1. Za dzam Pedro nge ki Pierre a nga wôrane niène Yésu y’akengha a nga vole be a biñ abuiñ bekoas ?

 PEDRO nge ki Pierre a nga lôt ngura nté alu kaa biñ koas ézing. É dzam é ne éyaghan é ne naa, Yésu a nga dzô ñe naa : « Kenghane byè é vôm ô ne édoa, ye wua mevoat menan naa mi biñ koas » (Luc 5:4). Pedro a mbe éé sôô naa a ne biñ koas ézing vôm té, ve a nga bo é dzam Yésu a nga sili ñe naa a bo. Amu mevoat meba me mbe édedèè adzit akal koas éde me nga sum ñabe. Niène Pedro ya memvuiñ mèñ be nga wokh naa, akengha édalé Yésu a ndeme bo, ane « be nga bira de kam. » Pedro a nga yônane naa : « Kôreghe é vôm me ne, a Nti, amu me ne mbo minsem » (Luc 5:6-9). Éyong ézing Pierre a nga simane naa, éé nga yiène ki tobe ba Yésu.

2. Amu dzé é ne éban akal dèè naa bi fas éfônane Pedro nge ki Pierre ?

² Pedro nge ki Pierre a mb’a kale, « a mbe mbo nsem. » Mintsili mia lere naa biyong bizing a mbe éé dzô ye bo é mam a mbe éé sughlane dzôban. Ye wa fe wa wôran é dzam Pedro a nga wôran ? Ye wa lumane mbia fulu ézing ô bele nge ki mbia abo-dulu é ne wa ayèñ a dzoghe ? Ng’é ne aval té, a yeghe éfônane Pedro é ne wô saghe. Aval avé ? Fasghe é dzam di : Jehôva a mbe ve naa bikop Pedro bi taa tobe ntsilan a Biblia été. Ve, ya nsisim Nzame, be nga fure fe me ane meyeghle akal dèè (2 Tim. 3:16, 17). A yeghe naa, môt té a mbe a bele bikop ye wôran mam ane bia, é ne bia vole a wokh naa, Jehôva aa yane ki naa bi bo é bôt be ne kaa bikop. A kômô naa, bi tsini naa bia sèhane ñe ya sôsôe, bii k’ôsu ye dzeng naa bia bo de amben bi ne bôt a bikop.

3. Amu dzé bia yiène tsini naa bia sèhane Jehôva ya sôsôe ?

 ³ Amu dzé é ne éban naa, bi tsini naa bia sèhane Jehôva ya sôsôe ? Amu naa, éyong bia tsini naa bia bo dzam ézing bia sughlane de yem bo. Naa bi ve éfônan : Éyong môt a yeghe a bôm mvet é ne ñe ñong abuiñ mimbu. Tam sese té, a ye bo bikop éyong a bôm, ve, ng’a tsini ôsu naa a yeghe, a ye yem bôm mvet. Amben a bo mbôm mvet a ne akeng, ve biyong bizing a ne bo ékop. Ve, aa sili ki mo ôsi. A tsini naa a yeghe, yakekuiñ a yem de bo. Aval té fe, amben éyong bia wôrane naa bi dang-hang mbia mefulu mézing, biyong bizing bi ne bera bo bikop. Ve, bia yiène tsini ôsu naa bia sèñ akal é dzam bia song. Bia bese bia dzô nge ki a bo é mam bia dzôban ôsu, ve, nge bi boo kaa sili mo ôsi, Jehôva a ye bia vole naa, bi tsini ôsu naa bia vem (1 Pierre 5:10). N’yenan éfônane Pedro. N’nem éngôngoo Yésu a nga lere ñe amben bikop bièñ, é ne bia vole naa bi tsini ôsu ya sèhane Jehôva ya sôsôe.

4. Aval ane bia yen de nten Luc 5:5-10, za dzam Pedro a nga dzô nfa émièñ, ve za dzam ki Yésu a nga ban ñe ?

⁴ Mintsili miaa dzô ki amu dzé Pedro a nga dzô émièñ naa, a ne « mbo minsem » nge ki minsem a nga kobe mie (A lang Luc 5:5-10). Ve, éyong ézing a nga bo bôra bikop bizing. Yésu a mbe éé yem naa, Pedro a mbe éé ko wong, éyong ézing amu Pedro a nga wôrane naa éé se ki éban ézing. Yésu a nga yem fe naa Pedro a mbe tobe sôsôe. Éde, y’édzing, a nga dzô Pedro naa : « ô taa ko wong. » Mebun Yésu a nga lere ébe Pierre me nga bira ñe nam aayap. Ôsu vèè, Pedro ba moañang André be nga lame ésèñ beyop koas deba, ane be nga béé Yésu ésèñ minkanghle dèñ été, nkighane té ô nga so be mbemba biboran—Marc 1:16-18.

