1. Amu dzé bia yi naa Jehôva a lere bia zen ? Vakh éfônan.

 TAME simane naa, ô va dzimi afan été. Dzam té é ne édedèè abé amu naa, ô ne tubane betsit be y’afan, biloa bi bele nsu, ye biwuluwulu bia ve akoan. Ô ne fe ku ébéñ été. Da ye wô bira sile n’nem ôsi, nge ô ne y’é môt a tugha yem afan té, éñi a ne ve naa mi kuiñ afan té été kaa naa mbia dzam a bo mia ! Émo di é ne ane afan té. Mbimbia bemam me ne ndaman élat dèè ye Jehôva, me ne ndzalan émo té été. Ve, bi bele N’lere zen a dang mbeng, Jehôva. A ve naa bi ke ôyap ya mbimbia bemam ye kee bia é vôm bia yiène ke kuiñ, éning é mbèmbèè a Paradis a si va.

2. Aval avé Jehôva a lere bia zen ?

² Aval avé Jehôva a lere bia zen ? Ôsusua, a bo de ngalane Nkobe wèñ ô ne ntsilan, Bible. Ve, a belane fe boan be-bôt naa be lere bia zen. Éfônan, a belane « ôloo ô ne sôsôe ye nkee » naa a ve bia bidzi bi ya nsisim bia vole bia a ñong minkighane mi ne fakh (Mat. 24:45). Jehôva a belane fe befam befe naa a lere bia zen. Éfônan, bedeghe bikôan ye bemvene be ye bikôan, ba saghe bia ye ve bia melepgha me ne bia vole a zôme metam me ne minzukh ma. Ke bia bira ve Jehôva akiba amu a tugha bia lere zen metam me ne ndzukh ma, kaa naa amanegha é kuiñ nga ! Dzam té da vole bia a baghle ayebe Jehôva, ye tsini naa bia wule é zen da kee bia éning.

3. Za dzam bia ye fas ayeghle di été ?

³ Amben aval té, biyong bizing bi ne yen ndzukh naa bi tông melepgha Jehôva a ve bia, dang-dang nge boan be-bôt a minsem ébe ba ve bia me. Amu dzé ? Amu naa melepgha meté me ne selane ye é mam bia dzing nge ki éma bia vini. Nge ki naa, bi ne simane naa melepgha be va ve bia alé, méé se ki fakh ye kikh naa, melepgha meté maa yiène ki so ébe Jehôva. Éyong mam me ne aval té, bia yi naa bi bele mebun  ébe Jehôva naa a ne é môt a lere ayong dèñ zen, ye naa, a béé melepgha a ve bia da so bia biboran. Naa bi veme mebun mèè ébe Jehôva, ayeghle di da ye fas (1) aval Jehôva a nga wule ayong dèñ metam me ya Bible, (2) aval a wule bia ému, ye (3) biboran bia ye ñong nge bi tsini naa bia béé é zen a lere bia.

AVAL JEHÔVA A NGA WULE AYONG ISRAEL

4-5. Aval avé Jehôva a nga lere naa a belane Moisés nfa ya lere Israël zen ? (A daghe fôrô).

⁴ Jehôva a nga tele Moisés naa a kule ayong Israel Égypte. A nga ve fe be Israelitas mendem me nga lere naa, a mbe éé wule be ngalane Moisés. Éfônan, a nga ve nkum ô mbe nkut ô môs ye nduan alu (Akô. 13:21). Moisés a nga béé nkum ô nga kee ñe ye Bisraélites Évele Mang. Bôt be nga fuban, éyong be nga simane naa be kuhang ôlam été éyong be mbe ézizang mang ye nsama bizima be egipcios nge ki Bégyptien ô nga dzirane be. Ane be nga kikh naa Moisés a nga vus éyong a nga k’a be Évele Mang. Ve, éé dzi ki vus. Jehôva émièn éñ’a nga kee ayong dèñ wéñ ngalane Moisés (Akô. 14:2). Ôsu vèè, Nzame a nga kôre be aval da dang mbeng, y’éyaghan (Akô. 14:26-28).

⁵ Ébe mimbu 40, Moisés a nga tsini naa a béé nkum ô mbe wéé wule ayong Nzame éyang été a. Ébe ôyôm tam, Jehôva a nga tele nkum ébem Moisés ayô, é vôm Bisraélite besese be mbe de yen (Akô. 33:7, 9, 10). Jehôva a mbe éé kobe Moisés atéé ye nkum té, Moisés ñ’a mbe éé baalé ayong é mam Nzame a mbe éé dzô ñe (Bya 99:7). Bisraélite be mbe be bele mendem mesese me nga lere naa, Jehôva a mbe éé belane Moisés naa a lere be zen.

