1. Za dzam Jehôva a bane be-bo bisèñ bèñ naa be bo ? (A daghe fe évaghle).

 ÉBE za bi ne ke sili afongha ye melepgha ? Bia yem éyalan ye nsili té. Bi ne yaghlane Jehôva Nzame. Jehôva a bane bia naa, bi bo de. A kômô naa, bi yaghlan mban, da yil naa, « éyong ésese » (1 Beth. 5:17). Bi ne yaghlane ñe ya n’nem ôse ye dzaa ñe naa, a lep bia minfa misese mi y’éning dèè (Mink. 3:5, 6). Amu Jehôva a ne édedèè añep, a dzô bia naa, bi ne yaghlane ñe éyong sese bia kômô de bo.

2. Za dzam bia ye yen ayeghle di été ?

² Bia bira ve Jehôva akiba amu a likh naa, bi yaghlane ñe. Ve, é ne kuiñ naa, amu bi bele abuiñ mam ya bo, bi taa bele abuiñ tam naa, bia yaghlane ñe. Bi ne fe wôrane naa, bia yiène tugha kôm meyaghlane mèè. Édi é ne mbeng é ne naa, bi ne yen abuiñ avole ya melepgha a Bible été. Ayeghle di été, bia ye yen aval bi ne bele tam naa bi yaghlan, bii belan éfônane Yésu. Bia ye fe yen é mam metan bi ne koghlan meyaghlane mèè été, naa bi tugha me kôm.

3. Za dzam Yésu a nga yeghe nfa meyaghlan ?

³ Yésu a nga yeghe naa, meyaghlane maa, me ne édedèè éban asu Jehôva. Kaa naa, a so a si va, a nga yen Ésaa éé yalan meyaghlane besôsôe befam ye binenga. Éfônan,  Yésu a nga yen ane Ésaa a yalane meyaghlan Ana, David, Elias nge ki Éli, y’abuiñ besôsôe befe (1 Sam. 1:10, 11, 20 ; 1 Bed. 19:4-6 ; Bya 32:5). Akal dzam té, éde Yésu a nga yeghle beyeghe bèñ naa, be yaghlan éyong ése ya ndzi n’nem !—Mat. 7:7-11.

4. Za ayeghle bia ñong ya meyaghlane Yésu ?

⁴ Ngalane meyaghlane mèñ a nga bo Jehôva, Yésu a nga ve beyeghe bèñ éfônane be ne béé. Nté sese a nga bo ésèñ minkanghle dèñ, Yésu a nga yaghlan éyong ése. A nga yiène ñong tam naa, a yaghlan afang bo naa, a mbe a bele abuiñ ésèñ ye naa, abuiñ bôt be mbe ñe minfeng (Marc 6:31, 45, 46). A mbe éé véé ékuna kikiri nfa ye naa, a bele éyong ya tobe étam naa a yaghlan (Marc 1:35). Éyong ézing, a nga lôt ngura nté alu, éé yaghlan kaa naa a ñong môra nkighan (Luc 6:12, 13). Ye naa, alu kaa naa a wu, Yésu a nga yaghlan abuiñ biyong, kaa naa a dzale nfa wa dang ayèñ y’ésèñ dèñ a si va—Mat. 26:39, 42, 44.

5. Aval avé bi ne vu Yésu éyong bia yaghlan ?

⁵ Éfônane Yésu da yaghle bia naa, amben bi bele abuiñ mam ya bo, bia yiène ñong tam naa bia yaghlan. Ane Yésu, bia fe bia yiène ve tam naa, bi yaghlan da yili naa, a véé ékuna kikiri nge ki a dzeng naa, bi bele éyong ngoghe asese kaa naa bi ke ôyô. Éyong bia bo de, bia lere Jehôva naa, bia bira dzing ngura aval das a nga ve bia. Kal dzaa ézing é too éyôla naa Lina nge ki Lyne, a simane aval é nga name ñe éyong ôsua a nga wokh naa, a bele maa ya yaghlan. A dzô naa : « Éyong me nga yeghe naa, me ne kobe ya Jehôva éyong ésese, é nga vole ma naa me yen ñe ane é mvuiñ dzam a ne ma bebéñ, ye kômô tugha kôm meyaghlane mam. » Kaa bisô, abuiñ y’ébe bia da wôran aval dèè. Éde, n’fasghane mam metan bi ne koghle meyaghlane maa été.

