1-2. Aval ane Lot, za ndzukh bekristen be y’ému ba tubane wo ?

 ÉYONG bia yen mbimbia abo-dulu bôt be bele ému, bia wôran ane Lot a nga wôrane. A « mbe é wôran édedèè n’nem mintèñ akal mbia abo-dulu ye kaa ôsoan é bôt be mbe kaa atsing » éé yem naa, Ésaa wèè a ne a dzôp été, a vini mbia abo-dulu (2 Pierre 2:7, 8). Amu Lot a nga bira kang ye dzing Nzame, éde a nga vini mbia abo-dulu é bôt be mbe ñe minfeng. Bia fe, bi too ézizang é bôt béé bele ki abuiñ ngang nge ki naa, baa kang ki metsin metsing Jehôva. Amben éde, bia fe, bi ne baghle abo-dulu dèè nfuban nge bia baghle édzing bi bele akal Nzame ye bele é wong wa yiène akal dèñ—Mink. 14:2.

² Jehôva a vole bia nfa té, ngalane melepgha bia kôane me nten Minkana. Bekristen besese, befam ane binenga, bitong ane min’nôm be ne tugha buane melepgha me ne fakh bia yen été.

3. Aval ane nten Minkana 17:3 wa lere de, akalgha avoo évé bi bele naa bi kame n’nem wèè ? (A daghe fe évaghle).

³ Akalgha da dang éban bi bele naa, bi kame n’nem ya nsisim wèè, é ne naa, Jehôva a lang min’nem miè. A yen é dzam bôt befe béé se ki yen, ye naa, a yem aval bôt bi ne ashuèñ (A lang Minkana 17:3). A ye bia dzing nge bi dzale ôsimane wèè ya é fakh é ne bia vole a bele éning é ne mbèmbèè (Jean 4:14). Aval té, biaa ye ki vaghle dzukh ya mbimbia abo-dulu ya minèè Satan ye mbia be-bôt be y‘émo dèñ (1 Jean 5:18, 19). Éyong bia ke bia yir Jehôva bebéñ, édzing y’é ngang bi bele akal dèñ da ye vem. Amu  biaa kômô ki ve Ésaa wèè n’nem mintèñ, bia ye vini amben y‘ôsimane y’a bo nsem. Éyong bi bele nkômane y’a bo é dzam é ne abé, bi ne sili bia bebién naa : ‘Amu dzé me ne kômô bo é dzam da ye dzughu é môt a bira me dzing avalt té ?’—1 Jean 4:9, 10.

4. Aval avé wong akal Nzame é nga kame kal dzèè ébe nkômane y’a bo é dzam é ne abé ?

⁴ Marta, kal dèè ya Croasia a mbe a bele nkômane y’a bo nsem évakh a nga tsili naa : « É mbe ma ayèñ naa, me tugha fas ye lumane nkômane y’a bo é dzam é ne abé. Ve, wong akal Jehôva ô nga kame ma b. » Aval avé wong akal Nzame é ne de bo ? Marta a dzô naa, a nga binan ébe abé da so éyong bia ñong mbimbia minkighan. Bia fe, bi ne bo aval dèè. É dzam da dang abé é ne naa, bia ye ve Jehôva n’nem mintèñ ye kôre é zen bia sèhane ñe mbèmbèè—Atar. 6:5, 6.

5. Za ayeghle bi ne ñong ya é dzam é nga biane Leo ?

⁵ Éyong bia ko Jehôva wong biaa ye ki vaghle bo amvuiñ ya é bôt ba bo é mam me ne abé. Leo, éñi a ning a Kongo a nga ñong ayeghle té. Mimbu minii niène a nga duban, a nga sum bele mbimbia memvuiñ. A nga tem naa, nté sese émièn aa bo ki é mam me ne abé, aa bo ki nsem asu Jehôva. Ve, avôô-avôô, mbimbia memvuiñ mèñ me nga tsini ñe naa, a bira ñu meyokh ye bo nsem évakh. Ane a nga sum fas ébe é mam bebyèñ bèñ be mbe bekristen be nga yeghle ñe, ya é mvom a nga dzimle. Asughlan é mbe ya ? A nga sum bera bo é mam me ne mvèñ. Y’avole bemvene, a nga bulan ébe Jehôva. Ému a sèñ ane mvene, ya ngura aval mpwaghe-mefan.

