Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 44

NDWOM 33 Dan W’adzesoa Ma Jehovah

Dza Yebotum Ayɛ Aber A Wɔnye Hɛn Enndzi No Yie

Dza Yebotum Ayɛ Aber A Wɔnye Hɛn Enndzi No Yie

‘Mma bɔn nndzi hom do konyim, na mbom hom mfa papa ndzi bɔn do konyim.’ROM. 12:21.

DZA YEBOSUA

Yɛbɔhwɛ mbrɛ yebesi ayɛ hɛn adze aber a wɔnye hɛn enndzi no yie no amma dza woesi no aanngye nsamu.

1-2. Ebɛnadze na obotum ato hɛn mu biara?

 JESUS yɛɛ mfatoho bi faa ɔbaa kunafo bi a nna ɔpɛ dɛ ɔtsɛmbuafo bi dzi n’asɛm ma no no ho. Dɛm aber no, nna wɔyɛ hɔn a wonnyi obiara a ɔbɛka hɔn asɛm ama hɔn no adze gyangyan. Ntsi nna Jesus n’esuafo no mu pii bɛtse dɛm mfatoho yi ase. (Luke 18:​1-5) Hɛn so, yebotum atse dza maame no faa mu no ase osiandɛ annyɛ yie koraa no, biribi a ɔtse dɛm ato hɛn mu biara pɛn.

2 Ndɛ, nyimpa mu nyiyimu nye enyiber ebu do wɔ wiadze yi mu, na nkorɔfo pii so nye afofor nndzi no yie koraa. Ntsi sɛ nkorɔfo nye hɛn enndzi no yie a, ɔnnyɛ hɛn nwanwa. (Ɔsɛnk. 5:8) Naaso, yɛnnhwɛ kwan dɛ hɛn nua Christiannyi bi bɛyɛ biribi a ɔtse dɛm etsia hɛn. Naaso obotum esi. Ɔnnyɛ dɛ hɛn nuanom Christianfo pɛ dɛ yegyaa Jehovah som o. Asɛm no ara nye dɛ wɔyɛ nyimpa a bɔn wɔ hɔnho. Naaso mbrɛ Jesus yɛɛ n’adze aber a nyimpa etsirmɔdzenfo bi soɛree tsiaa no na wɔnye no enndzi no yie no, yebotum esua ndzɛmba pii efi mu. Sɛ yetum nya hɔn a wɔsoɛr tsia hɛn na wɔnye hɛn nndzi no yie no ho abotar a, nna ɔno hɛn nuanom Christianfo mpo dze, ɔsɛ dɛ yenya hɔnho abotar ma ɔbor do koraa. Sɛ hɔn a wɔwɔ asafo no mu nye hɔn a wonnyi asafo no mu no nye hɛn enndzi no yie a, Jehovah tse nka dɛn? Iyi ho asɛm hia no anaa?

3. Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, Jehovah tse nka dɛn na ebɛnadze ntsi a?

3 Jehovah dwen hɛn ho paa na ɔpɛ dɛ nkorɔfo nye hɛn dzi no yie. “[Jehovah] dɔ atsɛntsenenee.” (Ndw. 37:28) Jesus ma yenya awerɛhyɛmu dɛ sɛ Jehovah ne ber a ɔdze bobu atsɛn no so a, ‘obobu atsɛntsenenee ntsɛmara.’ (Luke 18:​7, 8) Afei so, ɔrennkyɛr koraa Jehovah beyi biribiara a ɔma yehu amandze no efi hɔ, na ɔremma kwan ma obiara nntseetsee hɛn bio.—Ndw. 72:​1, 2.

4. Ebɛnadze na Jehovah yɛ dze boa hɛn ndɛ?

4 Yɛrotweɔn aber a ndzeyɛtsenenee nkotsee bɔkɔ do wɔ asaase yi do. Naaso seseiara mpo, sɛ nkorɔfo nye hɛn enndzi no yie a, Jehovah boa hɛn ma yetum gyina ano. (2 Pet. 3:13) Jehovah ma yehu mbrɛ yebesi ayɛ hɛn adze aber a wɔnye hɛn enndzi no yie no amma yaannyɛ biribi a ɔbɛma ɔhaw no ayɛ kɛse. Jehovah nam mbrɛ ne Ba no sii yɛɛ n’adze aber a wɔnye no enndzi no yie no do ma yehu dza yebotum ayɛ aber a nkorɔfo nye hɛn enndzi no yie no. Afei so, ɔma hɛn afotu a ɔboa hɛn ma yehu dza yebotum ayɛ aber a wɔnye hɛn enndzi no yie no.

