Pepa a mbe nteb‘ôsu ye Iglesia Unida de Canadá nge ki Église Unie du Canada ye vôm té, éde, kada sono a nga bo éé lôm ma ye kal dzam a Sikôlô y’amane sono, ôsu vèè, awala 11:00 ye kikiri, bi nga bo bii ke kuane ñe ye ke ya ñe ésulane dèñ. Ve, ngoghe asese, bi nga bo bii ke lerane mema a Nda ékôan. É mbe bia ébubu a yen nkanan ô mbe ézizang min’yebe mité mibèñ.

Mema a nga dzô memvuiñ mèñ, Bob ba Marion Hutcheson é dzam a nga yeghe a Biblia été, éde baa fe be nga bo boan Bengaa Jehôva. Mbu 1958 be Hutchesons be nga k’a ma y’é boan belal beba, Ésesang da kuane abuiñ mesi é too nlô-adzô naa “Voluntad divina” nge ki “ Volonté divine ” é nga tobe melu muom a Nueva York nge ki New York. Éndagha éñe ma yen naa, déé mbe ki ébubu naa be k’a ma ya be, ve ésesang té, é nga ve ma mbemba mesiman éning dam.

Éyong me mbe étong, bi nga ning é vôm be nga yale betsit, me nga dzing fe ma kale betsit beté. Me nga kômô bira yeghe ésèñ é môt a sèñ betsit. Mema a nga dzô de mvene ézing y’ékôan. Éde mvene té, y’édzing a nga simane me naa bii ntoo « melu me y’asughlan » ye sili ma aval a ke bo bura besikôlô tang abuiñ mimbu é nga ye name élat dam ya Jehôva (2 Tim. 3:1). Éde,  asughglane y’été, me nga ñong nkighane naa, maa ye bo bura besikôlô.

A ke kué me ngene ma sili é dzam ma ye bo niène ma man sikôlô secondaire. Afang bo naa, a ke kué me nga kanghleyang besono besese, méé mbe ki méé dzing minkanghle, kaa ki simane mamyèn ane é môt a ne bo mpwaghe mefan. Nté té, pepa ba ñangdôm wom, be nga saghe me naa, me ke bo ésèñ ma bo ngura nté môs, akal mbanegha ô tele ôsu nfa a tsiè mam me seguro nge ki assurance a Toronto. Ñangdôm wom a mbe a bele môra éto wéñ, éde me nga yebe ésèñ té.

A Toronto, me nga lôt môra ngap y’é tam dzam méé sèñ ye tobe y’é bôt baa mbe ki Bengaa Jehôva, dzam té é nga ve naa, me taa ke bisulan ye kanghle mban. Ôsusua, me mbe me too ya mvam dzam éé mbe ki moan Bengaa, ve niène a nga wu, me nga yiène dzeng é vôm nfe ma ke tobe.

Be Hutcheson be mbe ane bebyèñ bam, be nga k’a ma é môra Ésesang mbu 1958. Be nga luè ma naa me ke tobe ya be, ye vole m’a vem nfa ya nsisim. Mbu 1960, ma, ya ndôma dzeba John bi nga duban. John a nga bo mpwaghe mefan, dzam té é nga tsini me naa, me veme ésèñ minkanghle dam. Niène bobedzang be y’ékôan be nga yen aval ma vem nfa ya nsisim, éde be nga tele ma ane é mvene a daghe Sikôlô ye minkanghle y’ékôan a.

Mbu 1966, me nga lukh Randi Berge, mpwaghe mefan a mbe ayông ye bele nkômane ya ke sèñ é vôm ba yi abuiñ bekare fuèñ. Ndeghe bikôan wèè, a nga lere naa a bira bia bis, ye saghe bia naa bi ke vole ékôan é mbe Orillia, Ontario. Éde bi nga mane kômane mimbaghe miè ye ke tobe wéñ.

