Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 21

Jehovah Bɛhyɛ Wo Dzen

Jehovah Bɛhyɛ Wo Dzen

“Meyɛ mberɛw a, nna mbom meyɛ dzen.”​—2 COR. 12:10.

NDWOM 73 Ma Hɛn Akokodur

DZA YERUBOSUSU HO *

1-2. Ebɛn nsɛndzendzen na Adasefo piinara hyia?

ƆSOMAFO Paul hyɛɛ Timothy nye Christianfo nyinara nkuran dɛ wonwie hɔn som edwuma no koraa. (2 Tim. 4:5) Hɛn nyinara fa Paul n’afotu yi enyibersɛm. Naaso nnyɛ aber nyinara na ɔyɛ mberɛw dɛ yɛbɛyɛ dɛm. Wɔ hɛn nuanom piinara hɔn afamu no, ɔgye akokodur kɛse ana woeetum ayɛ asɛnka edwuma no. (2 Tim. 4:2) Dɛ nhwɛdo no, hɛn nuanom binom wɔ hɔ a, aman a wɔtse mu no, wɔdze nsa ato hɛn edwuma no do anaa wɔabra mpo. Naaso wɔkã asɛmpa no ɔmmfa ho dɛ iyi botum ama wɔdze hɔn egu efiadze no!

2 Jehovah no nkorɔfo hyia ɔhaw ahorow a obotum ebu hɔn abaw mu. Dɛ nhwɛdo no, hɔn mu piinara yɛ edwuma ndɔnhwer pii mbrɛ ɔbɛyɛ a wobenya biribi kakra a wɔdze bɔtotɔ ndzɛmba a hɔn ebusua hia. Wɔwɔ ɔpɛ dɛ wɔbɛyɛ pii wɔ asɛnka edwuma no mu, naaso obodu dapɛn n’ewiei no nna wɔaberɛ twom. Hɔn mu binom so wɔ hɔ a, osian yarba koannkɔ anaa mpanyinyɛ ntsi, wonntum nnyɛ pii wɔ Jehovah no som mu; bi mpo a na wɔaka dan mu. Afofor so dze, aber biara wɔtse nka dɛ mfaso biara nnyi hɔn do. Akyerɛbaa bi a wɔfrɛ no Mary * a ɔwɔ Middle East kãa dɛ: “Sɛ m’abaw mu bu a, ɔgye mbɔdzembɔ kɛse ana meetum ahyɛ moho do; ɔba no dɛm a metse nka dɛ mayɛ mberɛw. Iyi ma meyɛ basaa osiandɛ ber na ahoɔdzen a ɔsɛ dɛ medze yɛ asɛnka edwuma no, munntum mmfa nnyɛ.”

3. Ebɛnadze na yebosusu ho wɔ adzesua yi mu?

3 Ɔmmfa ho ɔhaw a yerihyia no, Jehovah botum ama hɛn ahoɔdzen ma yɛdze eegyina ano na ber kor no ara yaakɔ do asom no dɛ mbrɛ hɛn ahoɔdzen botum. Yerubosusu kwan a Jehovah fa do boa hɛn no ho. Naaso hom mma yendzi kan nhwɛ mbrɛ Jehovah sii hyɛɛ Paul na Timothy dzen ma wotumii wiee hɔn som edwuma no ɔmmfa ho nsɛndzendzen a wohyiae no.

JEHOVAH HYƐ HƐN DZEN MA YƐKƆ DO YƐ ASƐNKA EDWUMA NO

4. Ebɛn nsɛndzendzen na Paul hyiae?

4 Paul hyiaa nsɛndzendzen pii. Mber bi wɔ hɔ a nna ohia Jehovah no mboa papaapa; tse dɛ ber a wɔhwee no, wosiiw no abo na wɔdze no kɔtoo efiadze no. (2 Cor. 11:23-25) Paul ammfɛr ho dɛ ɔbɛgye ato mu dɛ ɔtɔ da a nna ɔsɛ dɛ ɔkõ tsia abagura. (Rom. 7:18, 19, 24) Ogyinaa ɔhaw bi a nna ɔtse dɛ “honam mu nsoɛ” ano; nna ne yamu a nkyɛ Nyankopɔn eyi dɛm ɔhaw no efi no do.​—2 Cor. 12:7, 8.