YƐ AHWƐYIE ABER A WƆNYE WO ENNDZI NO YIE NO

5. Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, ebɛnadze ntsi na ɔsɛ dɛ yɛhwɛ mbrɛ yebesi ayɛ hɛn adze no yie?

5 Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, bi a ɔbɛyɛ hɛn yaw paa anaa ɔbɛma yɛayɛ hahaaha. (Ɔsɛnk. 7:7) Nyankopɔn n’asomfo anokwafo binom tse dɛ Job na Habakkuk so tsee nka dɛmara. (Job 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3) Ntsi sɛ hɛn so yɛtse nka dɛmara a, ɔnnyɛ bɔn. Naaso ɔsɛ dɛ yɛhwɛ yie na yaannyɛ biribi a ekyir yi yebonu hɛnho.

6. Ebɛnadze na yesua fi dza Absalom yɛe no mu? (Hwɛ mfonyin no so.)

6 Sɛ obi nye hɛn anaa hɛn dɔfo bi enndzi no yie a, bi a yɛbɛpɛ dɛ yɛyɛ bi tua no kaw. Naaso sɛ yɛyɛ dɛm a, obotum ama ndzɛmba aagye nsamu koraa. Hom mma yɛnhwɛ dza Ɔhen David ne ba Absalom yɛe. Aber a ɔtsee dɛ no nua Amnon ato no nua basia Tamar mbɔndar no, no bo fuuw paa. Sɛ yɛhwɛ Moses Mbra no mu a, dza Amnon yɛe no dze nna nkyɛ ɔsɛ dɛ woku no. (Lev. 20:17) Ntsi ntseasee wɔ mu dɛ Absalom no bo fuwii, naaso nna nkyɛ ɔnnsɛ dɛ ɔyɛ bi dze tua Amnon kaw.—2 Sam. 13:​20-23, 28, 29.

Aber a wɔtoo Absalom no nua basia Tamar mbɔndar no, Absalom no bo fuuw dzendzenndzen (Hwɛ nkyekyɛmu 6)


7. Aber a ɔdwontofo bi hun dɛ ndzebɔnyɛfo retseetsee afofor no, ahyɛse no ɔyɛɛ dɛn?

7 Hɔn a wɔnye afofor nndzi no yie no, sɛ ɔyɛ tse dɛ mbrɛ wonnya asotwe biara a, annhwɛ a yebenya adwen dɛ gyama mfaso mpo nnyi do dɛ yɛbɛyɛ dza ɔtsen. Hom mma yensusu ɔdwontofo bi ho. Ohun dɛ nna ndzebɔnyɛfo retseetsee hɔn a wɔyɛ dza ɔtsen no. Naaso nna ɔtse dɛ mbrɛ ndzebɔnyɛfo no mbom na ndzɛmba rokɔ yie ma hɔn. Dɛm ntsi ɔkaa dɛ: “Woyinom nye nyimpa bɔn no; na hɔn ho dwe hɔn daa.” (Ndw. 73:12) Afei so, nna dza ɔrokɔ do no ho asɛm haw no araa ma onyaa adwen mpo dɛ gyama mfaso nnyi do dɛ ɔrosom Jehovah. Ntsi ɔkaa dɛ: “Aber a modween mbrɛ mebɛyɛ ehu yi no, ɔyɛɛ m’enyi do edwumadzen.” (Ndw. 73:​14, 16) Ɔkaa n’anomu asɛm dɛ: “Emi dze, nkyɛ m’anan reyɛ aman; m’anamɔn reyɛ apatser.” (Ndw. 73:2) Biribi a ɔtse dɛm too onua bi a wɔfrɛ no Alberto. a

8. Aber a wɔnye onua bi enndzi no yie no, ebɛnadze na ɔyɛe?

8 Enuanom bi twaa asɛm too Alberto do dɛ oewia asafo sika. Dɛm ntsi hokwan ahorow a nna ɔwɔ wɔ asafo no mu no fii ne nsa. Ekyir yi, enuanom beberee tsee ho asɛm ma ntsi nna wommbu no bio. Alberto kaa dɛ: “Asɛm no yɛɛ me yaw paa na ɔmaa mo bo fuwii.” Osiandɛ dza osii no yɛɛ no yaw paa ntsi, ɔmaa ɔnye Jehovah ntamu yɛɛ basaa na ogyaa asafo nhyiamu kɔ mfe enum. Alberto n’asɛm no ma yehu dɛ, sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, hɛn bo botum efuw. Naaso sɛ yeenntum annhyɛ hɛnho do a, biribi a ɔtse dɛm botum ato hɛn.

