AYEGHLE 37
ZA 118 « Koghlane bia mebun »
É kalare a ne bia vole a zôme ya sôsôe ya ke kuiñ amanegha
« Bia baghle ye ngu’u ya ke kuiñ amanegha, mebun bi mbe bi bele atarga » (BEHÉB. 3:14).
É DZAM BIA YE YEN
É kalare be nga tsili Behébreu a bele melepgha ma ye bia vole a zôme ya sôsôe ya ke kuiñ amanegha ye mbia émo di.
1-2. (a) Éyong ntôl Paul a nga tsili é kalare wèñ akal bekristen Behébreu, éning é mbe be yè tam té ? (b) Amu dzé é kalare be nga lôm be a nga so faa é tam da yiène ?
NIÈNE Yésu a nga wu mbu 33, bekristen Behébreu be ya Jerusalén ye Judea be nga tubane abuiñ mindzukh. Ôyôm tam niène ékôan bekristen é nga tebe, é nga tuban abuiñ bitsible (Bisè mintôl 8:1). Bébéñ mimbu 20 ôsu vèè, be nga bira dzukh amu zèñ ye agèñ be mbe é si deba (Bisè mintôl 11:27-30). Ve, étun mimbu 61 ye melu mèè, bekristen be mbe be bele ôyôm mvoa éyong ba vaghane de ye mindzukh mi mbe mi yane be ôsu. Metam meté, be nga bele é kalare Paul a nga tsili ye nsisim Nzame, é kalare a nga so é tam da yiène.
2 É kalare Behébreu a nga so faa é tam da yiène, amu naa, é mvoa bekristen be mbe be bele alé, éé nga ye ki bem ayap. Paul a nga ve mbemba melepgha me nga ye vole bekristen a zôme bitsible be nga ye tubane bio ôsu vèè. Ntsamane Jerusalén, Yésu a nga kobe wô, ô nga yir bébéñ (Luc 21:20). Bebela a ne naa, a bo Paul nge ki bekristen be ya Judea, béé mbe ki bé yem é tam ntsaman ôté ô nga ye boban. Afang bo aval té, bekristen be mbe belan é tam é ligheya be, naa ba kôman nfa ya wône mebun ye azôme deba (Behéb. 10:25 ; 12:1, 2).
3. Amu dzé bekristen be ye ému ba yiène tugha bembe ébe é kalare be nga tsili Behébreu ?
3 Bi nkuna tubane bitsible bia dang ébi bekristen Behébreu be nga tubane bio (Mat. 24:21 ; Mel. 16:14, 16). Éde, n’yeneghan é mbemba melepgha Jehôva a nga ve bekristen Behébreu bia fe, bi ne buane mo.
« KENGHANE ÔSU NFA YA BO BIWÔLÔ »
4. Za mindzukh Bejudíos be nga bo bekristen be nga tubane mio ? (A daghe fe évaghle).
4 Bejudíos be nga bo bekristen be nga yiène bo bura mintsenan, ve déé mbe ki ébubu. Tang abuiñ mimbu, Bejudíos be mbe ayong Jehôva a nga top. Jerusalén a mbe étobgha ye Édjié Nzame a si va, ye naa, templo a mbe tsîn ye nfufup ékang. Besôsôe Bejudíos besese be mbe bé tông Atsing Moisés aval betebe ôsu be ya menda menzame be mbe bé lere be do. Meyeghle meté me mbe mé name aval ba dzi, aval ba yiène ñong nkelan, amben élar ba yiène bele ye Begentiles. Ve, niène Yésu a nga wu, Jehôva éé dzi ki fe yebe metunegha Bejudíos be nga ve. Dzam té déé mbe ki ébubu akal Bejudíos be nga bo bekristen, amu be mbe be bele fulu ya béé Atsing (Behéb. 10:1, 4, 10). Amben biwôlô bekristen, ane ntôl Pedro, be nga yen ndzukh a vebane minstenan mizing mi ye été (Bisè mintôl 10:9-14 ; Begal. 2:11-14). Betebe ôsu Bejuif be nga tsible bekristen bézing amu minféféñ mimbunan mieba.