5. Za biboran Pedro a nga ñong éyong a nga dang é mam a nga ko wong ye yebe mbanane Yésu ?

⁵ Pedro a nga yen abuiñ mbemba be-mam ane n’yeghe Christ. A nga yen ane Yésu a let minkôkoan, a tsirane mbia minsisim, y’a wôme fe minwuan b (Mat. 8:14-17 ; Marc 5:37, 41, 42). Pedro a nga yen fe mbemba n’yenane y’ôsiman y’éyong Yésu a ye tobe kéza ye Édjié Nzame, Pedro éé dzi ki vaghle vuèn é dzam a nga yen alé (Marc 9:1-8 ; 2 Pierre 1:16-18). Ôwé, Pedro a nga yen é mam éé mbe ki yen nge éé dzi ki bo n’yeghe Yésu. Bebela a ne naa, a mbe édedèè mesan naa a nga dang mbimbia awôrane té ye bele biborane bisese bité !

6. Ye Pedro a nga dzigha dang é mam a nga tubane me ? Vakh ayilgha.

 ⁶ Amben é mam mesese a nga yen ye wokh, Pedro a nga tsini naa a lumane mam mézing. N’yenghan ayôm bifônan. Éyong Yésu a nga dzô aval a ye dzukh ye wu naa a dzale nkulan adzô ya Bible, Pedro a nga yèè ñe (Marc 8:31-33). Abuiñ biyong, Pedro ba mintôl mivoo be nga wôman nfa ya yem é môt a tele ôsu ézezang deba (Marc 9:33, 34). Alu kaa naa Yésu a wu, kaa fas Pedro a nga kikh môt alo (Jean 18:10). Alu té ébién, amu Pedro a nga ko wong éde a nga dzô ébe biyong bilal naa aa yem ki mvuiñ Yésu (Marc 14:66-72). Dzam té é nga ve naa Pedro a bira yi—Mat. 26:75.

7. Za maa be nga ve Pedro niène Yésu a nga wôme ?

⁷ Yésu éé dzi ki lame ntôl wèñ a nga mane sulu. Niène Yésu a nga wôme, a nga ve Pedro éyong ya lere naa a ngen a dzing ñe. Yésu a nga bane Pedro naa a sèñ y’asili ñuu ane mbaghle mintôma mièñ (Jean 21:15-17). Pedro a nga yebe ayem té. Ye fe naa, a mbe a Jérusalem é môs Pentecôte ézizang é bôt be nga tare tobe n’wuan ya nsisim Nzame.

8. Za môra ékop Pedro a nga bo Antioquía nge ki Antioche ?

⁸ Amben niène a nga tobe n’wuan mboan, Pedro a nga yiène tsini naa a lumane ya bikop bièñ. Mbu 36 ye melu mèè, Nzame a nga lôm Pedro ébe Cornelio nge ki Corneille éñi éé mbe ki Judío, vôm té éwô Nzame a nga top Cornelio nge ki Corneille ane n’wuan mboan, mboane té ô nga lere naa, « Nzame éé se ki ôbangam » ye naa, é bôt béé se ki be Judíos nge ki Bejuif, be ntoo bo bôt be ye Ékoan bekristen (Bisè mintôl 10:34, 44, 45). Ôsu vèè, Pedro a nga wokh naa, a ntoo dzi y’é bôt béé se ki be Judíos, é dzam abong té éé be ki tare bo metam ô mvus (Begal. 2:12). Ve, be Judíos bézing be mbe bekristen be nga wôrane naa be Judíos y’é bôt béé se ki be Judíos béé nga yiène ki dzi nsama. Niène be Judíos bézing be mbe be bele ôsimane té be nga siène Antioquía nge ki Antioche, Pedro a nga sim naa a dzi y’é bobeñang bèñ béé mbe ki be Judíos, éyong ézing amu a mbe éé ko wong naa be Judíos be ne bekristen be wokh abé. Éyong Pablo nge ki Paul a nga yen é dzam Pedro a nga bo, ane a nga yèè ñe a bôt été (Begal. 2:13, 14). Amben mam mesese meté, Pedro a nga tsini naa a sèhane Jehôva ya sôsôe. Dzé é nga vole ñe ?

