Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 49

Yɛwɔ Enyidado Dɛ Owusoɛr No Bɛba!

Yɛwɔ Enyidado Dɛ Owusoɛr No Bɛba!

“Mowɔ Nyankopɔn ho enyidado . . . dɛ owusoɛr bi bɛba.”—ANDW. 24:15.

NDWOM 151 Ɔbɛfrɛ

DZA YERUBOSUSU HO *

1-2. Ebɛn enyidado na ɔda nokwar asomfo hɔn akoma do?

ENYIDADO a yebenya wɔ biribi mu no ho hia papaapa. Nyimpa binom wɔ hɔ a, dza wɔhwɛ kwan nye dɛ wobenya awar pa, wɔbɛtsetse hɔn mba ma woeenya ahoɔdzen, anaadɛ wobenya ahotɔ efi yarba a no mu yɛ dzen mu. Dɛ Christianfo no, bi a hɛn so yɛhwɛ ndzɛmba a ɔtsetse dɛm kwan. Naaso enyidado a ɔda hɛn akoma do papaapa no kɔ ekyir sen dɛm ndzɛmba yi. Yɛwɔ enyidado dɛ yɛbɛtsena ase daa. Afei so, yɛwɔ enyidado dɛ hɛn adɔfo a woewuwu no bɛba nkwa mu bio.

2 Ɔsomafo Paul kãa dɛ: “Mowɔ Nyankopɔn ho enyidado . . . dɛ owusoɛr bi bɛba a hɔn a wɔtsen nye hɔn a wɔnntsen so bɔsoɛr.” (Andw. 24:15) Nnyɛ Paul nye obi a odzi kan a ɔkãa owusoɛr ho enyidado no ho asɛm. Egyapanyin Job so kãa ho asɛm. Nna ɔwɔ ahotodo dɛ Nyankopɔn bɛkaa no na ɔdze no aba nkwa mu bio.​—Job 14:7-10, 12-15.

3. Ebɛn kwan do na 1 Corinthfo tsir 15 no botum aboa hɛn?

3 Christianfo nkyerɛkyerɛ nyina ne “fapem” anaa “ahyɛsesɛm” no, “ewufosoɛr” ka ho. (Heb. 6:1, 2) Nsɛm a Paul kãe wɔ owusoɛr no ho no, wɔayɛ ho kyerɛwtohɔ wɔ 1 Corinthfo tsir 15 no. Obotum aba dɛ dza ɔkyerɛwee no hyɛɛ Christianfo a nna wɔwɔ n’aber do no nkuran. Ɔmmfa ho ber tsentsen a yeenya owusoɛr no mu enyidado no, 1 Corinthfo tsir 15 no bɛhyɛ hɛn nkuran na wɔaahyɛ owusoɛr ho enyidado a yɛwɔ no mu dzen dɛ ɔbɛba mu.

4. Ebɛnadze ntsi na yebotum enya awerɛhyɛmu dɛ hɛn adɔfo a woewuwu no benya owusoɛr?

4 Jesus Christ no wusoɛr no ma yenya awerɛhyɛmu ankasa dɛ, hɛn adɔfo a woewuwu no benya owusoɛr. Nna Jesus no wusoɛr no ka “asɛmpa” a Paul kãa kyerɛɛ Corinthfo no ho. (1 Cor. 15:1, 2) Ɔkãa mpo dɛ, sɛ Christiannyi bi nngye Christ no wusoɛr no nndzi a, ne gyedzi yɛ kwa. (1 Cor. 15:17) Gyedzi a yɛwɔ wɔ Jesus no wusoɛr no mu no ma yehu dɛ afofor so benya owusoɛr.

5-6. Nsɛm a ɔwɔ 1 Corinthfo 15:3, 4 kyerɛ dɛn ma hɛn?

5 Aber a Paul hyɛɛ ase dɛ ɔrekã owusoɛr no ho asɛm no, ɔkãa nokwasɛm ebiasa bi. Ɔno nye (1) “Hɛn bɔn ntsi na Christ wui.” (2) “Wosiee no.” (3) “Ne ndaansa no wonyaan no dɛ mbrɛ Kyerɛwnsɛm no se.”​—Kenkan 1 Corinthfo 15:3, 4.

