Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ASETSENA MU NSƐM

Mayɛ Dza Ɔsɛ Dɛ Meyɛ

Mayɛ Dza Ɔsɛ Dɛ Meyɛ

DONALD RIDLEY yɛ mbranyimfo a bɔbor mfe 30 nye yi oetwitwa agye Jehovah Adasefo wɔ asɛndziibea. Odzii mu akotsen kɛsenara ma nkorɔfo hun dɛ ayarfo wɔ ho kwan dɛ wɔpow bɔgya a wɔdze ma wɔ ayarsa mu. Mbɔdzen a ɔbɔe no maa Jehovah Adasefo dzii konyim pii wɔ asɛndziibea akɛse mu wɔ United States. Dzin a nna n’anyɛnkofo taa dze frɛ no nye Don. Nna ɔyɛ nyimpa a ɔbɔ noho mbɔdzen, ɔbrɛ noho adze na ɔwɔ ahofama so.

Afe 2019 mu no, datser bi bɔɔ Don amandzɛɛ dɛ oenya yarba bi a wonnyi n’ano edur. Yarba no mu yɛɛ dzen ntsɛntsɛm na owui wɔ August 16, 2019. N’anomu asɛm nye yi.

Wɔwoo me wɔ St. Paul, Minnesota a ɔwɔ U.S.A. wɔ afe 1954. Nna m’awofo yɛ Romanfo a wɔwɔ sika kakra. Yɛyɛ enuanom beenum, na emi na motɔ do ebien. Meyɛ abofra no, mokɔr Roman skuul, afei so nna midzi dwuma ahorow bi boa Roman sɔfo no wɔ asɔrdan mu. Naaso ne nyinara mu no, nna nyimdzee a mowɔ wɔ Bible mu no suar koraa. Ɔwɔ mu dɛ nna megye dzi dɛ Nyankopɔn wɔ hɔ, na ɔno na ɔbɔɔ adze nyinara dze, naaso nna minnyi gyedzi dɛ asɔr no botum aboa me ma maasom no.

MUBOSŨAA NOKWAR NO

Mokɔr skuul wɔ William Mitchell College of Law. Afe a odzi kan no ara mu na Jehovah Adasefo awarfo bi baa me fie. Nna morohor m’adze ma adagyer nnyi mu koraa, naaso wofi ayamuyie mu kãa dɛ wɔrokɔ aba. Aber a wɔsanee bae no, mibisaa hɔn nsɛm ebien bi: “Ebɛnadze ntsi na emumuyɛfo dzi yie wɔ wiadze mu kyɛn apapafo?” nye “Yebesi dɛn enya enyigye ankasa wɔ asetsena mu?” Wogyaa me nwoma a wɔato dzin The Truth That Leads to Eternal Life nye New World Translation of the Holy Scriptures no a n’ekyir nduraho yɛ ahaebun no. Nna ɔyɛ me fɛw papaapa. Mepeen do dɛ wɔnye me mbosũa Bible no. Bible a musũae no buee m’enyiwa ma muhun ndzɛmba pii. Aber a muhun dɛ Nyankopɔn n’Ahendzi no nye aban a obedzi nyimpa do tum wɔ asaase do no, m’enyi gyee papaapa. Mubohun dɛ nyimpa ahendzi edzi ɔkogu koraa na wɔama yaw, amandzehu, atsɛnkyew nye awerɛhow ahyɛ wiadze mu mã.

Afe 1982 n’ahyɛse na mihyiraa moho do maa Jehovah. Ekyir yi, wonumaa me wɔ “Kingdom Truth” Ɔmantɔw Ehyiadzi ase wɔ dɛm afe no ara mu. Wɔyɛɛ dɛm ehyiadzi yi wɔ St. Paul Civic Center. Dapɛn a odzi hɔ no, mesanee kɔr dɛm bea no kɛkyerɛɛw nsɔhwɛ a wɔyɛe maa skuulfo a wosũa mbra ho adze na wɔpɛ dɛ wɔbɛyɛ mbranyimfo wɔ Minnesota no. October bosoom n’ahyɛse no, wɔbɔɔ me amandzɛɛ dɛ metwa nsɔhwɛ a mekyerɛwee no, ntsi mubotum ayɛ edwuma dɛ mbranyimfo.

