1. Éyong bia fas mebun Abraham, za dzam bi ne sili bia bebién ?

 AFANG bo naa, abuiñ bôt be woghang nlang Abraham, abuiñ y’été ba yem fave avitsang mam nfa wèñ. Ve dzam daa, wa yem abuiñ mam nfa Abraham. Éfônan, wa yem naa be nga luè Abraham naa « ésaa é bôt besese be bele mebun » (Bero. 4:11). Ve, ô ne sili wamièn naa, ‘Ye me ne béé bitéñ mebo Abraham ye bele aval mebun a mbe a bele ?’ Ôwé, ô ne bo.

2. Amu dzé é ne éban naa bi yeghe éfônan Abraham ? (Jacques 2:22, 23)

² É dzam évoo bi ne bo naa bi bele aval mebun Abraham, é ne a yeghe éfônane dèñ. Éyong ésese, Abraham a nga bo é dzam Nzame a nga lôm ñe naa a bo. A nga bôlô naa a ke tobe é si é ne ôyap ya é si dzèñ. A nga ke a ning bibem asi tang abuiñ mimbu, ye naa, a nga ye fe ve é moan wèñ a nga bira dzing, Isaac, ane atunegha. Mimboane mité mi nga lere mebun me ne ngu’u. Mebun ye mimboane Abraham me nga ve naa a bele ayebe Nzame ye mbemba élat ya ñe (A lang Jacques 2:22, 23). Jehôva a kômô naa bia bese, a lang été wa fe, bi buane biborane bité. Akal dzam té, éde Jehôva ya nsisim wèñ, a nga ve naa betsili Bible Pablo nge ki Paul ye Santiago nge ki Jacques, be tsili éfônan Abraham. N’tamane bembe ébe éfônane dèñ, ane bia yen de nten Beromain abong 4 ye nten Jacques 2. Mebong meté mebèñ ma kobe é dzam é ne édedèè éban da daghe Abraham.

3. Za éfus ya Bible é ne édedèè éban Pablo ba Santiago nge ki Paul ba Jacque ba tu ?

³ Paul ba Jacques be nga tu mintsili mi ye Atarga 15:6, mia dzô naa : « [Abraham] a nga ve mebun ébe Jehôva, éde A nga lang ñe de ane sôsôe a môt. » Jehôva a ñong môt naa a  ne sôsôe nge ki naa a ne kaa ékop, éyong a bele ayebe dèñ. Za môra dzam naa moan môt a bikop a too fe mbo minsem, Nzame a ne ñe ñong ane nfufup ! Éyong ézing é ne bo naa, mina fe mia kômô naa Nzame a yen mina ane besôsôe bebôt, a ne fe de bo. Éndagha, bia zu yen amu dzé Jehôva a nga luè naa, Abraham sôsôe a môt, y’é dzam bi ne bo naa a yen fe bia ane besôsôe bebôt.

4. Dzé da ve naa boan bebôt be taa bo sôsôe ?

⁴ É kalare a nga tsili Beromain, Pablo nge ki Paul a nga bane naa, boan bebôt besese be ne bebo minsem (Bero. 3:23). Éde, aval avé moan môt ézing a ne bo sôsôe nge ki kaa ékop ye bele ayebe Nzame ? Nfa ye naa Pablo nge ki Paul a vole bekristen besese ba sèhane Nzame ya n’nem ôse a yalane nsili té, a nga belan éfônan Abraham.

5. Nfa mbé Jehôva a nga dzô naa Abraham a ne sôsôe ? (Beromain 4:2, 4)

⁵ Jehôva a nga dzô naa Abraham a ne sôsôe a môt nté a nga ning a si Canaan. Amu dzé Jehôva a mbe dzô naa, Abraham a ne sôsôe a môt ? Ye é mbe amu a nga yem bo mewokh ébe Atsing Moisés ? Kaa dzôm (Bero. 4:13). Éyong be nga ve ayong Israel Atsing té, a ke kuè naa, ave Jehôva a dzô Abraham naa a ne sôsôe a môt éé ntoo mimbu 400. Éde, nfa mbé Jehôva a nga dzô naa Abraham a ne sôsôe a môt ? Y’é mvam dzèñ bi ne kaa yiène de, Jehôva a nga dzô naa a ne sôsôe a môt amu mebun mèñ—A lang Beromain 4:2-4.