6. Aval avé Bisraélite be mbe béé ñong melepgha Jehôva a mbe éé ve be ? (Nlang 14:2, 10, 11).

⁶ Édi é ne éngôngoo é ne naa, abuiñ Bisraélite be nga tep mendem me nga tugha lere naa, Jehôva a mbe éé belane Moisés naa a kobe be (A lang Nlang 14:2, 10, 11). Ébe abuiñ biyong béé dzi ki yebe naa, Moisés a mbe éé kobe akal Nzame. Asughlan y’été, mvong Bisraélité té déé dzi ki mane ñii Si Ngiagh (Nla. 14:30).

7. Vakh bifônane bi y’é bôt be nga tông melepgha Jehôva a nga ve be (Nlang 14:24) (A daghe fe évaghle).

⁷ Ve, Bisraélite bézing be nga béé é zen Jehôva a nga lere be. Éfônan, Jehôva a nga dzô naa : « Caleb [. . .] a nga tsini naa a béé ma, ye n’nem ôsese » (A lang Nlang 14:24). Nzame a nga borane Caleb, éé ve naa émièn a top é vôm a nga kômô tobe a Canaan (Jos. 14:12-14). É Bisraélite Jehôva a nga likh naa be ñii Si ngiagh, be nga lere mbemba éfônan nfa ya béé é zen Jehôva. Éyong Josué a nga tsen Moisés éto dèñ, ane é môt a wule Bisraélite, be nga « bira ñe kang nté sese éning dèñ » (Jos. 4:14). A kôre ye vèè, ane Jehôva a nga borane be, éé ke be é si a nga kiagh be (Jos. 21:43, 44).

8. Lereghe aval Jehôva a nga wule ayong dèñ metam bekéza. (A daghe fe évaghle).

⁸ Mimbu ôsu, Jehôva a nga tele bedjié naa be wule ayong dèñ. A kôre ye vèè, metam bekéza, ane Jehôva a nga tele bekule medzô naa be wule ayong dèñ. Besôsôe bekéza beté, be nga bèè melepgha bekule medzô be nga ve be. Éfônan, y’asili ñuu, kéza David a nga yebe akira Jehôva a nga ve ñe ngalane nkule medzô Nathan  (2 Sam. 12:7, 13 ; 1 Mila. 17:3, 4). Kéza Jehosafat nge ki Josaphat a nga yagbe ébe nkule medzô Jahaziel naa a lere ñe zen ye saghe ayong Juda nfa ya « ve mebun meba ébe bekule medzô [Nzame] » (2 Mila. 20:14, 15, 20). Éyong a mbe a tele minzukh été, kéza Ezequías a nga sili nkule medzô Esaïe avole (Esaïe 37:1-6). Éyong ésese bekéza be nga béé melepgha Jehôva a nga ve be, be mbe béé ñong biboran, ye naa, ayong éé mbe nkaman (2 Mila. 20:29, 30 ; 32:22). Môt asese a nga yiène yen naa Jehôva a mbe éé belane bekule medzô bèñ naa be lere ayong dèñ zen. Ve, abuiñ bekéza ye fe ayong be nga tep bekule medzô Jehôva a nga lôm be (Jér. 35:12-15).

AVAL JEHÔVA A NGA WULE BEKRISTEN ÔSUA

9. Beza Jehôva a nga belane be naa a wule bekristen be ye nten mimbu ôsua ? (A daghe fe évaghle).

⁹ É môs Pentécote ye mbu 33, éde Jehôva a nga tele Ékôan bekristen. Aval avé a nga wule bekristen ôsua beté ? A nga tele Yésu ane nlô y’Ékôan (Beéph. 5:23). Ve, Yésu éé dzi ki kobe ya kada n’yeghe wèñ ésese, nfa é dzam a yiène dzô ng’a bo. A nga belane mintôl ye bemvene be ya Jerusalén naa be tebe ôsu (Bisè mintôl 15:1, 2). A nga tele fe bemvene naa be wule bikôan (1 Beth. 5:12 ; Tite 1:5).

10. (a) Aval avé môra ngap ye bekristen be ye ntet mimbu ôsua be nga ñong melepgha be nga ve be ? (Bisè mintôl 15:30, 31) (b) Amu dzé bevoo bézing be ye metam me ya Bible béé dzi ki yebe é bôt Jehôva a nga top naa be wule be ? (A daghe nkaale «  Amu dzé bevoo béé nga yebe ki naa Jehôva a belane boan be-bôt nfa ya wule ayong dèñ »).

