1. Aval ane nten Behébreu 12:1 da lere de, za dzam bia yiène bo naa bi mane nkar mbii wèè akal éning ?

 BIBLE a vaghan éning moan kristen ya nkar mbii. É bôt ba mane nkar mbii té, ba ye bele éning é ne mbèmbèè (2 Tim. 4:7, 8). Bia yiène ve mengu’u meval mese naa bi tsini naa bia mare, dang-dang amu bia yem naa, amangha ye nkar mbii té, ô ntoo bébéñ. Ntôl Paul, éñi a nga yem mane nkar mbii wèñ, a nga tu é dzam da ye bia vole a wun nkar mbii té. A nga dzô naa, « bi wuèghan ô féñ mimbeghe misese [. . .] bii mare y’édzip nkar mbii ô ne bia ôsu »—A lang Behébreu 12:1.

2. « A wuè mimbeghe misese » da yili ya ?

² Éyong Paul a nga tsili naa « bi wuèghan ô féñ mimbeghe misese », y’a nga kômô dzô naa moan kristen aa bele ki meyem a yiène baghe ? Kaa, s’éñe ki a nga yen mam aval té. Ndaane de, a nga kômô dzô naa, bia yiène wuè mimbeghe misese mi ne kaa éban ô féñ. Aval mimbeghe mité, mi ne bia bo kob-koban, y’a taghe bia. Naa bi zôme, bia yiène dzigha yem ye wuè ô féñ mbeghe ôsese ô ne kaa éban, é ne ve naa bi ke ôtong. Ve, nté bia bo de, biaa yiène ki wuè meyem bia yiène baghe ô féñ. Nge bi wuè mii mité ô féñ, bia ye kikh mbii wèè (2 Tim. 2:5). Meyem mevé bia yiène baghe ?

3. (a) Aval ane nten Begalates 6:5 da lere de, dzé bia yiène baghe ? (b) Za dzam bia ye fas ayeghle di été, amu dzé ki ?

³ A lang Begalates 6:5. Paul a nga lere é dzôm ézing bia yiène baghe. A nga tsili naa « kada môt a ye baghe ayem dèñ émièn. » E va, Paul a kobe adzô ayem môt émièn a baghe asu Nzame, é dzam kada môt y’ébe bia a yiène bo. Ayeghle di été, bia ye yen é mam bi ne lang ane « ayem dèè » ye aval  bi ne wô baghe. Bia ye fe yen, mimbeghe mi ne kaa éban, éyong ézing bi baghe, ya yeghe aval bi ne mi wuè ô féñ. A baghe ayem dèè bia bebién ye wuè ô féñ mbeghe ô ne kaa éban, da ye bia vole a mare nkar mbii akal éning ye wun wô.

4. Amu dzé nvehan éning wèè ébe Jehôva, wéé se ki mbeghe ? (A daghe fe évaghle).

⁴ Nvahan éning wèè ébe Jehôva. Éyong bi nga ve Jehôva éning dèè, bi nga san naa bia wume ñe, ye bo nkômane wèñ. Bia yiène kang nkighane té. A dzale é dzam bi nga kiagh Jehôva naa bia ve ñe éning dèè, a ne môra ayem, ve déé se ki mbeghe. Dzam té da yiène faa, amu naa Jehôva a nga vele bia naa bi bo nkômane wèñ (Mel. 4:11). A nga ve moan môt mekômgha me ya nsisim ye vele bia éfônane dèñ. Asughlane y’été é ne naa, bi ne ñe yit bebéñ ye bele mevakh éyong bia bo nkômane wèñ (Bya 40:8). Édi da dang éban é ne naa, éyong bia bo nkômane Nzame ye béé é Moan wèñ, bia kuane « awuaghan » akal bia bebién—Mat. 11:28-30.

5. Dzé é ne wô vole a dzale nkighane ya ve Jehôva éning duè ? (1 Jean 5:3)

 ⁵ Aval avé ô ne baghe ayem té ? Mam mebèñ me ne wô vole. Ôsusua, kenghe ôsu naa wa wône édzing duè akal Jehôva. Ô ne de bo, éyong wa binane ébe mbeng ôsese a nga bo akal duè, ye biboran a niè wa akal melu ma zu. Nté sese édzing duè akal Jehôva da vem, aval té fe, éde da ye bo ébubu naa ô bo ñe mewokh (A lang 1 Jean 5:3). Édi bèè, a vu Yésu. A nga yem bo nkômane Nzame, amu a nga yaghlane Jehôva naa a vole ñe, ye bembe ébe é maane me nga yane ñe (Behéb. 5:7 ; 12:2). Ane Yésu, yaghlane Jehôva naa a ve wa ngu’u, ye baghle ôsiman éyong ésese, ôyane y’éning é ne mbèmbèè. Nté sese édzing duè akal Nzame da ke da vem, ye vu é Moan wèñ, da ye bo ébubu naa, ô dzale é ngiagh ô nga bo ñe naa wa ve ñe éning duè.

