Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 19

Biribiara Nnyi Hɔ A Ɔbɛma Ɔtseneneenyi Egyaa Jehovah No Som

Biribiara Nnyi Hɔ A Ɔbɛma Ɔtseneneenyi Egyaa Jehovah No Som

“Asomdwee kɛse na hɔn a wɔdɔ wo mbra no wɔwɔ; na wonnya kwan a wɔnam do fintsiw.”​—NDW. 119:165.

NDWOM 122 Hom Ntsintsim, Mma Hom Nnhinhim

DZA YERUBOSUSU HO *

1-2. Ebɛn asɛm na ɔkyerɛwfo bi kãe, na ebɛnadze na yebosusu ho wɔ adzesua yi mu?

NDƐ nyimpa ɔpepem piinara kã dɛ wɔgye Jesus dzi, naaso wɔnngye nsɛm a ɔkãe no nnto mu. (2 Tim. 4:3, 4) Dɛm ntsi ber bi ɔkyerɛwfo bi kãa dɛ: “Ndɛ, sɛ ‘Jesus’ fofor bi wɔ hɛn mu a ɔkã nsɛm tse dɛ mbrɛ Jesus ankasa kãe no a . . . , ana yɛbɔpow no dɛ mbrɛ yɛyɛe mfe mpem ebien a etwa mu no? . . . Mbuae no ara nye dɛ: Nyew, nkyɛ yɛbɔpow no.”

2 Aber a Jesus kyerɛkyerɛe na ɔyɛɛ anwanwadze no, nyimpa piinara a nna wɔwɔ n’aber do no hunii, naaso wɔanngye no enndzi. Ebɛnadze ntsi a? Wɔ adzesua a odzi iyi enyim mu no, yehun siantsir anan bi a ɔmaa nkorɔfo poow Jesus. Hom mma yɛnhwɛ siantsir anan bi so nka ho. Afei so, yɛbɔhwɛ siantsir a nkorɔfo nntsie Jesus n’ekyirdzifo nye dza yɛbɛyɛ amma biribiara eennsiw hɛn kwan dɛ yɛbɔsom Jehovah.

(1) JESUS ANNYƐ ENYIMHWƐ

Nyimpa piinara poow Jesus osian hɔn a ɔnye hɔn bɔe no ntsi. Ebɛn kwan do na asɛm a ɔtse dɛm botum ato afofor fintsidua ndɛ? (Hwɛ nkyekyɛmu 3) *

3. Ebɛnadze na Jesus yɛe a ɔmaa binom enntsie no?

3 Aber a Jesus wɔ asaase do no, nna ɔnye nyimpa ahorow nyinara bɔ. Ɔnye esikafo nye etumfo dzidzii, naaso ɔdze ne ber fã kɛsenara nye ehiafo nye hɔn a wonnyi bi no so bɔe. Ɔno da nkyɛn a, ne yamu hyehyee no maa hɔn a nna nkorɔfo bu hɔn dɛ wɔyɛ “ndzebɔnyɛfo” no. Binom a nna wobu hɔnho dɛ atseneneefo no, osian dza Jesus yɛe ntsi woenntsie no. Wobisaa n’esuafo no dɛ: “Ɔyɛ dɛn na hom nye atowgyefo nye ndzebɔnyɛfo dzidzi nom yi?” Jesus yii hɔn ano dɛ: “Hɔn a wɔtse hɔn apɔw mu no, wonnhia oduyɛfo, na mbom hɔn a wɔyar no a. Mammbɛfrɛ atseneneefo, na mbom ndzebɔnyɛfo a, dɛ wonnu hɔnho.”​—Luke 5:29-32.

