1. Naa bi tobe bekristen be ne biwôlô a nsisim, za dzam bia yiène bo ?

 BIA bese bi wôla yaghan éyong bia yen aval moan a vem ye bo ñamôrô. Dzam té da yene ane bong ba vem kaa naa ba ve ngu’u ézing. Ve, a vem a nsisim déé se ki aval daa b (1 Becor. 13:11 ; Behéb. 6:1). Amu naa, a vem a nsisim da sili naa bi yemle élat dèè ya Jehôva. Bi ne fe éban ya nfufup nsisim wèñ naa bi vu mefulu mèñ, bii bo é mam me ne bia vole bining biè, ye kôman akal meyem ma yane bia melu ma zu—Mink. 1:5.

2. Za ayeghle bia ñong nten Atarga 1:27, za dzam ki bia ye yen ayeghle di été ?

² Jehôva a nga vele befam ye binenga (A lang Atarga 1:27). É ne été naa, befam ya binenga ba selane nfa nsoan, ve ba bera fe selane ébe mam mefe. Éfônan, Jehôva a nga vele befam ya binenga naa kada môt y’ébe be a dzale meyem mèñ, éde, é ne éban naa be bele mbemba mefulu mézing ye bo akeng nfa mam mézing asu ye naa é vole be a dzale bisèñ ba ye bele melu ma zu (Atar. 2:18). Ayeghle di été, bia ye yen é dzam bitong bekal bèè be ne bo naa be tobe bekristen be ne biwôlô a nsisim. Ayeghle da zu daa da ye bia lere aval bitong bobedzang be ne de bo.

3-4. Vôm mbé bitong bekal bèè be ne yen mbemba bifônan bi ya vu ? (A daghe fe évaghle).

³ Bible a tu abuiñ binenga be mbe béé ñeghe Jehôva ye sèhane ñe (A daghe nlô-adzô « ¿Qué aprendemos de las mujeres de la Biblia? nge ki Les femmes dans la Bible : que  pouvons-​nous apprendre d’elles ? a nden wèè jw.org). Aval ane nten ye nlô-adzô wa lere de, be mbe « béé yem djié mam mese me ye bining bieba » ye « sôsôe ébe mam mese. » Ye fe naa, bekal bèè be ne yen mbemba bifônan y‘é binenga bekristen be ne biwôlô a nsisim bikôan bieba été.

⁴ A bitong bekal bèè, nge mia yem é binenga bekristen be ne biwôlô a nsisim, ye mii se dzeng naa mi vu be ? Bilighan é mbemba mefulu meba ; éyong té mia fas aval mia bebién mi ne vu mefulu meté. Mebong ma zu, bia ye yen mbemba mefulu melal me ne éban é minenga a ne éwôlô a nsisim a yiène bele.

5. Amu dzé asili ñuu é ne éban ébe é minenga kristen a ne éwôlô a nsisim ?

⁵ Naa môt a bo é kristen a ne éwôlô a nsisim, é n’éban naa a bo asili ñuu. Nge minenga a ne asili ñuu, a ye bele mbemba élat ye Jehôva ya fe é bôt bevoo (Jacq. 4:6). Éfônan, é minenga a ñeghe Jehôva, a yebe y’asili ñuu é tsin atsing Ésaa wèñ a ne a dzôp a nga tele nfa édjié (1 Becor. 11:3). Tsin atsing té da name aval mam ma boban ékôan ya nda-bôt été c.

6. Za ayeghle bitong bekal bèè be ne ñong ébe asili ñuu Rébecca ?

⁶ N’tamane ñong éfônane Rébecca. A mbe é minenga a ne fakh ya fe naa, éning se dèñ a nga ñong minkighan y’ayokh, éé yem fe é tam ye aval a ne mi ñong (Atar. 24:58 ; 27:5-17). Ve, a mbe ngang ye nkoghane naa a yebe édjié (Atar. 24:17, 18, 65). Nge mia sukh mintaane mi mam Jehôva y’asili ñuu, aval ane Rébecca a nga bo de, mia ye bo mbemba éfônan akal nda-bôt dzenan ye akal ékôan.