Bekristen be nga yiène tsini naa ba ve mebun meba ébe bebebela y’Éfiè Nzame, ye tep minfasane mi mbe mi so ébe betebe ôsu ye menda menzame Bejudíos be mbe be é ngam ayat (A daghe mebong 4-5)
5. Za mbia dzam bekristen be nga yiène bo de nkee ?
5 Minsama mibôr mibèñ mi nga tebe bekristen Behébreu é ngam ayat. Ngura nfa, betebe ôsu Bejuif be mbe bé ñong be ane é bôr ba lumane Nzame. Nfa mboo ki, bôr bézing be ye ékôan be nga yemle naa bekristen ba yiène tsini naa ba béé Atsing Moisés. Éyong ézing, be nga dzô de amu be mbe bé ko wong naa be tsible be (Begal. 6:12). Dzé é nga ye vole bekristen naa be tebe naa bip a bebela été ?
6. Za dzam Pablo a nga saghe bekristen bevoo naa be bo ? (Behébreu 5:14–6:1)
6 É kalare a nga tsili Behébreu été, ntôl Pablo nge ki Paul a nga saghe bekristen bevoo naa be yeghe ye binane Nkobe Nzame (A lang Behébreu 5:14–6:1). Paul a nga tu nten Behebreo ye lere amu dzé aval bekristen be nga kang Jehôva é nga dang mbeng y’aval Bejudíos be nga bo de a. Paul a nga saghe bekristen naa be tugha yem, ye wokh é bebela a ne Mintsili été, nfa ye naa, be yem meyeghle me ne bivus ye tep me.
7. Za mindzukh bia tubane mio ému ?
7 Ane Bekristen Behébreu, bia fe, bia wokh mefuèñ ye minfasan mia tebe metsin metsing Jehôva me ne sôsôe, é ngam ayat. Bôr bézing ba dzô naa, Bengaa Jehôva ba ku amu ba kang atsing ya Bible da tsinane nkehane binong. Aval bôr ba siman da tugha ke da lumane ye aval Jehôva a siman (Mink. 17:15). Éde, é ne édedèè éban naa, bi yem, ye tep mesimane me ne évus, ye naa, biaa yiène ki likh naa minzizing miè mi ve naa, bi dzimle ayokh dèè, ye sim naa bia sèhane Jehôva (Behéb. 13:9).
8. Dzé da ye bia vole naa bi tsini ôsu ye tobe bekristen be ne biwôlô ?
8 Pablo nge ki Paul a nga dzô bekristen Behébreu naa be ke ôsu ye bo biwôlô a nsisim, dzam té éde bia fe bia yiène bo. Da yili naa, bia yeghe Bible aval da ve naa, bi tugha yem Jehôva ye aval a siman. Bia tsini naa bia bo do amben éyong bi mana ve Jehôva éning dèè ye duban. Kaa bis abim tam bi bohang a bebela été, bia yiène tsini naa bia lang ye yeghe Éfiè Nzame éyong ésese (Bya 1:2). A yeghe Bible éyong ésese, da ye bia vole a wône mebun mèè, fulu dèè ye mefulu ntôl Pablo a nga dzô bekristen Behébreu naa ba yiène bele, da yili naa, mebun (Behéb. 11:1, 6).
