1. Aval ane nten 1 Pierre 5:2 da lere de, za ayem bemvene be bele ?

 JEHÔVA a nga ve bemvene be ne bekristen ayem ye naa be kale mintôma mièñ mi ne ñe édedèè éban. Befam ba bira kang Nzame beté, ba bira ve Jehôva akiba amu a nga ve be ayem ye naa, be sèhane bobeñang ya bekal beba. Akal té, éde ba sèñ ngu’u naa be bo « be baghle ba [. . .] tugha be kale » (Jér. 23:4 ; a lang 1 Pierre 5:2). Ke bi ne édedèè mesan naa bi bele aval bôt beté bikôan biè nga !

2. Za minzukh bemvene bézing be ne tubane mio ?

² Éyong bemvene ba wulu ayem deba, ba tuban abuiñ minzukh. Ngura nfa, a wulu ékôan da sili abuiñ ésèñ. Tony, mvene ye Estados unidos, a nga yiène yeghe a yem abim ésèñ a mbe yebe. A dzô naa : « Éyong môra ôkoan COVID-19 ô nga sum, me nga yebe abuiñ ésèñ nfa ya kômane bisulan ye minkanghle. Ve, kaa bis é dzam ésese me mbe bo, éyong ésese, ésèñ é nga lighi abuiñ. Asughlan, é tam me nga yiène lang Biblia, a bo ayeghe dam mamièn ye yaghlan é nga lighi ma avitsang. » Ilir, mvene ya Kosovo, a nga tubane aval ndzukh nfe. Éyong a mbe é vôm aluman é mbe, é nga bo ñe ndzukh naa a dzale é mam ékôan da dzô. A dzô naa : « Ayokh dam é nga tobe nvaghan, éyong ntem ékôan é nga ve ma ayem naa, me vole é bobedzang ya bekal bam be mbe é vôm aluman é mbe. Me nga ko wong ye naa, é mam ékôan é nga dzô ma, me nga yene ane maa ye ki wulu mbeng. » Tim, nlômane ye Asia, é mbe ñe ayèñ naa a mane dzale é mam mesese a nga yiène bo kada môs. A dzô naa : « Biyong bizing me nga wôrane naa, méé mbe ki fe me bele ngu’u ya kale bobedzang ya bekal bam. » Dzé é ne vole bemvene ba tuban aval minzukh mité ?

3. Aval avé bia besese bi ne ñong ayeghle éyong bia fas éfônane nkikh minsang Gedeón ?

 ³ Bemvene be ne ñong ayeghle ébe nkikh minsang Gedeón (Behéb. 6:12 ; 11:32). A mbe éé kale ye kame ayong Nzame (Bekô. 2:16 ; 1 Mila. 17:6). Ane Gedeón, Jehôva a va ve bemvene ayem ye naa ba kale ayong dèñ é tam é ne édedèè ndzukh ñi (Bisè mintôl 20:28 ; 2 Tim. 3:1). Bi ne ñong ayeghle nfa a yem meniè, asili ñuu ya mewokh Gedeón. Ôdzibi wèñ ô nga tubane mevaghle nté a nga dzale meyem Nzame a nga ve ñe. A bo naa bia sèñ ane bemvene nge ki kaa, bi ne ve naa édzing bi bele akal benvene é ke da vem. Bi ne sukh ndzukh ésèñ befam be ne biwôlô a nsisim beté ba bo—Behéb. 13:17.

4. Aval avé Gedeón a nga lere fulu a yem meniè ye asili ñuu ?

⁴ Gedeón a mbe é môt a nga yem meniè ye asili ñuu b. Éyong é angele Jehôva a nga dzô Gedeón naa be va top ñe nfa ye naa a ke kôre Israël é mo be Madianitas, y’asili ñuu, fam té é nga yalane naa : « Ayong dam éde da dang avitsang a lôt édi Manasés nge ki Manassé, ye naa méé se ki ngura dzôm ézing é nda ésaa wom » (Bekô. 6:15). A nga wôrane naa éé se ki dzale ayem té, ve Jehôva a nga yem naa a ne de bo. Y’avole Jehôva, Gedeón a nga tugha yem dzale ayem dèñ.