6 Jesus no wu, ne sie nye no wusoɛr no kyerɛ dɛn ma hɛn? Nkɔnhyɛnyi Isaiah hyɛɛ Messiah no ho nkɔm dɛ, ‘wobotwa no efi atseasefo asaase do’ na ‘wɔbɔbɔ ne nda wɔ emumuyɛfo nkyɛn.’ Nna biribi fofor so besi. Isaiah dze kaa ho dɛ, Messiah no ‘bɔsoa dodowara hɔn bɔn.’ Jesus yɛɛ iyi ber a ɔdze no nkwa maa dɛ werdam no. (Isa. 53:8, 9, 12; Matt. 20:28; Rom. 5:8) Dɛm ntsi, Jesus no wu, ne sie nye no wusoɛr no ma yenya enyidado a odzi mũ dɛ wɔbɛgye hɛn efi bɔn nye owu mu. Afei so, ɔbɛma yɛnye hɛn adɔfo a woewuwu no asan abɔ mu.

ADANSE A OFI NYIMPA A WƆDZE HƆN ENYIWA HUNII HƆ

7-8. Ebɛnadze na ɔboa Christianfo ma wɔgye dzi ampaara dɛ wonyaan Jesus?

7 Sɛ yebotum enya gyedzi dɛ owusoɛr no bɛba mu a, odzi kan no, ɔsɛ dɛ yɛgye dzi dɛ wonyaan Jesus. Ebɛnadze ntsi na yebotum akã esi no pi dɛ Jehovah nyaan Jesus baa nkwa mu?

8 Nyimpa piinara dze hɔn enyiwa hun dɛ woenyan Jesus, na wodzii ho dase. (1 Cor. 15:5-7) Ɔsomafo Peter (Cephas) nye ɔdasefo a odzi kan a Paul bɔɔ ne dzin. Esuafo no mu binom so kãa dɛ Peter hun Jesus a woenyan no no. (Luke 24:33, 34) Ɔno da nkyɛn a, “duebien no,” kyerɛ dɛ, asomafo no hun Jesus ber a wonyaan no no. Nkyii so, Christ yii “noho kyerɛɛ enuanom bɔbor ahaenum prɛko.” Obotum aba dɛ iyi kɔr do wɔ nhyiamu a ɔyɛ enyigye a wɔyɛe wɔ Galilee a wɔayɛ ho kyerɛwtohɔ wɔ Matthew 28:16-20 no ase. Afei so, Jesus yii “noho kyerɛɛ James.” Obotum aba dɛ ɔyɛ no nua James a ahyɛse no nna ɔnngye nndzi dɛ Jesus nye Messiah no. (John 7:5) Aber a wonyaan Jesus fii owu mu no, James bɛgyee dzii dɛ Jesus nye Messiah no. Dza ɔma asɛm no yɛ enyigye nye dɛ, aber a Paul kyerɛɛw ne krataa yi wɔ bɛyɛ afe 55 H.B. no, nna nyimpa a wɔdze hɔn enyiwa hun Jesus no wusoɛr no mu dodowara da ho ara tse ase. Dɛm ntsi nna obiara a ɔnngye nndzi dɛ woenyan Jesus efi owu mu no, botum enya adanse a odzi mũ efi dɛm adasefo yi hɔ.

9. Ebɛn asɛm na ɔwɔ Asomafo Ndwuma 9:3-5 a ɔma yehu dɛ, nna Paul botum edzi dase dɛ woenyan Jesus efi owu mu?

9 Ekyir yi, Jesus yii noho edzi kyerɛɛ Paul nankasa. (1 Cor. 15:8) Aber a Paul (Saul) nam kwan do rokɔ Damascus no, onyaa enyido-adzehu na ɔtsee Jesus a woenyan no efi owu mu no ne ndze dɛ ofi sor rekasa kyerɛ no. (Kenkan Asomafo Ndwuma 9:3-5.) Dza Paul hunii nye adanse afofor a ɔwɔ hɔ no ma yehu dɛ Jesus no wusoɛr no nnyɛ anansesɛm.​—Andw. 26:12-15.