ÉBA « BE BELE MEBUN NAA BA KÔRE BINING BIEBA »
9. Amu dzé bekristen Behébreu be nga yiène bele mebun me ne ngu’u ?
9 Bekristen Behébreu be nga yiène bele mebun me ne ngu’u, amu é nga ye be vole naa be tsini naa ba ning é tam bitsible binen bi nga ye boban a Judea (Behéb. 10:37-39). Yésu a nga dzô beyeghe béñ naa, ba yiène tup minkôô éyong ba ye yen naa minsama bizima bi mana kuarane Jerusalén. Melepgha meté, me mbe mé daghe bekristen besese, a bo naa be mbe be too kisoan té nge ki faa, é mèè me mbe minfeng (Luc 21:20-24). Metam meté, éyong nsama bizima ô mbe wé kuarane kisoan ézing naa da zu lumane do, bôr be mbe bé dzeng naa ba ke sobe é kisoan é mbe é bele ôngôô ane Jerusalén. A tup minkôô été é mbe yene ane nkighane ô ne kaa éyii, ye naa, é nga ye fe sili mebun me ne ngu’u.
10. Za dzam mebun me ne ngu’u me nga ye tsini bekristen naa be bo ? (Behébreu 13:17)
10 É mbe déé sili naa, bekristen Behébreu be tobe mebun ye é bôr Yésu a mbe é belane be ékôan été. Bôr beté be nga ye tebe ôsu ye ve mbemba melepgha, nfa ye naa be vole é bôr besese be mbe ékôan a béé melepgha Yésu a nga ve, é tam da yiène ye aval da yiène (A lang Behébreu 13:17). Éfiè griego ba belane de nten Behébreu 13:17 akal « a bo mewokh » da yili naa, môr té a bele ndzi-n’nem naa a bo mewokh amu a tobe a mebun ye é môr a lere ñe zen. Daa sughu ki fave naa a bo ñe mewokh amu môr té éñe a lere ñe zen. Éde, bekristen Behébreu be nga yiène tobe mebun ye é bôr be tele be ôsu kaa naa bitsible bi sum. Nge éyong mvoa é mbe, bekristen beté be mbe bé yebe naa ba béé melepgha é bôr be tele be ôsu, é nga ye fe be bo ébubu naa be bo de éyong metam me ne ndzukh me nga ye bo.
11. Amu dzé é ne éban naa bekristen be bele mebun me ne ngu’u ému ?
11 Ému bia fe, bia yiène bele mebun aval ane é bôr be nga tare bele é kalare ntôl Pablo a nga tsili, be nga bo de. Abong di, bi nga ninghang é tam môra ngap bôr ba tep ye pogho mbamane wa so a Bible été wa daghe amanegha ye émo di (2 Pierre 3:3, 4). Ye fe naa, amben Bible a lere bia mam mézing, ma lere aval bitsible binen bia ye boban, ve, bi ngen kaa yem mam mézing. Éde, bia yiène bele mebun me ne ngu’u naa amanegha ye émo di, da ye faa so é tam da yiène, ye naa, Jehôva a ye bia baghle (Habac. 2:3).
12. Dzé da ye bia vole naa bi ning bitsible binen ?
12 Bia yiène fe wône mebun mèè ébe é zen Jehôva a belane de ému naa a wule bia, da yili naa, « ôloo ô ne sôsôe ye nkee » (Mat. 24:45). Éyong bitsible binen bia ye sum, ngeng ézing ba ye bia ve melepgha ma ye bia kôre bining aval ane bekristen Behébreu be nga yiène bele, éyong Beromanos be nga so. Éde, tam é kuiyang naa bi bele ndzi-n’nem ébe melepgha ma so bia ébe ôlôo ô ne sôsôe ye nkee, Jehôva a belane wô. Bii se ki yane naa bia ye béé melepgha ba ve bia éyong bitsible binen bia ye sum ye ndzi-n’nem, nge é ne bia ndzukh ému.