Ebɛnadze na ɔboaa Paul ma otumii yɛɛ no som edwuma no? (Hwɛ nkyekyɛmu 5-6) *

5. Ɔmmfa ho nsɛndzendzen a Paul hyiae no, ebɛnadze na otumii yɛe?

5 Jehovah hyɛɛ Paul dzen ma ɔkɔr do yɛɛ no som edwuma no ɔmmfa ho nsɛndzendzen a ohyiae no. Hom mma yensusu dza Paul tumii yɛe no ho nhwɛ. Dɛ nhwɛdo no, aber a nna ɔda efiadze wɔ nankasa ne fie wɔ Rome no, ɔdze nsi kãa asɛmpa no kyerɛɛ Jewfo mpanyimfo no. Obotum aba dɛ wɔdze no kegyinaa etumfo enyim, na hɔ so dɛmara na ɔyɛe. (Andw. 28:17; Phil. 4:21, 22) Afei so, ɔkãa asɛmpa no kyerɛɛ Praetorium nsordaafo no mu pii, na odzii hɔn a wɔbɛseraa no wɔ fie no nyinara so dase. (Andw. 28:30, 31; Phil. 1:13) Dɛm aber no mu ara so na Nyankopɔn dze no sunsum kaa Paul ma ɔkyerɛɛw nkrataa a nokwar Christianfo a nna wɔwɔ hɔ no nyaa do mfaso, na dɛmara na hɛn so yenya do mfaso. Bio so, nhwɛdo a Paul yɛe no hyɛɛ asafo a nna ɔwɔ Rome no dzen na ɔmaa enuanom no ‘nyaa werɛ yɛɛ ndam boor do na wɔkãa Nyankopɔn asɛm no a, woennsuro.’ (Phil. 1:14) Nna Paul nntum nnyɛ pii dɛ mbrɛ ɔhwɛ kwan dɛ obotum ayɛ no, naaso ɔyɛɛ dza obotum biara osian “asɛmpa no ne kankɔ ntsi.”​—Phil. 1:12.

6. Dɛ mbrɛ 2 Corinthfo 12:9, 10 kyerɛ no, ebɛnadze na ɔboaa Paul ma otumii wiee no som edwuma no?

6 Paul gyee too mu dɛ biribiara a otumii yɛe wɔ Jehovah no som mu no, Nyankopɔn na ɔhyɛɛ no dzen ma ɔyɛe na nnyɛ nankasa n’ahoɔdzen bi a. Dɛm ntsi ɔkãa dɛ Nyankopɔn n’ahoɔdzen “dzi mu wɔ mberɛw mu.” (Kenkan 2 Corinthfo 12:9, 10.) Jehovah nam no sunsum krɔnkrɔn no do maa Paul ahoɔdzen ma otumii wiee no som edwuma no koraa ɔmmfa ho ɔtaa, efiadzenda, nye nsɛndzendzen afofor a ohyiae no.

Ebɛnadze na ɔboaa Timothy ma otumii yɛɛ no som edwuma no? (Hwɛ nkyekyɛmu 7) *

7. Nna ebɛn nsɛndzendzen na ɔsɛ dɛ Timothy gyina ano ama oeetum ewie no som edwuma no?

7 Timothy a nna ɔyɛ Paul ne nyɛnko dwumayɛnyi no so, nna ɔsɛ dɛ ɔdze noho to Nyankopɔn no tum do mbrɛ ɔbɛyɛ a obotum ayɛ no som edwuma no. Timothy nye Paul tutuu akwan kɔr ekyirkyir kɛyɛɛ asɛmpatserɛw edwuma no. Afei so, Paul somaa no ma ɔkɛseraseraa asafo ahorow no na ɔhyɛɛ hɔn nkuran. (1 Cor. 4:17) Bi a nna Timothy tse nka dɛ orunntum nnyɛ pii. Obotum aba dɛ dɛm ntsi na Paul tuu no fo dɛ: “Mma obi mmbu w’aberantsɛyɛ tootooba.” (1 Tim. 4:12) Bio so, dɛm aber no nna Timothy nankasa so wɔ no honam mu nsoɛ; ɔno nye dɛ nna ɔtaa yaryar. (1 Tim. 5:23) Naaso nna Timothy nyim dɛ Jehovah nam no sunsum krɔnkrɔn a tum wɔ mu no do bɛma no ahoɔdzen a ohia no ma ɔaakã asɛmpa no na oeetum asom no nuanom.​—2 Tim. 1:7.