5. Éyong évé é ne bo ndzukh akal mvene ézing naa a lere asili ñuu ya yem meniè mèñ ?

⁵ Bemvene ba bo é dzam ésese be ne bo nfa ye naa be lere fulu a yem meniè meba y’asili ñuu ébe mam mesese (Michée 6:8 ; Bisè mintôl 20:18, 19). Baa bere ki bebién ôyô nfa é mam be ne bo nge ki é mam be bohang ; ye naa baa wôrane ki naa béé se ki f’éban amu be va bo bivus bizing. Ve, mvene ézing a ne tubane meboblan. Éfônan, a ne yebe abuiñ meyem, ve, é ne bo ndzukh naa a mane dzale mese. Nge ki naa, é ne ñe bo ayèñ a lere asili ñuu ya yem meniè mèñ éyong bôt bézing ba saghe ñe, nge ki éyong é bôt bevoo ba sua ñe amu aval a bo mam. Za dzam bemvene be ne yeghe ébe Gedeón nfa ye naa é vole be éyong be tele aval bitèñ bité ?

6. Za dzam bemvene be ne yeghe ébe é fulu a yem meniè Gedeón ? (A daghe fe évaghle).

⁶ Silighe avole. É môt ayem meniè mèñ a  ne é môt a yem abim mam a ne bo. Gedeón a nga lere naa a mbe éé yem meniè mèñ éyong a nga dzaa bôt befe avole (Bekô. 6:27, 35 ; 7:24). Bemvene be ne fakh, ba bo fe aval té. Tony, éñi bi va tare tu a dzô naa : « Amu aval be nga yeghe ma éyong me mbe mong, me mbe me bele fulu ya yebe abim ésèñ méé se ki mane dzale. Éde me nga ñong nkighane naa, bia ye fas fulu a yem meniè ayeghe ya nda-bôt dzèè ye sili ngal wom ane ma ke ma vem nfa té. Me nga daghe fe a nden waa jw.org, éngengeng é bele nlô adzô naa Tal como Jesús, capacitemos a otros y confiemos en ellos nge ki Comme Jésus, formons les autres, faisons-leur confiance et rendons-les capables. » Tony a nga sum naa a dzaa é bôt bevoo naa be vole ñe ya ésèñ dèñ. Asughlan é mbe yè ? Tony a dzô naa : « Ésèñ y’ékôan é nga wulu mbeng, ye naa me bele tam naa me wône élat dam ya Jehôva. »

7. Éyong ba sua be, aval avé bemvene be ne vu éfônane Gedeón ? (Jacques 3:13)

⁷ Ô taa yèè nge bôt ba sua wa. Évaghle éfe bemvene ba tubane do, é ne éyong ba sua be. Nfa té fe, éfônan Gedeón é ne be vole. Kaa bisô, amu a nga yem naa a ne môt a bikop, a nga yalan é be Efraimitas be nga sua ñe y’avuèñ (Bekô. 8:1-3). Gedeón éé dzi ki yalane ya meyèè. A nga lere naa, aa tem ki naa a dang é bôt bevoo, éé bèè ayepgha deba, ye belane mbemba bifiè naa ntiè ô taa vem. Bemvene be ne fakh, ba vu Gedeón éyong ba tugha bèè ye yalane ye mbemba bifiè éyong ba sua be (A lang Jacques 3:13). Akal té ba ve naa mvoa é bo ékôan été.