4. Dɛ mbrɛ nkɔnhyɛnyi Isaiah kãe no, nna ɔwɔ dɛ Jewfo no hu ebɛnadze fa Messiah no ho?

4 Kyerɛwnsɛm no kã dɛn? Mfe pii ansaana Messiah no reba no, nkɔnhyɛnyi Isaiah kãa no ho asɛm dɛ wiadze no bɔpow no. Nkɔnhyɛ no kãa dɛ: “Adasa buu no enyimtsia, na wɔpoow no; . . . na wobuu no enyimtsia dɛ obi a adasa dze hɔn enyim huntsaa no, na yeemmbu no hwee.” (Isa. 53:3) Nna ɔsɛ dɛ “adasa” pow Messiah no, dɛm ntsi nna ɔwɔ dɛ Jewfo a wɔwɔ hɔ dɛm aber no hu dɛ wɔbɔpow Jesus.

5. Ndɛ, nyimpa piinara bu Jesus n’ekyirdzifo dɛn?

5 Ana ɔhaw a ɔtse dɛmara wɔ hɔ ndɛ? Nyew. Asɔfo piinara ho per hɔn dɛ wɔbɛgye nyimpa a wɔagye dzin, wɔwɔ sika, na wiadze no bu hɔn dɛ enyansafo no aba hɔn asɔr mu. Ɔwɔ mu dɛ dɛm nkorɔfo yi hɔn suban nye hɔn abrabɔ nye Nyankopɔn ne gyinapɛn nnhyia dze, naaso asɔfo yi gye hɔn to mu. Dɛm asɔfo kor yi ara bu Jehovah n’asomfo a wɔyɛ nsi na hɔn abrabɔ yɛ papa no enyimtsia, osiandɛ wɔnngyee dzin wɔ wiadze no mu. Naaso, dɛ mbrɛ Paul kãe no, hɔn a wiadze no ‘mmbu hɔn hwee’ no, hɔn na Nyankopɔn apaw hɔn. (1 Cor. 1:26-29) Jehovah n’enyi do dze, n’asomfo anokwafo nyinara som bo ma no.

6. Ebɛn asɛm na Jesus kãe wɔ Matthew 11:25, 26, na yebesi dɛn enya adwen a nna ɔwɔ no bi?

6 Ebɛnadze na ɔbɔboa hɛn ma yeekura hɛn gyedzi mu? (Kenkan Matthew 11:25, 26.) Mma adwen a wiadze no wɔ wɔ Nyankopɔn no nkorɔfo ho no nnya wo do nkantando. Hu dɛ nyimpa a wɔbrɛ hɔnho adze nkotsee na Jehovah nye hɔn dzi dwuma. (Ndw. 138:6) Afei dwendwen ndzɛmba pii a Jehovah nam hɔn a wiadze no mmbu hɔn dɛ enyansafo anaa abadwembafo no do ayɛ no ho hwɛ.

(2) JESUS PAA ATOR NKYERƐKYERƐ HO TAM

7. Ebɛnadze ntsi na Jesus frɛɛ Phariseefo no ndabrabafo, na wɔyɛɛ hɔn adze dɛn wɔ asɛm a Jesus kãe no ho?

7 Jesus fii akokodur mu kasae tsiaa ndabraba a nna ɔkɔ do wɔ nyamesom mu wɔ n’aber do no. Dɛ nhwɛdo no, ɔpaa Phariseefo ndabrabafo a nna hɔn nsa ho a wɔbɔhohor no ho hia hɔn kyɛn hɔn awofo a wɔbɔhwɛ hɔn no ho tam. (Matt. 15:1-11) Obotum aba dɛ nsɛm a Jesus kãe no yɛɛ n’esuafo no nwanwa. Dɛm ntsi, wobisaa no dɛ: “Inyim dɛ Phariseefo no tsee asɛm yi no, ayɛ hɔn fintsidua?” Jesus yii hɔn ano dɛ: “Dua biara a m’Egya a ɔwɔ sor no anntsɛw no, wobotu. Hom ngyaa hɔn: wɔyɛ akwankyerɛfo enyifurafo. Na sɛ onyifurafo kyerɛ onyifurafo kwan a, hɔn beenu nyina bɔtɔ mona mu.” (Matt. 15:12-14) Asɛm a Jesus kãe no maa nyamesom akandzifo no hɔn bo fuwii dze, naaso ɔamma iyi ennsiw no kwan dɛ ɔbɛkã nokwar no.

