Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 22

Afotu A Nyansa Wɔ Mu A Ɔbɔboa Hɛn Wɔ Asetsena Mu

Afotu A Nyansa Wɔ Mu A Ɔbɔboa Hɛn Wɔ Asetsena Mu

‘Jehovah na ɔma nyansa.’​—MBƐ. 2:6.

NDWOM 89 Tsie Nyankopɔn Asɛm Na Nya Nhyira

DZA YERUBOSUSU HO *

1. Ebɛnadze ntsi na hɛn nyina hia nyansa a ofi Nyankopɔn hɔ no? (Mbɛbusɛm 4:7)

 ANA esi gyinae tsitsir bi wɔ w’asetsena mu pɛn? Sɛ dɛm a, ɔda edzi dɛ ebɔɔ mpaa hwehwɛɛ nyansa osiandɛ nna inyim dɛ ihia nyansa ama eetum esi gyinae pa. (Jas. 1:5) Ɔhen Solomon kaa dɛ: “Nyansa nye adze tsitsir.” (Kenkan Mbɛbusɛm 4:7.) Nna nnyɛ nyansa biara kɛkɛ na Solomon reka ho asɛm no. Mbom nna ɔreka nyansa a ofi Jehovah Nyankopɔn hɔ no ho asɛm. (Mbɛ. 2:6) Naaso, ehwɛ a, nyansa a ofi Nyankopɔn hɔ no botum aboa hɛn ma yeegyina ɔhaw a yerihyia no ndɛ no ano? Nyew obotum aboa hɛn, na adzesua yi bɔboa hɛn ma yeehu iyi.

2. Ebɛnadze na obotum aboa hɛn ma yaayɛ enyansafo mapa?

2 Mbarimba beenu bi tsenaa ase a nna wonyim nyansa paa. Hɛn so, sɛ yebotum abɛyɛ enyansafo mapa a, adze kor a obotum aboa hɛn nye dɛ yebosua nsɛm a dɛm mbarimba yi kae no na yɛdze aayɛ edwuma. Odzi kan no, yebosusu Solomon ho. Bible no ka dɛ: “Nyankopɔn maa Solomon nyansa na ntseasee dodow mbordo.” (1 Ahe. 4:29) Afei, yebosusu Jesus ho; ɔno ne nyansaa no dze, nna ɔbor nyimpa biara nedze do. (Matt. 12:42) Bible no kaa Jesus ho asɛm dɛ: “Ewuradze no sunsum besi no do, nyansa ɔnye ntseasee sunsum.”​—Isa. 11:2.

3. Ebɛnadze na yebosusu ho wɔ adzesua yi mu?

3 Nyankopɔn maa Solomon na Jesus nyansa a no mu dɔ. Iyi ntsi wotumii dze afotu bi mae. Dɛm afotu no fa nsɛm bi a no ho hia hɛn nyina ho. Adzesua yi mu no, yebosusu dɛm nsɛm no mu ebiasa ho: Adwen a ɔsɛ dɛ yenya wɔ sika ho, adwen a ɔsɛ dɛ yenya wɔ edwuma ho, nye adwen a ɔsɛ dɛ yenya wɔ hɛnho.

ADWEN A ƆSƐ DƐ YENYA WƆ SIKA HO

4. Nna Solomon ne sikasɛm tse dɛn? Jesus so ɛ, nna nedze tse dɛn?

4 Nna Solomon wɔ sika dɛ eburow, na fie a ɔtse mu so dze, nna ɔnnyɛ agor koraa. (1 Ahe. 10:7, 14, 15) Jesus dze, nna onnyi ahonyadze pii na onnyi nankasa ne fie so. (Matt. 8:20) Naaso nna hɔn beenu nyinara wɔ honam afamu ahonyadze ho adwen a ɔfata, osiandɛ nna hɔn nyansaa no fi Jehovah Nyankopɔn hɔ.