7. Aval avé bitong bekal bèè be ne vu Esther nfa fulu y’a yem beniè ?

⁷ A yem benié a ne é fulu éfe bekristen besese be ne biwôlô ba yiène bele. Biblia a dzô naa, « fakh é ne ya é bôt besese ba yem benié beba » (Mink. 11:2). Esther a mbe éé  yem benié bèñ, a too fe éwôlô a nsisim. É fulu a yem benié dèñ, é nga ve naa a taa bo é mam éé nga yiène ki bo. A nga bèè ye béé melepgha Mardoqueo nge ki Mardochée, é moan ésang a mbe ñe ñamôrô, a nga ve ñe (Esther 2:10, 20, 22). Ô ne lere naa wa yem benié buè éyong wa dzeng ye dzale mbemba melepgha—Tite 2:3-5.

8. Ane nten 1 Timothée 2:9, 10 wa lere de, aval avé fulu y’a yem beniè é ne vole kal dzèè naa a yem top bitôp a boat y’aval a kôm ñuu ?

⁸ Esther a nga lere naa a yem benié bèñ aval afe. A mbe « mbeng minenga ô mis, aval da ve naa bôt be daghe ñe » ; ve, éé dzi ki bo é mam ma ve naa éñe be dang yen (Esther 2:7, 15). Aval avé é minenga a ne kristen a ne vu éfônane Esther ? Aval évoo a ne de bo da tugha lereban nten 1 Timothée 2:9, 10 (A lang). Ntôl Pablo nge ki Paul a nga yeghe é binenga be ne bekristen naa be tugha boat béé yem benié beba ye yem fas. Bifiè Griego nge ki Grecque ba belane bie va, bia lere naa mboaran é minenga a ne kristen wa yiène bo édzidzin ye lere naa a kang asiman ye awôran é bôt bevoo. Bi too mina mebun a bakal bèè, amu mia yem boat, mii yem benié benan !

9. Za dzam bi ne yeghe ébe éfônan Abigaíl ?

⁹ A yen mam ôyap é ne é fulu éfe bekal bèè be ne biwôlô ba lere. Dzé é ne a yen mam ôyap ? A ne mbemba nfasane mam, é dzam da ve naa bi yem kane é dzam é ne mbeng ya édi é ne abé, ye top naa bia wulu é zen é ne fakh. N’fasghan éfônan Abigaíl. N’nôm a nga ñong mbia nkighane ô nga ye name é nda-bôt dzèñ ése. Étéñ té ébién Abigaíl a nga bu fakh. É mbemba nfasane mam wèñ ô nga kôre bining (1 Sam. 25:14-23, 32-35). A yen mam ôyap, da ye fe bia vole a yem ôden bia yiène kobe ye ôden bia yiène si évôô. Da vole fe bia a bele mbemba n’yenane mam éyong bia belan é bôt bevoo—1 Beth. 4:11.

10-11. Aval avé wamièn y’é bôt bevoo mi ne ñong abuan éyong wa yem lang ye tsili ? (A daghe fe évaghle).

¹⁰ É ne éban naa é minenga a ne kristen a yeghe boan bisèñ. É mam m’ézing mominga a ne yeghe a bo atéé yô mong, ma ye ke ma vole ñe éning se dèñ. N’fasane bifônane bizing.

¹¹ Yeghan a yem lang ye tsili. Ébe metum mézing, déé se ki éban naa binenga be yeghe a lang ye tsili. Ve, a ne é mam me ne édedèè éban akal bekristen besese d  (1 Tim. 4:13). Édeeng, mi taa likh dzam ézing é biñ mina naa mi yeghe a yem lang ye tsili. Za biboran mia ye ñong ? Aval mam meté, me ne wô vole a yen ésèñ ye baghle de. Wa ye sughlane bo mbemba n’yeghe ye n’yeghle ye Nkobe Nzame. Édi da dang mbeng é ne naa, wa ye tugha yir Jehôva bebéñ éyong wa lang ye binane Nkobe wèñ—Jos. 1:8 ; 1 Tim. 4:15.

12. Za dzam ô ne yeghe ébe nten Minkana 31:26 ?

¹² Yeghane a tugha bèè ye kobe ye mbemba bifiè. É ne éban naa bekristen be kobe y’akeng. Nfa té éwô n’yeghe Jacques a ve bia mbemba melepgha éé dzô naa : « Môt ase a yiène bo avôô ya bèè, ôtong ya kobe » (Jacq. 1:19). Éyong mia tugha bèè éyong é bôt bevoo ba kobe, mia lere naa mia tebe étéñ deba nge ki a « wôrane mintèñ » mieba (1 Pierre 3:8). Nge mia simane naa mii dzi ki yem wokh é dzam môt a va dzô, nge ki é dzam a wôran, silighane ñe minsili mia yiène. Éyong té mia ñong ôyôm tam kaa naa mi sum kobe (Mink. 15:28, atoan). Silighe wamièn naa : ‘Ye é dzam ma zu dzô va di, é ne faa bebela, ye da wône ? Ye medzô meté ma lere ngang y’édzing ?’ Yeghane ébe bekal bèè ba tugha bèè ye kobe ye mbemba bifiè (A lang Minkana 31:26). Tugha bili é dzam ba dzô ye aval ba dzô de. Nge mi tugha yeghe mam meté, da ye mina bo ébubu a bele memvuiñ, ye tobe mvoa y’é bôt bevoo.

