Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 47

NDWOM 103 Ahwɛfo—Wɔyɛ Akyɛdze

Enuanom Mbarimba​—Hom Pɛ Dɛ Hom Bɛyɛ Asafo mu Mpanyimfo?

Enuanom Mbarimba​—Hom Pɛ Dɛ Hom Bɛyɛ Asafo mu Mpanyimfo?

“Sɛ obi pɛ ɔhwɛfo edwuma a, ɔapɛ edwuma pa.”1 TIM. 3:1.

DZA YEBOSUA

Yɛbɔhwɛ suban ahorow bi a Bible no ka dɛ ɔsɛ dɛ onua bi nya ama oeetum abɛyɛ asafo mu panyin.

1-2. “Edwuma pa” a asafo mu mpanyimfo yɛ no, bi nye dɛn?

 SƐ EYƐ asafo mu somfo a, yɛgye dzi dɛ erobɔ woho mbɔdzen ama eetum abɛyɛ asafo mu panyin. W’enyi bɛgye ho dɛ ebɛyɛ “edwuma pa” a asafo mu mpanyimfo yɛ no bi anaa?—1 Tim. 3:1.

2 Ndwuma a asafo mu mpanyimfo yɛ no, bi nye dɛn? Wodzi enyim ma yɛyɛ asɛnka edwuma no, wɔkyerɛkyerɛ enuanom no na wɔserasera hɔn hyɛ hɔn nkuran so. Afei so, wɔdze hɔn kasaa nye hɔn ndzeyɛɛ hyɛ asafo no dzen. Ɔnnyɛ nwanwa dɛ Bible no ka asafo mu mpanyimfo a wɔyɛ edwumadzen no ho asɛm dɛ wɔyɛ ‘akyɛdze a wɔdze ama nyimpa.’—Eph. 4:8.

3. Ebɛnadze na ɔsɛ dɛ onua bi yɛ ama oeetum abɛyɛ asafo mu panyin? (1 Timothy 3:​1-7; Titus 1:​5-9)

3 Ibesi dɛn abɛyɛ asafo mu panyin? Sɛ obi rekɛpɛ edwuma a, dza wɔhwehwɛ fi no hɔ no, ɔnnyɛ dɛm ndzɛmba no bi na wɔhwehwɛ fi obi hɔ ansaana oetum abɛyɛ asafo mu panyin. Mpɛn pii no, sɛ ibenya edwuma bi a, ɔsɛ dɛ itum yɛ ndwuma ahorow bi a w’edwumawura no bɛpɛ dɛ eyɛ no. Naaso sɛ epɛ dɛ ebɛyɛ asafo mu panyin a, ɔsɛ dɛ eyer woho yɛ asɛnka edwuma no na itum kyerɛkyerɛ yie. Naaso ɔnnyɛ iyi nkotsee na ohia. Suban ahorow a ɔsɛ dɛ obi nya ama oeetum abɛyɛ asafo mu panyin a wɔaka ho asɛm wɔ 1 Timothy 3:​1-7 na Titus 1:​5-9 no, ɔsɛ dɛ ebɔ mbɔdzen nya dɛm suban ahorow no bi. (Kenkan.) Yebosusu dɛm suban ahorow no mu bi ho wɔ adzesua yi mu. Yɛbɔhwɛ dza onua bi yɛ a ɔbɛma hɔn a wɔwɔ asafo no mu nye hɔn a wonnyi asafo no mu nyina abɔ no dzin pa. Afei so, yɛbɔhwɛ mbrɛ obesi ahwɛ n’ebusua yie, nye dza ɔbɔboa no ma oeefi n’akoma mu aboa enuanom no.