6. Za éfônane binenga bebèñ bia ye yen éndagha ?

 ⁶ N’yenan é dzam nten Minkana abong 9, da dzô nfa é binenga bebèñ be ne éfônane fakh ya ôkukut (A vaghane Beromain 5:14 ; Begalate 4:24). Nté bia bo de, m’baghlan ôtemgha naa, émo Satan da bira dzing nsem évakh ya pornografía nge ki pornographie (Beéph. 4:19). Éde, é ne édedèè éban naa, bi ke ôsu y’a ko Nzame wong ye lum abé mvus (Mink. 16:6). Asughlane y’été, bia besese, a bo naa, bi ne befam nge binenga, bi ne buan é dzam abong té da dzô. É kada minenga ba lere éfus té été, a bane é bôt baa se ki nkee, éba « baa bele ki mbemba ken. » A ne ane kada mboo y’été a dzô naa : ‘Za é nda dzam ye dzi’ (Mink. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Ve, é dzam da boban y’é bôt ba yebe kada nluène ye été da selan.

7. Aval ane nten Minkana 9:13-18 wa lere de, dzé da lôt ya é bôt ba yebe nluène é minenga a ne ôkukut ? (A daghe fe évaghle).

⁷ Nlanghane nluène wa so ébe « é minenga a ne ôkukut » ( A lang Minkana 9:13-18 ). Kaa ôsoan, a luè é bôt baa se ki nkee naa, be zu é nda dzèñ ye bo fet ya ñe. Dzé da lôrane ya be ? « Éñe é bôt be ne kaa ngu’u awu été be ne vèè. » Mi ne siman éfônane nkobe mia yen nten Minkana été. Ba ve bia mbame nfa é « minenga éé se ki sôsôe » ya « é minenga a ne éndedèè. » Ba dzô bia naa : « É nda dzèñ da ke ôyap a si été » (Mink. 2:11-19). Minkana 5:3-10 a bele mbame nfe nfa « é minenga éé se ki sôsôe, » éñi « mebo mèñ ma sighi awu. »

8. Za nkighane bia yiène ñong ?

⁸ É bôt ba bèè nluène « ôkukut minenga » ba yiène ñong nkighane : Ye ba ye yebe nluène té nge ki naa, ba ye wô tep ? Bia fe, bia yiène ñong aval nkighane té. Za dzam bia ye bo nge môt a dzeng naa, bi bo é dzam é ne mvin nge ki naa, bi sia yen bivaghle bi pornografia nge ki pornographie aval da boban bingengeng ya internet bia belane be ?

9-10. Amu dzé bia yiène saalé nsem évakh ?

⁹ Bi bele mekalgha me ne éban ma lere amu dzé bia yiène saalé nsem évakh. « Ôkukut minenga » ba kobe wô a dzô naa : « Mendzim ba wup me ne avuèñ. » Dzé é ne « mendzim ba wup » ? Bible a vaghan éyong n’nôm ba ngal ba ke binong ane mendzim me ne avuèñ (Mink. 5:15-18). Nzame a yebe naa, é fam ba minenga be ne nlughan a ngoman be ne ke binong.  Ve, za nkanan ya « mendzim ba wup ! » Mendzim meté me ne yili nsem évakh. É bôt ba bo nsem évakh be wula dzeng naa, be suale de é bôt bevoo, ane nwuwup a dzeng naa, a wup biôm. « Mendzim ba wup » me ne yene ane me ne avuèñ nge é bôt ba bo de, ba tem naa, môt ézing aa ye yem é dzam be va bo. Ba dukh bebién ! Amu Jehôva a yen mam mesese. Nge bi dzimle ayebe Jehôva, a ne é dzam da dang ayôô nge abé, é ne bia bo, déé se ki vaghle bo « avuèñ » nge mbeng (1 Becor. 6:9, 10). Ve, abuiñ mam mefe me ne.