Dɛm “Kingdom Truth” Ɔmantɔw Ehyiadzi no ase no, mihyiaa Mike Richardson a nna ɔsom wɔ Brooklyn Bethel no. Ɔkãa kyerɛɛ me dɛ, woebue dwumadzibea bi a wɔhwɛ mbra ho nsɛm do wɔ edwumayɛbea tsir hɔ. Mekaa asɛm a Ethiopianyi pianyi no kãe a wɔayɛ ho kyerɛwtohɔ wɔ Asomafo Ndwuma 8:36 no. Mibisaa moho dɛ, ‘Ebɛnadze na osiw me kwan dɛ mibebisa ho kwan akɛyɛ edwuma wɔ Dwumadzibea A Wɔhwɛ Mbra Ho Nsɛm do no?’ Ɔno ntsi mehyehyɛɛ Bethel akwambisa krataa.

Aber a mebɛyɛɛ Jehovah Adasefo no mu kor no, m’awofo enyi anngye ho koraa. Me papa bisaa me dɛ seseiara a mabɛyɛ mbranyimfo yi, ebɛn mfaso na edwuma a merekɛyɛ wɔ Bethel no bɛma menya? Mekyerɛkyerɛɛ no mu dɛ edwuma a merekɛyɛ wɔ Bethel no yɛ etuhoakyɛ edwuma. Mekãa kyerɛɛ no dɛ bosoom biara wɔbɛma me sika $75. Dɛm aber no, nna dɛm sika no na wɔdze ma hɔn a wɔyɛ edwuma wɔ Bethel ma wɔdze tua hɔnho kaw.

Nna menye asɛndziibea bi ayɛ apam dada dɛ menye hɔn bɛyɛ edwuma, ntsi nna ɔwɔ dɛ motweɔn ma mber no so ana. Mehyɛɛ ase dɛ morosom wɔ Bethel wɔ afe 1984 wɔ Brooklyn, New York. Mekɛyɛɛ edwuma wɔ Dwumadzibea A Wɔhwɛ Mbra Ho Nsɛm do. Suahu a minyae ber a mekɛyɛɛ edwuma wɔ asɛndziibea hɔ no boaa me ma misiesiee m’adwen maa edwuma a nna merekɛyɛ no.

NSIESIE A ƆKƆR DO WƆ STANLEY THEATER

Aber a wɔtɔɔ Stanley Theater no, nna dɛm na ɔtse

Asafo tɔɔ Stanley Theater a ɔwɔ Jersey City, wɔ New Jersey no wɔ November 1983. Enuanom no kɔhwehwɛɛ tum krataa a ɔbɛma woetum esiesie nkandzea nye ndorobɛn a ɔwɔ dan no mu no. Ber a enuanom no hyiaa kurow mu hɔ mpanyimfo no, wɔkyerɛkyerɛɛ mu kyerɛɛ hɔn dɛ, wɔpɛ dɛ wɔdze Stanley Theater no yɛ Jehovah Adasefo ehyiadzi asa. Naaso wohyiaa ɔhaw wɔ iyi mu. Nna mbra a ɔwɔ Jersey City kyerɛ dɛ, adan a wɔsom wɔ mu no, ɔsɛ dɛ osi beebi a nyimpa tsetse nkotsee. Naaso nna Stanley Theater no wɔ beebi a eguadzi kɔ do, ntsi kurow mu hɔ mpanyimfo no ammfa tum krataa no amma hɔn. Enuanom no sanee kɔr kurow mu hɔ mpanyimfo no nkyɛn naaso wɔannkasa hɔnho.

