1-2. Za dzam da bira boban éyong bôt ba duban, za dzam ki bia ye yen ayeghle di été ?

 YE É kui-hang wô naa, wa yen nsama bôt ba ke duban ? Wa wokh ane ba yalane ôyap yôp ye mebun mese minsili mibèñ ba sili be, kaa naa, be duban. Wa yen mesu méé fèñ menda me bôt ye memvuiñ meba. Éyong é bôt ba duban ba kuiñ mendzim été, wa wokh ane bôt ba kuru foas ye yen ane mesu é bôt be va duban ma fèñ ya mevakh. Éde, bi ne dzô naa, betoyini a bôt ba dang étéñ té kada sono, be venghaneyang Bengaa Jehôva be ve-hang ñe éning deba, ye duban.

² Wa ki ? Ye ô dubaneyang nge ki naa ô nga simaneyang naa wa kômô duban ? Nge wa tem naa, wa kômô duban, ô ne é môt a ne ngura aval émo Satan di, amu wa « dzeng Jehova » (Bya 14:1, 2). Ayeghle di da daghe wa, a bo naa, ô ne étong nge ki naa, ô ne n’nôm. Ve, édi da daghe bia, é bôt bi dubaneyang, bia fe, bia kômô wônô nkômane waa ya sèhane Jehôva mbèmbèè. Éde nsama, nfasane mekalgha melal ye abuiñ mekalgha bi bele naa, bia sèhane Jehôva.

3. Amu dzé be-bo bisèñ Jehôva ba dzing bebela ya sôsôe ? (Bya 119:128, 163)

³ Jehôva a nga dzô be-bo bisèñ bèñ naa, be « dzing bebela » (Zach. 8:19). Yésu a nga sakh beyeghe bèñ naa, be béé sôsôe (Mat. 5:6). Dzam té da yili naa, môt té a yiène bele nkôman ô ne ngu’u naa, a bo é dzam é ne telele, mbeng ye nfuban é mis Nzame. Ye wa dzing bebela ye sôsôe ? Bia bunu naa, wa dzing de. Wa vini minèè ye é mam mese me ne abé (Alang Bya 119:128, 163). É môt a ne  minèè a vu Satan, ndjié ye émo di (Jean 8:44 ; 12:31). Nkômane Satan a bele é ne a ve nfufub éyôla Jehôva mvin. Satan a so a miamane minèè asu Jehôva atéé ye ébiran é nga boban afup Éden. Satan a nga kômô ve naa, bôt be yen Jehôva a ne é môt a simane fave émièn, mbimbia ndjié a tep mbemba be-mam akal boan be-bôt (Atar. 3:1, 4, 5). Minèè Satan mia ve naa, bôt be simane mbimbia be-mam asu Jehôva. Éyong boan be-bôt ba top naa, baa « dzing ki bebela, » Satan a ne ve naa, be bo aval mam mesese me ne ékoar-koat ye abé—Bero. 1:25-31.

4. Aval avé Jehôva a nga lere naa, « a ne Nzame ya bebela » ?

⁴ Jehôva a ne « Nzame ya bebela », ya akab a yeghle é bôt ba dzing ñe bebela (Bya 31:5). Éyong a bo de, a vole be naa, be taa bera ku minèè Satan été. Jehôva a yeghle fe be-bo bisèñ bèñ naa, be tobe tetele ya sôsôe. Aval té be ne wôrane naa, be ne édzidzin ye bele mvoa ya nsisim (Mink. 13:5, 6). Éyong ézing Jehôva a nga bo fe de, akal duè éyong ô nga yeghe Bible. Ô yegheya naa, mezen Jehôva éme ma dang mbeng akal boan be-bôt besese ye fe wamièn (Bya 77:13). Éde wa kômô bo é dzam Nzame a dzô naa, é ne sôsôe (Mat. 6:33). Wa kômô ve naa, bôt be yem bebela ye lere be naa, é dzam sese Satan a kanghle nfa Jehôva é ne minèè. Aval avé ô ne de bo ? (A daghe fe évaghle).