JEHOVAH HYƐ HƐN DZEN MA YƐKƆ DO DZI NOKWAR BER A YEHYIA NSƐNDZENDZEN

8. Ndɛ, ebɛn kwan do na Jehovah hyɛ no nkorɔfo dzen?

8 Ndɛ, Jehovah ma no nkorɔfo “tum no ne kɛseyɛ a ɔtra do” mbrɛ ɔbɛyɛ a wobotum akɔ do asom no wɔ nokwar mu. (2 Cor. 4:7) Hom mma yɛnhwɛ ndzɛmba anan a Jehovah dze ama hɛn a ɔhyɛ hɛn dzen na ɔboa hɛn ma yɛkɔ do dzi no nokwar. Ɔno nye: mpaabɔ, Bible no, Christianfo fɛkuwbɔ, nye asɛnka edwuma no.

Jehovah nam mpaabɔ do hyɛ hɛn dzen (Hwɛ nkyekyɛmu 9)

9. Ebɛn kwan do na mpaabɔ botum aboa hɛn?

9 Mpaabɔ hyɛ hɛn dzen. Paul hyɛɛ hɛn nkuran wɔ Ephesusfo 6:18 dɛ yɛmbɔ Nyankopɔn mpaa “ber nyina.” Nyankopɔn betsie hɛn mpaabɔ na ɔaahyɛ hɛn dzen. Onua bi a wɔfrɛ no Jonnie a ɔwɔ Bolivia nyaa dzenhyɛ a ɔtse dɛm ber a ohyiaa ɔhaw ahorow no. N’awofo nye ne yer nyinara yaree dzendzenndzen wɔ ber kor mu. Nna ɔyɛ dzen papaapa ma Jonnie dɛ ɔbɔhwɛ hɔn baasa nyinara. Ne maame wui, na ne papa na ne yer so, ɔkyɛree ana hɔnho rotɔ hɔn. Aber a Jonnie rekã ɔhaw a ɔfaa mu ho asɛm no, ɔkãa dɛ: “Aber a nna mowɔ ɔhaw a no mu yɛ dzen dɛm mu no, dza ɔboaa me ara nye dɛ nna mekã mbrɛ misi tse nka no ho asɛm kyerɛ Jehovah wɔ mpaabɔ mu.” Jehovah hyɛɛ Jonnie dzen ma ogyinaa ne haw no ano. Asafo mu panyin bi so a wɔfrɛ no Ronald a ɔwɔ Bolivia nyaa no ntsee dɛ ne maame enya kokoram. Bosoom kor ekyir na ne maame wui. Ebɛnadze na ɔboaa no ma otumii gyinaa ano? Ɔkãa dɛ: “Sɛ mobɔ Jehovah mpaa a, mifi m’akoma nyinara mu kã mbrɛ misi tse nka no ho asɛm kyerɛ no. Minyim dɛ ɔtse me ase kyɛn obiara; ɔtse me tsebea no ase kyɛn mara mpo.” Ɔtɔ da a, ɔhaw a yehyia no botum ahyɛ hɛn do araa ma annhwɛ a yerunnhu asɛm a yɛbɛkã wɔ hɛn mpaabɔ mu. Naaso sɛ ɔyɛ dzen ma hɛn mpo dɛ yɛbɛkã mbrɛ yesi tse nka no ho asɛm akyerɛ Jehovah a, ɔto nsa frɛ hɛn dɛ yɛmbɔ no mpaa.​—Rom. 8:26, 27.

Jehovah nam Bible no do hyɛ hɛn dzen (Hwɛ nkyekyɛmu 10)

