1. Za dzam da name abuiñ bôt éyong ba so éyong ôsua bisulane bia ? (A daghe fe évaghle).

 TAME simane n’nôm ba ngal ba tare so ésulane a Nda ékôan Bengaa Jehôva. É dzam da dang be name a ne aval ba yem be ñong ya édzing ba yen ézizang bôt be ye ékôan. A zen niène ésulan é man-hang, minenga a dzô n’nôm naa, ‘Bengaa Jehôva be bele é dzam é ne mbeng da selane be ya min’yebe mivoo.’

2. Amu dzé bôt bézing be nga kole ôba ?

² Édzing é ne ézizang ékôan bekristen é ne faa ngura aval. Bebela a ne naa, Bengaa Jehôva be ne bôt a minsem (1 Jean 1:8). Éde, nté sese bia ye ke bia yem bôt be ye ékôan, a ne bo naa, bia ye yen bikop bieba (Bero. 3:23). Édi é ne éngôngoo é ne naa, bôt bézing be nga likh naa, bikop é bôt bevoo bi kole be ôba.

3. Za dzam da lere naa é bôt ba, ébe be ne beña beyeghe Yésu ? (Jean 13:34, 35)

³ Tugha bera daghe nlô-adzô ye ayeghle di (A lang Jean 13:34, 35). Za ndem da lere naa é bôt ba, ébe be ne beña beyeghe Christ ? A ne édzing, se ki amu bôt beté be ne kaa nsem. Baghle fe naa, Yésu éé dzi ki dzô naa : ‘Ya dzam té, wa ye yem naa be ne beyeghe bam.’ A nga dzô naa : « Ya dzam té, besese ba ye yem naa mi ne beyeghe bam. » Ya bifiè bité, Yésu a nga lere naa, se fave beyeghe bèñ, é bôt besese béé se ki ékôan bekristen été, ba ye yem beña beyeghe bèñ, ya édzing kaa yane dzam ayat ba ye lere bevoo ya éba bevoo.

4. Za dzam bôt bézing be ne kômô yem nfa beña bekristen ?

⁴ É bôt béé se ki Bengaa Jehôva, be ne sili naa : ‘Aval avé édzing é ne lere é bôt be ne beña beyeghe Yésu ? Aval avé Yésu a nga lere mintôl mièñ édzing ? Aval avé é ne bo naa be vu éfônane Yésu ému ?’ Amben é bôt be ñong-hang bautismo nge ki baptême ye bo Bengaa Jehôva, ba fe, ba yiène fas aval minsili mité. A bo de da ye bia vole a tugha lere édzing, dang-dang éyong é bôt bevoo ba bo bikop—Beéph. 5:2.

5. Vakh ayilgha ye bifiè Yésu bia yen nten Jean 15:12, 13.

⁵ Yésu a nga lere naa, ngura aval édzing da ye lere beza be ne beyeghe bèñ (A lang Jean 15:12, 13). Baghle atsing Yésu a nga ve be di : « Dzinghane bevoo ye éba bevoo aval me nga dzing mina. » Dzam té da yili yè ? Yésu a nga ke ôsu ye lere naa, a ne a dzing é môt mboo a lôt émièn, nge ki aval édzing da tsini moan kristen a yebe naa, a wu akal é kristen mboo nge da yiène boban b.

6. Aval avé Nkobe Nzame da ngônô éban édzing é bele ?

⁶ Nkobe Nzame da bira ngônô édzing. Éfônan, ébe abuiñ bôt, bifus bizing bi ya Biblia ba dang dzing ba lang ébie bi : « Nzame a ne édzing » (1 Jean 4:8). « Wa yiène dzing é môt mboo ane wamièn » (Mat. 22:39). « Édzing da buru abuiñ minsem » (1 Pierre 4:8). « Édzing daa dzang ki » (1 Becor. 13:8). Bifus bité ya bife, bia tugha lere amu dzé é ne éban naa, bi bele ye lere mbemba fulu té.