8. Aval avé bemvene ba yiène yalan éyong ba ve be ôlughu ? Vakh éfônan.

⁸ A ve Jehôva ôlughu ôsese. Éyong be nga ve Gedeón ôlughu, amu a nga wun éyong a nga ke lumane be Madianitas, a nga ve Jehôva ôlughu (Bekô. 8:22, 23). Aval avé bemvene be ne vu éfônane Gedeón ? Be ne ve Jehôva ôlughu akal é mam ba bo (1 Becor. 4:6, 7). Éfônan, nge ba ve mvene ézing ôlughu amu a ne mbemba n’yeghle, a ne ve Jehôva ôlughu té ye dzô naa, melepgha meté ma so Nkobe Nzame été ye naa, Ékôan Jehôva da yeghle bia besese. Bemvene be ne tem nge ba yeghle aval da ve Jehôva ôlughu, nge ki fave amu ba kômô tele bebién ôsu. Fasghe éfônane mvene ézing a too éyôla naa Timothée. Éyong a nga sum sèñ ane mvene, Timothée a nga dzing a ve mintun akal môt ase. A dzô naa : « Me nga bo méé sum mintun miam ya bifônan bi ne ayap ye ayèñ a wokh. Abuiñ biyong bôt be nga bira me sakh akal bifônane bité. Édi é ne éngôngoo é ne naa, dzam té é nga duru ôlughu ébe ma, se ki ébe Bible nge ki ébe Jehôva. » Ya tam, Timothée a nga yen naa a yiène tugha kôm aval a yeghle nfa ye naa bôt be taa ñe ve ôlughu waa yiène ki ñe (Mink. 27:21). Asughlan é mbe yè ? A dzô naa : « Éndagha, bobedzang ya bekal bam ba dzô me naa, mintun miam mi va vole be a dang meboblan, a zôme minzukh ye bera yit Jehôva bebéñ. Ma wôran édedèè mevakh éyong ma wokh aval mefuèñ meté a lôt éyong be nga bo béé sakh ma. »

9. Aval avé mewokh ye ayokh Gedeón me nga tobe nvaghan ? (A daghe fôrô ye atarga).

⁹ Niène be nga tele Gedeón ane nkikh minsang, mewokh mèñ ye ayokh dèñ me nga tobe nvaghan. Be nga kee ñe ayem é mbe ndzukh naa a ke tsam altar nge ki autel ésaa a nga belane ñe naa a kang Baal (Bekô. 6:25, 26). Ôsu vèè, ébe biyong bibèñ, Jehôva a nga dzô Gedeón naa a yiène saghe nsama bizima wèñ (Bekô. 7:2-7). Asughlan, be nga dzô ñe naa a ke lumane ya nsama bizima ô mbe nzizing wèñ mezang m’alu—Bekô. 7:9-11.

10. Aval avé mewokh mvene ézing me ne tobe nvaghan ?

 ¹⁰ Bemvene ba yiène tobe « nkoghane naa ba bo mewokh » (Jacq. 3:17). É ne ébubu akal é mvene a ne mewokh naa a bèè é dzam Mintsili mia dzô, ya béé ntaane mam Ékôan Nzame da ve. Éde, a ne mbemba éfônan akal é bôt bevoo. Amben de, mewokh mèñ me ne tobe nvaghan. Éfônan, éyong ézing nge a ñong abuiñ melepgha nge ki naa ba bira tsen mam, é ne ñe bo ayèñ naa a dzale de. Biyong bizing, a ne sili émièn nge melepgha mézing ma ye faa wulu mbeng nge ki naa me ne fakh. Nge ki naa, be ne sili naa a yebe ayem ézing é ne ve naa be fet ñe a mbokh. Aval avé bemvene be ne vu éfônan mewokh Gideon éyong be tele aval bitèñ bité ?

11. Dzé é ne vole bemvene naa be bo mewokh ?

¹¹ Tugha bèè melepgha ba ve wa, dzaleghe fe mo. Nzame a nga dzô Gedeón aval ba yiène tsam altar nge ki autel ésaa, é vôm be nga yiène long nféféñ altar akal Jehôva, ya é tsit be nga yiène ve ane atunegha. Gedeón éé dzi kaa tem aval émièn a mbe bo mam, a nga sia bo mewokh. Ému wi, bemvene ba ñong melepgha ma so Ékôan Jehôva ngalane bekalare, mefuèñ ya melepgha mefe ma vole bia a baghle mvoa ya nsisim ya mvoa ya nsôn. Bia dzing bemvene bèè amu ba tugha bèè ye dzale melepgha Tsîn ékôan da ve. Ékôan ngura da buane de—Bya 119:112.