NYA DZIN PA

4. Sɛ wɔka dɛ ‘woho nnyi asɛm’ a, ɔkyerɛ dɛn?

4 Sɛ ibotum abɛyɛ asafo mu panyin a, ɔsɛ dɛ eyɛ obi a ‘woho nnyi asɛm.’ Iyi kyerɛ dɛ ɔsɛ dɛ inya dzin pa wɔ asafo no mu, na ɔnnsɛ dɛ enuanom nya wo ho asɛm bɔn biara ka. Afei so, ɔsɛ dɛ ‘hɔn a wonnyi asafo no mu no bɔ wo dzin pa.’ Bi a hɔn a wɔnnsom Jehovah no bɛkasa etsia wo gyedzi, naaso ɔnnsɛ dɛ eyɛ biribi a ɔbɛma wɔaka dɛ inndzi nokwar anaa wo suban nnyɛ. (Dan. 6:​4, 5) Bisa woho dɛ: ‘Hɔn a wɔwɔ asafo no mu nye hɔn a wonnyi asafo no mu nyina bɔ me dzin pa anaa?’

5. Obi besi dɛn akyerɛ dɛ ‘ɔpɛ papa’?

5 Sɛ obi ‘pɛ papa’ a, ɔdze n’adwen si suban pa a afofor wɔ no do na ɔkamfo hɔn wɔ ho. N’enyi gye ho dɛ ɔbɛyɛ nkorɔfo papa, na dza wɔnnhwɛ kwan dɛ ɔbɛyɛ ama hɔn no mpo, ɔyɛ ma hɔn. (1 Thess. 2:8) Ebɛnadze ntsi na ohia dɛ asafo mu mpanyimfo nya dɛm suban yi bi? Osiandɛ wɔdze mber pii serasera enuanom no hyɛ hɔn nkuran, na wɔdze bi so yɛ dwumadzi ahorow a ɔhyehyɛ hɔn nsa no. (1 Pet. 5:​1-3) Ɔmmfa ho edwumadzen a wɔyɛ nyina ekyir no, enyigye a wonya no kyɛn ndzɛmba a wɔdze bɔ afɔr no koraa.—Andw. 20:35.

6. Ebɛn ndzɛmba na obi botum ayɛ dze akyerɛ dɛ ɔpɛ “ahɔhoyɛ”? (Hebrewfo 13:​2, 16; hwɛ mfonyin no so.)

6 Sɛ eyɛ ndzɛmba papa ma hɔn a wɔyɛ w’anyɛnkofo nye hɔn a wɔnnyɛ w’anyɛnkofo nyina a, ɔkyerɛ dɛ epɛ “ahɔhoyɛ.” (1 Pet. 4:9) Bible ho nhwehwɛmu nwoma bi ka dɛ: “Obi a ɔpɛ ahɔhoyɛ no, ɔda ayamuyie edzi kyerɛ hɔn a onnyim hɔn no mpo, na ɔdze enyigye to nsa frɛ hɔn ma wɔba ne fie.” Bisa woho dɛ, ‘Nkorɔfo nyim me dɛ meda ayamuyie edzi kyerɛ ahɔho anaa?’ (Kenkan Hebrewfo 13:​2, 16.) Obi a n’enyi gye ahɔhoyɛ ho no da ayamuyie edzi kyerɛ obiara. Binom nye hɔn a wonnyi sika pii nye enuanom a wɔyɛ edwumadzen tse dɛ amansin do ahwɛfo nye enuanom a wɔba n’asafo mu bɛma ɔkasa no.—Gen. 18:​2-8; Mbɛ. 3:27; Luke 14:​13, 14; Andw. 16:15; Rom. 12:13.