Mokɔr Bethel no, dapɛn a odzi kan no mu ara na ahyehyɛdze no dze tum krataa a wɔammfa amma hɛn no ho asɛm kɔr asɛndziibea. Osiandɛ nna medze mfe ebien ayɛ edwuma wɔ asɛndziibea wɔ St. Paul, Minnesota ntsi, nna nsɛm a ɔtsetse dɛm dze ɔnnyɛ me fofor koraa. Mbranyimfo a nna wogyina hɛn anan mu no, kor kãa dɛ wɔdze Stanley Theater edzi dwuma ahorow pii. Nna woyi sene na wɔtow ndwom wɔ hɔ gyegye amamfo enyi. Ebɛnadze ntsi na ɔyɛ mfom dɛ wɔbɛyɛ nyamesom dwumadzi wɔ hɔ? Asɛndziibea no dzii asɛm no na obuaa dɛ nyamesom fahodzi a yɛwɔ no, Jersey City etsiatsia do. Asɛndziibea no hyɛɛ kurow mu hɔ mpanyimfo no dɛ, tum krataa a yɛrohwehwɛ no, wɔmfa mma hɛn. Muhun dɛ mbɔdzen a Jehovah n’ahyehyɛdze no bɔ dɛ ɔbɛfa mbra kwan do atserɛw n’edwuma mu no, ohyira do. M’enyi gyee papaapa dɛ moboae wɔ iyi mu.

Enuanom hyɛɛ ase dɛ worisiesie dan no, nna ɔyɛ nsiesie kɛse papaapa. September 8, 1985 no wɔyɛɛ nhyiamu maa adzesua kuw a otsĩa 79 a wowiee Gilead skuul no wɔ Jersey City Ehyiadzi Asa no do. Wɔhyɛɛ dan no ho esiesie ase no, enndu afe kor mpo na wɔyɛɛ dɛm nhyiamu no. Dwuma a hɔn a wɔhwɛ mbra ho nsɛm do ma asafo no dzii wɔ Stanley Theater asɛm yi ho no boae ma Ahendzi edwuma kɔr do, na ɔyɛ ho kwan a minyae dɛ moboae. M’enyi gyee papaapa osiandɛ meyɛɛ dɛm dze boaa Jehovah n’edwuma. Mebaa Bethel no m’enyi gyee kɛse kyɛɛn aber a nna meyɛ edwuma dɛ mbranyimfo no. Nna minnyim dɛ saana Jehovah dze me ribedzi dwuma pii wɔ mbra ho nsɛm mu.

BƆGYA A WƆMMFA NNDZI DWUMA WƆ AYARSA MU HO NSƐM A YƐKÃE WƆ ASƐNDZIIBEA

Afe 1980 mu hɔ no, nna ho kwan a Adasefo a hɔn enyi efir wɔ dɛ wɔpow bɔgya a wɔdze dzi dwuma wɔ ayarsa mu no, nna asopitsi ahorow nye adatserfo taa bɔ gu. Nna mbaa a wonyinsen no na hɔn haw no yɛ kɛse, osiandɛ nna atsɛmbuafo taa tse nka dɛ, mbra kwan do no, ɔbaa a onyinsen nnyi ho kwan dɛ ɔpow bɔgya a wɔdze ma wɔ ayarsa mu no. Nna atsɛmbuafo no nsusui nye dɛ, ɔbaa a onyinsen no, sɛ ohia bɔgya na wɔammfa amma no a, bi a nna maame no ewu ma aka abofra no nko.

December 29, 1988 no, aber a Akyerɛbaa Denise Nicoleau woo ne babanyin no, bɔgya tuu no. Ne hemoglobin tsewee baa famu ma nna onndu 5.0. Nna no nkwa da esian mu, ntsi datser no kãa dɛ ɔbɛma no bɔgya. Akyerɛbaa Nicoleau kãa dɛ ɔrennyɛ. Adze kyee no, hɔn a wɔhwɛ asopitsi no do no kɔr asɛndziibea kɛgyee tum krataa a ɔbɛma edwumayɛfo no ama hɛn akyerɛbaa no bɔgya. Ɔtsɛmbuafo no ammfrɛ asɛm no, dɛmara so na ɔammbɔ Akyerɛbaa Nicoleau anaa no kun amandzɛɛ wɔ asɛm a asopitsi no dze abɔto n’enyim no. Dza ɔyɛɛ ara nye dɛ ɔmaa asopitsi no tum krataa dɛ wɔmma no bɔgya.