6. Aval bia lang de nten Melere 4:10, 11, za dzam Jehôva a yiène de ?

⁶ A lughu Jehôva. É môra nleran été, ntôl Jean a nga yen bemvene 24 a dzôp été béé kang Jehôva. Be nga ve Nzame ôlughu, béé yebe naa, a yiène ñong  « duma, ngang ye ngu’u » (A lang Melere 4:10, 11). Besôsôe bangele baa fe be bele abuiñ mekalgha ya ve Jehôva ôlughu ye ngang. Be ne a dzôp été ya ñe ye naa, be nga yem-hang fe ñe abuiñ. Ba yen mefulu mèñ ébe é mam a nga bo. Éyong ba yen Jehôva a bo mam, da tsini be naa, be lughu ñe—Job 38:4-7.

7. Amu dzé bia yiène ve Jehôva ôlughu ?

⁷ Bia fe, bia kômô lughu Jehôva meyaghlane maa été, bii dzô ñe é mam bia dzing ye yen mbeng ébe ñe. Éyong wa lang ye yeghe Bible, dzenghe naa, ô yen mefulu Jehôva wa dang dzing (Job 37:23 ; Bero. 11:33). Éyong té wa dzô Jehôva aval mefulu meté ma name wa. Bi ne lughu Jehôva amu a vole bia ya bobedzang ya bekal bèè be ya nsisim. A bis ye kame bia mban—1 Sam. 1:27 ; 2:1, 2.

8. Za mekalgha mézing bi bele naa, bia ve Jehôva akiba ? (1 Bethessalonicien 5:18)

⁸ A ve Jehôva akiba. Bi bele abuiñ mekalgha ya ve Jehôva akiba meyaghlane maa été (A lang 1 Bethessalonicien 5:18). Bi ne ñe ve akiba akal mbemba be-mam besese bi bele amu naa, é das ése é ne mbeng da so ébe ñe (Jacq. 1:17). Éfônan, bi ne ñe ve akiba akal é mbemba si dèè ya é mbemba be-mam a nga vele. Bi ne fe ñe ve akiba akal éning dèè, é nda-bôt dzaa, memvuiñ maa, ya ôyane waa. Bia kômô fe ñe ve akiba amu a nga likh naa bi buane mbemba élat ya ñe.

9. Amu dzé bia yiène yeghe a ve Jehôva akiba ?

⁹ Éyong ézing bia yiène ve mengu’u naa, kada môt y’ébe bia a fas mekalgha a bele naa a ve Jehôva akiba. Abuiñ bôt ému, baa yem ki mbeng ba bo be. Abuiñ bôt ba bembe fave ébe é mam ba kômô, ndaane naa ba ve akiba akal é mam be mbele. Nge bi sum naa, bia vu fulu té, bi ne bo bii yaghlan fave akal a dzaa mam. Naa, dzam té é taa boban bia yiène tsini naa, bia yem mbeng ye ve Jehôva akiba akal é mam mesese a bo bia—Luc 6:45.

10. Aval avé fulu ya yem mbeng é nga vole kal dzaa a zôme minzukh ? (A daghe fe évaghle).

¹⁰ Fulu ya yem mbeng é ne bia vole a zôme minzukh. Fasghe éfônane Kyung-sook, bia yen a La Atalaya ye 15 de enero 2015, nge ki La Tour de Garde 15 janvier 2015. Be nga yen naa, Cáncer a man-hang ñe bira dzi nkuk. A dzô naa : « Ôkoan té ô mbe é dzam é nga ve naa, me bira mane sulu. Me nga wôrane naa, me mana dzimle mam mesese ye naa, me nga bira ko wong. » Dzé é nga vole ñe naa, a dang nzukh té ? A nga dzô naa, melu mesese kaa naa, a ke dzogbe ôsi, a mbe é bere a nda ôyôp ye yaghlan akal mam metan a mbe ve akiba môs té. Dzam té é nga sili ñe n’nem ôsi ye tsini ñe naa, a lere édzing dèñ akal Jehôva. A nga yen aval Jehôva  a vole besôsôe be-bo bisèñ bèñ éyong ba tubane minzukh, ye wokh naa, biboran ébie bia dang abuiñ éning deba a lôt bitsible. Ane Kyung-sook, bi bele abuiñ mekalgha ya ve Jehôva akiba amben bi tele minzukh été. A lere naa bia yem mbeng a bo bia bii yaghlane ñe, é ne bia vole a zôme minzukh ye baghle mevakh mèè.