9. Aval avé Jean 6:68, 69 wa lere é sôsôe Pedro ?

⁹ Pedro a mbe sôsôe ; éé dzi ki likh naa dzôm ézing é ve naa, a sili mo ôsi mbèmbèè. Tam ézing, a nga lere é sôsôe dzèñ éyong Yésu a nga dzô é dzam beyeghe bèñ béé dzi ki tugha wokh (A lang Jean 6:68, 69). Kaa yane nge ki a dzeng naa a ve be ayilgha ye bifiè bièñ, abuiñ é nga lame Yésu. Ve, Pedro éé dzi ki de bo. A nga tobe sôsôe ye dzô naa fave Yésu éñ’a mbe a bele « bifiè bi y’éning é ne mbèmbèè. »

10. Aval avé Yésu a nga lere naa a bele Pedro mebun ? (A daghe fe évaghle).

¹⁰ Yésu éé dzi ki lame Pedro. Alu a nga sughlane lôt a si va, Yésu a nga yem naa Pedro ya mintôl mivoo ba ye ñe lame. Ve, Yésu a nga lere mebun mèñ ébe Pedro naa a ye dzôbane ye tsini naa a sèhane ñe ya sôsôe (Luc 22:31, 32). Yésu a nga wokh naa « nsisim [. . .] ô ne ngu’u, ve, nsôn ô ne atakh » (Marc 14:38). Amben niène Pedro a nga dzô naa aa yem ki ñe, Yésu éé dzi ki ñe lame. Niène Yésu a nga wôme, ane a nga ke lereban ébe Pedro—tam ézing  éyong Pedro a mbe étam (Marc 16:7 ; Luc 24:34 ; 1 Becor. 15:5). Tamane simane nté mbé dzam té é nga ve Pedro ngu’u, éñi a mbe édedèè éwiñ akal é dzam a nga bo !

11. Aval avé Yésu a nga ban Pedro naa Jehôva a nga ye ñe sukh asi ?

¹¹ Yésu a nga ban Pierre naa Jehôva a sukh ñe asi. Niène Yésu a nga wôme, a nga bera belan akengha naa Pedro ya mintôl mivo be biñ abuiñ bekoas (Jean 21:4-6). Kaa bisô, akengha té é nga ban Pedro naa Jehôva a mbe ñe ve é dzôm a nga yi nfa y’a nsôn. Éyong ézing ntôl té a nga simane bifiè Yésu naa Jehôva a ye ve é bôt ba tsini naa « ba tele Édjié dèn ôsu » é mam mesese ba yi (Mat. 6:33). Dzam té é nga vole Pedro a tele ésèñ minkanghle dèñ ôsu, ndaane ésèñ dèñ y’a yop koas. Ya ngengaa a nga kanghle é môs Pentecostés nge ki Pentecôte ye mbu 33 ye melu mèè, éé vole betoyini be-bôt a yebe mbemba fuèñ (Bisè mintôl 2:14, 37-41). Atéé ye tam té, a nga vole be Samaritanos nge ki Besamaritain y’é bôt béé mbe ki be Judíos a yebe Christ (Bisè mintôl 8:14-17 ; 10:44-48). Bebela a ne naa, Jehôva a nga belane Pedro ya ngu’u nfa ye a duru bôt meval mese ékôan été.

12. Aval avé éfônane Pedro é ne bia vole, nge bia lumane mbia fulu ézing aa kômô ki man ?

¹² Jehôva a ne bia vole a tsini naa bia sèhane ñe ya sôsôe. Éyong ézing daa ye ki bo ébubu, dang-dang éyong bi lumaneyang mbia fulu té aayap. Biyong bizing, mbia mefulu mèè, me ne yene ane me ne ndzukh a vèè, a lôt éma Pedro a nga tubane me. Ve, Jehôva a ne bia ve ngu’u naa bi taa sili mo ôsi (Bya 94:17-19). Éfônan, moadzang wèè ézing a mbe homosexual tang ayôm mimbu kaa naa a yem bebela. A nga mane tsen éning dèñ ye sum naa a bo mam ane Bible a nga lere ñe de. Amben éde, biyong bizing a ngen a luman ya mbia minkômane mité. Dzé é nga vole ñe naa a tsini ôsu ? A dzô naa : « Jehôva a ve bia ngu’u. » A koghle naa : « Ya nsisim Jehôva [. . .], me nga yeghe naa me ne [tsini] naa ma wulu zen ya sôsôe [. . .] Jehôva a nga yem belane ma, éde amben bikop biam, a tsini naa a ve me ngu’u. »