7. Amu dzé Satan éé se ki vaghle lat bôt a ña édzing été ?

 ⁷ Abuiñ bôt ba sili naa : ‘Aval avé be ne yem ña n’yebe ? Min’yebe misese mia bane naa, ba yeghle bebela, ve, kada n’yebe ye été wa yeghle é mam ma selane nfa Nzame.’ Satan a kuleyang abuiñ bivus min’yebe, éde da ve naa, é bo ayèñ akal bôt naa, be yem dzé é ne ña n’yebe. Ve, éé se ki vaghle vele aval nda-bôt bekristen ye si se ngura, ba dzinghane bevoo ye éba bevoo. Fave Jehôva éñe a ne de bo. Amu naa ña édzing da so ébe Jehôva, ébe nsisim wèñ ya biboran a ve nsama bekang wèñ (1 Jean 4:7). Akal té éde Yésu a nga dzô naa fave beña beyeghe bèñ ébe ba ye bele ña édzing ézizang deba.

8-9. Aval avé édzing abuiñ bôt be nga yen ébe Bengaa Jehôva é nga name be ?

⁸ Aval ane Yésu a nga dzô de, abuiñ bôt be yem-hang beña beyeghe bèñ ngalane é ña édzing a ne ézizang deba. Éfônan, moadzang wèè a too éyôla naa Yan, a siman éyong ôsua a nga tare tobe ésulan be nga bo é môra nseng ndama ô mbe bebéñ nda dzèñ. Abong té Yan a tareya tobe nseng ndama té ayôm mengoan ô mvus akal ésesang ndama. A dzô naa : « É bôt be mbe ésesang Bengaa té, be nga bira selane ya é bôt be mbe ésesang ndama. Bengaa Jehôva be mbe ngang, mbemba mboarane, é boan beba be mbe be bele mbemba mefulu. » A koghle naa : « Édi da dang éban, é nga yene naa, bôt beté besese be mbe be bele awôrane daa, da yili naa mevakh ya mvoa, é dzam me nga bira dzeng. Maa simane fe ntun ézing be nga dzô môs té, ve, é fulu Bengaa Jehôva be nga lere, éde é nga tsini naa da name ma c. » Bebela a ne naa abo dulu té, a ne asughlane ye é ña édzing bi bele bevoo akal éba bevoo. Amu naa bia dzing bobedzang ya bekal bèè, bia belane bo, ya édzing ya ngang.

⁹ Moadzang wèè ézing a too éyôla naa Jean, ña fe a nga wôrane aval té, éyong a nga sum naa a ke bisulan Bengaa : « Édzing é bôt besese be mbe vèè be nga leran, éde é nga bira me name [. . .] besese be nga fônane minfufup. É ña édzing deba, é nga bane me naa, me yenang ña n’yebe d. » Ébe abuiñ biyong, aval minlang mité mia lere naa, ayong Jehôva da lere naa ébe be ne beña bekristen.

10. Tam évé bi bele mbemba éyong naa bi lere édzing bekristen dèè ? (A daghe fe atoan é ne asi).

¹⁰ Aval ane bi va yen de atarga ye ayeghle di, moadzang wèè ézing éé se ki kaa nsem. Biyong bizing, ba ye dzô nge ki a bo é mam ma bo bia som e (Jacq. 3:2). Metam meté me ne mbemba biyong naa bi lere édzing bekristen dèè, ye aval bia ñong mam. Éde, za dzam bi ne yeghe ya éfônane Yésu ?—Jean 13:15.

11. Za mbimbia mefulu Jacque ya Jean be nga lere ? (A daghe fe évaghle).

¹¹ Yésu éé nga yane ki naa beyeghe bèñ be bo kaa nsem. Ndaane de, ye édzing, a nga vole be a songhane mbimbia mefulu meba, nfa ye naa be bele ayebe Jehôva. Éyong ézing, mintôl mibèñ, Santiago nge ki Jacque ba Juan nge ki Jean, be nga sili niè naa, a ke dzaa Yésu bura bito Édjié  Nzame été (Mat. 20:20, 21). Santiago ba Jean be nga lere mbimbia mefulu éngung ya ôzang bito—Mink. 16:18.