12. Aval avé bemvene be ne dzale melepgha ma so nten Behébreu 13:17 nge ntsenan ézing wa so ébe Tsîn ékôan ?

¹² A tobe nkoghane naa wa tsen. Simaneye naa, Jehôva a nga sili Gedeón naa a saghe nsama bizima wèñ 99 ébe ntet (Bekô. 7:8). A mbe tem naa : ‘Ye ntsenane té ô ne faa éban ? Ye da ye wulu mbeng ?’ Ve, Gedeón a nga bo mewokh. Ému, bemvene ba vu éfônan Gedeón éyong ba dzale mintsenan Ékôan da ve be (A lang Behébreu 13:17). Nge bia ve éfônan, mbu 2014 Tsîn ékôan é nga tsen aval ba belane mono akal ésèñ melong Menda bikôan ya Menda bisesang (2 Becor. 8:12-14). Melu mvus, Tsîn ékôan ô nga bo éé kôô bikôan mono akal a long, ye naa bikôan bi nga yiène bulane mono té. Ve, éndagha Tsîn ékôan da belane bivevee bi ye bikôan bisese bi ye éning ngura akal a long menda bikôan ya menda bisesang é vôm ba yi de, amben ékôan ye vôm té déé se ki ve abuiñ bivevee. Éyong moadzang José a nga wokh ntsenane té, a nga tem naa daa ye ki wulu mbeng, éé dzô naa : ‘Baa ye ki long amben Nda ékôan évoo. Se éñe ki ba bo mam nèè nfa si wi.’ Dzé é nga vole moadzang José naa a sukh ntsenane té ? A dzô naa : « Bifiè bi ye nten Minkana 3:5, 6 bi nga simane me naa, me nga yiène ve mebun mam ébe Jehôva. Éde, mesughlane me y’été me ne édedèè mbeng ! Biaa dzi ki sughu fave naa bia long Menda bikôan, ve bi nga yeghe fe a ve bivevee abuiñ meval nfa ye naa, Menda bikôan bisese bi bele abim avole daa. »

13. (a) Gedeón a mbe a bele ndzi-n’nem ébe dzé ? (b) Aval avé bemvene be ne Gedeón vu ? (A daghe fe évaghle).

 ¹³ A bo nkômane Jehôva ya ayokh. Gedeón a nga bo Jehôva mewokh amben éyong a nga ko wong nge ki éyong a mbe a bele ayem é mbe ve naa a dzimle éning dèñ (Bekô. 9:17). Niène Jehôva a nga bane ñe de, Gedeón a mbe a bele ndzi-n’nem naa, Nzame a ye ñe vole naa a kame ayong dèñ. Bemvene ba ning mevôm ba kili ésèñ minkanghle ba vu Gedeón. Ya ayokh, ba tebe ôsu naa ba wulu bisulan ya minkanghle amben ba si be naa ba ye be fet mimbokh, ba ye be fas, be ne dzimle ésèñ deba nge ki éyong ba belane be ya nget c. Nté bitsible binen bia ye lôt, bemvene ba ye yi ayokh nfa ye naa be bo mewokh ébe melepgha ba ye ñong, amben melepgha meté me ne ve naa be dzimle bining bieba. Éfônan, bi ne ñong melepgha nfa aval bia yiène kanghle é fuèñ nkighane nsang é ne ngu’u, y’é dzam bia yiène bo nfa ye naa bi nii bia bebién éyong Gog ya Magog a ye lumane bia—Ézéch. 38:18 ; Mel. 16:21.

