Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 49

NDWOM 147 Daa Nkwa Ho Bɔhyɛ

Ebɛnadze Na Ɔsɛ Dɛ Eyɛ Ama Eenya Onnyiewiei Nkwa?

Ebɛnadze Na Ɔsɛ Dɛ Eyɛ Ama Eenya Onnyiewiei Nkwa?

“Obiara a ɔgye Ɔba no to mu na ɔgye no dzi no benya onnyiewiei nkwa.”JOHN 6:40.

DZA YEBOSUA

Yɛrobɔhwɛ mbrɛ hɔn a wɔasera hɔn nye nguan fofor no nyina nya Jesus Christ n’afɔrbɔ no do mfaso.

1. Ebɛnadze ntsi na nyimpa binom tse nka dɛ worunntum nntsena ase daa?

 NYIMPA pii hwɛ hɔn edzidzi yie na wɔbɔ mbɔdzen so dɛ wɔbɛtaa atsentsen hɔn apɔw mu mbrɛ ɔbɛyɛ a wobenya apɔwmudzen papa. Naaso iyi nyina ekyir no, wɔnnhwɛ kwan dɛ wɔbɛtsena ase daa. Osian atseetsee a nkɔkorabɔ dze ba ntsi, wohu dɛ ɔrennyɛ yie na ntseasee so nnyi mu dɛ obi bɛtsena ase daa. Naaso, sɛ yɛhwɛ asɛm a ɔwɔ John 3:16 nye 5:24 no a, Jesus kaa dɛ nyimpa botum enya “onnyiewiei nkwa” ma wɔaayɛ yie.

2. Ebɛn asɛm na John tsir 6 ka fa onnyiewiei nkwa ho? (John 6:​39, 40)

2 Da kor bi, Jesus yɛɛ anwanwadze ma nyimpa pii nyaa paanoo na nam dzii. a Nna iyi yɛ nwanwa ankasa, naaso asɛm bi a Jesus kae dɛm da no n’adzekyee no mpo dze, ɔmaa hɔn ho dwuruuw hɔn paa. Nyimpadɔm no dzii n’ekyir kɔr Capernaum a ɔbɛn Galilee mpoano, na aber a wodur hɔ no, ɔkaa kyerɛɛ hɔn dɛ hɔn a woewuwu no, wobotum enyan hɔn aba nkwa mu bio, na woeenya onnyiewiei nkwa. (Kenkan John 6:​39, 40.) Sɛ dɛm na ɔtse dze a, nna ɔno asɛm yi fa w’anyɛnkofo na w’adɔfo a woewuwu no ho dɛn? Dza Jesus kae yi ma yehu dɛ nyimpa pii a woewuwu no botum atsena ase bio, na ɔwo nye w’adɔfo so botum enya onnyiewiei nkwa. Naaso, nsɛm a odzi hɔ a Jesus kae wɔ John tsir 6 no mu no, nna ɔyɛ dzen ma nyimpa pii dɛ wɔbɛtse ase, na dɛmara na ɔtse ndɛ so. Ɔwodze, ma yɛntɔ bo ara nsusu ho kakra nhwɛ.