6. Amu dzé bia yiène dzale meyem bi bele menda-mebôt ? (A daghe fe évaghle).

⁶ Meyem bi bele menda-mebôt été. Nkar mbii wèè akal éning été, bia yiène dzing Jehôva ya Yésu a lôt menda-mebôt mèè (Mat. 10:37). Ve, daa yili ki naa, bia yiène lame meyem bi bele menda-mebôt été, faa ane mam meté ma kame bia naa bi ve Nzame ye Christ n’nem mbeng. Ndaane de, nfa ya ve Nzame ye Christ n’nem mbeng, bia yiène dzale meyem bi bele menda-mebôt été (1 Tim. 5:4, 8). Éyong bia ye de bo, mevakh mèè ma ye vem. Asughlan, Jehôva a nga vele menda-mebôt naa be tobe a mvom été éyong, ngal ba n’nôm ba lerane édzing ya ngang, béésaa ba dzing ye tugha yeghle é boan beba, y’éyong boan ba bo béésaa mewokh—Beéph. 5:33 ; 6:1, 4.

7. Aval avé ô ne dzale ayem ô bele a nda-bôt été ?

⁷ Aval avé ô ne baghe ayem té ? A bo ayem ésese ô ne bele a nda-bôt été, vakh mebun ébe é fakh da so a Bible été, ndaane naa ô béé aval wa wôrane mam, metum, nge ki é mam é bôt ba luè naa beyem mam be ne dzô (Mink. 24:3, 4). Yemghe belane mebakh maa me ne tsîn a Bible été. Mebakh meté me bele mbemba melepgha ma daghe aval bia yiène dzale metsin metsing me ya Bible. Éfônan, nsama minlô-medzô, « Ayuda para las familias nge ki De l’aide pour les familles » ô bele minlô-medzô ma daghe minzukh minlughan, bebyèñ ya bitong ba tubane mie ému b. Ñonghe nkighane naa wa dzale é dzam Bible a dzô, amben bôt be y’é nda-bôt duè baa bo ki de. Éyong wa ye de bo, é nda-bôt duè da ye ñong abuan, ye naa wamièn wa ye bele biborane Jehôva—1 Pierre 3:1, 2.

8. Aval avé minkighane bia ñong mi ne bia name ?

⁸ Ayem bi bele nfa minkighane bia ñong. Jehôva a nga das bia fili y’a top mam, éde a kômô naa bi ñong abuan da so éyong bia ñong mbemba minkighan. Ve, aa kame ki bia éyong mbimbia be-mam ma biane bia akal mbimbia minkighane bi va ñong (Begal. 6:7, 8). Amu dzam té, éde bia yebe mbimbia be-mam ma biane bia amu bi va ñong mbia minkighan, a kobe nge ki a bo mam kaa fas. É dzam bi va bo é ne ve naa,  é dzidzii wèè a ndaghle bia. Éde é ne naa, a yem naa bia bebién bia baghe ayem ye minkighane bia ñong, é ne bia ve naa bi kulane nsem bi va bo, a songhane mbia abo-dule wèè, ye saalé naa bi bera bo bikop bité. A bo aval té, é ne bia vole a tsini nkar mbii wèè akal éning.

9. Za dzam ô ne bo ng’ô va ñong mbimbia nkighan ? (A daghe fe évaghle).

⁹ Aval avé ô ne baghe ayem té ? Nge waa se ki fe tsam mbia nkighane ô va ñong, yebeghe étéñ ô tele éndagha. Yebeghe naa wéé se ki fe tsen é dzam é bobaneyang. Ô taa fang dzimle é tam y’é ngu’u duè, wéé dzeng naa wa lere amu dzé ô mbaa ô kale nge ki a ve é bôt bevoo bidzô akal mbimbia minkighane muè. Ndaane de, yebeghe bikop buè, vakh fe mengu’u naa ô sum sèñ nfa té atéé y’éndagha. Nge wa dzôbane mbia dzam ô va bo, y’asili ñuu, yaghlane Jehôva, yebeghe ékop duè, ô dzaa fe ñe naa a dzame wa (Bya 25:11 ; 51:3, 4). Dzaaghe é bôt ô va dzughu bidzama, nge da yiène, kenghe dzaa avole ébe bemvene (Jacq. 5:14, 15). Ñonghe ayeghle ébe bikop buè, dzenghe fe naa, ô taa bi bera bo. Nté wa bo de, ô ne bele ndzi-n’nem naa Jevôva a ye wô lere mvam ye ve wa avole wa yi—Bya 103:8-13.