5. Nna ebɛn adwen na Solomon wɔ wɔ sika ho?

5 Solomon kaa dɛ sika yɛ “akoban,” kyerɛ dɛ, sika botum abɔ hɛnho ban. (Ɔsɛnk. 7:12) Sɛ yɛwɔ sika a, yebotum atɔ ndzɛmba a yehia wɔ asetsena mu no, dɛmara so na yebotum atɔ ndzɛmba kakra a yɛpɛ no. Ɔwɔ mu dɛ nna Solomon wɔ ahonyadze pii dze, naaso obohun dɛ ndzɛmba bi wɔ hɔ a nna no ho hia koraa sen sika. Dɛ nhwɛdo no, ɔkyerɛɛw dɛ: “Dzin pa ye dɛ wɔsan mu yi sen ahonya kɛse.” (Mbɛ. 22:1) Solomon sanee hun dɛ, hɔn a wɔpɛ sika paa no, mpɛn pii no hɔn enyi nnsɔ dza wɔwɔ no. (Ɔsɛnk. 5:10, 12) Afei ɔbɔɔ hɛn kɔkɔ dɛ ɔnnsɛ dɛ yɛdze hɛn werɛ nyinara hyɛ sika mu osiandɛ sika a yɛwɔ no ndɛ no, obotum efi hɛn nsa aber a yɛnnhwɛ kwan.​—Mbɛ. 23:4, 5.

Ana yɛdze hɛn adwen si honam afamu ndzɛmba do fee ma ɔyɛ dzen ma hɛn dɛ yɛdze Nyankopɔn no som bedzi kan wɔ hɛn asetsena mu? (Hwɛ nkyekyɛmu 6-7) *

6. Nna ebɛn adwen na Jesus wɔ wɔ ahonyadze ho? (Matthew 6:31-33)

6 Nna Jesus so wɔ ahonyadze ho adwen a ɔfata. Nna odzidzi na ɔnom. (Luke 19:2, 6, 7) Ber bi mpo dze, ɔmaa nsu daan nsa papa bi; iyi nye anwanwadze a odzi kan a ɔyɛe. (John 2:10, 11) Na da a owui no mpo, nna ɔhyɛ atar a no bo yɛ dzen. (John 19:23, 24) Naaso asɛm no nye dɛ Jesus amma honam afamu ahonyadze annyɛ adze tsitsir wɔ n’asetsena mu. Ɔkaa kyerɛɛ n’ekyirdzifo dɛ: “Obiara nntum nnsom wuranom beenu . . . Hom runntum nnsom Nyankopɔn nye [Ahonyadze].” (Matt. 6:24) Jesus kyerɛkyerɛɛ dɛ sɛ yɛhwehwɛ Ahendzi no kan a, Jehovah so bɔhwɛ ma hɛn nsa aka dza yehia no.​—Kenkan Matthew 6:31-33.

7. Ebɛn kwan do na adwen a nna onua bi wɔ wɔ sika ho no boaa no?

7 Enuanom beberee dze afotu a Jehovah dze ama hɛn a ɔfa sika ho no ayɛ edwuma, na iyi ama woenya mfaso pii. Ma yɛmfa onua sigyanyi bi a wɔfrɛ no Daniel dɛ nhwɛdo. Ɔkaa dɛ: “Aber a meyɛ ɔbabun no, memaa Jehovah no som yɛɛ adze tsitsir wɔ m’asetsena mu.” Daniel ama n’asetsena aba famu, iyi ntsi oetum dze ne ber na nyimdzee a ɔwɔ no ayɛ ndzɛmba pii wɔ Jehovah no som mu. Ɔtoaa do dɛ: “Mubotum aka esi no pi dɛ munnuu moho da wɔ gyinae a misii no ho. Sɛ medze sii m’enyi do dɛ mepɛ dɛ minya sika a, oh nkyɛ dɛm aber yi dze ɔhyɛ moho papa. Naaso sɛ midzii sika ekyir a, nkyɛ anyɛnkofo pa a mowɔ nyinara abɔ me. Nkyɛ enyigye a mowɔ osiandɛ medze Jehovah no som edzi kan no so abɔ me. Nhyira a menya efi Jehovah hɔ no, sika biara nnyi hɔ a mubotum dze atoto ho.” Daniel n’asɛm no ma yehu pefee dɛ sɛ yɛyɛ ndzɛmba ma Jehovah kyɛn dɛ yɛdze hɛn adwen besi sika do a, yenya nhyira.