Adze kyee no, aber a Akyerɛbaa Nicoleau no kun nye n’ebusuafo afofor wɔ ne nkyɛn wɔ ne mpa no ho no, wɔhyɛɛ no dze bɔgya no maa no, ɔmmfa ho dɛ no kun nye n’ebusuafo no ammpen do no. Dɛm da no ewimbir no, wɔkyeer n’ebusuafo no mu pii nye asafo mu mpanyimfo binom. Sombo a wɔdze bɔɔ hɔn nye dɛ, wotwaa Akyerɛbaa Nicoleau ne mpa no ho hyiae dze siiw asopitsi edwumayɛfo no kwan amma wɔaamma no bɔgya. Adze kyee no, dawurbɔ nkrataa, TV nye radio ndwumakuw a wɔwɔ New York City nye no nkwaado no bɔɔ amandzɛɛ dɛ wɔakyer hɛn nuanom yi.

Menye Philip Brumley aber a nna yɛyɛ mberantsɛ no

Menye ɔtsɛmbuafo bi a wɔfrɛ no Milton Mollen a ɔhwɛ asɛndziibea kɛse bi do no kasae Dwowda anapa. Mekyerɛkyerɛɛ hɛn asɛm no mu kyerɛɛ no, na memaa ohun dɛ ɔtsɛmbuafo a odzi kan no ammfrɛ asɛm no. Mbom, dza ɔyɛɛ ara nye dɛ ɔmaa asopitsi no tum krataa dɛ wɔmma hɛn akyerɛbaa no bɔgya. Ɔtsɛmbuafo Mollen kãa kyerɛɛ me dɛ membra ne ɔfese ma yɛnhwɛ nokwasɛm a ɔwɔ asɛm no mu nye dza mbra no so kã. Menye Onua Philip Brumley a ɔhwɛ hɛn dwumadzibea no do no kɔr Ɔtsɛmbuafo Mollen ne ɔfese dɛm da no ewimbir. Ɔtsɛmbuafo no so too nsa frɛɛ asopitsi no ne mbranyimfo no ma ɔbɛkaa ho. Nkɔmbɔtwetwe no mu yɛɛ hyew papaapa. Oyi kã a, nna oyi so akã. Odur beebi no, Onua Brumley kyerɛɛw asɛm bi wɔ krataa bi do maa me dze kãa kyerɛɛ me dɛ, “ma ɔnyɛ bɔkɔɔ.” Asɛm a ɔkãe yi boaa me ma m’akoma baa famu, osiandɛ nna mawe ataa do dɛ mebɛkyerɛkyerɛ nsɛm mu ma asopitsi no ne mbranyimfo no ehu dɛ, dza ɔyɛe no mmfa mbra mu.

Ofi bankum kɔ nyimfa: Richard Moake, Gregory Olds, Paul Polidoro, Philip Brumley, emi, nye Mario Moreno​—ahyehyɛdze no ne mbranyimfo, da a yɛdze hɛn asɛm kɔtoo gua wɔ U.S. Asɛndziibea Kunyin no wɔ Watchtower v. Village of Stratton asɛm no mu.​—Hwɛ Nyan! January 8, 2003 no mu

Bɛyɛ dɔnhwer kor ekyir no, Ɔtsɛmbuafo Mollen kãa dɛ, adze kye a, hɛn asɛm no na wobedzi kan edzi wɔ asɛndziibea hɔ. Yerifi ne ɔfese hɔ akɔ no, asɛm a ɔkãe nye dɛ, asopitsi no ne mbranyimfo no “wɔ asɛm bɔ no pɔw.” Dza nna ɔrepɛ akyerɛ nye dɛ, sɛ asopitsi no ne mbranyimfo no kɔ sor ba famu mpo a, ɔbɛkyerɛ siantsir a asopitsi no wɔ ho kwan dɛ ɔhyɛ hɛn Akyerɛbaa Nicoleau ma wɔma no bɔgya. Dɛm a ɔkãe no maa metsee nka dɛ Jehovah rekã akyerɛ me dɛ, yebedzi konyim. Mbrɛ nna Jehovah dze hɛn ridzi dwuma ma ne pɛ ayɛ hɔ no, nna modwen ho a, menntse ase mpo.