6. Aval avé Jehôva a dzô naa mbo minsem a ne sôsôe ?

⁶ Pablo nge ki Paul a nga dzô naa, éyong môt a ve mebun mèñ ébe Nzame, « ba lang mbunane wèñ ane sôsôe » (Bero. 4:5). Pablo nge ki Paul a koghle naa : « Aval David ñ’a fe a nga kobe adzô é mvom é môt Nzame a ñong naa a ne sôsôe kaa daghe mimboane mièñ : ‘Mvom y’é bôt mbia be-mam meba me nga tobe ndzaman y’éba minsem mieba mi nga tobe mburan ; mvom ébe é bôt Jehôva aa ye ki lang nsem’ » (Bero. 4:6-8 ; Bya 32:1, 2). Nzame a dzame nge ki a buru minsem é bôt ba ve mebun ébe ñe. A dzame be ya n’nem ôsese, ye naa aa bera ki fe lang minsem mieba. A yen bôt beté ane é bôt be ne kaa nsem ya besôsôe akal mebun meba.

7. Nfa mbé bebo bisèñ Nzame be ye metam ô mvus be mbe sôsôe ?

⁷ Amben be nga lang be ane besôsôe bebôt, Abraham, David, ya besôsôe bebo bisèñ Nzame befe, a ke kuè be ngene bôt a bikop. Ve, akal mebun meba, Nzame a nga yen be ane é bôt be ne kaa bikop, dang dang éyong be nga vaghane be ye é bôt béé mbe ki bebo bisèñ bèñ (Beéph. 2:12). Ane Paul a tugha de lere é kalare wèñ été, mebun me ne édedèè éban nfa ya bo angom ya Nzame. Dzam té é mbe bebela nfa Abraham ya David, é ne fe bebela nfa wèè.

8-9. Za dzam bôt bézing be nga dzime wokh da daghe mintsili Pablo ba Santiago nge ki Paul ba Jacques, amu dzé ki ?

⁸ Ébe mintet mimbu, betebôsu be ye menda menzame be nga bira tsiè élat é ne ézang mebun ya mimboan. Betebôsu be ye menda menzame ba yeghle naa, é dzam étam môt a yiène bo naa a tobe nkôran, é ne a yebe Yésu Christ ane Nti. É ne bo naa, ô woghang ba dzô naa, « Yebeghe Yésu éyong té wa ye tobe nkôran. » Bevoo bézing ba dzô naa Paul a nga yeghle de amu a nga dzô naa : « Nzame a ñong môt naa a ne sôsôe kaa daghe mimboan » (Bero. 4:6). Ve, éba bevoo ba dzô naa, nfa ye naa  môt « a kôre émièn » a yiène ke ékena é vôm ô ne nfufup nfa ékang ye bo mam mefe n’yebe wa sili be. Ngeng ézing ba belane nten Jacques 2:24 é vôm da dzô naa : « Mia yen naa môt a ye langban ane sôsôe akal mimboane mièñ, se ki fave akal mebun mèñ étam. »

⁹ Akal mesiman ma selane bo, éde betsili bekalare bézing be ye min’yebe be nga kikh naa, Paul ba Jacques béé nga woghane ki nfa nlô-adzô wa tsinane mebun ye mimboan. Betebôsu be ye min’yebe mizing be ne simane naa, nge Paul a nga bune naa môt a ne tobe nlanghane sôsôe akal mebun mèñ, se ki mimboane mièñ, Santiago nge ki Jacques ñ’a nga simane naa mimboane mi ne édedèè éban naa môt a tobe élat ba Nzame. N’yeghle ézing y’é mam ma tsinane benzame a nga dzô de aval di : « Santiago nge ki Jacques éé dzi ki tugha wokh é dzam é nga tsini Pablo nge ki Paul a ban naa [môt a ne tobe nlanghane sôsôe] fave amu mebun mèñ se ki ye mimboane mièñ. » Ve, Jehôva ngalane nsisim wèñ, éñ’a nga ve naa Pablo ba Santiago nge ki Paul ba Jacques be tsili é dzam be nga dzô (2 Tim. 3:16). Éde, bia yiène bele é dzam é ne bia ve ébubu a wokh é mam Pablo ba Santiago nge ki Paul ba Jacques be nga dzô. Bia yiène fas é mam mefe be nga tsili bekalare beba été, naa bi tugha wokh mesimane meba.