10. Ebɛnadze na gyedzi a nna Paul wɔ dɛ woenyan Jesus efi owu mu no kaa no ma ɔyɛe?

10 Nna nyimpa binom bɛpɛ dɛ wɔtse dza Paul wɔ kã, osiandɛ ansaana Jesus ribeyi noho edzi akyerɛ Paul no, nna Paul soɛr tsia Christianfo no. Aber a Paul bɛgyee too mu dɛ woenyan Jesus efi owu mu no, ɔyeer noho dɛ ɔbɔboa afofor ma woeehu dɛm nokwasɛm yi. Sɛ nna Paul rekã nokwasɛm a ɔnye dɛ Jesus wui na woenyan no aba nkwa mu bio a, nna wɔhwe no, wɔdze no to efiadze, na ɔtɔfabi mpo a nna po do hɛn a ɔtse mu rutu kwan akɛkã dɛm nokwasɛm yi tum butuw. Naaso ne nyinara mu no ogyinaa mu. (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27) Nna Paul gye dzi ampaara dɛ woenyan Jesus efi owu mu, ntsi nna ɔayɛ krado dɛ owu mpo a obowu dze akã ne gyedzi ho asɛm. Ana adanse a yɛakã ho asɛm yi mma enngye nndzi dɛ wonyaan Jesus fii owu mu? Ana iyi nnhyɛ gyedzi a ewɔ wɔ owusoɛr no mu no dzen?

PAUL TSEEN NKORƆFO ADWEN WƆ OWUSOƐR NO HO

11. Nna ebɛnadze ntsi na bi a nyimpa binom a wɔwɔ Corinth no wɔ owusoɛr no ho adwen a ɔnntsen?

11 Nna nyimpa binom a wɔwɔ Greekfo hɔn kurow Corinth mu no wɔ owusoɛr no ho adwen a ɔnntsen. Nna binom mpo kã dɛ, “ewufosoɛr bi nnyi” hɔ. Ebɛnadze ntsi na wɔkãa dɛm? (1 Cor. 15:12) Nyansapɛfo a nna wɔwɔ Greekfo hɔn kurow Athens mu no so dzii gyedzi a ɔnye dɛ woenyan Jesus efi owu mu no ho fɛw. Dɛm adwen a nna nyansapɛfo no wɔ no kaa nyimpa binom a nna wɔwɔ Corinth no. (Andw. 17:18, 31, 32) Bi a nna binom so wɔ adwen dɛ owusoɛr no yɛ asɛnkyerɛdze kwan do adzeyɛ; wɔkyerɛ dɛ sɛ nyimpa bi yɛ ɔdzebɔnyɛnyi a, ɔtse dɛ mbrɛ “oewu,” na sɛ ɔsesa bɛyɛ Christiannyi a nna ɔkyerɛ dɛ ɔaba “nkwa mu.” Adwen biara a nna wɔwɔ ma ntsi wɔnngye owusoɛr no nndzi no maa hɔn gyedzi yɛɛ kwa. Sɛ Nyankopɔn ennyan Jesus a, nna ɔkyerɛ dɛ woenntua werdam biara na hɔn nyinara da ho ara tse hɔn bɔn mu. Ntsi nna hɔn a wɔnngye owusoɛr no nndzi no nnyi enyidado biara.​—1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Dɛ mbrɛ 1 Peter 3:18, 22 kyerɛ no, ebɛn kwan do na Jesus no wusoɛr no yɛ soronko fi owusoɛr ahorow a nna woesisi no ho?