3. Ebɛn asɛm na Jesus kae faa noho wɔ John 6:51?

3 Nyimpadɔm a Jesus yɛɛ anwanwadze ma wonyaa edziban dzii wɔ Capernaum no kaa manna a Jehovah dze maa hɔn nananom no. Nokwasɛm nye dɛ, Kyerɛwnsɛm no ka dɛm manna no ho asɛm dɛ ɔyɛ ‘paanoo a ofi sor.’ (Ndw. 105:40; John 6:31) Nna nyimpadɔm no nyim manna no ho asɛm, ntsi Jesus gyinaa do kyerɛɛ hɔn biribi tsitsir bi. Ɔwɔ mu dɛ Nyankopɔn na ɔdze manna no maa hɔn dze, naaso hɔn a wodzii no, ekyir yi wowuwui. (John 6:49) Naaso Jesus kaa noho asɛm dɛ ɔno nye “nokwar paanoo a ofi sor no,” “Nyankopɔn ne paanoo,” nye “nkwa paanoo no.” (John 6:​32, 33, 35) Ntsi Jesus maa wohun dɛ nsonsonee kɛse wɔ ɔno nye manna a wɔdze maa Israelfo no ntamu. Ɔkaa dɛ: “Emi nye paanoo a ɔtse ase a ofi sor esian aba no. Sɛ obi dzi dɛm paanoo yi bi a, ɔbɛtsena ase daa.” (Kenkan John 6:51.) Asɛm yi maa Jewfo no hɔn adwen mu yɛɛ hɔn konsee. Nna wɔnntse ase dɛ Jesus reka dɛ ɔno nye “paanoo” a oesian efi sor aba no, na dɛm paanoo no yɛ papa sen manna a Nyankopɔn dze maa hɔn egyanom no. Ntsi Jesus buee asɛm no n’enyi do kakra kyerɛɛ hɔn, na ɔkaa dɛ: “Paanoo a medze bɛma no nye mo honam.” Nna Jesus pɛ dɛ ɔkyerɛ dɛn? Ohia dɛ yɛtse dɛm asɛm yi ase, osiandɛ ɔno bɔboa hɛn ma yeehu kwan a yɛnye hɛn adɔfo bɛfa do enya onnyiewiei nkwa. Ma yɛnhwɛ dza nna Jesus repɛ akyerɛ ɛ.

PAANOO A ƆTSE ASE NA NO HONAM

4. Ebɛnadze ntsi na asɛm a Jesus kae no maa binom ho boow hɔn?

4 Aber a Jesus kaa dɛ ‘osian wiadze nkwagye ntsi ɔdze no honam bɛma no,’ ɔmaa nyimpa binom a nna woritsie no no ho boow hɔn. Wonyaa adwen dɛ, Jesus dze no honam ankasa bɛma hɔn ma wɔaawe anaa? Na wosi dɛn so kɔwe nyimpa ne nam? (John 6:52) Naaso Jesus kaa asɛm fofor bi so, na ɔno mpo dze ɔmaa hɔn ho dwuruuw hɔn kɛse. Ɔkaa dɛ: “Sɛ hom enndzi nyimpa Ba no no honam na hom annom no bɔgyaa a, hom nnyi nkwa wɔ hom mu.”—John 6:53.

5. Ebɛnadze na ɔma yehu dɛ ɔnnyɛ dza nna Jesus reka nye dɛ ɔsɛ dɛ nkorɔfo no nom no bɔgyaa ankasa?

5 Noah n’aber do tɔnn na Nyankopɔn kaa kyerɛɛ nyimpa dɛ mma wonndzi bɔgya. (Gen. 9:​3, 4) Aber a Jehovah dze ne Mbra no rema Israelfo no, ɔsanee sii dɛm ahyɛdze yi do. Ɔkaa dɛ obiara a obedzi bɔgya no, wonku no. (Lev. 7:27) Jesus so dzii dɛm Mbra yi do. (Matt. 5:​17-19) Ntsi nna ɔnnyɛ adze a Jesus bɛka akyerɛ nyimpadɔm a wɔyɛ Jewfo no dɛ wondzi no honam na wɔnnom no bɔgyaa ankasa. Naaso mbrɛ ɔtse nye dɛ, Jesus kaa dɛm asɛm yi ama nkorɔfo no eehu dza wɔyɛ a ɔbɛma woenya “onnyiewiei nkwa.”—John 6:54.