Awarfo bi a hɔn yamu ye rema ɔmansin do hwɛfo bi na ne yer abɛda hɔn fie (Hwɛ nkyekyɛmu 6)


7. Asafo mu panyin bi besi dɛn akyerɛ dɛ “ɔnnyɛ sikanyibernyi”?

7 “Ɔnnyɛ sikanyibernyi.” Dɛm asɛm yi kyerɛ dɛ, emmfa w’adwen nyina nnsi sika na ahonyadze do. Ntsi sɛ eyɛ sikanyi o, sɛ eyɛ hianyi o, edze Jehovah no som dzi kan wɔ w’asetsena mu. (Matt. 6:33) Edze wo ber, w’ahoɔdzen nye w’ahonyadze som Jehovah, na edze boa w’ebusua nye enuanom a wɔwɔ asafo no mu so. (Matt. 6:24; 1 John 2:​15-17) Bisa woho dɛ: ‘Ebɛn adwen na mowɔ wɔ sika ho? Ndzɛmba a no ho hia wɔ asetsena mu a mowɔ no, m’enyi sɔ anaa? Anaadɛ mepɛ dɛ minya sika nye ndzɛmba pii?’—1 Tim. 6:​6, 17-19.

8. Ibesi dɛn akyerɛ dɛ ‘w’enyi da hɔ’ na ‘itum hyɛ woho do’?

8‘w’enyi da hɔ’ na ‘itum hyɛ woho do’ a, erennyɛ adze nntra do. Dɛ mfatoho no, irinndzidzi anaa eronnom ma ɔmmbor do. Ebɔhwɛ w’ahosiesie nye wo ntarhyɛ yie, na edze ndzɛmba a ɔfata bɛgyegye w’enyi. Nnsuasua mbrɛ hɔn a wɔnnsom Jehovah no si yɛ hɔn adze no. (Luke 21:34; Jas. 4:4) Sɛ obi yɛ adze ma wo bo fuw mpo a, inya no ho abotar. Afei so, ‘ennyɛ nsahweam’; na dɛmara so na ennyɛ obi a nkorɔfo nyim wo dɛ ewe nsa. Bisa woho dɛ, ‘Mbrɛ misi yɛ m’adze no ma ɔda edzi dɛ m’enyi da hɔ na mutum hyɛ moho do anaa?’

9. Obi a ‘n’adwen mu tsew’ na ɔyɛ “wense wense” no, ɔyɛ n’adze dɛn?

9‘w’adwen mu tsew’ a, ansaana ebɛyɛ biribi no, ehwɛ dza Bible no ka fa ho. Edwendwen Bible mu afotusɛm a ɔfa w’asɛm no ho, na iyi ma etse asɛm no ase yie. Emmper woho nnsisi gyinae. Mbom ehwɛ hu dɛ inyim dza ɔsɛ dɛ ihu fa asɛm no ho nyina. (Mbɛ. 18:13) Sɛ eyɛ dɛm a, otum boa wo ma isisi gyinae a ɔnye Jehovah n’apɛdze hyia. Sɛ obi yɛ “wense wense” a, ɔkyerɛ dɛ ɔtoto ne ndzɛmba yie, na odzi ne mber do. Wonyim dɛm nyimpa no dɛ ɔyɛ obi a nkorɔfo botum dze hɔn ho ato no do na ɔdze akwankyerɛ so yɛ edwuma. Dɛm suban ahorow yi bɔboa wo ma eenya dzin pa. Afei, hom mma yɛnhwɛ suban ahorow bi a Bible no ka dɛ sɛ asafo mu panyin bi nya a ɔbɛma ɔayɛ ebusuatsir a ɔhwɛ n’ebusua yie.

HWƐ W’EBUSUA YIE

10. Ebɛnadze na sɛ okun yɛ a, ɔkyerɛ dɛ ‘ɔrohwɛ nankasa ne fie do yie’?

10 Sɛ awar na epɛ dɛ ebɛyɛ asafo mu panyin a, ɔsɛ dɛ w’ebusua no mufo so nya dzin pa. Dɛm ntsi, ɔsɛ dɛ itum ‘hwɛ wankasa wo fie do yie.’ Ɔwɔ dɛ ema w’ebusua no mufo hu dɛ edɔ hɔn, na ehwɛ hɔn yie so. Dɛ mfatoho no, ɔwɔ dɛ enye w’ebusua no yɛ ebusua som, na enye hɔn bɔ mu kɔ asafo nhyiamu na asɛnka so. Ebɛnadze ntsi na iyi ho hia paa? Ɔsomafo Paul bisaa dɛ: ‘Sɛ obi nnhu nankasa ne fie do hwɛ a, ɔyɛ dɛn tum hwɛ Nyankopɔn n’asafo do?’—1 Tim. 3:5.