Niène bi nga kuiñ a Orillia, ma fe me nga bo mpwaghe mefan ane Randi. Nsaza wèñ ô nga bira me name ! Niène me nga ve n’nem ôse wom ésèñ mpwaghe mefan, me nga sum wôrane mevakh ma so éyong bia belane Bible ye yen ane bôt ba wokh ñe. Za mevakh bi nga wôran, éyong  bi nga vole minlughane mizing mi ya Orillia a tsen bining bieba ye bo be-bo bisèñ Jehôva.

Éyong bi nga ke fep Toronto, me nga tubane Arnold MacNamara, éñi a mbe moadzang mboo y’éba be nga wule Béthel. A nga sili ma nge bia kômô bo ngura aval mpwaghe mefan. Ane me nga dzigha yalane naa : « Ôwé ! É vôm ase be ne me lôm, ve se ki Québec ! » Ma fe me mbe me bele mbia ôsiman é bôt nfa Canada ba kobe Nges be mbe be bele asu é bôt Québec ba kobe Fulasi. Tam té, bôt bézing be nga kômô naa édjié ya Québec é bo ngura nfa si wèñ a Canada.

Arnold a nga yalane naa : « Québec a ne vôm étam ntem ékôan wa lôm mingura aval bempwaghe mefan éyong di. » Ane me nga dzigha yebe nluène té. Me nga yem naa Randi a mbe éé kômô ke sèñ wéñ. Ôsu vèè, me nga yen naa, a mbe nkighan ô nga dang mbeng me nga ñong éning dam !

Niène bi nga tobe é sikôlô ba yeghe Fulasi tang besono betan, ma ya Randi ya minlughane mife bi nga ke a Rimouski, bebéñ be kilometros 540 a Nord-Est ya Montréal. A ke kué bi ngene bi bele abuiñ mam ya yeghe, dzam té é nga tugha lereban éyong be nga lang mefuèñ mézing ékôan. Ane me nga dzô naa, éyong bia ye bera bele ésesang, bia ye bele abuiñ « beyeng ba ye bia so Avestruz nge ki Autruche » se ki « be austriacos nge ki be autrichien. »

A Rimouski, bekal bèè benii be mbe ayông, be nga zu kuane bia benii, ya fe minlughane Huberdeaus ya bengoan beba bebèñ. Moadzang ya kal dzèè Huberdeaus be nga len môra nda, ye naa, bempwaghe mefan besese be mbe be too été, be nga vole yaane nda té. Bi nga luè nda té naa, é Nda é ne nfum, amu é mbe nfum é bele fe mekôn me ne minfum. Bii mbe kuiñ ane bôt 12 ye 14 ba ning vôm té. Ane mingura meval bempwaghe mefan, Randi ya ma, bi nga bo bii kanghle kikiri, mengogho ya melu mese, éde, é nga bira bia ve n’nem mbeng a bele é môt a ne bia lere minkanghle amben melu me ne avep.

Bii mbe édedèè élat ya besôsôe bempwaghe mefan beté, ane be nga bo ane é nda bôt dzèè. Biyong bizing bii mbe bii tobe nduane nfeng nsama nge ki bii mbe bi bele « é môs pierogi » wèè, a mbe é môs môt asese a mbe bo n’nam té, ye furu é dzôm sese a kômô n’nam té été. Moadzang ézing a mbe mbôm mezik, éde be Sabados nge ki Samedi alu, bi nga bo bii yiè bya ya dzem.

Bôt be ya Rimouski be mbe béé bira dzing ba yeghe mam me ya Bible ! Ébe mimbu mitan, bi nga bele mevakh ya yen abuiñ beyeghe Bible ba vem yakekuiñ nduban. Ékôan da vem yakekuiñ bekare fuèñ 35.

A Quebec, bi nga bele mbemba ayeghle nfa ésèñ bekare fuèñ. Bi nga yen ane Jehôva a nga vole bia ésèñ minkanghle ye dzale é mam bia yi nfa ya nsôn. Ya fe naa, bi nga yeghe a dzing é bôt ba kobe Fulasi, nkobe wôba ya metum meba, dzam té éd’é nga ve naa bi dzing fe metum mefe—2 Becor. 6:13.