6. Asɛm a Jesus kaa dɛ ɔsɛ dɛ wodzi no honam na wɔnom no bɔgyaa no, ɔsɛ dɛ yɛtse ase dɛn?

6 Ntsi nna Jesus repɛ akyerɛ dɛn ankasa? Ɔda edzi dɛ asɛm a nna Jesus reka yi yɛ kasakoa. Ansaana Jesus rebɛka dɛm asɛm yi no, nna oedzi kan nye Samarianyi ɔbaa bi akasa wɔ dɛm kwan yi do. Ɔkaa kyerɛɛ no dɛ: “Obiara a ɔbɔnom nsu a medze bɛma no no, nsukɔm renndze no bio da, na nsu a medze bɛma no no bɛyɛ esutsir wɔ no mu na obopuw ama oeenya onnyiewiei nkwa.” (John 4:​7, 14) b Nna ɔnnyɛ dza Jesus reka nye dɛ nsu pɔtsee bi wɔ hɔ a sɛ Samarianyi ɔbaa no nom a ɔbɛma oenya onnyiewiei nkwa. Na dɛmara na nyimpadɔm a ɔnye hɔn kasae wɔ Capernaum no so, nna ɔnnyɛ dza Jesus reka akyerɛ hɔn nye dɛ, sɛ wodzi no honam na wɔnom no bɔgyaa ankasa a, wɔbɛtsena ase daa.

NSƐM EBIEN YI DZI NSƐ NAASO NSONSONEE WƆ MU

7. Ebɛn asɛm na binom ka fa Jesus n’asɛm a ɔwɔ John 6:53 no ho?

7 Nyamesomfo binom kyerɛ dɛ asɛm a Jesus kae wɔ John 6:53 dɛ wondzi no honam na wɔnnom no bɔgyaa no, nna ɔdze rekyerɛ dza ɔsɛ dɛ n’ekyirdzifo yɛ wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase. Siantsir a wɔka dɛm nye dɛ, nsɛm a ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase nye dza ɔkae wɔ John 6:53 no dzi nsɛ. (Matt. 26:​26-28) Ntsi wɔka dɛ, ɔsɛ dɛ obiara a ɔkɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no dzi paanoo na ɔnom wenyin a wɔdze bɛfa n’enyim no bi. Yɛhwɛ a, dza wɔreka yi yɛ nokwar a? No ho hia paa dɛ yɛhwehwɛ nokwasɛm a ɔwɔ dɛm asɛm yi mu, osiandɛ afe biara nyimpa mpempem pii a wɔwɔ wiadze nyina no bɛka hɛnho ma yɛyɛ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no. Naaso, sɛ yɛhwɛ asɛm a Jesus kae wɔ John 6:53 nye dza ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase a, yebohu dɛ nsonsonee ahorow bi wɔ mu.

8. Ebɛn nsonsonee na ɔwɔ asɛm a Jesus kae wɔ Galilee nye dza ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no mu? (Hwɛ mfonyin ahorow no so.)

8 Asɛm a Jesus kaa kyerɛɛ nyimpadɔm no nye dza ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no, ma yɛnhwɛ nsonsonee ahorow ebien bi a ɔwɔ mu. Odzi kan no, ebɛn aber na Jesus kaa asɛm a ɔwɔ John 6:​53-56 no, na ɔkaa no wɔ hen? Ɔkaa dɛm asɛm yi kyerɛɛ nyimpadɔm bi a wɔyɛ Jewfo wɔ Galilee wɔ afe 32 H.B. Na bɛyɛ afe kor ekyir na ɔdze Ewuradze Ewimbir Edzidzi no sii hɔ wɔ Jerusalem. Otsia ebien, nna woananom na ɔnye hɔn rekasa? Hɔn a nna woritsie no wɔ Galilee no, hɔn mu pii wɔ hɔ a, nna hɔn yafun ara na ohia hɔn, na ɔnnyɛ dɛ wobetsie Nyankopɔn n’Ahendzi ho asɛmpa a nna Jesus reka no. (John 6:26) Ntsi aber a Jesus kaa asɛm bi a nna ɔyɛ dzen ma hɔn dɛ wɔbɛtse ase no, ntsɛmpanara na gyedzi a wɔwɔ wɔ no mu no tui yewee. Esuafo no mu bi mpo dze, wogyaa n’ekyir dzi. (John 6:​14, 36, 42, 60, 64, 66) Nna dɛm nkorɔfo yi nntse dɛ asomafo anokwafo 11 a nna wɔwɔ hɔ aber a Jesus dze Ewuradze Ewimbir Edzidzi no sii hɔ bɛyɛ afe kor ekyir wɔ afe 33 H.B no. Ɔwɔ mu dɛ aber a Jesus dze dɛm afahyɛ yi sii hɔ no asomafo anokwafo no anntse dza ɔkae no nyina ase dze, naaso woenngyaa n’ekyir dzi da. Mbom nna wɔda ho ara gye dzi dɛ Jesus nye Nyankopɔn ne Ba a ofi sor aba no. (Matt. 16:16) Jesus mpo kamfoo hɔn dɛ: “Hom na hom da ho ara bata mo ho wɔ mo nsɔhwɛ mu.” (Luke 22:28) Dɛm nsonsonee ebien yi nkotsee mpo ma yehu dɛ nna ɔsor dza Jesus reka wɔ John 6:​53, nna ɔsor dza ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no. Afei, hom mma yɛnhwɛ dase afofor so.