12. Ye Jacque ba Jean ébe étam be mbe be bele mbimbia mefulu ? Vakh ayilgha.

¹² Se fave Jacque ba Jean ébe étam be nga lere mbimbia mefulu tam té. Daghe aval mintôl mivoo mi nga ñong dzam té : « Niène mintôl mivoo mi nga wokh dzam té, ane be nga yèè é bobeñang bebèñ beba » (Mat. 20:24). Bi ne simane mbimbia bifiè bi nga lôran ézizang Santiago, Jean ya mintôl mivoo. Éyong ézing é bôt bevoo be nga dzô mam mézing ane : ‘Mia tem naa mi ne beza, naa mine dzaa éto da dang ôyap yôp Édjié Nzame asi ? Se ki mia étam mi va sèñ ngu’u ya Yésu. Bia fe bi ne ane mia, éyong ba tiè adzô ngura aval meyem !’ Tam té, mintôl mivoo mi nga likh naa, dzam té é zu tsam élat bobeñafoa é mbe ézizang deba.

13. Aval avé Yésu a nga ñong bikop mintôl mièñ ? (Matthieu 20:25-28)

¹³ Aval avé Yésu a nga kôm ntiè té ? Éé dzi ki yèè be. Éé dzi ki dzô naa, ma zu dzeng mintôl mia dang mvèñ, befam ba dang asili ñuu, ye éba ba lere édzing bevoo ye éba bevoo. Ndaane de, ya ôdzibi, Yésu a nga tugha kobe be amu a mbe éé yem naa, ba kômô bo é dzam é ne sôsôe (A lang Matthieu 20:25-28). Yésu a nga tsini naa, a belane beyeghe bèñ  ya mbemba n’nem ya édzing, amben be nga tsini naa, ba wômane akal a yem za a dang ôyap yôp ézizang deba—Marc 9:34 ; Luc 22:24.

14. Za aval vôm mintôl Yésu mi nga vem ?

¹⁴ Kaa bi bisô naa, Yésu a nga simane aval mevôm mintôl mièñ mi nga vem (Jean 2:24, 25). Be nga vem aval vôm ô mbe naa, betebe-ôsu ye menda menzame be nga bira ngônô adzô éto ya étéñ (Mat. 23:6 ; a vaghane ya éngengeng Asientos del frente en la sinagoga nge ki Les premiers sièges dans les synagogues atoan akal ayeghle ye nten Matthieu 23:6). Betebe-ôsu be ye menda menzame be Judíos be mbe béé simane naa, ébe be ne besôsôe f (Luc 18:9-12). Yésu a nga wokh naa, a vem aval vôm té ô mbe name aval mintôl mièñ ba yen bebién ya é bôt bevoo (Mink. 19:11). Éé nga yane ki naa beyeghe bèñ ba ye bo kaa bikop, éde ya ôdzibi a nga yem ñong mam éyong be nga bo bikop. A nga yem naa, be mbe be bele mbemba min’nem, éde ya ôdzibi a nga vole be, a dang éngung ya ôzang bito ya bitéñ, ye tsen mefulu meté ya édzing.

15. Za ayeghle bi ne ñong ya é dzam Santiago ba Jean be nga bo ?

¹⁵ Bi ne yeghe abuiñ mam ya é dzam Santiago ba Jean be nga bo. Be nga vus éyong be nga dzaa bitéñ bia dang ôyap yôp Édjié Nzame asi. Ve, mintôl mivoo mi nga vus fe éyong be nga likh naa dzam té é tsam élat deba. Ve, Yésu a nga belane mintôl 12 bèñ ya édzing ya mbemba fulu. Za ayeghle bia ñong ? É dzam bia yiène dang daghe déé se ki fave é dzam é bôt bevoo ba bo, ve, bia yiène fe daghe aval bia ye ñong mam, éyong moadzang nge ki kal dzaa ézing da ye bia bo é dzam é ne abé. Dzé é ne bia vole ? Éyong bia wokh abé ya moadzang wèè ézing, bi ne sili bia bebién naa : ‘Amu dzé é dzam a va bo ma da bira me bo som ? Ye da lere naa me bele mbimbia fulu ézing ye ma yiène sèñ ? Ye é ne bo naa, é môt a bo me de ña mba fe a tele mindzukh été é tam a va bo me de ? Amben ma wôrane naa me bele mekiabgha éyong ma yèè, ye me ne lere édzing é ne kaa yane dzam ayat, méé dzame é dzam be va bo ma ?’ Nté sese bia dzeng naa bi belane é bôt bevoo ya édzing, bia ye tugha lere naa bi ne faa beña beyeghe Yésu.