14. Aval avé é fulu a zôme Gedeón é nga tobe nvaghan ?

¹⁴ Ayem Gedeón ane nkikh minsang é nga sili naa a bele abuiñ ngu’u ñuu. Éyong be Madianitas be nga tup nté tam aluman é nga boban mezang m’alu, Gedeón a nga dzirane bo atéé y’é yee Jézreel ya ke kuiñ ôshiñ Jordán nge ki Jourdain, é vôm é ne boban naa bilé bii mbe abuiñ (Bekô. 7:22). Ye Gedeón a nga sim a Jordán ? Kaa ! Amben a ke kué a ntoo mvoaran, éñe, ya befam 300 be nga kighane ôshiñ Jordán ye tsini naa ba dzirane be. Asughlan, ane be nga kuane be Madianitas éde be nga mane be wiñ—Bekô. 8:4-12.

15. Biyong bizing amu dzé é ne bo ndzukh akal mvene ézing naa a zôme ?

¹⁵ Biyong bizing mvene ézing a ne wôran atakh nfa nsôn, nfa ôsiman ya nfa awôran,  amu a yiène kale ékôan ya é nda-bôt dzèñ. Ébe aval bitèñ bité, aval avé bemvene be ne vu Gedeón ?

16-17. Dzé é nga vole Gedeón a zôme, za mebun ki bemvene be ne bele ? (Esaïe 40:28-31) (A daghe fe évaghle).

¹⁶ Beleghe mebun ébe Jehôva naa a ye wô ve ngu’u. Gedeón a mbe a bele mebun ébe Jehôva naa a ye ñe ve ngu’u, éde, éñe é nga boban aval té (Bekô. 6:14, 34). Éyong ézing, Gedeón ya é bôt bèñ be nga dzirane bekéza be Madianitas bebèñ mebo, éyong ézing nté bekéza beté be mbe be too bikamlo ayô (Bekô. 8:12, 21). Ve, Nzame a nga ve naa be Israelitas be biñ be ye naa be wun aluman. Bemvene baa fe, be ne bele mebun ébe Jehôva, éñi « a vaghle ki voat nge ki a takh. » A ye be ve ngu’u éyong ba ye de yi—A lang Esaïe 40:28-31.

¹⁷ Fasghe éfônane Mateo nge ki Matthieu, môt mboo ye Comité de enlace con los hospitales nge ki Comité de liaison hospitalier. Dzé é nga vole ñe a zôme ? Matthieu a dzô naa : « Me wôraneyang é dzam nten Bephilippien 4:13 da dzô. Abuiñ biyong éyong me mbe mvoaran ye wôrane naa méé bele ki fe ngu’u ya sèñ, me nga bira yaghlan, méé dzaa Nzame é ngu’u ya nsôn ya éñi y’ôsiman ma yi naa me kale bobedzang bam. Metam meté, me nga wôrane naa nsisim Jehôva wa ve me ngu’u ye vole me naa me zôme. » Aval ane Gedeón, bemvene baa ba sèñ ngu’u naa be kale ayong Jehôva, amben déé se ki be ébubu tam ése. Bebela a ne naa, ba yiène yem meniè meba, ye yem naa, se éyong ésese éde be ne bo é dzam sese be ne dzing ba bo. Ve, be ne bele mebun ébe Jehôva naa a ye bèè meyaghlan meba akal a vole be ye ve be ngu’u nfa ye naa be zôme—Bya 116:1 ; Beph. 2:13.

18. Nge bia bo ôbaghle, aval avé bemvene be ne vu Gedeón ?

¹⁸ Bemvene be ne yeghe abuiñ mam ya éfônan Gedeón. Bemvene be ne lere asili ñuu ye yem meniè meba, éyong ba fas abim ésèñ évé ba ñong ya fe éyong bôt ba sua be, nge ki a sakh be. Ba yiène lere mewokh ya ayokh, dang-dang nté amanegha ye ntukh émo wi wa ke wa yit bebéñ. Éde, ba yiène bele mebun naa, amben minzukh misese be ne tubane mio, Nzame a ne be ve ngu’u. É ne été, bia dzing bemvene ba sèñ ngu’u, éde bia « tsini naa bia dzing aval bôt beté »—Beph. 2:29.