Minsili belang
Amu dzé é môt Bible a nga luè naa, « moadzang ézing » a nga dzô naa, a ye « wiñ » élikh dèñ ntukh nge a lukh Ruth ? (Ruth 4:1, 6)
Metam me ya Bible, nge n’lughane môt ézing a nga wu kaa naa a byèñ, be nga yiène yalane minsili ane : Za dzam da ye boban ya éfus-si a va likh ? Ye éyôla é nda bôt dzèñ da ye dzang ? Atsing Moisés é nga yalane aval minsili mité.
Dzé é nga boban ya éfus-si é môt a nga wu nge ki a nga bo ajèñ ye kuane éfus-si dèñ ? Nge é môt a nga wu a mbe a bele éfus-si, moañang nge ki avumane dèñ, éñe a nga yiène lighi ya éfus-si té. Nge a nga kuiñ ki naa, amu a nga bo ajèñ éde a nga kuane éfus-si dèñ, moañang nge ki avumane dèñ a mbe bera kus éfus-si té. Aval té, éfus-si dèñ é nga ye tsini naa, da tobe é nda bôt dzèñ été—Lév. 25:23-28 ; Nla. 27:8-11.
Aval avé be nga baghle éyôla é môt a nga wu ? Môt a nga yiène lukh nkus moañang nfa ye naa a byèñ é moan a ye baghe éyôla é môt a nga wu, ye lighi ye é biôm bièñ. Nkôman édzing té, ô nga vole fe minkus—Deut. 25:5-7 ; Mat. 22:23-28.
N’yenghan éfônane Noemí. A mbe nlughane ya môt ézing a too éyôla naa, Elimélec. Éyong n’nôm ya bendôma bèñ be nga wu, a nga lighi étam, kaa fe é môt a ne ñe baghle (Ruth 1:1-5). Niène a nga kuiñ a Juda, a ne Noemí a nga dzô mbome wèñ Ruth naa, a dzaa Boaz naa, a zu kus é si n’nôm. A mbe avumane Elimélec (Ruth 2:1, 19, 20; 3:1-4). Ve, Boaz a nga wokh naa, avumane fe, éñi Bible a nga luè naa, « moadzang ézing » éñe a nga dang Elimélec bebéñ. Éde, a nga likh môt té tam naa, éñe a tare kikh nge a kômô kus éfus-si té—Ruth 3:9, 12, 13.
Ôsusua « moadzang ézing » té a mbe nkoghane naa, a vole (Ruth 4:1-4). A mbe éé yem naa, a ye dzimle fave ôyôm mono nge a kus éfus-si té. A nga yem fe naa, Noemí a ntoo édedèè n’nôm, éé se ki fe byèñ é moan a ye lighi ya élikh Elimélec. Moadzang ézing té, a nga ye ñong si naa é bo ngap y’élikh dèñ, éde é mbe yene ane mbemba dzam akal dèñ.
Ve, moadzang ézing té, a nga tsen ôsiman éyong a nga wokh naa, a nga yiène lukh Ruth. A nga dzô naa : « Méé se ki kus si té, amu me za wiñ élikh dam ntukh » (Ruth 4:5, 6). Amu dzé a nga tsen ôsimane wèñ ?
Nge moadzang ézing té, nge ki môt nfe a nga lukh Ruth ye naa, a nga byèñ moan fam, moan fam té, a nga ye lighi ya é si Elimélec. Aval avé dzam té é nga ye « wiñ » « élikh » moadzang ézing ntukh ? Bible aa dzô ki de, ve mekalgha m’ézing me mbe de likh éé ma.
Ôsusua, é mono a nga ye kus a ñe é si Elimélec é nga ye dzimle, amu naa, si té déé nga ye sughlane bo é si dzèñ. É nga ye bo é si é moan Ruth.
Édi bèè, a nga yiène baghle Noemí ya Ruth.
Édi lal, nge Ruth a nga byèñ boan befe ye « moadzang ézing » té, boan besese be nga yiène kaban élikh dèñ.
Édi nii, nge « moadzang ézing » té, éé dzi ki byèñ boan befe ye Ruth, é moan Ruth a nga ye byèñ ya ñe, a nga ye ñong é si Elimélec ya é si moadzang ézing té. A nga ye dzimle si, akal é moan a ye baghe éyôla Elimélec, se ki éyôla dèñ. Moadzang ézing té aa mbe ki nkoghane naa, a ne dzimle élikh dèñ nfa ya vole Noemí. A nga bame yebe naa, môt nfe ye avumane deba, Boaz, éñe a baghe ayem té. Boaz a nga bo de amu naa, « a nga kômô bera tué éyôla é môt a nga wu élikh dèñ »—Ruth 4:10.
Moadzang ézing té a mbe é kômô dang baghle éyôla dèñ ya élikh dèñ. A mbe é bira simane fave émièn. Ve ndaane naa, a baghle éyôla dèñ, éyôla moadzang ézing té é nga dzang nlang ye éning. A nga dzimle fe é môra maa Boaz a nga bele, naa a yene a Bible été, nlong é bôt ba ke yakekuiñ, Mesías, Yésu Christ. Za éngôngoo dzam é nga tubane moadzang ézing té, amu a nga simane fave émièn kaa kômô vole môt !—Mat. 1:5 ; Luc 3:23, 32.