SUASUA DZA JESUS YƐE ABER A WƆNYE NO ENNDZI NO YIE NO

9. Ebɛn atseetsee na Jesus faa mu? (Hwɛ mfonyin no so.)

9 Mbrɛ Jesus sii yɛɛ n’adze aber a wɔnye no enndzi no yie no dze, asɛm biara nnyi ho, ntsi yebotum esuasua no. Nkorɔfo pii nye no enndzi no yie koraa. Nna n’ebusuafo binom mpo ka ho. N’ebusuafo a nna wɔnngye no nndzi no kaa dɛ ɔabɔ dam. Nyamesom mpanyimfo no so bɔɔ no sombo dɛ ɔnye esunsum fi bɔ mu yɛ edwuma. Afei so, Rome asogyafo no sereew no, wɔboor no na ewiei koraa no, wokum no. (Mark 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37) Naaso ɔmmfa ho dza wɔdze yɛɛ Jesus nyina no, ɔannyɛ bi enntua hɔn kaw. Ebɛnadze na yebotum esua efi dza ɔyɛe no mu?

Mbrɛ Jesus sii yɛɛ n’adze aber a wɔnye no enndzi no yie no dze, asɛm biara nnyi ho, ntsi yebotum esuasua no (Hwɛ nkyekyɛmu 9-10)


10. Aber a wɔnye Jesus enndzi no yie no, ebɛnadze na ɔyɛe? (1 Peter 2:​21-23)

10 Kenkan 1 Peter 2:​21-23. b Yebotum esuasua kwan a Jesus faa do yɛɛ n’adze aber a wɔnye no enndzi no yie no. Nna onyim aber a ɔsɛ dɛ ɔyɛ dzinn nye aber a ɔsɛ dɛ ɔkasa. (Matt. 26:​62-64) Nna hɔn a wɔsoɛr tsia no no ka nsɛm a ɔnnyɛ nokwar fa no ho, naaso ɔnnyɛ aber nyina na oyii hɔn ano. (Matt. 11:19) Aber a oyii hɔn ano no so, ɔannhyehyɛ hɔn ahorba anaa oennhunahuna hɔn. Jesus tumii hyɛɛ noho do osiandɛ “ɔdze noho hyɛɛ Nyia obua atsɛn tsenenee no nsa.” Mbrɛ nna Jehovah hu no no, nna ohia no koraa kyɛn adwen a nna afofor wɔ wɔ no ho. Nna Jesus wɔ awerɛhyɛmu dɛ, atsɛnkyew a wɔdze ebu no no nyina Jehovah bedzi ho dwuma wɔ ber a ɔfata mu.

11. Yebesi dɛn ahwɛ hɛn ano kasa yie? (Hwɛ mfonyin ahorow no so.)

11 Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, ɔsɛ dɛ yesuasua Jesus na yɛhwɛ hɛn ano kasa yie. Nsɛm ahorow a wɔdze dzi hɛn no bi wɔ hɔ a, ɔnnhyɛ da ara nnyɛ asɛm biara, ntsi yebotum ebu hɛn enyi egu do. Anaa yebotum ayɛ dzinn amma yaannka biribi a ɔbɛsɛɛ asɛm no koraa. (Ɔsɛnk. 3:7; Jas. 1:​19, 20) Naaso ɔtɔ da a, obehia dɛ yɛkasa aber a yeehu dɛ wɔnye obi enndzi no yie anaa aber a ɔsɛ dɛ yedzi nokwar no ho dase no. (Andw. 6:​1, 2) Sɛ ɔba no dɛ yɛrekasa so a, ɔsɛ dɛ yɛbɔ mbɔdzen to hɛn bo kasa na yɛda obu edzi.—1 Pet. 3:15. c

Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, yebotum esuasua Jesus na yeehu mber a ɔsɛ dɛ yɛkasa nye mbrɛ yebesi akasa (Hwɛ nkyekyɛmu 11-12)


12. Yebesi dɛn dze hɛnho ahyɛ “Nyia obua atsɛn tsenenee no nsa”?

12 Hɛn so, yebotum esuasua Jesus na yɛdze hɛnho ahyɛ “Nyia obua atsɛn tsenenee no nsa.” Sɛ nkorɔfo nya hɛn ho adwen a ɔmmfata anaa wɔnye hɛn enndzi no yie a, yebotum enya awerɛhyɛmu dɛ Jehovah nyim dza woesi no. lyi botum aboa hɛn ma yeemia hɛn enyi egyina ano osiandɛ yenyim dɛ ewiei koraa no, Jehovah bɛyɛ asɛm no ho biribi. Sɛ yegyaa asɛm no hyɛ Jehovah ne nsa a, ɔremma yɛmmfa obi a ɔnye hɛn enndzi no yie no ho ebufuw nnhyɛ hɛn mu anaa yɛnntaan no. Sɛ yɛdze dza woesi no ho ebufuw hyɛ hɛn mu a, obotum ama yaayɛ adze ma wɔaatra do. Afei so, ɔremma hɛn enyi nngye na obotum asɛɛ yɛnye Jehovah ntamu anyɛnkofa no.—Ndw. 37:8.

13. Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, ebɛnadze na obotum aboa hɛn ma yeegyina ano?

13 Nokwasɛm nye dɛ, yerunntum nnsuasua Jesus pɛpɛɛpɛ da. Ɔtɔ da a, bi a yɛbɛyɛ biribi anaa yɛbɛka asɛm bi naaso ekyir yi nna yeenu hɛnho. (Jas. 3:2) Na ɔtɔ da so a, kwan a nkorɔfo bɛfa do nye hɛn edzi no obotum ama yeedzi yaw hɛn nkwa nda nyinara. Sɛ biribi a ɔtse dɛm ato wo a, ɔno nya awerɛhyɛmu dɛ Jehovah nyim dza erefa mu no nyinara. Na Jesus so tse wo ase osiandɛ noara so wɔnye no enndzi no yie. (Heb. 4:​15, 16) Jehovah ama yeehu mbrɛ Jesus si yɛɛ n’adze aber a wɔnye no enndzi no yie no. Afei so, ɔma hɛn afotu a ɔboa hɛn ma yehu dza yebotum ayɛ aber a wɔnye hɛn enndzi no yie no. Hom mma yɛnhwɛ afotusɛm ebien bi a ɔwɔ Romefo nwoma no mu a obotum aboa hɛn.

“HOM NGYAA BIRIBIARA NHYƐ NYANKOPƆN N’EBUFUW NSA”

14. Sɛ wɔka dɛ ‘yengyaa biribiara nhyɛ Nyankopɔn n’ebufuw nsa’ a, ɔkyerɛ dɛn? (Romefo 12:19)

14 Kenkan Romefo 12:19. Ɔsomafo Paul hyɛɛ Christianfo no nkuran dɛ ‘wongyaa biribiara nhyɛ Nyankopɔn n’ebufuw nsa.’ Sɛ wɔnye wo enndzi no yie na igyaa asɛm no mu ma Jehovah dɛ nankasa ndzi ho dwuma wɔ ber a ɔfata mu a, ɔkyerɛ dɛ egyaa biribiara ahyɛ Jehovah n’ebufuw nsa. Aber a wɔnye onua bi a wɔfrɛ no John enndzi no yie no, ɔkaa dɛ: “Nna ɔsɛ dɛ mehyɛ moho do paa amma maannyɛ biribi a ɔmmfata. Nokwasɛm nye yi, nna ɔnnda famu. Naaso, Romefo 12:19 boaa me ma minyaa abotar tweɔɔn Jehovah.”

15. Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie a, ebɛnadze ntsi na oye paa dɛ yɛbɔtweɔn Jehovah ma oeedzi ho dwuma?

15 Sɛ wɔnye hɛn enndzi no yie na yɛtweɔn dɛ Jehovah bɛyɛ ho biribi a, ɔboa hɛnara. Mpɛn pii no, sɛ yɛyɛ dɛ hɛnankasa bɛyɛ dza woesi no ho biribi a, obowie ase no nna wɔakɛfa ɔhaw na dadwen abɔto hɛn do. Ntsi na ɔsɛ dɛ yegyaa asɛm no mu ma Jehovah no. Jehovah pɛ dɛ ɔboa hɛn. Ɔtse dɛ mbrɛ ɔreka akyerɛ hɛn dɛ, ‘Minyim dɛ wɔnye wo enndzi no yie. Naaso ɔwodze gyaa asɛm no mu ma me, na mara mibedzi ho dwuma.’ Jehovah ahyɛ bɔ dɛ obotua hɔn a wɔnye hɛn nndzi no yie no kaw. Sɛ yɛgye dɛm bɔhyɛ yi dzi a, ɔbɛma yeegyaa asɛm no mu ama no na yeenya awerɛhyɛmu dɛ nankasa bedzi ho dwuma wɔ kwan a ɔfata do. Dɛm asɛm yi na ɔboaa John a yeedzi kan aka no ho asɛm no. Ɔkaa dɛ: “Sɛ minya abotar tweɔn Jehovah a, obedzi asɛm no ho dwuma yie koraa akyɛn me.”