ADWEN A ƆSƐ DƐ YENYA WƆ EDWUMA HO

8. Yesi dɛn hu dɛ nna Solomon wɔ edwuma ho adwen pa? (Ɔsɛnkafo 5:18, 19)

8 Solomon kaa enyigye a yenya fi edwumadzen mu no ho asɛm dɛ ɔyɛ ‘Nyankopɔn n’akyɛdze.’ (Kenkan Ɔsɛnkafo 5:18, 19.) Ɔkaa dɛ: “Ɔberɛ nyinara mu wɔ mfaso,” kyerɛ dɛ, edwumadzen do wɔ mfaso. (Mbɛ. 14:23) Nna Solomon nyim dza ɔreka, osiandɛ nna nankasa yɛ edwumadzen! Osisii adan, ɔyɛɛ wenyin nture, nture nye nsutaae. Afei so, ɔkyekyeer nkurow. (1 Ahe. 9:19; Ɔsɛnk. 2:4-6) Nna iyi yɛ edwumadzen ankasa, na ɔda edzi dɛ iyi maa Solomon n’enyi gyee. Naaso, nna onyim dɛ nnyɛ iyi nkotsee na ɔbɛma n’enyi agye. Iyi ntsi, ɔyɛɛ ndzɛmba pii so maa Jehovah. Dɛ nhwɛdo no, ɔhwɛɛ ma wosii asɔrfi fɛɛfɛw bi maa Jehovah. Mfe esuon na wɔdze sii dɛm asɔrfi yi. (1 Ahe. 6:38; 9:1) Aber a Solomon yɛɛ ndzɛmba ahorow nyina wiei no, obohun dɛ adze a no ho hia wɔ nyimpa n’asetsena mu nye dɛ ɔbɔsom Jehovah. Ɔkaa dɛ: “Asɛm no n’ewiei nye yi, ne nyinara wɔatse: suro Nyankopɔn, na dzi ne mbransɛm do.”​—Ɔsɛnk. 12:13.

9. Ebɛnadze na Jesus yɛe a ɔma yehu dɛ ɔamma no honam afamu edwuma anngye ne ber?

9 Nna Jesus so yɛ edwumadzen. Aber a ɔyɛ aberantsɛba no, nna ɔyɛ kapentanyi. (Mark 6:3) Nna Jesus n’ebusua no mufo dɔɔ so. Ntsi ɔda edzi dɛ edwumadzen a nna ɔyɛ dze boa ebusua no ma hɔn nsa ka hɔn honam afamu ehiadze no, nna n’awofo enyi sɔ paa. Nna Jesus yɛ nyimpa a odzi mu, ntsi nna n’edwuma ho twa. Dɛm ntsi obotum aba dɛ nna nyimpa pii dze hɔn edwuma kɛma no! Yebotum aka dɛ nna Jesus n’enyi gye n’edwuma no ho paa. Ɔwɔ mu dɛ nna Jesus mmfa n’edwuma nndzi agor dze, naaso nna ɔhwɛ hu dɛ aber nyina ɔwɔ mber a ɔdze bɔsom Jehovah. (John 7:15) Ekyir yi, aber a nna ɔdze ne ber nyina yɛ asɛnka edwuma no, otuu n’etsiefo no fo dɛ: “Mma hom nnyɛ edwuma wɔ edziban a ɔsɛɛ ho, na mbom wɔ edziban a ɔtsena hɔ kodu onnyiewiei nkwa mu” ho. (John 6:27) Afei, wɔ ne Bepɔw do Asɛnka mu no, ɔkaa dɛ: “Hom mpɛ akoradze ngu sor.”​—Matt. 6:20.

Ebɛn adwen na ɔsɛ dɛ yenya wɔ edwuma na Nyankopɔn no som mu ndzɛmba ho? (Hwɛ nkyekyɛmu 10-11) *