10. « Mimboane » mivé Pablo nge ki Paul a nga dang tsiè ? (Beromain 3:21, 28) (A daghe fe évaghle).

¹⁰ Ébe za « mimboane » Pablo nge ki Paul a nga bembe nten Beromain 3 ya 4 été ? A nga dang bembe ébe « mimboane mi y’atsing », atsing Moisés, édi be nga kee ñe nkôô Sinaï (A lang Beromain 3:21, 28). A ne bo naa, metam Pablo nge ki Paul, bekristen be mbe be Judíos nge ki Bejuif  bezing be nga tem naa, ba yiène tsini naa ba tong Atsing Moisés y’é mam atsing té é nga sili, be nga mane tsam. Y’a dzam té, éde Pablo nge ki Paul a nga belane éfônan Abraham nfa ya lere naa, a tobe nlanghane ane sôsôe é mis Nzame daa so ki ya « mimboane mi y’atsing. » Da so ya mebun. Dzam té da saghe bia, amu a yem de da ve bia ndzi-n’nem naa bi ne bele mbemba élat ye Nzame. Da yili naa, bi ne sèñ naa bi bele mebun ébe Nzame ya Christ, dzam té éde é ne ve naa bi bele ayebe Nzame.

11. « Mimboane » mivé Santiago nge ki Jacques a nga ngône ?

¹¹ Nfa mboo ô ne naa, « mimboane » ba tu nten Jacques abong 2 mii se ki « mimboane mi y’atsing » Pablo nge ki Paul a tu. Santiago nge ki Jacques a tsiè adzô mimboane nge ki é mam bekristen ba bo éning deba melu mesese. Aval mimboane mité mia lere nge moan kristen a bele ña mebun ébe Nzame nge ki kaa. N’fasghane bifônane bibèñ Santiago nge ki Jacques a nga belane bio.

12. Aval avé Santiago nge ki Jacques a nga lere élat é ne ézang mebun ya mimboan ? (A daghe fe évaghle).

¹² Éfônan ôsua été, Santiago nge ki Jacques a kobe adzô ye naa, bekristen ba yiène bo kaa ôbangam éyong be too y’é bôt bevoo. A nga lere ôsimane té, y’éfônan é môt a nga lere nkukuma mvam, éé biane éñi a mbe ajèñ. Santiago nge ki Jacques a nga lere naa, môt té a mbe kikh naa a bele mebun, ve mimboane mièñ mi nga lere yè ? (Jacq. 2:1-5, 9) Éfônane bèè été, Santiago nge ki Jacques a tu é môt a nga yen ‘moanñang nge ki kal dzèñ éé yi bitôp ye bidzi’ ve kaa ñe vole. Amben nge môt té a nga ban naa a bele mebun, éé nga lere ki de ya mimboane ; éde mebun mèñ meté me mbe zeze. Aval ane Santiago nge ki Jacques a  nga tsili de, « mebun étam kaa mimboane, me ne n’wuan »—Jacq. 2:14-17.

13. Éfônan évé Santiago nge ki Jacques a nga belane de nfa ya lere naa, bia yi mebun ye bele mimboane mia wule nsama ye mebun meté ? (Jacques 2:25, 26)

¹³ Santiago nge ki Jacques a nga belan é mbemba éfônane Rahab nfa ya lere naa, mebun ma wule ye mimboane (A lang Jacques 2:25, 26). A nga wokh béé kobe adzô Jehôva, ye yebe fe naa a sukh Bisraélite asi (Jos. 2:9-11). A nga lere mebun mèñ ya mimboane mièñ. A nga kame Bisraélite bebéñ be nga lôm naa be ke dong si, éyong be nga ye be wiñ. Asughlane y’été, mbo minsem a minenga té, éñi éé mbe ki israelita, be nga lang ñe ane sôsôe a môt, aval ane be nga bo de ye Abraham. Éfônan a nga ve, da lere éban é ne nfa ya bele mebun ye lere me ngalane mimboane.