12 Nna Paul nara nyim dɛ “Christ enyan efi ewufo mu.” Nna Jesus no wusoɛr no kyɛn owusoɛr biara a woesi, osiandɛ nyimpa a wonyaan hɔn no, ekyir yi wɔsanee wuwui. Paul kãa dɛ Jesus yɛ ‘hɔn a wɔadeda wɔ owu mu eduaba kan.’ Ebɛn kwan do na Jesus yɛ obi a odzi kan wɔ owusoɛr mu? Ɔno nye nyimpa a odzi kan a wonyaan no baa nkwa mu dɛ sunsum abɔdze, na ɔnoara so nye adasamba mu nyimpa a odzi kan a wonyaan no kɔr sor.​—1 Cor. 15:20; Andw. 26:23; kenkan 1 Peter 3:18, 22.

HƆN A ‘WOBENYA NKWA’

13. Ebɛn nsonsonee na ɔda Adam na Jesus ntamu a Paul kãa ho asɛm?

13 Ebɛn kwan do na nyimpa kor no wu botum ama nyimpa ɔpepem pii eenya nkwa? Paul maa dɛm asɛmbisa yi no ho mbuae a ɔtɔ asomu. Ɔkyerɛkyerɛɛ nsonsonee a ɔwɔ dza Adam maa ɔtoo adasamba nye dza Christ n’afɔrbɔ no botum ama adasamba eenya no mu. Paul kyerɛɛw Adam ho asɛm dɛ: “Owu nam nyimpa [kor] do bae.” Ntsi ber a Adam yɛɛ bɔn no, ɔdze owu baa ɔno nye n’asefo do. Osian setsie a ɔannyɛ ntsi yɛkɔ do ara hu amandze. Naaso osiandɛ Nyankopɔn nyaan ne Ba no ntsi yebotum enya daakye a odzi mũ! “Nyimpa [kor] na ewufosoɛr so nam no do bae,” ɔno nye Jesus. Paul maa no mu daa hɔ dɛ, “dɛ mbrɛ hɔn nyina wu wɔ Adam mu no, dɛmara so na hɔn nyina benya nkwa wɔ Christ mu.”​—1 Cor. 15:21, 22.

14. Ana Adam benya owusoɛr? Kyerɛkyerɛ mu.

14 Ber a Paul kãa dɛ, “hɔn nyina wu wɔ Adam mu” no, nna ɔrepɛ akyerɛ dɛn? Nna Adam n’asefo a wɔdze bɔn nye sintɔ awo hɔn ma ntsi wowuwu no ho asɛm na ɔwɔ Paul n’adwen mu. (Rom. 5:12) Adam nnka hɔn a ‘wobenya nkwa’ no ho. Adam rinnya Christ no werdam no do mfaso, osiandɛ nna ɔyɛ nyimpa a odzi mũ a ɔhyɛɛ da ara yɛɛ Nyankopɔn do asoɔdzen. Dza ɔtoo Adam no, dɛmara na ɔbɔto hɔn a “nyimpa Ba” no bobu hɔn atsɛn dɛ wɔyɛ “mpɔnkye” no. Kyerɛ dɛ, wobenya daa ɔsɛɛ.​—Matt. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

Hɔn a wobenyan hɔn akɔ sor no, Jesus nye obi a wodzii kan nyaan no (Hwɛ nkyekyɛmu 15-16) *

15. “Hɔn nyina” a Paul kãa dɛ ‘wobenya nkwa’ no, woananom na wɔka ho?

15 Hyɛ no nsew dɛ, Paul kãa dɛ, “hɔn nyina benya nkwa wɔ Christ mu.” (1 Cor. 15:22) Paul kyerɛɛw ne krataa yi kɛmaa Christianfo a nna wɔasera hɔn a wɔwɔ Corinth a wobenyan hɔn akɔ sor no. Nna dɛm Christianfo yi yɛ hɔn a “wɔasan hɔn ho wɔ Christ Jesus mu, wɔafrɛ hɔn ayɛ hɔn ahotsewfo.” Afei so, Paul kãa ‘hɔn a wɔadeda wɔ owu mu wɔ Christ mu no’ ho asɛm. (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17) Wɔ krataa fofor a sunsum kaa Paul ma ɔkyerɛwee mu no, ɔkyerɛɛw dɛ, hɔn a ‘wɔnye Jesus abɔ mu kor wɔ no wu no saso mu’ no, ‘wɔnye no bɔbɔ mu kor wɔ no wusoɛr no so saso mu.’ (Rom. 6:3-5) Wonyaan Jesus dɛ sunsum abɔdze na ɔkɔr sor. Ntsi, iyi kyerɛ dɛ hɔn a ‘wɔwɔ Christ mu no’ nyina, kyerɛ dɛ, Christianfo a wɔdze sunsum asera hɔn no nyina so wobenyan hɔn dɛ sunsum abɔdze akɔ sor.