5. Aval avé ô ne kame bebela ye sôsôe ?

⁵ Ô ne top aval éning da dzô naa : « ‘Ma tep minèè Satan, ma kame bebela. Ma kômô Jehôva a ne é Sugha Ndjiè wom, ma kômô bo é dzam a dzô naa, é ne tetele’. » Aval avé ô ne de bo ? Yirghe Jehôva bebéñ meyaghlan été, ye ve ñe éning duè, éyong té wa lere a bôt été n’kighane ô va ñong ngalane nduban. Édzing akal é dzam é ne bebela ye tetele, é ne é dzam da dang ngu’u da tsini wa naa, ô duban.

6. Za mekalgha bia yen nten Bya 45:4 ma tsini bia naa, bi dzing Yésu Christ ?

⁶ Amu dzé wa dzing Yésu Christ ? Baghle mbemba mekalgha mézing bia yen nten Bya 45:4 (A lang). Yésu a tele akal bebela, asili ñuu, ye sôsôe. Nge wa dzing bebela ye sôsôe, da yili naa, wa dzing fe Yésu Christ. Tame simane aval  Yésu ye ayokh a nga kame ya é dzam é ne bebela ya tetele (Jean 18:37). Aval avé, Yésu a nga yeghle bia naa, bi bo asili ñuu ?

7. Za dzam mina dzing mina yen ébe asili ñuu Yésu ?

⁷ Yésu a nga yeghle asili ñuu ngalan éfônane dèñ. Yésu ve Ésaa wèñ duma ésese, ndaane émièn (Marc 10:17, 18 ; Jean 5:19). Za dzam wa wôran éyong wa yen aval asili ñuu té ? Ye da tsini wô naa, ô dzing é moan Nzame ye vu éfônane dèñ ? Bebela a ne naa, ôwé. Amu dzé Yésu a ne asili ñuu ? Amu naa, a dzing ye vu Ésaa, a ne asili ñuu (Bya 18:35 ; Behéb. 1:3). Ye wa kômô yir Yésu bebéñ amu a tugha lere mefulu Jehôva ?

8. Amu dzé bia dzing Yésu ane é kéza waa ?

⁸ Bia dzing Yésu ane é kéza waa, amu éñe a ne Ndjié a dang mbeng. Jehôva émièn a nga yeghe é moan wèñ ye tele ñe a ne Ndjié (Esaïe 50:4, 5).Tame fe simane édzing Yésu a nga lere éyong a nga ve éning dèñ ane atunegha (Jean 13:1). Amu Yésu a ne é kéza wiè, a yiène édzing duè. A nga lere é bôt a dzing, ye luè naa, menvuiñ mèñ, aval be ne lere édzing deba béé bèè é dzam a dzô (Jean 14:15 ; 15:14, 15). K’a ne môra maa, a bo é mvuiñ é moan Jehôva !

9. Aval avé ndubane bekristen da fônane ya ndubane Christ ?

⁹ Atsing avoo ye metsing Christ é ne naa, beyeghe bèñ be duban (Mat. 28:19, 20). Émièn a nga ve éfônan. Ébe minfa mizing, ndubane wèñ a selane ya éñi beyeghe bèñ. (A daghe nkaale «  Aval ndubane Yésu wa selane ya éwi beyeghe bèñ. ») Ve, minfa mivoo be ne aval daa. Éyong a nga duban, Yésu a nga lere naa, a zu bo nkôman Ésaa (Behéb. 10:7). Aval daa fe, beyeghe Yésu ba duban a bôt été, ane é ndem da lere naa, be ve-hang Jehôva Nzame éning deba. Atéé ye tam té, éning deba da bembe ébe a bo nkômane wèñ se ki éé wôba. Aval té, éde ba béé éfônane n’yeghle wôba.

10. Za mekalgha ô bele naa ô dzing Yésu, za dzam ki édzing té é ne wô tsini naa ô bo ?

¹⁰ Wa yebe Yésu ane akikh moan Jehôva ye ane é kéza Nzame a nga top naa, a djié bia. Wa yem naa, Yésu a ne asili ñuu ye naa, éñe fe a tugha yem vu Ésaa. Ô nga yeghe naa, a nga ve é bôt be nga wokh zèñ bidzi, a fong é bôt be nga sili mo ôsi ye ve naa, é bôt be nga koan be let (Mat. 14:14-21). Ô va yen ane a wulu ye ékôan ému (Mat. 23:10). Wa yem fe naa, a ye bo abuiñ mbemba be-mam melu ma zu ane kéza ye Édjié Nzame. Aval avé ô ne lere naa, wa dzing ñe ? Ô ne de lere wéé vu éfônane dèñ (Jean 14:21). É dzam ôsua ô ne bo naa ô vu éfônane dèñ é ne a ve Jehôva éning duè ye duban.