Kaa naa bi nga yane de, ntem ékôan ô nga sili bia naa bi ke tobe a Tracadie, nfa Est ye Nueva Brunswick nge ki Nouveau-Brunswick. Dzam té é mbe bia ndzukh amu naa, a ke kué bi ndaghe mane san bekalare naa bia len nda ye naa, abong té me yebeyang naa ma bo ésèñ n’yeghle tang étun môs. Tam té, a ke kuè beyeghe Bible bézing  bèè, be ndaghe bo bekare fuèñ baa be ki duban, ye naa, bii mbe bii long nféféñ Nda ékôan dèè.

Bi nga yaghlan amane sono té ngura, nfa nféféñ ékena bia ke a Tracadie, amu dé mbe déé selane ye Rimouski. Ve, bi nga kikh naa, amu Jehôva a kômô naa bi ke wéñ, bia ye ke. Bi nga vakh Jehôva, ye yen aval a nga man bia vèè é mam mesese me mbe bia kole ôba (Mal. 3:10). Amu Randi a mbe bele élat é ne ngu’u ya Jehôva, éé mbe ki éé simane fave émièn, ye ñaghe a bo mam me luèñ, ékena dèè é nga bo ébubu.

Robert Ross éñe étam a mbe mvene nféféñ ékôan dèè. Metam ô mvus, baa ngal Linda be mbe bempwaghe mefan ô wéñ, éde, niène ntôô moan wôba a nga byale, be nga kikh naa ba lighi be too ô wéñ. Amben be nga kale moan, be nga bira saghe Randi ya ma, amu be mbe añep y’ayông minkanghle.

Niène bi nga bo ésèñ mpwaghe mefan a Tracadie tang mimbu mibèñ, bi nga bera bele é dzam bii nga yane ki, be nga bane bia ésèñ bedeghe bikôan. Bi nga sèñ abeng minkanghle da kobe Nges tang mimbu zangbwa, ane be nga lôm bia abeng minkanghle da kobe Fulasi a Quebec. É superintendente de distrito nge ki surveillant de district wèè ya Quebec, Léonce Crépeault, a nga kur me fuas akal mintun miam. Ve, ôsu vèè, a nga bo éé sili naa : « Aval avé be mbe yem tugha vole bôt b ? » Aval a nga bis ma, é nga vole m’a bembe ébe a ve naa mintun miam mi name bôt ye bo ébubu a wokh.

Ékena ézing ma ye simane éning se dam, é ne ésesang da kuan abuiñ mesi é nga boban a Montreal mbu 1978 é too nlô-adzô naa, “Fe victoriosa” nge ki “La foi victorieuse”. Ésesang té, me nga sèñ é vôm ba yam bidzi. Bi nga yane bôt 80 000, ye naa bi nga ve be bidzi abong té biaa be ki tare yam metam ô mvus. Mam mesese me mbe bia nféféñ : bivole, minam y’aval ba yam. Bii mbe bi bele é bura be metua ba baghle avep tang 20, ve béé mbe ki béé wulu mbeng éyong ésese. Kaa naa môs ôsua y’ésesang é sum, bii mbe ki ñii nseng ndama naa bi mane kôm biôm yakekuiñ ézizang alu, amu môra ésesang akal a lè ndama é nga bobane vôm té. Bi nga yiène sum minam kaa naa kiri é lene akal a kômane bidzi ba yiène dzi  kikiri ! Bii mbe mvoaran, ve me nga yeghe abuiñ nfa ésèñ é ne ngu’u, a bo é bôt be ne biwôlô, y’é mam me luèñ é bôt be nga sèñ ya bia. Dzam té é nga lat bia, ye ve naa bi bele memvuiñ me nga bem ya zu kuiñ ému. Za mevakh a tobe ésesang é nga boban a Quebec alé, é kisoan é nga bele mbia bitsible a téé ye mbu 1940 ya ke kuiñ 1950 !

Me nga yeghe abuiñ mam ébe bedeghe bikôan bevoo bia be be bi nga sèñ é môra ésesang é nga boban a Montreal. Mbu ézing, David Splane, éñi a sèñ éndagha a Tsîn ékôan, a nga wulu ya ésesang té. Ésesang évoo é nga zu ôsu vèè, éyong be nga sili me naa me wulu a de David a nga sukh m’asi ya n’nem ôse.