8. Ebɛn asɛm na Jesus kãe dze kyerɛɛ dɛ nnyɛ nyamesom nkyerɛkyerɛ nyinara na Nyankopɔn gye to mu?

8 Jesus sanee paa ator nyamesom nkyerɛkyerɛ ho tam. Ɔannkã dɛ Nyankopɔn gye nyamesom nkyerɛkyerɛ nyinara to mu. Mbom ɔkãa dɛ nyimpa piinara na wɔbɛfa ɔkwan a ɔtsɛw a ɔkɔ ɔsɛɛ mu no do na nyimpa kumaabi na wɔbɛfa ɔkwan heaheaba a ɔkɔ nkwa mu no do. (Matt. 7:13, 14) Ɔkãa no pefee dɛ binom wɔ hɔ a wɔbɛyɛ hɔnho dɛ wɔsom Nyankopɔn, naaso ebɔhwɛ mu no nna wɔnnsom no. Ɔbɔɔ n’esuafo no kɔkɔ dɛ: “Hom nhwɛ yie wɔ nkɔnhyɛfo atorfo ho, na wɔba hom nkyɛn wɔ nguannwoma akataho mu, na hɔn mu dze wɔyɛ mpataku edzifodzipɛfo. Hɔn aba na hom dze bohu hɔn.”​—Matt. 7:15-20.

Nyimpa piinara poow Jesus osian kasa a ɔkasae tsiaa ator nkyerɛkyerɛ nye ndzeyɛɛ ntsi. Ebɛn kwan do na asɛm a ɔtse dɛm botum ato afofor fintsidua ndɛ? (Hwɛ nkyekyɛmu 9) *

9. Ator nkyerɛkyerɛ a Jesus paa ho tam no bi nye dɛn?

9 Kyerɛwnsɛm no kã dɛn? Bible nkɔnhyɛ bi kãa dɛ Jehovah ne fie ho mbɔdzembɔ bɛmen Messiah no. (Ndw. 69:9; John 2:14-17) Mbɔdzembɔ a ɔtse dɛm maa Jesus paa ator nkyerɛkyerɛ nye ndzeyɛɛ ho tam. Dɛ nhwɛdo no, nna Phariseefo no gye dzi dɛ ɔkra nnwu; nna wɔkã dɛ nyimpa kɔ do tsena ase wɔ no wu ekyir. Naaso Jesus kyerɛkyerɛɛ dɛ hɔn a woewuwu no adeda, kyerɛ dɛ, wonnyi beebiara. (John 11:11) Nna Sadduceefo no so nngye owusoɛr no nndzi, naaso Jesus nyaan ne nyɛnko Lazarus fii owu mu. (John 11:43, 44; Andw. 23:8) Nna Phariseefo no kyerɛkyerɛ dɛ dza obi bɛyɛ biara Nyankopɔn na ɔahyehyɛ ato hɔ, naaso Jesus kyerɛkyerɛɛ dɛ obiara botum apaw dɛ ɔbɔsom Nyankopɔn anaa ɔnnkɔsom no.​—Matt. 11:28.