11. Amu dzé beyeghe Yésu be nga yiène bo ayokh éyong Yésu a nga bet a dzôp ?

¹¹ Dzaaghe Jehôva ayokh éyong wa kanghle. Ôyôm tam kaa naa, a bet a dzôp, Yésu a nga simane beyeghe bèñ ésèñ a nga kee be naa, be kanghle adzô dèñ « a Jerusalén, a Judea ése, Samaria ya ke kuiñ minfa mia dang ôyap a si » (Bisè mintôl 1:8 ; Luc 24:46-48). Ôyôm tam ôsu vèè, betebe ôsu be Judios be nga biñ mintôl Pedro ba Juan nge ki Pierre ba Jean ye ke ya be a Sanedrín béé yemle be naa, be sim naa ba kanghle, béé si fe be (Bisè mintôl 4:18, 21). Aval avé Pedro ba Juan be nga ñong mam ?

12. Aval ane nten Bisè mintôl 4:29, 31 wa lere de, za dzam beyeghe Yésu be nga bo ?

¹² Éyong betebe ôsu be Judíos nge ki Bejuif be nga si be, Pedro nge ki Pierre ba Juan nge ki Jean be nga yalane naa : « Nge é ne sôsôe asu Nzame naa bi bèè mina ndaane Nzame, mina bebién kighane nsang. Ve, édi da daghe bia, bii se ki sim naa, bia kobe é mam bi nga yen ya wokh » (Bisè mintôl 4:19, 20). Éyong be nga kulu Pedro ba Juan mimbokh, be nga yaghlane Jehôva naa be dzale nkômane wèñ. Be nga yaghlan, béé dzô naa : « Vakh naa, alo’o duè é tsini naa da kobe y’ayokh. » Jehôva a nga yalane meyaghlane be nga bo ya n’nem ôsese—A lang Bisè mintôl 4:29, 31.

13. Za ayeghle bi ne ñong ya éfônane Jin-hyuk ?

¹³ Bi ne vu éfônane beyeghe Yésu éyong bia tsini naa bia kanghle, amben bidjié bia sili bia naa bi sim. Fasghe éfônane Jin-hyuk, é moadzang be nga fet mimbokh amu a nga tep naa a ñii bizima. A nda mimbokh be nga ve ñe ayem naa, a kale mimbokh mizing mia yiène tobe étam, ve be nga likh ñe naa, a ne kobe ya mimbokh mité fave é mam ma daghe é mam ba yi, se ki mam mefe, amben é mam ma daghe Bible. A nga yaghlan nfa ye naa, a bele ayokh ye kobe ya mbemba bifiè, é tam ésese a nga bele éyong ya kanghle (Bisè mintôl 5:29). A dzô naa : « Jehôva a nga yalane meyaghlane mam éé ve ma ayokh ya akeng naa me sum abuiñ meyeghle me ya Bible ma bem bibuk bitan añii mbèñ ye kada édzina ye nda mbokh. Éde ngoghe ase, me mbe méé tsili bekalare ma ye ke mimbokh mivoo niène kiri da lene. » Bi ne bele ndzi n’nem naa, Jehôva a ye bia vole a dzale ésèñ minkanghle daa. Ane Jin-hyuk, bia fe bi ne yaghlane naa, bi bele ayokh ye akeng.

14. Dzé ne bia vole éyong bia tubane minzukh ? (Bya 37:3, 5)

¹⁴ Dzaaghe Jehôva avole naa, ô zôme minzukh muè. Abuiñ y’ébe bia, bia dzukh akal akoan, é mam bia wôran, amu bi va dzimle é môt bia dzing, ndzukh wa name é nda bôt dzaa, bitsible nge ki minzukh mife. Éde, mam ane é bôra be akoan ba kôban y’aluman me nga ve naa, minzukh mité mi bo édedèè ayèñ a zôme. Dzôôghe Jehôva é mam mese me ne wa n’nem. Kareghe ñe étéñ duè, aval ô ne de bo ya é mvuiñ duè é ne wô édedèè élat. Beleghe ndzi n’nem ébe Jehôva naa, « a ye bo dzam  nfa ye naa, a vole wa »—A lang Bya 37:3, 5.