11. Ébe wa, za akalgha da dang éban da tsini wô naa, ô duban ?

¹¹ Akalgha évé da dang édedèè éban naa, bi duban ? Yésu a nga lere atsing da dang ôyap yôp nfa metsing Nzame, éyong a nga dzô naa : « Wa yiène dzing Jehôva é Nzame wiè ya n’nem ôse, ye éning duè ése, ye ôsimane wiè ôse ya é ngu’u duè ése » (Marc 12:30). Ye bifiè bité bia lere édzing ô bele akal Nzame ?

12. Amu dzé wa dzing Jehôva ? (A daghe fe évaghle).

¹² Mekalgha ma ve naa, bi dzing Jehôva me ne abuiñ. Éfônan, ô yem-hang wokh naa, éñe a ne « tsîn éning » ye naa, a ne é môt a ve « é das sese é ne  mbeng, nvaane ô ne kaa ékop » (Bya 36:9 ; Jacq. 1:17). É mbemba be-mam mesese ô ne buane me ému, ma so ébe ndzidzing Ésaa waa a ne akap.

13. Dzé da ve naa, ntang é bo é das da dang mbeng ?

¹³ Ntang, é ne é das da dang mbeng Jehôva a nga ve bia. Amu dzé bi ne de dzô ? Fasghe élat é ne ézizang Jehôva ya é moan wèñ. Yésu a nga dzô naa : « Tare a dzing ma » ye naa « Ma, ma dzing Tare » (Jean 10:17 ; 14:31). Élat deba é nga bera bo ngu’u ébe é baakuru a mimbu be nga lôt nsama (Mink. 8:22, 23, 30). Simaneye aval é mbe bo mintèñ akal Nzame naa, a likh é moan wèñ a dzukh ya wu. Jehôva a bira dzing boan be-bôt, ya fe wa, aval é nga ve naa, a ve ndzidzing moan wèñ ane atunegha nfa ye naa, wa, ye bôt befe mi bele éning é ne mbèmbèè (Jean 3:16 ; Begal. 2:20). Akalgha té, éde da dang mekalgha mesese bi bele naa, bia dzing Jehôva.

14. Za nkômane wa dang mbeng bi ne bele éning ?

¹⁴ Édzing duè akal Jehova é ke-hang da vem nté sese ô va yeghe abuiñ mam nfa ébe ñe. Ya édzing, a saghe wô naa, ô ve ñe n’nem mbeng (Mink. 23:15, 16). Ô ne de bo se fave ya bifiè, ve ya fe mimboan. Aval wa ye ning éning duè da ye lere nge wa dzing faa Jehôva (1 Jean 5:3). A top naa wa ning aval da ve Jehôva n’nem  mbeng, é ne nkômane wa dang mbeng ô ne bele.

15. Aval avé ô ne lere édzing duè akal Jehôva ?

¹⁵ Aval avé ô ne lere édzing duè akal Jehôva ? Édi ôsua, wa tare bo ngura aval meyaghlan, é vôm wa ye ve ña Nzame éning duè (Bya 40:8). Éde, ôsu vèè, wa lere nvaane éning ô va bo asuèñ éyong wa duban a bôt été. Aval ane bi yen de mebong bi va likh a mvus, ndubane wiè a ne é dzam é ne mevakh ye édedèè éban éning duè. Wa sum nféféñ éning, se akal duè ve akal Jehôva (Bero. 14:8 ; 1 Pierre 4:1, 2). Dzam té é ne yene ane wa dang môra étéñ, éñe fe é ne nèè. Ve, da ye wô yoo zen akal éning da dang mbeng. Aval avé ?