10. Hɛn nkyerɛkyerɛ ntsi nyimpa piinara nntsie hɛn. Ebɛnadze ntsi a?

10 Ana ɔhaw a ɔtse dɛmara wɔ hɔ ndɛ? Nyew. Osiandɛ hɛn nkyerɛkyerɛ a ogyina Bible do no pa ator nkyerɛkyerɛ ho tam ntsi, nyimpa piinara nntsie hɛn. Asɔfo kyerɛkyerɛ hɔn asɔrmba dɛ Nyankopɔn yɛ ndzebɔnyɛfo ayakayakadze wɔ hellgya mu. Wɔnam ator nkyerɛkyerɛ a ɔtse dɛm no do hunahuna hɔn asɔrmba no ma woeetsie hɔn. Dɛ Jehovah n’asomfo a yɛsom ɔdɔ Nyankopɔn no, yɛpa ator nkyerɛkyerɛ a ɔtse dɛm no ho tam. Asɔfo no san kyerɛkyerɛ dɛ ɔkra nnwu da. Sɛ dɛm nkyerɛkyerɛ yi yɛ nokwar a, ɔkyerɛ dɛ owusoɛr no ho rinnhia. Yɛkã ma nkorɔfo hu dɛ dɛm nkyerɛkyerɛ yi nnyi Bible mu. Afei so ɔsom piinara na wɔkyerɛkyerɛ dɛ dza obi bɛyɛ biara Nyankopɔn na ɔahyehyɛ ato hɔ, naaso hɛndze yɛkyerɛkyerɛ dɛ nyimpa biara wɔ ho kwan dɛ ɔpaw dɛ ɔbɔsom Nyankopɔn anaa ɔnnkɔsom no. Sɛ yɛkã dɛm nokwasɛm yi a, ɔyɛ a nyamesom akandzifo no yɛ hɔn adze dɛn? Mpɛn pii no hɔn bu fuw dzendzenndzen!

11. Dɛ mbrɛ asɛm a Jesus kãe wɔ John 8:45-47 kyerɛ no, ebɛnadze na Nyankopɔn hwehwɛ fi no nkorɔfo hɔ?

11 Ebɛnadze na ɔbɔboa hɛn ma yeekura hɛn gyedzi mu? Sɛ nokwar no som bo ma hɛn a, ɔsɛ dɛ yɛgye dza Nyankopɔn kã no to mu. (Kenkan John 8:45-47.) Hɛndze yɛnntse dɛ Satan Abɔnsam; yɛbɔkɔ do atsena nokwar no mu. Yɛrennyɛ biribiara a ɔnye hɛn gyedzi nnhyia no da. (John 8:44) Nyankopɔn hwehwɛ dɛ no nkorɔfo yɛ hɔn adze tse dɛ Jesus, na ‘wokyir dza omuo na wɔtakyer dza oye ho.’​—Rom. 12:9; Heb. 1:9.

(3) JESUS HYIAA ƆTAA

Nyimpa piinara poow Jesus osian owu a owui wɔ asɛndua do ntsi. Ebɛn kwan do na asɛm a ɔtse dɛm botum ato afofor fintsidua ndɛ? (Hwɛ nkyekyɛmu12) *

12. Ebɛnadze ntsi na kwan a Jesus faa do wui no yɛɛ fintsidua maa Jewfo piinara?

12 Ebɛnadze bio na ɔmaa Jewfo a nna wɔwɔ Jesus n’aber do no poow no? Paul kãa dɛ: “Hɛndze, yɛkã Christ a wɔbɔɔ no [asɛndua] mu ho asɛm, dza ɔyɛ fintsidua ma Jewfo.” (1 Cor. 1:23) Ebɛnadze ntsi na kwan a Jesus faa do wui no yɛɛ fintsidua maa Jewfo piinara? Hɔn afamu dze, owu a Jesus wui wɔ asɛndua do no maa wobuu no dɛ nsɛmbɔndzinyi nye ɔdzebɔnyɛnyi, ntsi wɔanngye no enndzi dɛ ɔno nye Messiah no.​—Deut. 21:22, 23.