11-12. Sɛ onua bi pɛ dɛ ɔbɛyɛ asafo mu panyin a, ebɛnadze ntsi na ɔsɛ dɛ ne mbofra nya suban pa? (Hwɛ mfonyin no so.)

11 Sɛ ewɔ mba a, ɔsɛ dɛ itum ‘ma wo mba hyɛ w’ase wɔ fɔntɔmmyɛ nyina mu.’ Ma wonhu dɛ edɔ hɔn aber a eretsetse hɔn na erekyerɛkyerɛ hɔn no. Ɔwɔ mu, wɔyɛ mbofra yi ara dze, wobedzi agor na wɔaaserew. Naaso osiandɛ eretsetse hɔn yie ntsi, wobetsie w’asɛm, wobobu adze na woeenya suban pa. Afei so, ɔsɛ dɛ eyɛ dza ibotum biara boa wo mba no ma wɔnye Jehovah ntamu yɛ kama, wɔdze Bible mu afotusɛm bɔ hɔn bra na wɔdze si hɔn enyi do dɛ wobonuma.

12 “Ɔwɔ mba agyedzifo a wɔnntse asakasakabra anaa asoɔdzen nka wɔ hɔn ho.” Sɛ abofra bi a woenuma no anaa ɔrobɔ noho mbɔdzen dɛ obonuma no yɛ bɔn kɛse bi a, ne papa no hokwan botum efi ne nsa anaa? Sɛ nna papa no nnkyerɛkyerɛ abofra no anaa ɔnntsea no a, ɔnodze bi a no hokwan botum efi ne nsa.—Hwɛ October 15, 1996 Ɔweɔn-Aban no mu, kr. 21, nky. 6-7.

Mbusuatsir boa hɔn mba ma wɔsom Jehovah yie, na wɔboa hɔn so ma wɔyɛ ndzɛmba ahorow bi dze boa enuanom (Hwɛ nkyekyɛmu 11)


FI WO PƐ MU BOA ENUANOM A WƆWƆ ASAFO NO MU NO

13. Obi besi dɛn akyerɛ dɛ ɔtse asɛm ase, na ɔnnyɛ “ntsintsiman”?

13 Enuanom mbarimba a wɔda suban pa edzi no som bo ma asafo no. Obi a ɔtse asɛm ase no, ɔma asomdwee tsena ɔnye afofor ntamu. Afei so, ɔboa ma asomdwee tsena enuanom afofor ntamu. Bio so, otsie afofor hɔn adwenkyerɛ na ɔbɔ mbɔdzen tse dza wɔpɛ dɛ wɔkyerɛ no ase. Sɛ ebɛyɛ asafo mu panyin na mpanyimfo no mu dodowara si gyinae bi a Bible no nnkasa nntsia a, ebɛgye dɛm gyinaesi no ato mu anaa? Sɛ obi nnyɛ “ntsintsiman” a, ɔnnhyɛ nkorɔfo dɛ kyenkyen ara wɔnyɛ dza ɔpɛ. Sɛ nkorɔfo kyerɛ hɔn adwen wɔ asɛm bi ho a, otsie. (Gen. 13:​8, 9; Mbɛ. 15:22) “Ɔmmpɛ ham” anaa ‘ɔnnyɛ ebufuw ebufuw.’ Iyi kyerɛ dɛ ennkeka w’adwen nnkyerɛ nkorɔfo anaa mmbu hɔn enyimtsia, mbom etɔ bo ara nye hɔn kasa yie. Dɛ obi a epɛ asomdwee no, sɛ ndzɛmba nnkɔ yie wɔ enye afofor ntamu a, eyɛ dza ibotum biara siesie asɛm no ma asomdwee ba. (Jas. 3:​17, 18) Etɔ wo bo ara nye afofor anaa hɔn a wɔsoɛr tsia wo no mpo kasa yie, na iyi ma hɔn akoma ba famu.—Atsɛ. 8:​1-3; Mbɛ. 20:3; 25:15; Matt. 5:​23, 24.