13. Amu dzé melepgha bia kuane mo nten Behébreu 13:5 me mbe éban ?
13 Nté be mbe bé yane ndem naa be tup, bekristen Behébreu be nga yiène fe ning moan éning bé tep « édzing mono » (A lang Behébreu 13:5). Abim ye été be nga ning metam me mbe zèñ ye agèñ (Behéb. 10:32-34). Amben be mbe nkoghane naa ba zôme mindzukh amu édzing deba akal mbemba fuèñ, bevoo be ye été be nga sum naa ba ñong akum ane é dzôm é ne édedèè éban é ne kame bo. Ve, miang mii nga ye ki be kôre bining éyong Jerusalén a nga ye tobe ntsaman (Jacq. 5:3). Bebela a ne naa, é nga ye bo ndzukh akal é bôr besese be mbe béé ñeghe akum, naa be tup bé likh akum té ye menda meba ô mvus.
14. Aval avé mebun me ne ngu’u me ne name minkighane bia ñong nfa akum ?
14 Da ye bia bo ébubu naa bi tep ôzang akum, nge bia bunu ye n’nem ôsese naa, amanegha ye ntukh émo wi ô ntoo bébéñ. É tam bitsible binen, miang miaa ye ki bo éban, bôr ba ye « wua é miang miaba bisala » amu ba ye wokh naa « é mono wôba nge ki kông béé se ki be kôre bining é môs ayèè Jehôva » (Ézéch. 7:19). Ndaane a bembe naa bia dzeng abuiñ mono, n’ñonghane minkighane mia ye bia vole naa, bi baghle bia bebién ye menda mebôr mèè, ye tsini naa bia sèhane Jehôva. Da ye bo kaa éyii naa bia ñong menvôla me ne kaa éban nge ki a lôr abuiñ tam naa bia baghlé akum dèè. Bia yiène fe bo nkee naa, é biôm bi bele bi taa bo é biôm bia tele ôsu bining bia (Mat. 6:19, 24). Mebun mèè me ne tebe meboblan été akal akum, ye mam mefe, nté bia yane amanegha ye émo di.
« MIA YIÈNE BELE AZÔMÔ »
15. Amu dzé bekristen Behébreu be nga yiène dang lere fulu azômô ?
15 Bekristen Behébreu be nga yiène bo mban ésèñ ba bo akal Jehôva, amu naa, abong té mindzukh mi nkuna sum (Behéb. 10:36). Amben abong té bekristen Behébreu bézing be tareya tuban abim bitsible, abuiñ be nga yebe bebela é tam mvoa é mbe. Éde Pablo nge ki Paul a nga dzô naa amben, be nga zôme bistible ngalane mebun meba, ve abong té baa be ki dzukh aval Yésu a nga dzukh, da yili naa ya ke kuiñ awu (Behéb. 12:4). Abuiñ Bejudíos be nga wokh ôlun ye bo nget, amu naa abuiñ bôr be mbe bé venghane bekristen. Ayôm mimbu ô mvus kaa naa a tsili kalare té, nsohane Paul a Jerusalén, ô nga ve naa ébiran é bo. A lôr Bejudíos 40 « be nga bông bebién bé dzô naa baa ye ki dzi nge ki a ñuu kaa naa be wiñ Paul » (Bisè mintôl 22:22 ; 23:12-14). Amben be nga vini be, ye tsible be, bekristen be nga yiène tsini ôsu naa ba kôane nfa ya kang Nzame, a kanghle mbemba fuèñ, ye baghle mebun meba ngu’u.
16. Aval avé é kalare be nga tsili Behebreos a ne bia vole a ñong bitsible aval da yiène ? (Behébreu 12:7)
16 Za dzam é nga ye vole bekristen Behébreu naa be zôme bitsible be nga ye tubane bio ? Pablo a nga kômô vole bekristen naa be yen abuan é ne éyong ba zôme bitsible. Ntôl Pablo a mbe é yem naa é nga ye bo mbeng naa bekristen be ñong bitsible aval da yiène. A nga lere be naa, éyong bekristen be tele mindzukh été, Nzame a ne belane mio naa a yeghle be (A lang Behébreu 12:7). Aval ayeghle té é ne vole kristen naa, a yeghe nge ki, a songhane mefulu ma ve Jehôva n’nem mbeng. A bembe ébe é mbemba mefulu ma so bitsible ayat, é mbe bo naa bekristen Behébreu beté be zôme ébubu (Behéb. 12:11).