10. Amu dzé a song minkôman bii se ki dzale é ne mbeghe ô ne adzit ? (Begalates 6:4)

¹⁰ A song minkôman bii se ki dzale. Bi ne dzale bia bebién ya minkômane bii se ki dzale, éyong bia vaghane bia bebién y’é bôt bevoo (A lang Begalates 6:4). Nge bi bele fulu ya vaghane bia bebién y’é bôt bevoo, dzam té é ne ve naa, bi sum ñamlé é biôm é bôt bevoo be bele ye karane ya bo (Begal. 5:26). A ve mengu’u naa bi bo é mam é bôt bevoo be bohang, é ne ve naa, bi dzeng naa bia bo é dzam é ngu’u ya étéñ dèè, daa likh ki naa bi bo. Éde, nge « nkômane bia yane aayap wa ve naa n’nem ô koan », nté mbé a song minkômane bii se ki dzale é ne bia sulu ! (Mink. 13:12) Nge bi bo de, é ne ve naa bi wôran édedèè atakh ô ñuu ye sum naa bia mar ôtong nkar mbii akal éning—Mink. 24:10.

11. Dzé é ne bia vole naa bi taa song minkômane bii se ki dzale ?

¹¹ Aval avé ô ne wuè mbeghe té ô féñ ? Ô taa dzeng naa ô bo a lôt é mam Jehôva a sili wa. Aa vaghle ki bia sili naa bi bo é dzam a yem naa bii se ki bo (2 Becor. 8:12). Beleghe ndzi-n’nem naa, Jehôva a vaghane ki é mam wa bo y’éma é bôt bevoo ba bo (Mat. 25:20-23). A dzing ésèñ duè wa bo ya n’nem ôse, é sôsôe duè, y’édzip duè. Yebeghe y’asili ñuu naa, mimbu muè, é mvoa ya nsôn duè, ya bitèñ buè, be ne wô ve beniè ébe é mam ô ne bo éndagha. Ane Barzillai, tobeghe nkoghane naa, wa tep meyem mézing, éyong étéñ ya nsôn duè da ve wa beniè (2 Sam. 19:35, 36). Ane Moisés, yebeghe avole ye kap meyem ô bele y’é bôt bevoo éyong da yiène (Akô. 18:21, 22). Aval asili ñuu té, da ye ve naa, ô taa song naa wa bo é mam wéé se ki dzale, éma me ne ve naa, ô mare ôtong nkar mbii akal éning.

12. Ye bia bi ne bidzô akal mbia minkighan é bôt bevoo ba ñong ? Vakh ayilgha.

¹² A ve bia bebién bidzô akal mbia minkighan é bôt bevoo ba ñong. Bii se ki ñong minkighan akal é bôt bevoo ; a kam daa bii se ki kame bo ya minzukh mia so ébe mbimbia minkighane be va ñong. Éfônan, ndôma dzenan nge ki ngoan dzenan a ne ñong nkighane naa, aa bera ki sèhane Jehôva. Nkighane té ô ne so bebyèñ abuiñ  mintèñ. Ve, bebyèñ ba kee bebién bidzô akal mbia minkighan é moan wôba, ba baghe mbeghe ô ne adzit. Aa se ki mbeghe Jehôva a yane naa be baghe—Bero. 14:12.

13. Za dzam béésaa be ne bo éyong é moan wôba a ñong mbia nkighane ?

¹³ Aval avé ô ne wuè mbeghe té ô féñ ? Yebeghane naa, Jehôva a nga ve môt ase fili y’a top. A likh naa kada môt a ñong minkighane mièñ. A lang été, nkighane ya sèhane ñe. Jehôva a yem naa mii se ki bebyèñ be ne kaa ékop ; a yi fave naa, mi bo abim sese mi ne bo. Mintopban é moan wônan a ñong mi ne ayem dèñ, se ki ayem denan (Mink. 20:11). Ve, mina béésaa mi ne tsini naa mia simane bikop mi nga bo. Ng’é ne aval té, dzôghane Jehôva aval mia wôran, ye dzaa ñe bidzama. A yem naa, mii se ki fe bulane ô mvus, ye tsen é dzam é bobaneyang. A yane daa a yane ki naa mi kam é moan wônan, ébe mbia be-mam ma biane ñe, akal mbia minkighane a va ñong. Baghlan ôsiman naa, ng’é moan wônan a ve mengu’u naa a bulane ébe Jehôva, A ye ñe bera ñong ya n’nem ôsese—Luc 15:18-20.