13. Nna ebɛnadze na hɔn a wɔpoow Jesus no mmpɛ dɛ wɔbɛgye ato mu?

13 Jewfo a wɔpoow Jesus no anngye annto mu dɛ nna asɛm biara nnyi noho, woennhu dɛ woetwa asɛm ato no do na woebu no atsɛnkyew. Hɔn a wodzii Jesus n’asɛm no ammfa atsɛntsenenee annyɛ edwuma. Wɔkyeer no no, ntsɛmara na Jewfo asɛndziibea kunyin no hyiaa mu dzii n’asɛm, na kwan a wɔfaa do dzii n’asɛm no so nna ɔmmfa mbra mu koraa. (Luke 22:54; John 18:24) Osian enyimpa a nna atsɛmbuafo a woridzi Jesus n’asɛm no rohwehwɛ ntsi, wɔannhwehwɛ sombo a wɔdze bɔɔ no nye dase a nna woridzi tsia no no mu, mbom hɔnankasa mpo ‘hwehwɛɛ Jesus ho dasekrum bi a wɔdze boku no.’ Osiandɛ ɔno annyɛ yie ntsi, sɔfopanyin no bɔɔ mbɔdzen dɛ ɔbɛma Jesus akã asɛm bi a wobegyina do ebu no fɔ. Dza wɔyɛe no, nna otsia mbra koraa. (Matt. 26:59; Mark 14:55-64) Bio so, aber a wonyaan Jesus no, dɛm atsɛmbuafo a wɔnntsen yi tuaa “sika kɛse” maa Rome nsordaafo a nna wɔroweɔn Jesus ne nda no dɛ wondzi ator nkã dɛ Jesus n’esuafo no ebowia no.​—Matt. 28:11-15.

14. Ebɛnadze na Kyerɛwnsɛm no kãe too hɔ faa Messiah no wu no ho?

14 Kyerɛwnsɛm no kã dɛn? Nna Jewfo no nnhwɛ kwan dɛ Messiah no bowu, naaso nna Kyerɛwnsɛm no ahyɛ no wu no ho nkɔm ato hɔ. Nkɔnhyɛ no kãa dɛ: “Ohuee ne kra maa owu, na wɔkaan no foraa mbratofo: naaso ɔsoaa dodowara hɔn bɔn, na odzii maa mbratofo.” (Isa. 53:12) Dɛm ntsi aber a wokum Jesus dɛ ɔdzebɔnyɛnyi no, nna Jewfo no nnyi biribiara a wobotum egyina do apow no.

15. Ebɛn sombo na wɔdze bɔ Jehovah Adasefo ma ntsi nkorɔfo nntsie hɛn?

15 Ana ɔhaw a ɔtse dɛmara wɔ hɔ ndɛ? Nyew. Wotwaa ator too Jesus do, na wobuu no fɔ. Ndɛ so dɛm pɛpɛɛpɛr na wɔdze yɛ Jehovah Adasefo. Hom mma yensusu bi ho nhwɛ. Wɔ 1930 nye 1940 mfe no mu no, wɔdze ho kwan a yɛwɔ dɛ yɛsom Nyankopɔn no kɔr asɛndziibea mpɛn pii wɔ United States. Nna ɔda edzi dɛ atsɛmbuafo no bi wɔ hɔ a wɔmmpɛ hɛn asɛm. Wɔ Quebec, Canada no, Catholic Asɔr no nye Ɔman no kaa hɔn tsir bɔɔ mu soɛree tsiaa hɛn som edwuma no. Osiandɛ adawurbɔfo piinara kãa Nyankopɔn n’Ahendzi ho asɛm kyerɛɛ afofor ntsi wɔdze hɔn koguu efiadze. Wɔ Germany no, Nazi aban no kunkum enuanom mberantsɛ anokwafo pii. Ndaansa yi, osiandɛ hɛn nuanom a wɔwɔ Russia no kã Bible no mu asɛm ntsi, woedzi hɔn mu piinara hɔn asɛm na wɔdze hɔn egu efiadze. Etumfo no kã dɛ Bible mu asɛm a wɔkã no ma nkorɔfo soɛr tsia aban no. New World Translation of the Holy Scriptures a ɔwɔ Russia kasa mu mpo wɔabra, na wɔkã dɛ ɔyɛ buukuu a ɔma nkorɔfo soɛr tsia aban no osiandɛ ɔdze dzin Jehovah no dzi dwuma.