John tsir 6 ma yehu nsɛm bi a Jesus kaa kyerɛɛ nyimpadɔm bi a wɔyɛ Jewfo wɔ Galilee no (bankum). Afe kor ekyir no, ɔnye n’asomafo anokwafo kakraabi kasae wɔ Jerusalem (nyimfa) (Hwɛ nkyekyɛmu 8)


ASƐM YI FA WOHO

9. Asɛm a Jesus kae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no, nna ɔfa woananom ho?

9 Aber a Jesus dze Ewuradze Ewimbir Edzidzi no risi hɔ no, ɔdze paanoo a ɔnnkawee maa n’asomafo no na ɔkaa kyerɛɛ hɔn dɛ ogyina hɔ ma ne nyimpadua. Afei ɔdze wenyin no maa hɔn, na ɔkaa dɛ ogyina hɔ ma ‘bɔgya a wɔdze reyɛ apam no.’ (Mark 14:​22-25; Luke 22:20; 1 Cor. 11:24) Asɛm a Jesus kae faa apam no ho no hia paa. Ɔfrɛɛ dɛm apam yi apam fofor. Ɔnnyɛ nyimpa nyina na Jehovah nye hɔn yɛɛ dɛm apam yi, mbom ɔnye ‘sunsum afamu Israel fie’ no nkotsee yɛe. Dɛm Israel fie yi gyina hɔ ma hɔn a wɔnye Jesus bɔbɔ mu edzi adze “wɔ Nyankopɔn n’Ahendzi no mu” no. (Heb. 8:​6, 10; 9:15) Dɛm aber yi dze, nna asomafo no nnhyɛ da ara nntse apam a Jesus reka ho asɛm no ase. Naaso nna ɔrennkyɛr ma Jehovah dze no sunsum krɔnkrɔn no asera hɔn ma wɔaabɛyɛ apam fofor no mufo mbrɛ ɔbɛyɛ a wobotum nye Jesus edzi adze wɔ sor.—John 14:​2, 3.

10. Asɛm a Jesus kaa kyerɛɛ nyimpadɔm bi wɔ Galilee nye dza ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no, ebɛn nsonsonee fofor so na ɔwɔ mu? (Hwɛ mfonyin no so.)

10 Hyɛ no nsew dɛ asɛm a Jesus kae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no, nna ɔfa “nguankuw ketseaba” no ho. Hɔn a wodzi kan a nna wɔwɔ dɛm kuw kakraba yi mu nye n’asomafo anokwafo a nna wɔnye no wɔ dan mu hɔ no. (Luke 12:32) Woyinom nye hɔn a Jesus kaa dɛ wondzi paanoo no na wɔnnom wenyin no bi. Hɔn a ekyir yi wɔbɛba abɛka dɛm kuw yi ho no so, ɔsɛ dɛ wodzi paanoo no na wɔnom wenyin no bi aber biara a wɔbɛhyɛ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ho fa no. Dɛm kuw yi nye hɔn a wɔnye Jesus bedzi adze wɔ sor no. Ntsi nsonsonee a ɔwɔ Jesus ne nsɛm ebien yi mu no, kor so nye yi: Dza ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no, nna ɔfa nyimpa kakraabi pɛ ho, naaso dza ɔkae wɔ Galilee no dze, nna ɔfa nyimpa pii ho.