16. Aber a Paul frɛɛ Jesus dɛ “eduaba kan” no, nna ɔrepɛ akyerɛ dɛn?

16 Paul kyerɛɛw dɛ, wonyaan Christ dɛ ‘hɔn a wɔadeda wɔ owu mu eduaba kan.’ Ma ɔntsena w’adwen mu dɛ, nna woenyan nyimpa binom aba nkwa mu wɔ asaase yi do, tse dɛ Lazarus, naaso Jesus nye obi a odzi kan a wonyaan no dɛ sunsum abɔdze na onyaa onnyiewiei nkwa. Yebotum dze Jesus atoto eduaba kan a nna Israelfo no yi fi hɔn ndɔbaa mu dze ma Nyankopɔn no ho. Afei aber a Paul frɛɛ Jesus “eduaba kan” no, nna ɔrepɛ akyerɛ dɛ wɔ Jesus no wusoɛr ekyir no, wobenyan nyimpa binom so efi owu mu ma wɔaakɛtsena sor. Asomafo no nye afofor a ‘wɔwɔ Christ mu’ no bedzi Jesus n’ekyir. Nna wobenyan hɔn so ma wɔaakɛtsena sor, tse dɛ mbrɛ wonyaan Jesus ma ɔkɔr sor no.

17. Ebɛn aber na ‘hɔn a wɔwɔ Christ mu’ no benya hɔn sor akatua no?

17 Aber a Paul kyerɛɛw ne krataa kɛmaa Corinthfo no, nna ‘hɔn a wɔwɔ Christ mu’ a wobenyan hɔn akɔ sor no, hɔn wusoɛr no nnhyɛɛ ase. Mbom no Paul maa no mu daa hɔ dɛ, dɛm owusoɛr no bɛba daakye. Ɔkyerɛɛw dɛ: “Obiara wɔ nankasa ne kyɛpɛn do: Christ nye eduaba kan, na nkyii hɔn a wɔyɛ Christ dze, wɔ ne ba mu.” (1 Cor. 15:23; 1 Thess. 4:15, 16) Seseiara, yɛtse Christ “ne ba” a wɔhyɛɛ ho nkɔm no mu. Nokwasɛm nye dɛ, nna ɔsɛ dɛ asomafo no nye Christianfo afofor a wɔdze sunsum asera hɔn a woewuwu no tweɔn kesi Christ ne mbae no ansaana woenya hɔn sor akatua no, na ‘wɔnye [Jesus] abɔ mu kor wɔ no wusoɛr no saso mu.’

YƐWƆ AHOTODO DƐ HƐN ENYIDADO NO BƐBA MU ƆKWAN BIARA DO!

18. (a) Ebɛnadze ntsi na yebotum akã dɛ, owusoɛr fofor bi bedzi dza odzi kan no ekyir? (b) Dɛ mbrɛ 1 Corinthfo 15:24-26 ma yehu no, ebɛn nsɛm na obesisi wɔ sor?

18 Christianfo anokwafo nyinara a wonnyi enyidado dɛ wɔnye Christ bɛtsena sor no so ɛ? Hɔn so, wɔwɔ owusoɛr no mu enyidado. Bible no kã dɛ, Paul nye afofor a wɔkɔ sor no nya kyɛfa wɔ ‘ewufo mu soɛr a odzi kan no’ mu. (Phil. 3:11) Ana iyi nnkyerɛ dɛ owusoɛr fofor bi bedzi dza odzi kan yi ekyir? Iyi nye dza Job kãa dɛ ɔrohwɛ kwan daakye no hyia. (Job 14:15) Aber a Jesus bɛsɛɛ aban nyina nye tumdzi nyina nye ahoɔdzen nyina no, “hɔn a wɔyɛ Christ dze, wɔ ne ba mu” no bɛka no ho wɔ sor. “Ɔtamfo a odzi ekyir” a ɔnye “owu” mpo bɛyɛ kwa. Nokwasɛm nye dɛ, nyimpa a wobenyan hɔn akɔ sor no nyinara runnwu da. Na nyimpa afofor a wɔaka no so ɛ?​—Kenkan 1 Corinthfo 15:24-26.