Dɛm da no ewimbir no, yesii pe dwendween nsɛm a adze kye a yɛbɛkã wɔ asɛndziibea hɔ ho. Ofi Brooklyn Bethel kɔ asɛndziibea hɔ no nnwar, ntsi enuanom a yɛnye hɔn yɛ edwuma wɔ Dwumadzibea A Wɔhwɛ Mbra Ho Nsɛm do no mu dodow no ara nantsewee kɔr hɔ. Aber a atsɛmbuafo baanan tsenaa ase tsiee hɛn asɛm no, wosii gyinae dɛ, nkyɛ ɔnnsɛ dɛ asɛndziibea no hyɛ dɛ wɔmfa bɔgya mma hɛn akyerɛbaa no. Asɛndziibea kɛse a ɔwɔ mantɔw no mu no buaa asɛm no maa Akyerɛbaa Nicoleau. Afei, ɔkãe sii do dɛ otsia nyimpa ne fahodzi dɛ asɛndziibea bɛhyɛ dɛ wɔmfa bɔgya mma obi a ɔyar ber a wommbisaa n’anomu nsɛm.

Asɛndziibea kɛse a ɔwɔ New York no kãe sii do dɛ, Akyerɛbaa Nicoleau wɔ ho kwan dɛ wɔsa no yarba a wɔmmfa bɔgya nndzi dwuma. Nsɛm anan a ɔfa bɔgya ho a yɛdze kɔr asɛndziibea akɛse mu no, iyi nye no mu dza odzi kan a minyaa ho kwan boae wɔ asɛndzi no mu. (Hwɛ adakaba a wɔato dzin “ Konyim Ahorow A Yeedzi Wɔ Asɛndziibea Akɛse Mu.”) Menye mbranyimfo pii ayɛ edwuma wɔ Bethel na yeehyia nsɛm ahorow tse dɛ awargyaa, ɔwofo a ɔsɛ dɛ ne ba tsena ne nkyɛn ber a awargyaa aba nye mbra a ɔfa mbrɛ wɔdze adan na nsaase dzi dwuma ho.

M’AWAR NYE M’EBUSUA ASETSENA

Menye me yer Dawn

Ber a odzi kan a mihyiaa me yer Dawn no, nna ɔyɛ ɔwofo a oegyaa awar na nanko rohwɛ mbofra baasa. Nna ɔyɛ ɔkwampaaefo, na ber kor no ara so ɔyɛ edwuma hwɛ noho nye ne mba no. Nna ɔafa atseetsee mu wɔ asetsena mu, naaso ne nyinara mu no nna oesi no bo dɛ ɔbɔsom Jehovah. Iyi kaa m’akoma papaapa. Afe 1992 mu no, yɛkɔr “Light Bearers” Ɔmantɔw Ehyiadzi wɔ New York City. Dɛm aber no na medze too n’enyim dɛ mepɛ dɛ menye no nantsew na yɛhwɛ dɛ daakye yebotum awar a. Menye no hyɛɛ ase nantsewee no, afe kor ekyir na yɛwaree. Dawn yɛ ɔbaa a ɔdze Jehovah no som dzi kan wɔ n’asetsena mu. Ɔyɛ obi so a ɔtsew n’enyim, na aber nyina ɔnye afofor dzi agor. Muhu dɛ ɔyɛ ɔbaa a Jehovah dze no akyɛ me. Nokwasɛm nye dɛ, Dawn dze papa etua me kaw wɔ hɛn asetsena nyinara mu.​—Mbɛ. 31:12.