¹⁰ Aval avé bekristen be ye ntet mimbu ôsua be nga ñong melepgha mintôl mi nga ve be ? Môra ngap y’ébe be, be nga yebe melepgha be nga ve be. Bebela a ne naa, « be nga vakh y’aval be nga saghe » be (A lang Bisè mintôl 15:30, 31). Ve, aval avé Jehôva a nga lere ayong dèñ zen metam me ndaghe lôt ma ?

AVAL JEHÔVA A WULE BIA ÉMU

11. Vakh éfônane da lere aval Jehôva a nga wule é bôt be nga tebe ôsu Ékôan dèñ metam me ndaghe lôt ma.

¹¹ Jehôva a tsini naa a wule ayong dèñ ému. A nga bo de ngalane Nkobe wèñ, ye Ndôma dzèñ, ndjié y’Ékôan. Ye bi ne  yen mendem ma lere naa a nga tsini naa a belane boan be-bôt naa a wule Ékôan dèñ ? Ôwé. N’tamane yen mintaane mimam mi nga boban, niène mbu 1870 ô nga lôt. Moadzang Charles Taze Russell ye memvuiñ mèñ be nga sum wokh naa mbu 1914 wa ye bo mbu ô ne édedèè éban akal Édjié Nzame (Dan. 4:25, 26). Naa be wokh dzam té, be nga sum bo mindzeng a Bible été ye bele mebun naa ba ye yen ane nkulan adzô wa dzalban. Ye Jehôva a nga wule be nfa mindzeng mité ? Kaa bisô, a nga wule be. É mam me nga boban mbu 1914 a si ése, é nga lere naa, Édjié Nzame é nga sum djié tam té. Môra Alumane I é nga sum, a kôre ye vèè, bura b’akoan, minfonghane misi ye bura bezèñ (Luc 21:10, 11). Jehôva a nga belane besôsôe befam beté naa be vole ayong dèñ.

12-13. Za mintaan é bobedzang be nga tebe ôsu Ékôan été metam Môra alumane II, be nga bo naa be veme ésèñ minkanghle ye ayeghle

¹² N’fasghane fe é dzam é nga boban é tam Mura Aluman II. É bobedzang be tele ôsu ya tsîn étobgha be nga mane yeghe nten Melere 17:8, ébe ayeghe té be nga wokh naa, alumane té daa ye ki ke kuiñ Armagedón, ve naa, tam mvoa da ye boban niène alumane té da ye man, éde tam té, Bengaa Jehôva ba ye kanghle abuiñ bôt. Amben bôt be mbe béé simane naa déé se ki bobane tam té, bobedzang be ya Tsîn Ékôan be nga wuè Sikôlô ya Galaad, nfa ya yeghle minlôman naa mi ke kanghle ye yeghle bôt mbemba fuèñ si ése ngura. Amben éyong môra aluman é mbe, be nga lôm minlôman. Ye fe naa, Ôloo ô ne sôsôe ye nkee, ô nga sum ngura aval sikôlô ba luè naa, Curso en el ministerio teocrático nge ki Cours pour le ministère théocratique b naa be vole bôt be ye bikôan bisese a bo mbemba bekanghle ye beyeghle. Aval té, éde ayong Nzame éé mbe nkôman akal abim ésèñ nfa minkanghle é ligheya be.

¹³ Éyong bia daghe a mvus, bi ne tugha yen naa Jehôva a nga wule ayong dèñ, mbimbia metam meté. Atéé ye Môra Alumane II, ébe abuiñ mesi, ayong Jehôva da buane mvoa ye fili nté da dzale ésèñ  minkanghle dèñ. Bebela a ne naa, ésèñ té é nga wule mbeng.

14. Amu dzé bi ne bele mebun ébe melepgha ma so ébe Ékôan Jehôva ye ébe bemvene a nga tele ? (Melere 2:1) (A daghe fe évaghle).

¹⁴ Ému, bobedzang be ya Tsîn Ékôan ba tsini naa ba daghe ébe Yésu naa a lere be zen. Ba kômô naa, melepgha ba ve bobeñang, me tobe é mam ma so a dzôp été. Nfa wôba, bedeghe bikôan ye bemvene ba ve melepgha meté bikôan c. Bemvene be ne minwane mboan be ne « éwo meyôm » Christ été (A lang Melere 2:1). Bebela, bemvene beté be ne bebo minsem ye naa ba bo bikop. Moisés ye Josué be nga kop biyong bizing, aval fe ane mintôl baa fe, be nga bo de (Nla. 20:12 ; Jos. 9:14, 15 ; Bero. 3:23). Amben éde, Christ a tugha yem lere Ôloo ô ne sôsôe ye nkee ye bemvene zen, ye naa, a ye tsini naa a bo de « melu mesese ye ke kuiñ amanegha ye mbia émo di » (Mat. 28:20). Éde, bi bele mekalgha mesese ma ve naa bi tobe mebun ye melepgha a ve bia ngalane bôt beté nfa ya wule bia.