19. Ebɛnadze na hɔn a wɔwɔ enyidado dɛ wɔbɛtsena asaase do no botum ahwɛ kwan?

19 Ebɛnadze na hɔn a wɔwɔ enyidado dɛ wɔbɛtsena asaase do no botum ahwɛ kwan? Wobotum enya enyidado wɔ Paul ne nsɛm yi mu. Ɔkãa dɛ: “Mowɔ Nyankopɔn ho enyidado . . . dɛ owusoɛr bi bɛba a hɔn a wɔtsen nye hɔn a wɔnntsen so bɔsoɛr.” (Andw. 24:15) Ɔda edzi kofee dɛ, nyimpa biara a ɔnntsen runntum nnkɔ sor, ntsi dɛm kyerɛwsɛm no ma yehu dɛ owusoɛr bi bɔkɔ do wɔ asaase do.

Sɛ yɛgye owusoɛr no dzi a, yebotum ahwɛ kwan dɛ yebenya daakye a odzi mũ (Hwɛ nkyekyɛmu 20) *

20. Ebɛn kwan do na owusoɛr ho enyidado a ewɔ no mu ayɛ dzen?

20 Ekyingye biara nnyi ho dɛ, “owusoɛr bi bɛba”! Hɔn a wobenyan hɔn aba nkwa mu wɔ asaase yi do no bɔhwɛ kwan dɛ wɔbɛtsena ha afebɔɔ. Ibotum enya ahotodo dɛ dɛm anohoba yi bɛba mu. Aber a akaa w’adɔfo a woewuwu no, dɛm enyidado yi botum akyekye wo werɛ. Aber a Christ nye hɔn a wɔka no ho bedzi “hen mfe apem” no, wobotum enyan hɛn adɔfo a woewuwu no efi owu mu. (Nyi. 20:6) Ɔwo so botum enya ahotodo dɛ, sɛ iwu ansaana Christ ahyɛ ne Mfrenhyia Apem Tumdzi no ase a, wobenyan wo aba nkwa mu. Dɛm “enyidado [yi] nnhyɛ enyito.” (Rom. 5:5) Obotum ama aakɔ do ayɛ dzen seseiara na eenya enyigye wɔ Nyankopɔn no som mu. Naaso, piinara wɔ hɔ a yebotum esũa efi 1 Corinthfo tsir 15 no mu. Adzesua a odzi hɔ no bɛma yehu.

NDWOM 147 Daa Nkwa Ho Bɔhyɛ

^ nky. 5 Corinthfo nwoma a odzi kan tsir 15 no twe adwen si owusoɛr no do. Ebɛnadze ntsi na owusoɛr ho nkyerɛkyerɛ no ho hia hɛn? Ebɛnadze ntsi na yebotum enya ahotodo dɛ wonyaan Jesus fii owu mu? Yebenya dɛm nsɛmbisa yi nye nsɛmbisa afofor a no ho hia a ɔfa owusoɛr no ho mbuae wɔ adzesua yi mu.

^ nky. 56 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Jesus nye obi a odzi kan a wɔfaa no kɔr sor. (Andw. 1:9) N’esuafo no mu binom a wɔbɔkɔ akɛka noho nye Thomas, James, Lydia, John, Mary, nye Paul.

^ nky. 58 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Onua bi ahwer ne yer a ɔdɔ no a ɔnye no abɔ mu asom akyɛr no wɔ owu mu. Ɔwɔ awerɛhyɛmu dɛ wobenyan ne yer no, na ɔkɔ do dze nokwardzi som Jehovah.