‘HOM MFA PAPA NDZI BƆN DO KONYIM’

16-17. Mpaabɔ besi dɛn aboa hɛn ma yɛdze ‘papa edzi bɔn do konyim’? (Romefo 12:21)

16 Kenkan Romefo 12:21. Paul sanee so tuu Christianfo fo dɛ ‘wɔmfa papa ndzi bɔn do konyim.’ Jesus ne Bepɔw Do Asɛnka no mu no, ɔkaa dɛ: “Hom nkɔ do ndɔ hom atamfo na hom mbɔ mpaa mma hɔn a wɔtan hom enyi no.” (Matt. 5:44) Dɛm pɛpɛɛpɛ so na Jesus yɛe. Bi a yɛadwen amandze a Jesus hunii aber a Rome asogyafo bɔɔ no asɛndua mu no ho da. Woguu Jesus n’enyim ase, wɔtseetsee no na wɔmaa ɔfaa yaw pii mu. Amandze a Jesus hunii no dze, sɛ yɛdwen ho dɛn ara mpo a, yɛrenntse ase.

17 Ɔmmfa ho dɛ wɔnye Jesus enndzi no yie no, ɔkɔr do ara dzii Jehovah nokwar. Jesus annka annkyerɛ Jehovah dɛ ɔntwe asogyafo no hɔn asowa. Mbom ɔbɔɔ mpaa dɛ: “Egya, fa kyɛ hɔn, na wonnyim dza wɔreyɛ.” (Luke 23:34) Sɛ yɛbɔ mpaa ma hɔn a wɔnye hɛn nndzi no yie no a, ɔremma yɛmmfa hɔn ho ebufuw nnhyɛ hɛn mu. Na obotum mpo ama yeenya hɔn ho adwen pa.

18. Aber a wɔnye Alberto na John enndzi no yie no, ebɛn kwan do na mpaabɔ boaa hɔn?

18 Enuanom beenu a wɔnye hɔn enndzi no yie a yeedzi kan aka hɔn ho asɛm wɔ adzesua yi mu no bɔɔ mpaa, na iyi boaa hɔn ma wotumii gyinaa dza ɔtoo hɔn no ano. Alberto kaa dɛ: “Mobɔɔ mpaa maa enuanom a wɔnye me enndzi no yie no. Meserɛɛ Jehovah mpɛn pii dɛ ɔmboa me ma mingyaa dza woesi no nyina mu ma ɔnka.” Enyigyesɛm nye dɛ, Alberto dze nokwardzi rosom Jehovah bio. John so kaa dɛ: “Onua no a ɔyɛɛ adze ma ɔyɛɛ me yaw no, mobɔɔ mpaa maa no mpɛn pii. Mpaa a mobɔe maa no no boaa me ma miyii no ho ebufuw fii mo mu, na ɔmaa minyaa no ho adwen pa. Afei so ɔmaa m’asomu dwee me.”

19. Ebɛnadze na ɔsɛ dɛ yɛyɛ kesi dɛ wiadze bɔn yi bɛba n’ewiei? (1 Peter 3:​8, 9)

19 Kesi dɛ wiadze bɔn yi bɛba n’ewiei no dze, bi a nkorɔfo nye hɛn rinndzi no yie koraa. Naaso ɔmmfa ho dza obesi biara no, hom mma yɛnkɔ do ara mbɔ Jehovah mpaa na yɛnserɛ no dɛ ɔmboa hɛn. Afei so, hom mma yensuasua mbrɛ Jesus yɛɛ n’adze aber a wɔnye no enndzi no yie no, na yɛnkɔ do ara mfa Bible mu afotusɛm nyɛ edwuma. Sɛ yɛyɛ dɛm a, yebotum enya awerɛhyɛmu dɛ Jehovah behyira hɛn.—Kenkan 1 Peter 3:​8, 9.

NDWOM 38 Ɔbɛma Ayɛ Dzen

a Wɔasesa edzin ahorow no bi.

b Krataa a odzi kan a ɔsomafo Peter kyerɛwee no mu no, ɔkaa wɔ tsir 2 na 3 no mu dɛ Christianfo a wɔtsenaa ase wɔ asomafo no hɔn aber do no, nna hɔn mu binom wɔ hɔ a hɔn wuranom anaa hɔn kunnom a wɔnnyɛ agyedzifo no nye hɔn nndzi no yie.—1 Pet. 2:​18-20; 3:​1-6, 8, 9.

c Hwɛ video a wɔato dzin Mbrɛ Ɔdɔ Ma Yenya Asomdwee Mapa. Ɔwɔ jw.org do.