14. Sɛ wɔka dɛ onua bi yɛ obi a ‘ɔbaa asafo no mu nnkyɛree’ na odzi Jehovah nokwar a, ɔkyerɛ dɛn?

14 Sɛ onua bi botum abɛyɛ asafo mu panyin a, ɔnnsɛ dɛ ɔyɛ obi a ‘ɔbaa asafo no mu nnkyɛree.’ Dɛm asɛm yi nnkyerɛ dɛ ɔsɛ dɛ eyɛ obi a wonumaa wo akyɛr paa. Naaso, ɔgye ber ana etum abɛyɛ Christiannyi a woho akokwaa. Sɛ ibotum abɛyɛ asafo mu panyin a, ɔsɛ dɛ isuasua Jesus na ebrɛ woho adze. Afei so, sɛ innyaa hokwan bi wɔ asafo no mu a, ɔnnsɛ dɛ ema ɔhaw wo. (Matt. 20:23; Phil. 2:​5-8) Sɛ etakyer Jehovah ho, edze ne mbra yɛ edwuma, na itsie akwankyerɛ biara so a ɔnam n’ahyehyɛdze no do dze ma no a, ɔbɛkyerɛ dɛ idzi Jehovah nokwar.1 Tim. 4:15.

15. Ɔsɛ dɛ asafo mu mpanyimfo yɛ nkorɔfo a wonyim bagua mu ɔkasa ma paa anaa? Kyerɛkyerɛ mu.

15 Bible no ka no pefee dɛ ɔsɛ dɛ asafo mu mpanyimfo ‘tum kyerɛkyerɛ.’ Iyi kyerɛ dɛ ɔsɛ dɛ ihu bagua mu ɔkasa ma paa anaa? Oho. Asafo mu mpanyimfo pii wɔ hɔ a, sɛ ɔba no bagua mu ɔkasa a, wɔnnyɛ adze papa. Naaso, wotum kyerɛkyerɛ yie wɔ asɛnka mu na wotum so hyɛ enuanom nkuran aber a wɔakɛsera hɔn no. (Fa toto 1 Corinthfo 12:​28, 29 na Ephesusfo 4:11 ho.) Ne nyina mu no, ɔsɛ dɛ eyer woho ama wo nkyerɛkyerɛ eetu mpon. Ebɛnadze na obotum aboa wo ama eetum akyerɛkyerɛ yie?

16. Ebɛnadze na obotum aboa wo ma aakyerɛkyerɛ yie? (Hwɛ mfonyin no so.)

16 “Osuo nokwasɛm no mu dɛ mbrɛ wɔkyerɛɛ no.” Sɛ epɛ dɛ ekyerɛkyerɛ yie a, nna ɔno sɛ erekyerɛkyerɛ wɔ bagua mu anaa irutu enuanom fo a, bɔ mbɔdzen fa gyina Bible no do. Gye ber sua Bible no nye hɛn nwoma ahorow no yie. (Mbɛ. 15:28; 16:23) Sɛ irusua adze a, hyɛ mbrɛ hɛn nwoma ahorow no si kyerɛkyerɛ Kyerɛwnsɛm no mu no nsew ama eetum dze edzi dwuma yie. Sɛ erekyerɛkyerɛ a, bɔ mbɔdzen dɛ ebɛma wo nsɛm no aka w’etsiefo no hɔn akoma. Sɛ ekɛgye afotu fi mpanyimfo a wonyim bagua mu ɔkasa ma hɔ na edze yɛ edwuma a, ɔbɔboa wo ma eetu mpon. (1 Tim. 5:17) Ɔsɛ dɛ asafo mu mpanyimfo tum hyɛ enuanom nkuran. Naaso ɔtɔ da a, ɔsɛ dɛ wotu enuanom no fo anaa wɔkasa kyerɛ hɔn. Naaso sɛ wɔreyɛ dɛm a, ɔsɛ dɛ wɔma enuanom no tse nka dɛ wɔdɔ hɔn. Sɛ edɔ enuanom, eyɛ hɔn berɛberɛ na edze dza ekyerɛkyerɛ no gyina Nyankopɔn n’Asɛm no do a, ɔbɛma etum akyerɛkyerɛ yie. Na ɔbɛkyerɛ so dɛ irusuasua Kyerɛkyerɛfo Kɛse, Jesus.—Matt. 11:​28-30; 2 Tim. 2:24.