10. Dɛ mbrɛ Hebrewfo 4:12 kyerɛ no, ebɛnadze ntsi na no ho hia dɛ yɛkenkan Bible no na yɛdwendwen ho?

10 Bible no hyɛ hɛn dzen. Dɛ mbrɛ Paul dze noho too Kyerɛwnsɛm no do dze hwehwɛɛ dzenhyɛ nye awerɛkyekyer no, dɛmara na ɔsɛ dɛ hɛn so yɛdze hɛnho to do. (Rom. 15:4) Sɛ yɛkenkan Nyankopɔn n’Asɛm no na yɛdwendwen ho a, Jehovah botum dze no sunsum krɔnkrɔn no aboa hɛn ma yeehu kwan a yebotum afa do dze Kyerɛwnsɛm no edzi hɛn tsebea no ho dwuma. (Kenkan Hebrewfo 4:12.) Ronald a yeedzi kan akã noho asɛm no kãa dɛ: “M’enyi agye dɛ medze yɛɛ mo su dɛ mebɛkenkan Bible no anafua biara. Modwendwen Jehovah no su nye ɔdɔ mu a ofi nye n’asomfo dzi no ho. Iyi boa me na ɔhyɛ me dzen.”

11. Ebɛn kwan do na Bible no boaa akyerɛbaa bi a nna oridzi awerɛhow?

11 Sɛ yɛdwendwen Nyankopɔn n’Asɛm no ho a, yebenya hɛn tsebea no ho adwen pa. Hom mma yɛnhwɛ mbrɛ Bible no sii boaa kunafo bi a nna oridzi awerɛhow. Asafo mu panyin bi maa no nyansahyɛ dɛ sɛ ɔkenkan Job nwoma no a, obotum enya esuadze a mfaso wɔ do efi mu. Aber a ɔyɛɛ dɛm no, ahyɛse no ɔbɔɔ Job sombo wɔ adwen a ɔnntsen a onyae no ho. Wɔ n’adwen mu no, nna ɔrobɔ Job kɔkɔ dɛ: “Job! Mma nndwen wo haw no nko ho!” Naaso, ekyir yi obohun dɛ suban a Job daa no edzi no ara bi na ɔreda no edzi no. Iyi boaa no maa onyaa adwen pa na ɔhyɛɛ no dzen ma otumii gyinaa yaw a nna no kun no wu no ama oridzi no ano.

Jehovah nam Christianfo fɛkuwbɔ do hyɛ hɛn dzen (Hwɛ nkyekyɛmu 12)

12. Ebɛn kwan do na Jehovah fa hɛn nuanom a yɛnye hɔn som no do hyɛ hɛn dzen?

12 Christianfo fɛkuwbɔ hyɛ hɛn dzen. Kwan fofor a Jehovah nam do hyɛ Christianfo dzen nye hɛn nuanom a yɛnye hɔn bɔ mu som no. Paul kãa dɛ n’enyi gyina dɛ obohu ne mfɛfo asomfo na hɔn nyina “eenya awerɛkyekyer” anaa wɔaahyehyɛ hɔnho nkuran. (Rom. 1:11, 12) Mary a yeedzi kan akã noho asɛm no bu ho kwan a ɔwɔ dɛ ɔnye no nuanom bɔbɔ fɛkuw no dɛ ɔsom bo. Ɔkãa dɛ: “Enuanom a nna wonnyim tsebea a merefa mu mpo no, Jehovah nam hɔn do boaa me. Nna wɔkã nkuranhyɛsɛm bi kyerɛ me anaa wɔdze kaad a wɔakyerɛw biribi wɔ do brɛ me; nna dza mihia ara nye no. Bio so, iyi aboa me ma mutum nye nkyerɛbaa a wɔwɔ tsebea a ɔtse dɛmara mu no bɔ nkɔmbɔ na musũa pii fi hɔn nkyɛn. Afei so, aber nyina asafo mu mpanyimfo no ma metse nka dɛ moho hia wɔ asafo no mu.”

13. Sɛ yɛkɔ asafo nhyiamu a yebesi dɛn ahyehyɛ hɛnho dzen?

13 Akwan a odzi mũ a yebotum afa do ahyɛ hɛnho nkuran no, no mu kor nye asafo nhyiamu a yɛkɔ. Sɛ ekɔ asafo nhyiamu a, ibotum efi w’akoma mu akã akyerɛ wo nuanom no dɛ edɔ hɔn na w’enyi sɔ dza wɔyɛ no. Ibotum ayɛ dɛm dze ahyɛ hɔn nkuran. Dɛ nhwɛdo no, da kor bi, ber a asafo nhyiamu nnhyɛɛ ase no, asafo mu panyin bi a wɔfrɛ no Peter kãa kyerɛɛ akyerɛbaa bi a no kun nnyɛ Ɔdasefo no dɛ: “Sɛ yehu wo wɔ ha a, ɔhyɛ hɛn nkuran papaapa. Aber biara na esiesie wo mba beesia no nyina ho kama na woesiesie hɔn mbuae so.” Asɛm no kaa akyerɛbaa no araa ma n’enyi tsetsɛwee, na ɔkãa dɛ: “Nkuranhyɛsɛm a ɔtse dɛm na mihia no ndɛ.”