BIA ÑONG BIBORAN ÉYONG BIA K’ÔSU YE BÉÉ É ZEN JEHÔVA

15-16. Za meyeghle bi va ñong ébe é bôt be nga béé melepgha Jehôva a nga ve be ?

¹⁵ Éyong bia tsini naa bia béé é zen Jehôva a lere bia, bia ñong abuiñ biboran amben éndagha. Éfônan, Andy ba Robyn be nga dzale melepgha ma so ébe Tsîn Ékôan naa be ning moan éning (A daghe atoan akal ayeghle ye nten Matthieu 6:22). Asughlan y’été, be nga yebe naa ba tobe bemem akal a sukh bisèñ melong bi y’Ékôan. Robyn a dzô naa : « Bi nga ning menda me ne édedèè avitsang, biyong bizing kaa ki bele é vôm bia yam. Éde, me nga yiène kuan éngini me nga dzing ma belane ñe naa ma ñong befôrô. Dzam té é nga ve me naa me yi. Ve, aval ane Sara, ngal Abraham, me mbe me bele nkôman ô ne ngu’u naa ma daghe ôsu se ki a mvus » (Behéb. 11:15). Za biboran minlughane mité mi nga bele ya minkighan be nga ñong alé ? Robyn a dzô naa : « Bi nga bele bura mevakh, a yem naa bi nga ve Jehôva é dzôm ésese bi mbe bi bele. Éyong bi nga bo bisèñ bi y’Ékôan, bi mbe bii yen aval éning dèè da ye bo nféféñ éning. » Andy a yebe de, éé dzô naa : « Bi  bele mevakh y’a ve é ngu’u sese dèè nfa ya sukh Édjié Nzame. »

¹⁶ Za biboran bife bia ye bele nge bi tsini naa bia béé é zen Jehôva a lere bia ? Niène Marcia a nga mane sikôlô secondaire, a mbe éé kômô tông melepgha be nga ve ñe naa a bo mpwaghe mefan (Mat. 6:33 ; Bero. 12:11). A dzô naa : « Me mbe yeghe a univesidad nge ki université tang mimbu minii kaa yaan. Ve, me mbe méé kômô bira sèñ akal Jehôva. Éde me nga yebe naa ma yeghe ésèñ é nga ye me vole a me bele abim miang é nga ye me vole a bo mpwaghe mefan. A mbe nkighan ô nga dang mbeng maa be ki tare ñong. Abong di, me ntoo mpwaghe mefan, ye naa, ésèñ dam, da likh me naa me bo bisèñ bife, a Béthel ye buane mam mefe ékôan été. »

17. Za biboran bife bia ñong éyong bia tsini naa bia béé é zen Jehôva a lere bia ? (Esaïe 48:17, 18)

¹⁷ Biyong bizing, ba ve bia melepgha me ne kame bia, ébe mam ane, ôzang akum, y’é mam me ne ve naa bi taa kang metsing Jehôva. Vèè fe, é n’éban naa bi béé melepgha Jehôva a ve bia. Aval té, bia ye baghle é dzidzii a ne nfuban ye tebe ôyap y’é mam mefe me ne bia ve meyep a n’nem (1 Tim. 6:9, 10). Asughlan, bi ne sèhane Jehôva ye n’nem ôsese wèè, ye naa dzam afe daa ye ki dang so bia mevakh ye mvoa a lôt ma meté (A lang Esaïe 48:17, 18).

18. Amu dzé ô bele nkôman ô ne ngu’u naa wa k’ôsu ya béé é zen Jehôva a lere wa ?

¹⁸ Kaa bisô naa, Jehôva a ye tsini naa a belane boan be-bôt naa a lere ayong dèñ zen, é tam bitsible binen ye ke kuiñ é Toyini mimbu y’Édjié Christ (Bya 45:16). Ye bia ye tsini naa bia béé é zen dèñ nge dzam té da sili naa bi tele minkôman miè afeng ? Dzam té, da ye bia bo ébubu, nge bi bele fulu y’a béé é zen Jehôva a lere bia ému. Édeeng, mboghane mban a béé melepgha Jehôva a ve bia, amben éma ma so ébe é bôt a va top naa be baghle bia (Esaïe 32:1, 2 ; Behéb. 13:17). Nté bia bo de, bia bele mekalgha mesese naa bia ve mebun mèè ébe Nlere zen wèè, Jehôva, éñi a ve naa mbia bemam nfa ya nsisim me ke bia ôyap, ye tsini naa a wule bia é vôm bia yiène ke kuiñ, da yili naa, éning é ne mbèmbèè nféféñ éning.