13. Aval ane Bisè mintôl 4:13, 29, 31 wa lere de, aval avé bi ne vu éfônane Pedro ? (A daghe fe évaghle).

¹³ Ane bi va yen de, Pedro a nga bo bikop bizing amu a mbe éé ko moan môt wong. Ve, a yaghlane naa a bo ngengaa, é nga ve Pedro ngu’u naa a bo mam y’ayokh  (A lang Bisè mintôl 4:13, 29, 31). Bia fe bi ne dang é mam bia ko wong. Fasghe é dzam é nga lôrane ya Horst, étong moadzang é nga ning Alemania Nazi. Ébe abuiñ biyong, be nga bo béé yemle ñe a sikôlô, éde a nga sughlane dzô naa « Heil Hitler ! » Ndaane naa be yèè ñe, bebyèñ Horst be nga yaghlane ya ñe, béé dzaa Jehôva naa a ve ñe ayokh. Y’avole bebyèñ bèñ ya mebun a nga ve ébe Jehôva, Horst a nga sughlane bele ngu’u ya tebe naa bip. Ôsu vèè a nga dzô naa : « Jehôva éé dzi ki me vaghle lame c. »

14. Aval avé bemvene be ne vole é bôt ba wôrane naa be manang sili mo ôsi ?

¹⁴ Jehôva ba Yésu baa ye ki bia lame. Niène Pedro a nga dzô naa aa yem ki Yésu, a nga yiène ñong môra nkighan. Y’a nga ye sili mo ôsi, nge ki naa a tsini naa a sèñ ane n’yeghe Christ ? Yésu a nga dzaa Jehôva naa mebun Pedro me taa dzang. Yésu a nga dzô Pedro nfa meyaghlane mèñ meté ye dzô ñe naa a mbe a bele mebun naa ôsu, Pedro a ye ve bobeñang ngu’u (Luc 22:31, 32). A fas bifiè Yésu bité, é nga yiène faa sili Pedro n’nem ôsi nga ! Éyong bia yiène ñong nkighan ô ne éban éning dèè, Jehôva a ne belane bemvene be ne édzing nfa y’a vole biè a tobe sôsôe (Beéph. 4:8, 11). Pablo nge ki Paul, éñi a tobeyang mvene aayap, a dzeng naa a ve aval afôlô té. A sili é bôt ba wôrane naa be mana sulu, aval Jehôva a nga tare be dure a bebela été. Éyong té, a ban be naa édzing é ne mbèmbèè Jehôva da ye ve naa A taa be lame. A man éé dzô naa : « Me nga yen abuiñ bôt be mana sulu béé tsini naa ba sèhane Jehôva y’avole dèñ. »

15. Aval avé éfônane Pedro nge ki Pierre ya édi Horst bia lere naa bifiè, bia so nten Mathieu 6:33 bi ne bebela ?

 ¹⁵ Aval ane Jehôva a nga ve Pedro ya mintôl mivoo biôm bi ya nsôn, aval té fe A ye bia ve é biôm bia yi nfa ya nsôn nge bi tele ésèñ minkanghle dèñ ôsu éning dèè (Mat. 6:33). Niène Môra alumane II é nga lôt, Horst, éñi bi va tare tu, be nga ñong ñe ane mpwaghe-mefan. Ve, a mbe édedèè ajèñ, ye naa, a nga sôô naa a mbe bele abim mono a nga yi naa a bo mpwaghe-mefan. Za dzam a nga ye bo vèè ? A nga kikh naa a vak Jehôva, éé lôt sono ngura minkanghle, é tam ndeghe bikôan a nga zu fep ékôan deba. Amangha sono, a nga kam éyong ndeghe bikôan a nga kee ñe sobre nge ki enveloppe a too mono été, dèè so ébe é môt éé nga yem ki. Sobre nge ki envelope té é mbe é bele abim mono é mbe ñe sukh asi tang abuiñ mengoan ésèñ mpwaghe mefan dèñ. Horst a nga yen das té ane aval Jehôva a nga lere naa a ye ñe sukh asi. A nga lôt éning ése dèñ éé tele bisèñ bi ye Édjié Jehôva ôsu—Mal. 3:10.

16. Amu dzé é ne mbeng naa bi yeghe abuiñ mam ébe éfônane Pedro ya bekalare a nga tsili ?

¹⁶ Ke Pedro a nga yiène tobe édedèè mevakh naa Yésu éé dzi ki ñe k’ôyap, aval a nga sili ñe de atarga nga ! Christ a nga tsini naa a yeghe Pedro naa a bo ntôl a ne sôsôe ya mbemba éfônan akal bekristen. Ayeghle a nga ve ñe, é bele abuiñ mbemba meyeghle me ne bo biè besese éban. Pedro a nga kap meyeghle mevoo me y’été dang-dang bekalare bebèñ a nga tsili ya nsisim Nzame ye lôm bie bikôan bi ye ntet mimbu ôsua. Ayeghle da zu di da ye lere mesimane mevoo me ye bekalare beté, y’aval bi ne me dzale ému.