14. Amu dzé bi ne dzô naa mintsili Pablo ye Santiago nge ki Paul ba Jacques mi ne élat ?

¹⁴ Betsili Bible bebèñ Pablo ba Santiago nge ki Paul ba Jacques be nga tsiè adzô mebun ye mimboane meval mebèñ. Pablô nge ki Paul a mbe éé dzô bekristen be mbe be Judíos nge ki Bejuif naa, baa ye ki vaghle bele ayebe Jehôva fave ye mimboan Atsing Moisés. Santiago nge ki Jacques a nga lere naa, bekristen besese ba yiène lere mebun meba béé bo é bôt bevoo é mam me ne mbeng.

15. Meval mevé bi ne lere mebun ngalane mimboane miè ? (A daghe fe bivaghle).

¹⁵ Jehôva aa dzô ki naa nge bia kômô naa be lang bia ane besôsôe bebôt, bia yiène bo é dzam ébién Abraham a nga bo. Bi bele abuiñ meval bi ne lere mebun ngalane mimboane miè. Bi ne ve minféféñ mi bôt mbemba nsoane ékôan, a vole é bobedzang  ye bekal bèè ba yi avole, a bo bôt be y’é nda bôt dzèè é mam me ne mbeng, mam meté éme Nzame a ye yebe ye borane me (Bero. 15:7 ; 1 Tim. 5:4, 8 ; 1 Jean 3:18). Aval éfe é ne éban bi ne lere mebun mèè, é ne a kanghle é bôt bevoo mbemba fuèñ y’ayông (1 Tim. 4:16). Bia besese bi ne lere y’a mimboane miè naa bi bele mebun naa mengiagh Jehôva ma ye dzalban ye naa mezen mèñ éme ma dang mbeng. Nge bia bo de, bi bele ndzi-n’nem naa, Nzame a ye bia lang ane é bôt be ne besôsôe ye bo memvuiñ mèñ.

16. Za élat é ne ézang ôyane ye mebun Abraham ?

¹⁶ Nten Beromain abong 4 da ngône ayeghle éfe é ne éban bi ne ñong ya éfônan Abraham : éban ôyane ô bele. Jehôva a nga kiagh naa, ngalane Abraham « abuiñ meyong » ma ye bele biboran. Tame simane é mbemba ôyane Abraham a mbe a bele ! (Atar. 12:3 ; 15:5 ; 17:4 ; Bero. 4:17) Ve, amben éyong Abraham a nga kuiñ 100 mimbu, Sara ñ’a mimbu 90, a ke kuè é moan be nga kiagh be éé be ki byale. Ébe moan môt, éé mbe yene ane Abraham ba Sara baa ye ki bele moan. A mbe faa ña meboblan akal Abraham. « Ve, ôyane wèñ ô nga ve ñe mebun naa a ye bo ésaa abuiñ meyong » (Bero. 4:18, 19). Bebela a ne naa, ôyane té ô nga dzalban. A nga bo ésaa Isaac, é moan a nga dziè yane—Bero. 4:20-22.

17. Aval avé bia yem naa, be ne bia lang ane besôsôe bebôt y’ane memvuiñ Nzame ?

¹⁷ Bia yem naa, Nzame a ne bia lang ane besôsôe bebôt y’ane memvuiñ mèñ ane Abraham ñ’a mbe fe de. Ya dzam té, éde Pablo nge ki Paul a nga tsili naa : « Bifiè ‘dzam té é nga langban ébe ñe’ bii dzi ki tobe ntsilane fave akal [Abraham], ve ye fe akal dèè, bia é bôt mam meté ma ye langban, amu bia bune Ñe é môt a nga wômô Yésu » (Bero. 4:23, 24). Ane Abraham, bia yiène bele mebun, mimboane ya ôyane. Pablo nge ki Paul a k’ôsu ye tsiè é dzam da daghe ôyane wèè bia yen nten Beromain abong 5, édi bia ye fas ayeghle da zu di.