¹⁰ Nsem évakh ô ne ve naa, ô wokh ôsoan, ô wôrane naa waa se ki éban, ô ñong abum waa kômô ki nge ki a tsam menda me-bôt. Bebela a ne naa, a ne a bo fakh éyong bia saalé é « nda » ôkukut minenga ya bidzi a ve bia. Ya fe naa, baa ye ki bo fave a wu nfa ye nsisim, é bôt ba bo nsem évakh be wula biñ akoan é ne be wiñ avôô (Mink. 7:23, 26). Éfus 18 y’abong 9 da sughlane dzô naa : « É bôt a bane be ne édedèè ôyap ôsi, a song été. » Éde, amu dzé abuiñ bôt ba yebe nluène minenga medukh wa ke be mbia dzam ?—Mink. 9:13-18.

11. Amu dzé a daghe pornografía nge ki pornographie é ne édedèè abé ?

¹¹ Ôlam bia yiène bira saalé a ne pornografía. Abim bôt ba tem naa, a daghe pornografía éé se ki mbia dzam. Ve, pornografía a ne édedèè mbia dzam. A ve mvin ye ve naa, bi tobe ane minkôm. Bivaghle medzian me ne bia tobe nlô été aayap ; bi ne ayèñ a tsam ôsiman été. Édi é ne édedèè abé é ne naa, pornografía aa vole ki bôt a vèè mbimbia minkôman ; a vane ve naa, minkômane mité mi bo édedèè ngu’u (Becol. 3:5 ; Jacq. 1:14, 15). Ôwé, abuiñ y’é bôt ba daghe pornografía ba tsini naa, ba bo nsem évakh.

12. Aval avé bia lere naa, bia dzeng naa bi saalé bivaghle bia ve bia mesimane me ne mvin ?

¹² Za dzam bia bekristen bia yiène bo éyong bia sia tubane évaghle pornografía me aparatos mèè été ? Bia yiène vèè bivaghle bité étéñ té ébièn. É dzam é ne bia vole naa bi ñong aval nkighane té é ne nge bia simane nté mbé élat bia be Jehôva da dang éban. Amben bivaghle bizing biaa se ki bivaghle bi pornografía, ve bi ne ve môt nkômane nge ki mesimane y’a bo nsem évakh. Amu dzé bia yiène bi saalé ? Amu naa, biaa kômô ki tare tem-tem naa, bia bo é dzam é ne mvin (Mat. 5:28, 29). David mvene ézing ya Tailandia a dzô naa : « Ma sili mamièn naa : ‘Amben évaghle ézing daa se ki pornografía, ye Jehôva a ye tobe mesan nge me tsini naa ma daghe de ?’ Aval nfasane té wa vole m’a bo mam ya fakh. »

13. Dzé da ye bia vole a bo mam ya fakh ?

¹³ A bele wong y’a bo é dzam é ne ve Jehôva n’nem abé da ye bia vole naa, bi bo mam ya fakh. Wong akal Jehôva éde é ne « atarga » nge ki tsîn ye « ña fakh » (Mink. 9:10). Bia yen dzam té atarga ye nten Minkana abong 9, é vôm ba vaghane « ña fakh » ya minenga nfe.

14. Za nluène nfe bia yen nten Minkana 9:1-6 ?

¹⁴ A lang Minkana 9:1-6. Vèè, bia lang édi da daghe nluène Jehôva éñi a ne Mvele ya Tsîn ye ña fakh (Mink. 2:6 ; Bero. 16:27). Évaghle ba belane de va, da kobe adzô é nda é bele mekôn zangbwa. Dzam té da lere naa, Jehôva a ne añep ye yebe é bôt besese ba kômô dzale é fakh dzèñ éning deba.