Nyimpa kakraabi na wodzi paanoo no na wɔnom wenyin no bi, naaso obiara botum enya Jesus no mu gyedzi na oeenya onnyiewiei nkwa (Hwɛ nkyekyɛmu 10)


11. Ebɛn asɛm na Jesus kae wɔ Galilee a ɔma yehu dɛ nna ɔrennka nyimpa kakraabi ho asɛm?

11 Aber a nna Jesus wɔ Galilee wɔ afe 32 H.B. no, nna hɔn a ɔnye hɔn rekasa ankasa nye Jewfo a nna wɔpɛ dɛ ɔma hɔn paanoo ma wodzi no. Naaso, ɔtwee hɔn adwen sii biribi a nna no ho hia koraa kyɛn edziban a nna wobenya edzi no do; ɔno nye dɛ, nna ɔrema hɔn biribi a obotum ama woeenya onnyiewiei nkwa. Afei so, Jesus kaa kyerɛɛ hɔn dɛ, hɔn a woewuwu no botum enya owusoɛr wɔ da a odzi ekyir no mu na wɔaatsena ase daa. Nna dɛm asɛm yi mmfa nyimpa kakraabi a woeyi hɔn no ho, tse dɛ mbrɛ ekyir yi ɔkae wɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase no. Mbom wɔ Galilee no, ɔtwee adwen sii nhyira a nyimpa nyina botum enya bi no do. Ɔkaa dɛ: “Sɛ obi dzi dɛm paanoo yi bi a, ɔbɛtsena ase daa; . . . Paanoo a medze bɛma no nye mo honam a osian wiadze nkwagye ntsi medze bɛma no.”—John 6:51.

12. Onnyiewiei nkwa a Jesus kaa ho asɛm no, ebɛnadze na ɔsɛ dɛ obi yɛ ansaana oenya bi?

12 Asɛm a Jesus kaa kyerɛɛ Jewfo a nna wɔwɔ Galilee no, ehwɛ a dza nna ɔrepɛ akyerɛ nye dɛ, nyimpa biara a ɔbɛtsena asaase yi do anaa obiara a wɔbɔwo no no benya dɛm nhyira yi bi anaa? Oho, mbom ɔyɛ hɔn a ‘wodzi dɛm paanoo yi’ bi no nkotsee na wobenya dɛm nhyira yi. Dɛm nkorɔfo yi nye hɔn a wɔgye Jesus dzi no. Hɔn a wɔse wɔyɛ Christianfo no mu pii ka dɛ, sɛ wɔdze hɔn ano ka kɛkɛ dɛ ‘wɔgye Jesus dzi’ na wɔfa no dɛ hɔn kra na hɔn agyenkwa a, wɔbɛgye hɔn nkwa. (John 6:29) Naaso, nnyɛ iyi nkotsee na ohia. Osiandɛ nyimpadɔm a nna ahyɛse no wɔgye Jesus dzi no, ekyir yi hɔn mu pii gyaa n’ekyir dzi. Ebɛnadze ntsi a?

13. Ebɛnadze na ɔsɛ dɛ obi yɛ ama oeetum abɛyɛ Jesus no suanyi nokwafo?

13 Nyimpadɔm a Jesus maa hɔn edziban ma wodzii no, hɔn mu pii wɔ hɔ a dza wobenya ntsi na nna wɔpɛ dɛ wɔkɔ do dzi Jesus n’ekyir no. Nna dza wɔpɛ ara nye dɛ Jesus bɛyɛ anwanwadze dze asa hɔn yarba, ɔbɛma hɔn edziban ma woeedzi, na ɔaaka nsɛm a ɔbɛyɛ hɔn dɛw akyerɛ hɔn. Naaso Jesus maa wohun no pefee dɛ ɔnnyɛ siantsir a ɔbaa asaase yi do ara nye dɛ ɔrebɛma hɔn dza wɔpɛ, mbom ɔbaa dɛ ɔrebɛkyerɛkyerɛ hɔn ma woeehu dza ɔsɛ dɛ wɔyɛ ama woeetum abɛyɛ n’ekyirdzifo anokwafo. Ntsi ɔkaa kyerɛɛ hɔn dɛ ‘wɔmbra ne nkyɛn.’ Nna ɔsɛ dɛ wɔgye dɛm nsato yi to mu, kyerɛ dɛ, nna ɔsɛ dɛ wotsie ne nkyerɛkyerɛ na wɔdze bɔ hɔn bra.—John 5:40; 6:44.