Jehovah nam asɛnka edwuma no do hyɛ hɛn dzen (Hwɛ nkyekyɛmu 14)

14. Ebɛn kwan do na asɛnka edwuma no boa hɛn?

14 Asɛnka edwuma no hyɛ hɛn dzen. Sɛ yɛkã Bible mu nokwar no kyerɛ afofor na wotsie o, woenntsie o, yɛtse nka dɛ hɛnho atɔ hɛn. (Mbɛ. 11:25) Akyerɛbaa bi a wɔfrɛ no Stacy hun mbrɛ osi ma asɛnka edwuma no hyɛ hɛn dzen. Aber a wotuu no busuanyi bi no, asɛm no yɛɛ no awerɛhow papaapa ntsi nna ɔtaa bisa noho dɛ, ‘Ana ndzɛmba bi wɔ hɔ a nkyɛ ɔsɛ dɛ meyɛ boa mo busuanyi no?’ Nna iyi ara na Stacy dwen ho. Ebɛnadze na ɔboaa no ma otumii gyinaa dɛm ɔhaw yi ano? Ɔyɛ asɛnka edwuma no a! Aber a ɔdze noho hyɛɛ asɛnka edwuma no mu no, ɔdze n’adwen sii nyimpa a nna wɔwɔ n’asaasesin no mu a wohia no mboa no do. Ɔkãa dɛ: “Dɛm aber no mu no, Jehovah maa minyaa Bible suanyi bi a onyaa nkɔenyim ntsɛm. Iyi hyɛɛ me nkuran kɛsenara. Adze a aboa me papaapa wɔ m’asetsena mu nye asɛnka edwuma no.”

15. Ebɛnadze na isũa fi Mary n’asɛm no mu?

15 Osian tsebea a binom wɔ mu ntsi, bi a wɔbɛtse nka dɛ wonntum nnyɛ pii wɔ asɛnka edwuma no mu. Sɛ dɛm na etse nka a, kaa dɛ Jehovah n’enyi sɔ mbɔdzen biara a ebɔ dɛ ebɛyɛ dza ibotum no. Hom mma yɛnsan nsusu Mary ho bio. Aber a otui kɔr beebi a wɔnnkã no kurow mu kasa no, ɔtsee nka dɛ onntum nnyɛ pii wɔ asɛnka mu. Ɔkãa dɛ: “Ahyɛse no dze nna dza mutum yɛ ara nye dɛ mebɛma mbuae tsiabaa, mebɛkenkan Bible, anaa medze krataaba bɛma wɔ asɛnka mu.” Sɛ nna ɔdze noho toto hɔn a wɔtse kasa no yie no ho a, nna iyi ma ɔtse nka dɛ ɔmmbɔ noho mbɔdzen. Naaso, ɔsesaa n’adwen. Afei, obohun dɛ ɔmmfa ho dɛ onntum nnyɛ pii no, Jehovah botum dze no edzi dwuma. Ɔkãa dɛ: “Bible mu nokwasɛm a ɔgye nkwa no, no mu da hɔ pefee na dɛm nokwasɛm no sesa nyimpa n’abrabɔ.”

16. Ebɛnadze na obotum aboa hɔn a wɔaka dan mu no ma woeenya dzenhyɛ?

16 Sɛ yɛaka dan mu mpo na yɛwɔ ɔpɛ dɛ yɛbɛyɛ asɛnka edwuma no bi a, Jehovah hu na n’enyi sɔ. Ɔbɛma yenya kwan a yebotum edzi hɔn a wɔhwɛ hɛn no anaa adatserfo no dase. Sɛ yɛdze dza yetum yɛ no seseiara wɔ asɛnka edwuma mu no toto dza nna yetum yɛ mber bi a etwa mu no ho a, bi a ɔbɛma hɛn abaw mu ebu. Naaso, sɛ yɛtse ase dɛ Jehovah da ho ara roboa hɛn a, ɔno bɛma yenya ahoɔdzen a yehia no na yɛdze enyigye eegyina nsɔhwɛ biara ano.