16. Dɛ mbrɛ 1 John 4:1 kyerɛ no, ebɛnadze ntsi na ɔnnsɛ dɛ yɛma atorsɛm a nkorɔfo kã fa Jehovah no nkorɔfo ho no daadaa hɛn?

16 Ebɛnadze na ɔbɔboa hɛn ma yeekura hɛn gyedzi mu? Hu nokwar a ɔwɔ asɛm no mu no. Wɔ Jesus ne Bepɔw do Asɛnka mu no, ɔbɔɔ n’etsiefo no kɔkɔ dɛ nyimpa binom ‘bɛka nsɛmbɔn nyina ato hɔn do akɔhwi mu.’ (Matt. 5:11) Satan na ɔhyɛ atorsɛm a ɔtsetse dɛm no ekyir. Opiapia hɔn a wɔsoɛr tsia hɛn no ma wɔkã hɛnho atorsɛm kyerɛ hɔn a hɔn enyi gye nokwar no ho no. (Nyi. 12:9, 10) Ɔsɛ dɛ yɛpow atorsɛm a hɛn asoɛrtsiafo kã no. Ɔnnsɛ dɛ yɛma kwan ma atorsɛm a ɔtse dɛm no ma yesuro dɛ yɛbɔsom Nyankopɔn anaa ɔma hɛn gyedzi yɛ mberɛw.​—Kenkan 1 John 4:1.

(4) WOYII JESUS MAE NA WOGYAA NO HƆ

Nyimpa piinara poow Jesus osian Judas a oyii no mae no ntsi. Ebɛn kwan do na asɛm a ɔtse dɛm botum ato afofor fintsidua ndɛ? (Hwɛ nkyekyɛmu17-18) *

17. Ebɛn kwan do na nkyɛ nsɛm a osisii ana Jesus ruwu no botum ama binom apow dɛ wɔbɛyɛ n’esuafo?

17 Aka kakra ma Jesus ewu no, n’asomafo 12 no mu kor yii no mae. Anafua no a wɔkyeer no no, n’esuafo no nyinara guanee gyaa no hɔ, na ekyir yi hɔn mu kor so paa no mprɛnsa. (Matt. 26:14-16, 47, 56, 75) Iyi annyɛ Jesus nwanwa. Noara mpo nna oedzi kan akã dɛ biribi a ɔtse dɛm besi. (John 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Nkyɛ nsɛm a osisii yi botum ama binom enya adwen dɛ, ‘Sɛ dɛm na Jesus n’asomafo no tse dze a, nna ɔno merennkɛka hɔnho!’

18. Nsɛm a osisii ana Jesus ruwu no maa ebɛn nkɔnhyɛ nyaa ne mbamu?

18 Kyerɛwnsɛm no kã dɛn? Mfe ɔhaha pii ansaana Jesus reba asaase do no, Jehovah kãe wɔ n’Asɛm no mu dɛ wobeyi Messiah no ama dze agye ndwetɛbona 30. (Zech. 11:12, 13) Nna Jesus n’anyɛnkofo a wɔbɛn no papaapa no mu kor na obeyi no ama. (Ndw. 41:9) Nkɔnhyɛnyi Zechariah so kyerɛɛw dɛ: “Bɔ guanhwɛfo no, ma nguan no mpetse.” (Zech. 13:7) Nna nyimpa akomapafo rommpow Jesus osian nsɛm a osisii yi ntsi, mbom nna ɔsɛ dɛ wɔma hɔn gyedzi yɛ dzen ber a woehu dɛ nkɔnhyɛ ahorow yi rinya mbamu wɔ Jesus no do no.