Aber a yɛwaree no, Dawn ne mba no, nna panyin a ɔwɔ mu no edzi mfe 16, nyia odzi panyin no ekyir no edzi mfe 13, nna kakraba a ɔwɔ mu no edzi mfe 11. Nna mepɛ dɛ meyɛ egya pa ma hɔn, ntsi medze dza musũae wɔ asafo nwoma ahorow mu a ɔfa mbrɛ mibesi atsetse mbanoma ho no yɛɛ edwuma. Mfe kakra a nna odzi enyim no dze, nna ɔnnda famu, naaso m’enyi agye dɛ mbofra no agye me ato mu dɛ hɔn nyɛnko a wɔwɔ no mu ahotodo nye egya a ɔwɔ ɔdɔ. Yɛma kwan ma hɛn mba no hɔn anyɛnkofo ba fie, na sɛ mbofra no wɔ hɛn nkyɛn a, hɛn enyi gye papaapa.

Afe 2013 mu no, menye Dawn tui kɔr Wisconsin kɛtsenaa hɛn awofo a hɔn mfe akɔ enyim hɔn nkyɛn ama yaahwɛ hɔn. Enyigyesɛm nye dɛ, ho kwan a nna mowɔ dɛ mosom wɔ Bethel no ammba ewiei. Nna ɔyɛ biribi a monnhwɛ kwan. Ɔwɔ mu ara a, nna mokɔ Bethel kɛyɛ edwuma boa Dwumadzibea A Wɔhwɛ Mbra Ho Nsɛm do no. Meyɛɛ edwuma yi mfe pii.

NSESA A ƆBAA MPOFIRMU

September 2018 mu no, muhun dɛ kakra a nna ahɔr abɛhyɛ me meneba mu, sɛ ɔba no dɛm a nna ɔsɛ dɛ moprow me men mu. Datser bi hwɛɛ me naaso oenntum ennhu dza nna ɔyɛ me no. Ekyir yi, datser fofor kãa kyerɛɛ me dɛ sɛ ɔbɛyɛ yie a, munkohu datser a ɔhwɛ adwen ho nsɛm. Wɔ January 2019 no, datser a mukohun no no yɛɛ me nyimpadua mu nhwehwɛmu na ɔkãa dɛ menya yarba bi a ɔyɛ hũ a ɔbɛka me nyimpadua mũ no nyinara. Wɔfrɛ yarba no progressive supranuclear palsy (PSP).

Nda ebiasa ekyir no, ber a nna miridzi agor bi a m’enyi gye ho no, mobɔɔ famu ma me nsa mu bui. M’asetsena nyinara mu no, dɛm agor yi na medzi araa, ntsi nna moho akokwaa wɔ mu. Dɛm ntsi, ber a mobɔɔ famu no, muhun dɛ me ntsin mu reyɛ ayɛ mberɛw. Mbrɛ me yarba no mu sii yɛɛ dzen no yɛɛ me nwanwa papaapa. Ekyir yi, no mu bɛyɛɛ dzen araa ma nna ɔyɛ dzen ma me dɛ mebɛkasa, mebɛnantsew, na mebɛmen adze so.

Ɔyɛ me enyigye pii dɛ metum dze me nyimdzee a mowɔ dɛ mbranyimfo no aboa wɔ ɔkwan ketseaba bi do ma Ahendzi edwuma no akɔ do. Afei so, menya ho kwan dze akyerɛw nsɛm pii wɔ magazine ahorow mu a adatserfo, mbranyimfo, nye atsɛmbuafo kenkan. Bio so, menya ho kwan dze ama ɔkasa ahorow wɔ wiadze nyina dze akyerɛ ho kwan a Jehovah Adasefo wɔ dɛ wɔbɛpaw ayarsa a wɔmmfa bɔgya nndzi dwuma wɔ mu. Naaso, ne nyinara mu no, asɛm a wɔayɛ ho kyerɛwtohɔ wɔ Luke 17:10 no na mekã: ‘Meyɛ akowaa a mfaso nnyi mo do: Mayɛ dza ɔsɛ dɛ meyɛ.’