16. Aval ane nten Bya 41:12 wa lere de, aval avé Jehôva a ye borane é bôt ba sèhane ñe éning se deba ?

¹⁶ Jehôva a ne é môt a dang fakh. Kaa bis abim ô ne ñe ve, a ye wô ve a lôt abim ô va ve ñe (Marc 10:29, 30). Nge wa belane éning duè naa wa sèhane Jehôva, a ye wô ve éning da dang mbeng, mesan, ya ndzalan, a mben mbia émo di été. A ne fave atarga. Ékena wa sum éyong wa duban, daa yiène ki man. Ô ne tsini naa, wa sèhane Ésaa wiè a ne édzing. Édzing é ne ézizang wa ye Ésaa wiè, da ye tsini naa da vem, éde wa ye ning nté sese a ye ning, da yili naa, mbèmbèè—A lang Bya 41:12.

17. Za dzôm Jehôva aa be ki bele ô ne ñe ve ?

¹⁷ Éyong wa dang bitéñ bi ne, a ve ñe éning duè ye duban, ô bele maa ye naa, wa ve Ésaa wiè, é dzôm da dang éban éé be ki bele. A nga ve wa é mam mese ma dang mbeng, metam mese me ne mesan ô bele-yang. Ane éyalan, ô ne ve é môt a ne si ye dzôp é dzôm éé be ki bele, da yili naa, a sèhane ñe a sôsôe été ya n’nem ôsese (Job 1:8 ; 41:11 ; Mink. 27:11). Ke a ne aval da dang mbeng ô ne belane éning duè nga ? Kaa bisô, édzing duè akal Jehôva é ne akalgha da dang mbeng, da tsini wô naa, ô duban.

18. Za minsili ô ne sili wamièn ?

¹⁸ Édeeng, ô ne yalane yè, nge be sili wa nsili wi, Ye wa ye duban ? Fave wa ô ne yalane nsili té. Ve, éyong ézing é dzam é ne wô vole é ne a sili wamièn naa, ‘Amu dzé me ngen ma yane ?’ (Bisè mintôl 8:36) Simghane mekalgha melal bi va yen. Ôsusua, wa dzing bebela ye sôsôe. édi bèè, wa dzing Yésu. Édi lal da dang éban a lôt mam mese, wa dzing Jehôva. Silighe wamièn minsili mi : ’Ye ma kômô yen é môs môt asese ye é si éni, a ye kobe ve bebela ye bo é dzam é ne sôsôe ?’, ’Ye ma kômô naa, é Moan Nzame a bo é kéza wom ye vu éfônane dèñ ?’, ’Ye ma kômô ve Jehôva n’nem mbeng, méé sèhane ñe ane é Nzame wom ?’ Nge biyalan buè ébe minsili mité mi ne ôwé, éde amu dzé waa duban ki ? Amu dzé ô ngen wa yane ?—Bisè mintôl 16:33.

19. Amu dzé waa yiène ki ko wong naa, wa duban ? Va éfônane (Jean 4:34).

¹⁹ Nge wa ko-wong naa, wa duban, fasghe éfônane Yésu a nga belane de (A lang Jean 4:34). Nbaghlane naa, Yésu a nga vaghane a bo nkôman Ésaa ane bidzi. Amu dzé ? Amu naa, bidzi bi ne mbeng akal dèè. Yésu a nga yem naa, é dzam sese Jehôva a sili bia é ne mbeng akal dèè. Jehôva aa kômô ki naa, bi bo é dzam a yem naa, da ye bia dzughu. Ye Jehôva a kômô naa, mina fe mi duban ? Ôwé (Bisè mintôl 2:38). Ô ne fe tobe ndzi n’nem naa, mewokh muè, nfa atsing da dzô naa, bi duban, da ye so wa biboran. Nge waa ko ki wong naa, ô dzi bidzi bia dang mbeng é si ñi, amu dzé wa ye ko-wong naa, wa duban ?

20. Za dzam bia ye yen ayeghle da zu ?

²⁰ Amu dzé ô ngen wa yan ? Abuiñ be ne yalane nsili té aval di, « Maa be ki nkoghan. » Édi é ne été é ne naa, a ñong nkighane naa, wa ve Jehôva éning duè ye duban éde é ne nkighane wa dang éban wa ye ñong éning duè. Éde, wa yiène ñong tam naa ô tugha fas, ya ve mengu’u naa, ô tobe nkoghane. Ve, nge ô bele nkômane naa, wa kômô dang étéñ té, dzé ô ne bo éndagha nfa ye naa, ô kôman ? Bia ye fas éyalane ye nsili té ayeghle da zu.