19. Ebɛnadze na nyimpa akomapafo nyim?

19 Ana ɔhaw a ɔtse dɛmara wɔ hɔ ndɛ? Nyew. Wɔ hɛn aber yi do no, Adasefo a nna wonyim hɔn yie no mu kakraabi efi nokwar no mu abɛyɛ awaafo, na wɔbɔ mbɔdzen dɛ wɔbɔtwe afofor efi ahyehyɛdze no ho. Wɔnam dawurbɔ nkrataa, radio, TV, nye intanɛt do kekã Jehovah Adasefo ho nsɛmbɔn nye atorsɛm. Nsɛm no bi so wɔ hɔ a, wɔkã dze daadaa afofor. Naaso nyimpa akomapafo mma dɛm nsɛm yi nndaadaa hɔn. Mbom wonyim dɛ Bible no kãe too hɔ dɛ nsɛm a ɔtse dɛm besisi.​—Matt. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Ebɛnadze na ɔbɔboa hɛn amma hɔn a woefi nokwar no mu no annto hɛn fintsidua? (2 Timothy 4:4, 5)

20 Ebɛnadze na ɔbɔboa hɛn ma yeekura hɛn gyedzi mu? Ɔsɛ dɛ yesũa adze dabaa, yɛkɔ do bɔ mpaa, na yɛyer hɛnho yɛ edwuma a Jehovah dze ahyɛ hɛn nsa no; ɔsɛ dɛ yɛyɛ dɛm dze hyɛ hɛn gyedzi dzen. (Kenkan 2 Timothy 4:4, 5.) Sɛ yɛwɔ gyedzi, na yɛtse nsɛmbɔn fa Jehovah Adasefo ho mpo a, yɛrommbɔ hũ. (Isa. 28:16) Ɔdɔ a yɛwɔ ma Jehovah, n’Asɛm no, nye hɛn nuanom no bɔboa hɛn amma hɔn a woefi nokwar no mu no annto hɛn fintsidua.

21. Ɔwɔ mu dɛ ndɛ nyimpa piinara nntsie asɛm a yɛkã no dze, naaso ebɛn awerɛhyɛmu na yebotum enya?

21 Jesus n’aber do no, nyimpa piinara maa ndzɛmba bi too hɔn fintsidua na wɔpoow Jesus. Naaso nyimpa piinara so gyee no dzii. Annyɛ yie koraa no, Jewfo Sanhedrin bagua no munyi kor nye “asɔfo no so hɔn mu okuw kɛsenara” gyee no dzii. (Andw. 6:7; Matt. 27:57-60; Mark 15:43) Dɛmara na ndɛ so nyimpa ɔpepem piinara esi gyinae dɛ wobedzi Jesus n’ekyir. Ebɛnadze ntsi a? Osiandɛ wonyim nokwasɛm a ɔwɔ Kyerɛwnsɛm no mu no na hɔn enyi gye ho. Nyankopɔn n’Asɛm no kã dɛ: “Asomdwee kɛse na hɔn a wɔdɔ wo mbra no wɔwɔ; na wonnya kwan a wɔnam do fintsiw.”​—Ndw. 119:165.

NDWOM 124 Yebedzi Nokwar Daa

^ nky. 5 Adzesua a odzi iyi enyim mu no, yehun siantsir anan a Jesus n’aberdofo no poow no nye siantsir a ndɛ nkorɔfo nntsie Jesus n’ekyirdzifo. Wɔ adzesua yi mu no, yebosusu siantsir anan bi so ho aka ho. Afei so, yɛbɔhwɛ siantsir a nyimpa akomapafo a wɔdɔ Jehovah no mma biribiara nnsiw hɔn kwan dɛ wɔbɔsom no.

^ nky. 60 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Jesus nye Matthew na atowgyefo ridzidzi.

^ nky. 62 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Jesus repam eguadzifo efi asɔrfi hɔ.

^ nky. 64 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Wɔama Jesus rosoa n’asɛndua.

^ nky. 66 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Judas dze mfewano riyi Jesus ama.