14. Sɛ yebotum enya Jesus no honam na no bɔgyaa no do mfaso a, ebɛnadze na ɔsɛ dɛ yɛyɛ?

14 Jesus boaa nyimpadɔm no ma wohun dɛ ohia dɛ wonya gyedzi. Osii dɛn yɛɛ iyi? Ɔkyerɛkyerɛɛ mu kyerɛɛ hɔn dɛ no honam na no bɔgyaa a ɔdze robɔbɔ afɔr no bɛma woetum agye hɔn nkwa, na ohia dɛ wɔgye dɛm nokwasɛm yi dzi. Nna ohia paa dɛ dɛm Jewfo yi nya gyedzi a ɔtse dɛm, na ndɛ so, ohia dɛ hɛnara so yenya gyedzi a ɔtse dɛmara. (John 6:40) Dɛ mbrɛ Jesus kae wɔ John 6:53 no, sɛ yebotum enya no honam na no bɔgyaa no do mfaso a, ɔsɛ dɛ yenya gyedzi wɔ no werdam afɔrbɔ no mu. Nyimpa beberee no ara na wobotum enya dɛm mfaso yi bi.—Eph. 1:7.

15-16. Ebɛn nsɛm a no ho hia na yeesua efi John tsir 6 no mu?

15 Yeesua ndzɛmba pii a no ho hia na ɔhyɛ nkuran efi John tsir 6 no mu. Ɔma yehu paa dɛ Jesus dwen nyimpa ho paa. Aber a nna Jesus wɔ Galilee no, ɔsaa nkorɔfo yarba, ɔkaa Nyankopɔn n’Ahendzi no ho asɛmpa kyerɛɛ hɔn, na aber a nna wohia edziban no so, ɔmaa hɔn bi ma wodzii. (Luke 9:11; John 6:​2, 11, 12) Afei so, ɔboaa hɔn ma wohun dza ohia paa no; ɔno nye dɛ ɔno Jesus nye “nkwa paanoo no.”—John 6:​35, 48.

16 Hɔn a Jesus frɛɛ hɔn “nguan fofor” no, sɛ wɔkɔ Ewuradze Ewimbir Edzidzi no ase afe biara a, wonndzi paanoo no na wɔnnom wenyin no so bi, na ɔyɛ no kwan do so. (John 10:16) Naaso wonya Jesus Christ no honam na no bɔgyaa no do mfaso. Ntsi sɛ wonya Jesus no werdam afɔrbɔ no mu gyedzi a, nna ɔkyerɛ dɛ woridzi no honam na wɔronom no bɔgyaa no. (John 6:53) Naaso hɔn a wodzi paanoo no na wɔnom wenyin no bi no, wɔyɛ dɛm dze kyerɛ dɛ wɔka apam fofor no ho, na wɔwɔ enyidado dɛ daakye wobedzi adze wɔ ɔsor Ahendzi no mu. Dɛm ntsi, dɛ yɛka hɔn a wɔasera hɔn no ho anaadɛ yɛka nguan fofor no ho no, ɔsɛ dɛ yɛma asɛm a ɔwɔ John tsir 6 no ho hia hɛn papaapa. Osiandɛ dɛm asɛm no ma yehu dɛ ohia paa dɛ yenya werdam afɔrbɔ no mu gyedzi kɛse, na sɛ yɛyɛ dɛm a, yebenya onnyiewiei nkwa.

NDWOM 150 Hwehwɛ Nyankopɔn Na Nya Nkwa

a Wɔakyerɛkyerɛ John 6:​5-35 mu wɔ adzesua asɛm a odzi iyi enyim no mu.

b Nsu a Jesus kaa ho asɛm no gyina hɔ ma nhyehyɛɛ a Jehovah ayɛ a ɔbɛma yeenya onnyiewiei nkwa.