15. Za dzam Nzame a bane bia naa bi bo ?

¹⁵ Jehôva a ne é môt a bira ve y’añep. Ébe é minenga a ne éfônane « ña  fakh » nten Minkana 9 été, bia yeghe naa, Jehôva a ne añep ye naa a ve bia mbemba be-mam. Nlang wa dzô naa, éfônane minenga té, a tugha mane yame tsit, a bunane vino, a kômaneyang fe tebele é nda dzèñ (Mink. 9:2, atoan). A too fe naa, aval ane bifus 4 ya 5 bia lere de : « Éñe, [da yili naa, fakh] a dzô é bôt béé bele ki mbemba ken naa : ‘Zaane, dzaane nfem wom.’» Amu dzé bia yiène yebe nluène minenga té ye dzi bidzi a ve bia ? Jehôva a kômô naa, é boan bèñ be bo fakh ye tobe nkaman. Aa kômô ki naa, bi bo é mam ma ye bia dzughu. Ya dzam té éde, « a tugha ñiè ña fakh akal é bôt be ne tetele » (Mink. 2:7). Éyong bi bele wong akal Jehôva bia kômô ñe ve n’nem mbeng. Bia bèè melepgha mèñ me ne fakh ye dzale me ya mevakh—Jacq. 1:25.

16. Aval avé wong akal Nzame é nga vole Alain a ñong mbemba minkighan, asughlan é mbe ki ya ?

¹⁶ N’yeneghan aval wong akal Nzame é nga vole Alain naa a ñong mbemba nkighan. Alain éñi a ne mvene y’ékôan ya n’yeghle a dzô naa : « Abuiñ y’é bôt ba sèñ ye ma, ba ñong pornografía nge ki pornographie ane é dzam da yeghle bo nfa aval ba ke binong. » Ve, Alain a mbe éé yem bebela. A dzô naa : « Amu é wong me bele akal Nzame, me nga tep naa ma daghe aval bingengeng bité. Me nga dzô fe é bôt bia be be, bia sèñ amu dzé maa bo ki de. » Alain a nga dzale melepgha ma so ébe « ña fakh » naa a « wulu é zen ya mbemba nwoghan » (Mink. 9:6). É nga bira name beyeghle bevoo be y’été, aval é nga ve naa, be sum yeghe Bible ye ke bisulan.

17-18. Za biboran é bôt ba yebe nluène « ña fakh » ba ñong, za dzam ki be ne yane ? (A daghe fe évaghle).

¹⁷ Jehôva a belane bifônane binenga beté bebèñ naa, a lere aval bi ne bele ña mvom melu ma zu. É bôt ba yebe nluène « é minenga a ne ôkukut » ba bembe ébe « avuèñ » da so nsem évakh, éwi wa boban ashuèñ. Ve, baa yem ki naa, é dzam ba bo éndagha da ye biane be melu ma zu. Asughlan é ne naa, mimboane mieba mia ye k’a be « ôyap ôsi, a song été »—Mink. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Dzam té da selane ya é bôt ba yebe nluène « ña fakh ! » É bôt a bane, be ne mvom amu be bele é dzam sese ba yi nfa ya tobe élat ya Jehôva (Esaïe 65:13). Ngalane nkulu medzô Esaïe Jehôva a dzô naa : « Tughane me bèè ye dzi é dzôm é ne mvèñ, éde mia ye tugha buane  ya bidzi bi ne ña zam » (Esaïe 55:1, 2). Bia yeghe a dzing é dzôm Jehôva a dzing ye vini é dzôm a vini (Bya 97:10). Bi bele n’nem mevakh ya luè bôt befe naa, be buane ya nluène « ña fakh. » É ne ane bia « yônan atéé ye mevôm me ne ôyap yôp ya kisoan : ‘É bôt béé se ki akeng, zaan ô ne.’» Biboran akal dèè y’akal é bôt ba yebe nluène té, bii se ki fave akal va, ya éndagha. Bia bem, bii lighi bia naa bi « ning » mbèmbèè, nté bia « wulu é zen da k’a bia ébe ña nwoghane mam »—Mink. 9:3, 4, 6.

19. Aval ane nten Ecclésiaste 12:13, 14 wa lere de, za dzam bia yiène ñong nkighane naa, bia bo ? (A daghe fe nkaalé «  É wong bi bele akal Nzame da kame bia »).

¹⁹ A lang Ecclésiaste 12:13, 14. Wong akal Nzame é tsinighe naa da kame min’nem mia ye vole bia a baghle abo-dulu dèè nfa ye nsôn ya nfa ye nsisim nfuban, mbimbia metam me y’asughlane ma. Bia ye tsini naa, bia bane édedèè abuiñ bôt a dzeng « ña fakh » ye ñong meyeghle, amu bia dzing ye kang Jehôva ya n’nem ôse.