15. Aval avé meyaghlan me ne bia vole a « zôme minzukh éyong bi tele bitsible été ? Vakh éfônan.

¹⁵ A bo mban meyaghlan été da ye bia vole « a zôme minzukh éyong bi tele bitsible été » (Bero. 12:12). Jehôva a yem é dzam ésese da lôran ya be-bo bisèñ bèñ, « a bèè éyong ba dzaa ñe avole » (Bya 145:18, 19). Mpwaghe mefan a bele mimbu 29 a too éyôla naa Kristi, a nga yen naa, bifiè bité bi ne bebela. Kaa naa a nga yane de, a nga sum naa a bira koan. Asughlane y’été ane a nga bele môra depreción. Ôsu vèè, ane a nga wokh naa ñia a bele ôkoan wa ye ñe wiñ. Kristi a dzô naa : « Me nga bira yaghlane Jehôva naa a ve ma é ngu’u me nga yi kada môs. Me nga dzeng naa, me bele mbemba ntaane mam nfa ya nsisim, méé ke bisulan bi ye ékoan ye bo ayeghe dam mamièn. » A koghle naa : « Meyaghlan me nga vole ma a dang mbimbia metam meté. Me nga yem naa, Jehôva a mbe vèè éyong ésese, éde ôsimane té, ô nga bira me fong. Amben méé dzi let étéñ té ébién, Jehôva a nga yalane meyaghlane mam, éé ve ma mvoa ya nsisim ye sili ma n’nem ôsi. » Bi taa vaghle vuène naa « Jehôva a yem kôre besôsôe be-bôt ba kang ñe éyong be ne minzukh été » —2 Pierre 2:9.

16. Amu dzé bia yi avole Jehôva nfa ye naa, bi lumane meboblan ?

¹⁶ Dzaaghe Jehôva avole naa, ô lumane meboblan. Amu bi ne be-bo minsem, bia yiène lumane meboblan ya kômô bo é dzam é ne abé éyong ésese. Satan a bo é dzam ése a ne bo naa alumane té é bo édedèè ayèñ akal dèè. Aval évoo a bo de é ne a dzeng naa, a zamane ôsimane waa ngalane mbimbia bivuiñ. Aval bivuiñ bité bi ne dzale min’nem miè ya mesiman  me ne ve é dzidzi waa mvin ye ve naa, bi bo môra nsem—Marc 7:21-23 ; Jacq. 1:14, 15.

17. Niène bia yaghlan naa bia dzaa avole, za dzam bia yiène bo ? (A daghe fe évaghle).

¹⁷ Bia yi avole Jehôva nge bia kômô wun meboblan ya bo é dzam é ne abé. Meyaghlan a nga ve ane éfônan, Yésu a nga dzaa é dzam di : « Ô taa likh naa bi ku meboblan été, ve kôreghe bia ébe mbia môt » (Mat. 6:13). Jehôva a kômô bia vole, ve bia yiène ñe dzaa avole. Niène bi mana ñe dzaa avole meyaghlan été, bia yiène ve mengu’u mesese mèè naa bi saalé é mam me ne ve naa bi ku meboblan été. Bia yiène ve mengu’u naa, bi taa lang nge ki a bèè mbimbia mesiman mesese émo Satan di da ngône (Bya 97:10) Bia yiène dzale min’nem miè ya mesiman me ne mbeng bii lang ye yeghe Bible. A ke bisulan ye ke minkanghle da ye kame ya mesiman mèè. Nfa wèñ, Jehôva a kiagh bia naa, aa ye ki likh naa, bi tobe meboblan été a lôt abim bii se ki zôme—1 Becor. 10:12, 13.

18. Édi da daghe meyaghlan, za dzam bia besese bia yiène bo ?

¹⁸ Kada môt y’ébe bia a yiène bira yaghlan aval aa be ki de tare bo, naa, a tobe sôsôe ya Jehôva melu me ye asughlan me ne minzukh ma. Ñonghe tam kada môs naa, ô yaghlan ya n’nem ôse. Jehôva a kômô naa bi ‘wiè ñe min’nem miè’ meyaghlan été (Bya 62:8). Lughe Jehôva ye ve ñe akiba akal é mam mesese a bo. Silighe ñe avole naa, ô bo ayokh minkanghle. Dzaaghe ñe avole naa, ô zôme minzukh wa tubane mie ye lumane meval meboblan mesese ô ne tubane mie. Ô taa likh naa, môt ézing nge ki dzôm ézing é ve naa ô bo kaa yaghlane Jehôva mban. Ve, aval avé Jehôva a yalane meyaghlan mèè ? Bia ye fas môra nsili té ayeghle da zu.