A ke été

A ke minlô medzô

Minsili belang

Minsili belang

Ye be Israelitas nge ki Bisraélite be nga yen bidzi bife éyang été, kaa lang maná nge ki manne ya be codorniz nge ki becaille ?

Maná nge ki manne a mbe bidzi Bisraélite be nga dang bira dzi éyang été tang mimbu 40 (Akô. 16:35). Jehôva a nga ve fe bo be codorniz nge ki becaille ébe biyong bibèñ (Akô. 16:12, 13 ; Nla. 11:31). Ve, Bisraélite be mbe fe dzi bidzi bife.

Éfônan, biyong bizing Jehôva a mbe éé ke ya ayong dèñ « mevôm m‘awèghan » é vôm be mbe yen mendzim ya bidzi (Nla. 10:33). Vôm mboo ye mevôm meté, ô mbe oasis y’Élim, « é vôm ô mbe ô bele atông mendzim 12 ye bilé melen 70 », a ne bo naa, bilé melen bité a mbe be datileras nge ki dattiers (Akô. 15:27). Abakh Plants of the Bible da lere naa, élé alen da ve bibuma be dátiles nge ki bedatte, da « vem édedèè abuiñ mevôm me ya si, [. . .] a ne élé ba dang belane de éyang été ane bidzi, mboan, y’étobgha akal abuiñ bôt. »

Éyong ézing Bisraélite be nga tebe fe é oasis a tele ôsu ba yem ému y’éyôla Feiran, éñi a ne ngap ye Wadi Feiran a. Abakh Discovering the World of the Bible da dzô naa : Wadi nge ki Oued, nge ki ôshuiñ ye minkôô asi, « ô ne ayap tang 130km, ye naa a ne é wadi nge ki oued a dang ayap ye be wadis nge ki oueds besese, éñ’a dang mbeng éñe fe ba dang yem éyang ya Sinaï. » Abakh da dzô fe naa : « Nge môt ézing a bo ékena tang be kilometros nge ki bekilomètre 45 atéé y’é vôm ôshuiñ ye minkôô wa ke tubane mang, a ye kuiñ oasis ye Feiran. Oasis a ne ôyap yôp tang be kilometros nge ki kilomètre 4,8 ye mang, a too ki ayap tang be metros nge ki mètre 610. A bele abuiñ bilé melen ye édedèè mbeng aval é nga ve naa bôt be nga vaghane ñe ye afup Eden. Tang betoyini a mimbu, bôt be nga ke wéñ akal betoyini a bilé be dátiles nge ki bedatte. »

Datileras nge ki dattiers ya oasis ye Feiran

Éyong be nga kôre Egipto nge ki Égypte, be Israelitas be nga ke ya nfughane harina nge ki farine, bifele ba fukh masa nge ki pâte été, ngeng ézing ya mefes bidzi ya mboan. Bebela a ne naa, biôm bité bii dzi ki tobe aayap. Bôt be nga ke fe ya « mbama mintôma ye abuiñ biyem » (Akô. 12:34-39). Ve, éning éé mbe ndzukh éyang été, é mbe kuiñ naa abim betsit ba ke ba wu ô zen-zen. Ngeng ézing Bisraélite be nga dzi bevoo. Éyong ézing, éba bevoo be nga ve be ane metunegha, amben akal bivus benzame b (Bisè mintôl 7:39-43). Ve dzam daa, be Israelitas be nga yale betsit bézing, aval Nkobe Jehôva ô nga dzô de ayong, éyong be nga lere naa béé bele ki bura mebun : « É boan benan ba ye bo be baghle mintôma éyang été tang mimbu 40 » (Nla. 14:33). É ne kuiñ naa, mimbama mintôma mieba mi nga ve naa be bele meñang ya tsist ya dzi, ve déé mbe ki mane dzale mekômgha meba mesese akal bizukh bi-bôt tang mimbu 40 c.

Vôm mbé betsit be nga yen bidzi ya mendzim d ? Metam meté, ngeng ézing naa menveng me mbe abuiñ ye naa biloa nge ki é biôm be mbe dzi bii mbe vèè. Abakh Perspicacia para comprender las Escrituras Volumen 1 nge ki Étude perspicace des Écritures, Volume 1, da dzô naa, é ntoo mimbu 3 500, « mendzim me mbe abuiñ afan si Arabie mimbu ô mvus a lôt ému. Akal be wadis nge oueds beté be mbe bidokh ye nkôt, nge ki beyee, be mbe béé bo ashuiñ, da lere naa metam mézing me y’ô mvus, menveng me mbe méé bira nong, déé ve naa ashuiñ é bo. » Afang bo aval té, éyang déé nga tugha ki ve bidzi, é mbe fe ékowong (Deut. 8:14-16). Nge Jehôva éé dzi ki be ve mendzim y’akengha, Bisraélite ya betsit beba be nga ye mane wu—Akô. 15:22-25 ; 17:1-6 ; Nla. 20:2, 11.

Moisés a nga dzô Bisraélite naa, Jehôva a nga nii be ya maná nge ki manne « nfa ya lere be naa moan môt aa ning ki fave ye mfem étam, ve naa môt a ning fe ya medzô ma kuiñ Jehôva anu »—Deut. 8:3.

a A daghe La Atalaya, del 1 de mayo de 1992, págs. 24-25 nge ki La Tour de Garde, 1er mai 1992 p. 24-25.

b Ébe biyong bibèñ, Bible a kobe a dzô é vôm be nga ve Jehôva metunegha betsit éyang été. Éyong ôsua, a mbe éyong be nga tele befara ; éyong bèè a mbe é môs Pascua nge ki Pâque. Mam mebèñ meté, me nga bobane mbu 1512 kaa naa Yésu a byale, mbu bèè y’é tam Bisraélite be nga kôre Égypte—Lév. 8:14–9:24 ; Nla. 9:1-5.

c Bebéñ amanegha ye mimbu 40 be nga lôt éyang été, Bisraélite be nga ñong ane é biôm be nga wun, bizukh betsit meluman (Nla. 31:32-34). Afiang bo aval té, be nga tsini naa ba dzi maná nge ki manne yakekuiñ é Si Ngiagh—Jos. 5:10-12.

d Dzôm ézing daa lere ki naa betsit be nga dzi maná nge ki manne, akal be mbe béé toa fave abim môt a mbe dzi—Akô. 16:15, 16.