Asafo mu somfo bi nye asafo mu panyin bi akɛsera akyerɛbaa bi, na wɔrehyɛ no nkuran. Naaso asafo mu somfo no dze hokwan no rusua mbrɛ obesi dze Bible no akyerɛkyerɛ yie. Ekyir yi, asafo mu somfo no gyina ahwehwɛ bi enyim na ɔrobobɔ ɔkasa bi a ɔbɛma do (Hwɛ nkyekyɛmu 16)


KƆ DO ARA YER WO HO

17. (a) Ebɛnadze na ɔbɔboa asafo mu asomfo ma wɔaakɔ do ayer hɔnho? (b) Sɛ asafo mu mpanyimfo rususu ho ahwɛ dɛ onua bi botum abɛyɛ asafo mu panyin a, ebɛnadze na ɔsɛ dɛ wɔma ɔtsena hɔn adwen mu? (Hwɛ adakaba a wɔato dzin “ Sɛ Hom Rususu Onua Bi Ho A, Hom Nkaa Dɛ Homara So Bɔn Wɔ Homho.”)

17 Suban ahorow a ɔsɛ dɛ obi nya ama oeetum abɛyɛ asafo mu panyin no, bi a sɛ asafo mu asomfo binom susu ho a, ɔma wɔtse nka dɛ worunntum mmbɛyɛ asafo mu mpanyimfo da. Naaso kaa dɛ, Jehovah anaa n’ahyehyɛdze no nnhwɛ kwan dɛ ebɛda dɛm suban ahorow nyina edzi pɛpɛɛpɛ. (1 Pet. 2:21) Jehovah no sunsum krɔnkrɔn no na obotum aboa wo ma eenya dɛm suban ahorow yi bi. (Phil. 2:13) Suban ahorow no bi wɔ hɔ a ɔsɛ dɛ eyer woho ansaana etum enya bi anaa? Sɛ dɛm a, nna ɔno ka ho asɛm kyerɛ Jehovah. Afei so, yɛ dɛm suban no ho nhwehwɛmu, na ma asafo mu panyin bi mboa wo ma hu mbrɛ ibesi ada dɛm suban no edzi.

18. Ebɛnadze na wɔhyɛ asafo mu asomfo nyina nkuran dɛ wɔnyɛ?

18 Suban ahorow a yeesusu ho wɔ adzesua yi mu no, sɛ yɛyɛ asafo mpanyimfo o, sɛ yɛnnyɛ bi o, hom mma hɛn nyina nkɔ do nda no edzi. (Phil. 3:16) Sɛ eyɛ asafo mu somfo a, kɔ do yer woho yɛ ndzɛmba fa boa enuanom. Serɛ Jehovah dɛ ɔmboa wo ama eetum asom no yie na aayɛ ndzɛmba pii so aboa enuanom. (Isa. 64:8) Yɛserɛ Jehovah dɛ mbɔdzen biara a erobɔ ama eetum abɛyɛ asafo mu panyin no, onhyira do.

NDWOM 101 Yɛdze Koryɛ Bɔ Mu Yɛ Edwuma