17. Za dzam Paul a nga yeghe nfa ya zôme bitsible ?
17 Pablo a nga saghe bekristen Behébreu naa be zôme bitsible ye nkôman ô ne ngu’u. Ntôl Paul a mbe ve mbemba melepgha nfa ye aval ba zôme bitsible. Amu naa, melu mvus émièn a nga tsible bekristen, a mbe é yem é dzam be mbe bé tubane de. A mbe fe é yem aval ba zôme bitsible. É ne fe aval té amu naa, éyong a nga tobe moan kristen, a nga tubane bitsible meval mese (2 Becor. 11:23-25). Éde, Pablo a mbe yem kobe ye ndzi-n’nem, ébe aval ba yiène zôme bitsible. A nga simane bekristen beté naa, éyong ba zôme bitsible, baa yiène ki bembe ébe é ngu’u deba, ve ébe Jehôva. Pablo a mbe dzô ye ndzi-n’nem naa : « Jehôva a ne mvole wom, maa ye ki ko wong » (Behéb. 13:6).
18. Aval avé a yem é dzam da zu, é ne bia vole a zôme bitsible ?
18 Bobedzang ye bekal bèè bézing ba tubane bitsible metam ma. Aval évoo bi ne be lere édzing é ne, a yaghlane akal deba, ye naa, biyong bizing bi ne be vole éyong bia ve be é dzam ba yi (Behéb. 10:33). Atoo naa, Bible a dzô naa, « é bôr besese ba kômô ning be too élar ye Christ ba ye tubane bitsible » (2 Tim. 3:12). Akal dzam té, bia besese bia yiène kôman akal é mam ma yane bia. Ntsinghane naa bia tobe mebun ye Jehôva, ye ndzi-n’nem naa a ye bia vole a zôme bitsible bisese bia ye tubane bio. É tam da yiène, a ye fôlô besôsôe bebo bisèñ béñ besese (2 Beth. 1:7, 8).
19. Za dzam bi ne bo naa bi kôman akal bitsible binen ? (A daghe fe évaghle).
19 Kaa bisô naa, é kalare Pablo a nga tsili bekristen Behébreu be ye ntet mimbu ôsua, a nga kômane be nfa bitsible bi nga yane be. Pablo a nga saghe bobeñang naa, be tugha yeghe, ye wokh Éfiè Nzame. Dzam té é nga ye be vole naa, be yem, ye tep meyeghle me nga ye ndamane mebun meba. A nga saghe be naa be wône mebun meba nfa ye naa, be bo avôô a dzale meyeghle Yésu, ye éma é bôr a nga tele ôsu ékôan été, be nga ve bo. Ye fe naa, a nga vole bekristen naa be veme azôme deba, bé bele n’yenane mam wa yiène nfa mindzukh, ye ñong mio ane é dzôm Ésaa wôba a ne a dzôp été a ne édzing a belane de naa, a yeghle be. Bia fe bi dzaleghane meyeghle meté. Aval té bia ye tsini naa, bia tobe sôsôe ya ke kuiñ amanegha (Behéb. 3:14).
Besôsôe bekristen be nga bele biboran amu azômô deba. Éyong be nga tup Judea be nga tsini naa ba kôane nsama. Za ayeghle bi ne ñong ébe mam mesese meté ? (A daghe abong 19)
ZA 126 Momeghe mban, yemeghe, boghe ngul
a Fave abong ôsua été, Paul a tu bifus zangbwa bi ye Mintsili Behebreo, nfa ya ban naa, ékang bekristen be nga ve, é nga dang édi Bejudíos (Behéb. 1:5-13).