16. Za dzam afe bi ne yeghe ya éfônane Yésu ?

¹⁶ Éfônane Yésu da yeghle fe bia naa, bia yiène dzeng naa, bi wokh bobedzang bèè be ya nsisim (Mink. 20:5). É ne été naa, Yésu a mbe lang min’nem. Bia, bii se ki de bo. Ve, bi ne bo ôdzibi ya bobedzang ya bekal bèè, kaa wokh ôlun ya be (Beéph. 4:1, 2 ; 1 Pierre 3:8). Da dang ébubu naa ; bi bo de nge bia yem é vôm be va vem, y’aval be va vem. N’fasghan éfônan ézing.

17. Aval avé ndeghe bikôan ézing, a nga buane amu a nga tugha yeghe a yem é môt mboo ?

¹⁷ Ndeghe bikôan ézing ya sèñ Africa oriental a simane moadzang ézing nfa wèñ a mbe a bele mbia fulu. Aval avé ndeghe bikôan té a nga ñong mam ? A dzô naa : « Ndaane naa, me saalé moadzang, me nga dzeng naa me tugha ñe yem. » Niène a nga bo de, ndeghe bikôan  té, a nga yeghe mam mézing nfa aval moadzang té a nga vem, ye aval mam meté me nga name ñe. Ndeghe bikôan a tsini ye dzô naa : « Niène me nga tugha wokh aval moadzang té a nga sèñ ngu’u naa, a dang é mam me nga name ñe, ye aval a nga vem a nsisim, yakekuiñ aval môt a ntoo abong di, é nga likh naa me bira ñe dzing. Bi nga sughlane mbemba memvuiñ. » Éde, éyong bia dzeng naa, bi tugha yem bobedzang ya bekal bèè, da bo bia ébubu naa, bi lere be édzing.

18. Za minsili bi ne sili bia bebién nge é kristen mboo a va bo bia é dzam da tobe bia abé ? (Minkana 26:20)

¹⁸ Biyong bizing bi ne kômô ke kuane é moadzang a va bo bia abé naa bia kobe ya ñe. Ve, kaa naa bi bo de, ôsusua, bia yiène tare sili bia bebién minsili mi : ‘Ye ma yem é mam mese ma tsinane adzô té ?’ (Mink. 18:13) ‘Ye é ne bo naa aa dzi ki dzing a bo dzam té ?’ (Eccl. 7:20) ‘Ye éyong ézing ma me bo-hang fe aval dzam té ?’ (Eccl. 7:21, 22) ‘Nge me yir môt té bebéñ ye ntiè wa ye vem, nge ki naa ma ye dzeng naa, me kôm wô ?’ (A lang Minkana 26:20). Éyong bia ñong tam naa bi fas aval minsili mité, bi ne sughlane likh naa, édzing dèè akal bobedzang é tsini bia a dang abé be va bo bia.

19. Za dzam wa ñong nkighane naa wa bo ?

¹⁹ Ane nsama, bia Bengaa Jehôva, bi lereyang naa bi ne beña beyeghe Yésu. Kada môt y’ébe bia a lere naa, bi ne beña beyeghe Yésu, éyong bia lere bobedzang ya bekal bèè édzing é ne kaa yane dzam ayat, amben ba bo bikop. Éyong bia bo de, bi ne vole bôt befe a yen naa, bia bi ne ña n’yebe ye zu kôane bia ékang bia ve Jehôva é Nzame a ne édzing. N’ñonghane nkighane naa, bia ke ôsu ye lere édzing é ne ndem beña bekristen.