13. Aval avé ô ne yeghe a yem belane nda ? (A daghe fe évaghle).

¹³ Yeghe a yem belane nda. Ébe abuiñ mevôm, binenga ébe ba dang bele ayem y’a kôm nda. Ñua nge ki kal dzèè ézing a ne éwôlô a nsisim a ne wô vole a yeghe bisèñ bizing bi ne wô bo éban. Kal dzèè ézing a too éyôla naa Cindy a dzô naa : « É das é nga dang mbeng ye bedas mema a nga ve ma a mbe a yeghle ma mevakh môt a wôran éyong a yem bo ésèñ dèñ. Amu a nga yeghe ma aval ba yam, a tsi nda, a lat bitôp, ye yem belane mono éyong ma kus biôm, éde me mbe yem baghle mamièn ye bira sèñ akal Jehôva. Mema a nga yeghe fe ma a bo añep, dzam té é nga ve naa me yem é bobedzang ye bendôm bam me mbe vu » (Mink. 31:15, 21, 22). É minenga a ne akeng, y’añep, éñi a va yeghe a yem belane nda, a ne môra éboran akal é nda-bôt dzèñ y’ékôan—Mink. 31:13, 17, 27 ; Bisèñ mintôl 16:15.

14. Za dzam mia yeghe ébe éfônane Crystal, mia yiène ki bembe ébe za dzam ?

¹⁴ Wamièn yeghe a bo mam mézing. É ne édedèè éban naa bekristen be ne biwôlô be yeghe a bo mam (Beph. 4:11). Kal dzèè a too éyôla naa Cristal a dzô naa : « Bebyèñ bam be nga vole ma a top meyeghle me nga yiène ñong a sikôlô, nfa ye naa me bele mefekh me ne me vole éning dam. Pepa a nga saghe me naa me yeghe contabilidad nge ki comptabilité, dzam té é nga bira me  vole. » Daa sughu ki fave a yeghe aval ba wun mono, wa yiène fe yeghe a belan é mono wa wun ya fakh, ye ning y’abim wa wun (Mink. 31:16, 18). Mia yiène bembe ébe minsonghane mi ya nsisim mienan, a saalé memvôla me ne kaa éban ye yebe naa mia ning moan éning—1 Tim. 6:8.

15-16. Aval avé bekal bèè be ne minkuèñ be ne éban mesu é bôt bevoo ? (Marc 10:29, 30)

¹⁵ Éyong mia dzeng naa mi bele mbemba mefulu nfa ya nsisim ye bo akeng nfa mam mézing, dzam té da ye ve naa mi yem dzale meyem menan melu ma zu. N’yenghan ayôm bifônan y’é mam mi ne bo.

¹⁶ Ô ne tobe nkuèñ tang ôyôm tam. Ane bifiè Yésu bia lere de, binenga bézing ba top naa baa lughane ki, amben metum meba maa saghe ki dzam té (Mat. 19:10-12). Éba bevoo ba tobe minkuèñ akal mekalgha mézing. Beleghe ndzi-n’nem naa, Jehôva ba Yésu baa biane ki bekristen be ne minkuèñ. Si se ngura, bekal bèè be ne minkuèñ be ne mbemba bifônan ékôan été. Édzing deba y’aval ba yem ñong é bôt bevoo, da ve naa be tobe bekal ye beñia be ne biwôlô a nsisim akal abuiñ bôt—A lang Marc 10:29, 30 ; 1 Tim. 5:2.