14. Amu dzé a ve bia bebién bidzô aval da neman, é ne mbeghe bia yiène wuè ô féñ ?

¹⁴ A ve wamièn bidzô aval da neman. Éyong bia bo nsem, da yiène naa bi ve bia bebién bidzô. Ve, Jehôva aa kômô ki naa bi ve bia bebién bidzô aval da neman. A ne mbeghe bia yiène wuè ô féñ. Aval avé bi ne yem nge bidzô bia ve bia bebién bia neman ? Nge bi kulane minsem miè, bi dzôban ya n’nem ôse, bi dang fe bitèñ bi ne bia vole naa bi taa bera bo minsem mité, bi ne bele mebun ébe Jehôva naa a dzameya bia (Bisè mintôl 3:19). Niène bi danghang bitéñ bité, Jehôva aa kômô ki fe naa bi ve bia bebién bidzô akal nsem té. A yem nté mbé a ve bia bebién bidzô aval da neman é ne bia dzughu (Bya 31:10). Nge bi dang édedèè éwiñ, bi ne lame nkar mbii wèè akal éning—2 Becor. 2:7.

15. Dzé é ne wô vole naa ô taa ve wamièn bidzô aval da neman ? (1 Jean 3:19, 20) (A daghe fe évaghle).

 ¹⁵ Aval avé ô ne wuè mbeghe té ô féñ ? Nge wa ve wamièn bidzô aval da neman, bemeghe ôsimane wiè ébe « é ña ndzamane » Nzame a ve (Bya 130:4). Éyong a dzame é bôt besese ba dzôbane ya n’nem ôsese, a kiagh naa : « Maa ye ki bera simane minsem mieba » (Jér. 31:34). Dzam té da yili naa, aa ye ki vaghle bera simane minsem a dzameya wa. Éde, ô taa ñong asughlane y’é mam ma biane wa akal bikop buè ane é ndem da lere naa, Jehôva aa be ki wô dzame. Ye naa, ô taa ve wamièn akira, akal bikop ô nga bo metam ô mvus, bia ve wa benié ébe ésèñ ô ne bo akal Jehôva ému. Jehôva aa tsini ki naa a simane minsem ô nga bo ô mvus, wa wa yiène ki de bo—A lang 1 Jean 3:19, 20.

16. Bia é bôt ba mare mbii akal éning, za dzam bia yiène yebe ?

¹⁶ Nté bia mare nkar mbii akal éning, bia yiène « mare aval da ve naa [bi] wun mbii té » (1 Becor. 9:24). Bi ne de bo éyong bia yebe nkane ô ne ézizang meyem bia yiène baghe, ye mimbeghe bia yiène wuè ô féñ. Ayeghle di été, bi va yen fave ayôm bifônan bi ye mimbeghe bi ne baghe y’émi bia yiène wuè ô féñ. Ve, bi ne fe tu mimbeghe mife. Yésu a nga dzô naa, bi ne « bo adzit akal a bira dzi ye bira ñu, ya meyep me y’éning » (Luc 21:34). Bifus bi y’abong di ya bifus bife, bi ne wô vole a yem, éyong ézing é mam wa yiène songhane naa ô tsini nkar mbii wiè akal éning.

17. Amu dzé bi ne bele ndzi-n’nem naa bia ye wun nkar mbii akal éning ?

¹⁷ Bi ne bele ndzi-n’nem naa, bia ye wun nkar mbii akal éning, amu Jehôva a ye bia ve é ngu’u bia yi (Esaïe 40:29-31). Éde, mii taa sum naa mia mare ôtong ! Vughane ntôl Paul, éñi a nga bo dzam asese naa a bele é das be nga kiagh ñe (Beph. 3:13, 14). Môt ézing aa se ki mare mbii té akal duè, ve, y’avole Jehôva ô ne wun. Jehôva a ne wô vole a baghe mimbeghe wa yiène baghe ye wuè ô féñ émi mii se ki éban (Bya 68:19). Ya Jehôva é ngam duè, wa ye mare nkar mbii wiè y’édzip, ô wun fe wô !