپشده بدوزی، و هم بدقت گوش کنی.
۱۸-۲۰. شنوندگان مشتاق چگونه پاداش مییابند؟
۱۸ شنوندگان مشتاق پاداش مییابند. شنوندگان مشتاق میدانند که مطلب آموختنی زیاد است و بنابراین آرزومندند تا حداکثر استفاده را ببرند. آنها از نصیحت امثال ۲:۳، ۴ پیروی میکنند که میگوید: ‹فهم را دعوت کن و آواز خود را به فطانت بلند نما. آن را مثل نقره بطلب.› و چون این افراد در حال جستجو هستند، یَهُوَه آنان را برکت میدهد، زیرا او وعده داده است: «آنگاه ترس خداوند را میفهمیدی، و معرفت خدا را حاصل مینمودی . . . آنگاه عدالت و انصاف را میفهمیدی، و استقامت و هر طریق نیکو را.»—امثال ۲:۵، ۹.
۱۹ برای اینکه شنوندگان خوبی باشیم باید خود را تأدیب کنیم. حال این کار چه باارزش است! رشد روحانی ما به آسانی مشهود میگردد. تغییرات مفیدی در زندگی ما انجام میگیرد. و از طرفی هم توانایی ما در شناساندن بشارت، چه از سکو و چه در خدمت موعظه، افزایش مییابد.
۲۰ اگر چه ممکن است وقت ما برای مطالعهٔ شخصی محدود باشد، امّا این فرصت را داریم تا در جلسات جماعت بخوبی گوش کنیم. در نتیجه، کیفیت شنیدن ما بسیار اهمیت دارد. و چون آنچه میشنویم به خدمت ما به یَهُوَه و حیات ابدی ما مربوط لوقا ۸:۱۸.
میشود، چقدر بجا است این نصیحت عیسی را از ته قلب بپذیریم: «احتیاط نمایید که به چه طور میشنوید.»—[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]