Mbu 2011, a kuane naa, bi sèhang ane ndeghe bikôan tang mimbu 36, be nga bane me naa, me ke bo n’yeghle a Sikôlô akal bemvene be y’ékôan. Randy ya ma, bi nga bôme binong meval 75 ébe mimbu mibèñ, ve, a mbe atunegha bi nga bo ya n’nem ôsese. Amane kada sono, bemvene be mbe ndzalane ya mevakh, amu be nga yen nté mbé Tsîn ékôan da bis be nfa ya nsisim.

Ôsu vèè, me nga bo n’yeghle a Sikôlô akal be bôm mbemba fuèñ y’Édjié Nzame. Beyeghe be mbe édedèè mvoaran, ye yep a n’nem akal ntaane sikôlô be mbe be bele : a tobe a sikôlô bebéñ mewala zangbwa kada môs, a dzale meyem tang mewala melal kada ngogho, ye bele mam me ya bo menii nge ki metan besono besese. Ma ya n’yeghle mboo bi nga dzô be naa, béé se ki de bo kaa avole Jehôva. Ma ye tsini naa ma simane éyong ésese aval beyeghe be nga kam nté mbé éyong be nga ve mebun meba ébe Jehôva, be nga bo abuiñ a lôt abim be nga simane naa be mbe bo.

Aval mema a nga bis é bôt bevoo, é nga vole beyeghe Bible bèñ a vem nfa ya nsisim, é nga vole fe pepa a tsen aval a mbe éé ñong bebela. Melu melal niène mema a nga wu, bi nga tem-tem a nga so ntun be nga bo a Nda ékôan, éd’a nga tsini naa a zu bisulan mimbu 26 mi nga zu ôsu vèè. Amben pepa éé dzi ki duban, bemvene be nga dzô me naa, éyong ésese, éñe a mbe é môt a nga tare siane bisulan kada sono.

Mema a mbe édedèè mbemba éfônan akal dam ya bekal bam. Bekal bam belal ya beyôm ba sèhane Jehôva ya sôsôe. Bebèñ ba sèñ ntem ékôan ya Portugal éñi mboo ñ’a sèñ éwi Haiti.

Éndagha, ma ya Randi bia sèñ ane be ngura aval bempwaghe mefan a Hamilton, Ontario. Éyong bi nga sèñ ane ndeghe bikôan, bii mbe bii dzing bia leran é bôt bevoo éyong ba ke bo meyene bèè ye bo meyeghle Bible. Ve, éndagha, bi bele mevakh ya yen ane beyeghe Bible bèè ba vem nfa ya nsisim.

Éde, nté bia bo bilat ya bobedzang ya bekal bèè be ye nféféñ ékôan dèè, da ve bia ngu’u a yen ane Jehôva a sukh be metam me ne mbeng ya metam me ne abé, naa bia fe bi dzeng naa bia « bis é bôt bevoo ya n’nem ôse, » bii saghe be nfa y’é mam ba kômô bo a nsisim (2 Becor. 7:6, 7). Éfônan, é nda bôt ézing été, minenga, ndôma dzèñ ya ngoan dzèñ besese be mbe bempwaghe mefan. Me nga sili n’nôm nge ñ’a fe a nga tem naa a ne bo mpwaghe mefan. A nga yalane naa a sukh bempwaghe mefan belal. Éde me nga sili ñe naa : « Y’ô ne be sukh a lôt Jehôva ? » Me nga sakh ñe naa a buane ya é dzam é bôt bevoo baa ba buane fe de. Mengoan mesaman me nga zu ôsu vèè, ane a nga bo mpwaghe mefan.

Randi ya ma, bia ye tsini naa bia kanghle « memvong ma zu ôsu » é « mbemba be-mam » Jehôva, éde bia yane naa baa fe, ba ye buane ya ésèñ deba akal Jehôva ane bi nga bo de—Bya 71:17, 18.