17. Aval avé étong kal dzèè a ne kômane éndagha akal ngum aval ésèñ ékôan Jehôva été ?

¹⁷ Ô ne top naa wa bo ngum aval ésèñ ékôan Jehôva été. É binenga be ne bekristen ba bira kanghle si ése ngura (Bya 68:11). Y’ô ne kômane éndagha naa ô bo ngum aval ésèñ ékôan Jehôva été ? Ô ne sèñ ane mpwaghe mefan, n’mem akal ésèñ melong nge ki Bethelita nge ki Bethélite. Yaghlan akal nsonghane wiè. Lèèghe minlang y’é bôt be tareya dzale nsonghane té, ye yen é dzam wa yiène bo naa waa fe ô dzale de. Éyong té wa bo mbemba ntaane mam. A dzale nsonghane wiè, da ye wô wuè mimbèñ nfa abuiñ mbemba bisèñ bife ékôan Jehôva été.

18. Amu dzé bekal bèè ba yiène top beyôm beba y’abuiñ akeng ?

¹⁸ Ô ne top naa wa lughan. Mefulu y’ayôm bisèñ bi va yen, bia ye wô vole a bo é mbemba minenga a ne éwôlô. Bebela a ne naa, nge wa simane naa wa ye lughan, wa yiène top é môt wa ye lukh y’abuiñ akeng. A ne nkighane mboo ye minkighane mia dang éban wa ye ñong éning duè. Simghane naa, wa ye tobe édjié é fam wa ye lukh  asi (Bero. 7:2 ; Beéph. 5:23, 33). Éde silighe wamièn naa : ‘Y’a ne é kristen a ne éwôlô ? Y’a tele mam me y’a nsisim ôsu éning dèñ ? Y’a ñong minkighane mi ne fakh ? Y’a yebe bikop bièñ ? Y’a lere binenga ngang ? Y’a ne me vole a baghle élat dam ya Jehôva ngu’u, ye dzale mekômgha me ya nsôn mam ye bo mbemba mvuiñ akal dam ? Y’a yem dzale meyem mèñ ? Éfônan, meyem mevé a bele ékôan été, aval avé ki a dzale me ?’ (Luc 16:10 ; 1 Tim. 5:8) Bebela a ne naa nge wa kômô bele mbemba n’nôm melu ma zu, waa fe wa yiène dzeng mefulu ma ye ve naa ô bo mbemba minenga melu ma zu.

19. Amu dzé minenga a yiène yen étéñ « mvole » n’nôm dèñ ane môra dzam ?

¹⁹ Biblia a dzô naa mbemba minenga a ne « mvole » akal n’nôm a too fe « é môt a yiène » ñe (Atar. 2:18). Ye dzam té da sili minenga ôsi ? Kaa dzôm ! Ayem minenga a bele naa a ne mvole n’nôm é ne môra dzam. Simghane naa biyong bizing Biblia a wôla fe luè Jehôva naa « mvole » (Bya 54:4 ; Behéb. 13:6). Minenga a ne ña mvole éyong a sukh n’nôm asi, ye vole ñe a dzale minkighane mia daghe nda-bôt. Ye naa, amu a ñeghe Jehôva, éde a ve mengu’u naa n’nôm a bele mbemba éwogha (Mink. 31:11, 12 ; 1 Tim. 3:11). Éyong ézing ô ne kômane akal meyem wa ye bele melu ma zu, wéé wône édzing duè akal Jehôva ye bo mvole a nda y’ékôan été.

20. Za mbeng ñia a ne bo akal é nda-bôt dzèñ ?

²⁰ Ô ne bo ñia. Niène wa lughan, wa ye ñu n’nôm mi ne bele boan (Bya 127:3). Éde, é ne mbeng naa mi fas é dzam é ne éban nfa ya bo mbemba ñia. Mefulu ye mefekh bi va yen ayeghle di été, ma ye mina vole nge mia lughan nge ki a byèñ boan. Éyong wa lere é nda-bôt duè édzing, mvam y’ôdzibi, wa vole é nda bôt duè a bele mevakh ye naa é boan buè ba ye wôrane naa wa kame be, ye naa wa dzing be—Mink. 24:3.

21. Za dzam bia wôrane nfa bekal bèè, amu dzé ki ? (A daghe fôrô ye atarga).

²¹ Bia ñeghe bekal bèè akal é mam mesese ba bo akal Jehôva y’ayong dèñ (Behéb. 6:10). Wa sèñ ngu’u naa ô bele mefulu me ya nsisim, a yeghe a bo akeng nfa mam mézing da ye ve naa éning duè y’édi é bôt be ne wô minfeng é tobe mbeng, ye tugha kôman akal meyem mézing ô ne bele melu ma zu. Ô ne édedèè éban akal ékôan Jehôva !