17. Dɛ mbrɛ Ɔsɛnkafo 11:6 kyerɛ no, sɛ yɛkã asɛmpa no na nkorɔfo enntu ho anamɔn amonmu hɔ ara mpo a, ebɛnadze ntsi na ɔsɛ dɛ yɛkɔ do kã?

17 Nokwar aba no a yedua no, yennyim dza obotum agye ndwow na wɔaasow aba. (Kenkan Ɔsɛnkafo 11:6.) Dɛ nhwɛdo no, akyerɛbaa bi a wɔfrɛ no Barbara a ɔwɔ ne mfe 80 mu no taa fa tɛlefon nye krataakyerɛw do dzi dase. Ɔdze March 1, 2014 Ɔweɔn-Aban no hyɛɛ ne nkrataa no mu kor mu. Nna asɛntsir a ɔda Ɔweɔn-Aban no do nye “Dza Nyankopɔn Ayɛ Ama Wo.” Nna onnyim dɛ awarfo bi a wɔnnyɛ Jehovah Adasefo bio na hɔn nsa kaa dɛm krataa a ɔkyerɛwee no. Awarfo no kenkaan Ɔweɔn-Aban no mpɛn pii. Banyin no tsee nka dɛ gyama Jehovah gyina n’enyim na ɔnye no rekasa. Nna awarfo no egyaa asafo no bɔbor mfe 27, naaso wɔhyɛɛ ase kɔr asafo nhyiamu. Ewiei koraa no, wɔbɛyɛɛ Jehovah Adasefo bio. Mfaso a ofi dɛm krataa a Barbara kyerɛwee yi mu bae no, ɔwodze hwɛ mbrɛ obesi ahyɛ no nkuran na ahyɛ no dzen afa!

Jehovah nam (1) mpaabɔ, (2) Bible no, (3) Christianfo fɛkuwbɔ, nye (4) asɛnka edwuma no do hyɛ hɛn dzen (Hwɛ nkyekyɛmu 9-10, 12, 14)

18. Sɛ yebotum enya dzenhyɛ efi Nyankopɔn hɔ a, ebɛnadze na ɔsɛ dɛ yɛyɛ?

18 Jehovah ama hɛn ndzɛmba pii a ɔma yenya no tum a onnyi ano no bi. Jehovah ama hɛn ndzɛmba pii a ɔhyɛ hɛn dzen. Bi nye mpaabɔ, Bible no, Christianfo fɛkuwbɔ, nye asɛnka edwuma no. Sɛ yɛdze dɛm ndzɛmba yi dzi dwuma a, yɛda no edzi dɛ yɛwɔ no mu ahotodo dɛ obotum aboa hɛn na ɔpɛ dɛ ɔyɛ dɛm so. Hom mma yɛmfa hɛnho nto hɛn sor Egya no a ɔwɔ ɔpɛ dɛ “ɔbɛkyerɛ no ho ne dzen wɔ hɔn a hɔn akoma dzi mũ wɔ no ho no hɔn afamu” no do aber nyina.​—2 Mber. 16:9.

NDWOM 61 Adasefo, Hom Nkɔ Hom Enyim!

^ nky. 5 Yɛtse mber a no mu yɛ dzen mu, naaso Jehovah ma hɛn mboa a yehia no ma yetum gyina mu. Wɔ adzesua yi mu no, yɛbɔhwɛ mbrɛ Jehovah sii boaa ɔsomafo Paul nye Timothy ma wɔkɔr do soom no ɔmmfa ho ɔhaw a nna wɔwɔ no. Afei so, yɛbɔhwɛ ndzɛmba anan a Jehovah dze ama hɛn ndɛ a ɔboa hɛn ma yɛkɔ do som no.

^ nky. 2 Wɔasesa dzin no.

^ nky. 53 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Aber a nna Paul da efiadze wɔ nankasa ne fie wɔ Rome no, ɔkyerɛɛw nkrataa dze kɛmaa asafo ahorow no, na ɔkãa asɛmpa no kyerɛɛ hɔn a wɔbɛseraa no no.

^ nky. 55 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Timothy kɛseraseraa asafo ahorow no na ɔhyɛɛ enuanom no nkuran.