10. Ebɛn ɔhaw na yebotum ehyia wɔ hɛn edwumayɛ mu?

10 Sɛ yɛdze afotu a Jehovah dze ma hɛn no yɛ edwuma a, yebenya edwuma ho adwen pa. Wotu Christiannyi biara fo dɛ “ɔmbɔ mbɔdzen . . . nyɛ edwuma pa.” (Eph. 4:28) Mpɛn pii no hɛn edwumawuranom hu nokwardzi nye mbɔdzembɔ a yɛdze yɛ edwuma no, na ɔyɛ mpo a wɔka kyerɛ hɛn dɛ hɔn enyi gye edwuma a yɛyɛ no ho. Iyi botum ama hɛn tsirmu ayɛ hɛn dɛw ma yeenya adwen dɛ yɛmfa hɛn mber pii nyɛ edwuma mbrɛ ɔbɛyɛ a, hɛn edwumawuranom benya Jehovah Adasefo ho adwen pa. Naaso, sɛ yɛyɛ dɛm a, hɛn enyi bɛba hɛnho do no, nna hɛn ebusua mu asodzi nye hɛn som atɔ nsu mu. Sɛ ɔba dɛm a, ɔsɛ dɛ yɛyɛ nsesa ama yeenya mber pii dze ayɛ ndzɛmba a no ho hia no.

11. Ebɛn kwan do na onua bi hun dɛ sɛ yenya edwuma ho adwen pa a, mfaso wɔ do?

11 Onua aberantsɛ bi a wɔfrɛ no William hun dɛ, sɛ inya edwuma ho adwen pa a mfaso wɔ do paa. Asafo mu panyin bi faa William edwuma mu. Aber a William reka asafo mu panyin yi ho asɛm no, ɔkaa dɛ: “[Dɛm onua yi] yɛ obi a otum toto ndzɛmba yie paa. Ɔmmfa n’edwuma nndzi agor. Nkyii so, n’edwuma ho twa, iyi ntsi nna ɔnye hɔn a ɔyɛ edwuma ma hɔn no ntamu yɛ kama. Naaso, onyim ber a ɔsɛ dɛ ɔpon edwuma kɔ fie kɔhwɛ n’ebusua, na ɔdze n’adwen si no som do. Mubotum aka dɛ, onua no wɔ enyigye paa!” *

ADWEN A ƆSƐ DƐ YENYA WƆ HƐNHO

12. Ebɛnadze na Solomon yɛe a nna ɔkyerɛ dɛ ɔbrɛ noho adze, naaso ekyir yi ɔyɛɛ n’adze dɛn?

12 Aber a nna Solomon som Jehovah wɔ nokwar mu no, nna ɔbrɛ noho adze. Ɔyɛ aberantsɛ no, ofii ahobrɛadze mu gyee too mu dɛ ɔnnyɛ biribiara na obotum ayɛ, ntsi ɔhwehwɛɛ Jehovah hɔ akwankyerɛ. (1 Ahe. 3:7-9) Aber a ɔhyɛɛ ase dɛ oridzi hen no, nna onyim dɛ sɛ obi mema noho do a orinnsi no yie. Ɔkaa dɛ: “[Ahomemado] dzi ɔsɛɛ enyim, na ahopɔw sunsum dzi asehwe enyim.” (Mbɛ. 16:18) Naaso awerɛhosɛm nye dɛ, Solomon ammfa dza nankasa kae no annyɛ edwuma. Odzii hen mfe kakra ekyir no, ɔhyɛɛ ase dɛ ɔremema noho do. Afei so, nna ɔmmfa Nyankopɔn ne mbra nnyɛ edwuma. Dɛ nhwɛdo no, wɔ mbra a wɔdze maa Hebrewfo no mu no, nna ɔnnsɛ dɛ ɔhen biara war yernom beberee, amma n’akoma aanndan emmfi Jehovah ho. (Deut. 17:17) Solomon piaa dɛm mbra yi too nkyɛn koraa na ɔwaar mbaa 700 na onyaa mponafo so 300. Nna mbaa yi mu pii som abosom! (1 Ahe. 11:1-3) Obotum aba dɛ Solomon nyaa adwen dɛ mbaa yi runntum nndan n’akoma mmfi Nyankopɔn ho. Naaso ekyir yi, Solomon twee noho fii Jehovah ho, na iyi dze ɔhaw brɛɛ no.​—1 Ahe. 11:9-13.

13. Sɛ yɛdwendwen ahobrɛadze a Jesus daa no edzi no ho a, ebɛnadze na yebotum esua efi mu?

13 Ɔwɔ mu dɛ nna Jesus tum yɛ ndzɛmba pii dze, naaso ɔammfa enntuw noho mbom ɔbrɛɛ noho adze. Aber a nna ɔwɔ sor no, ɔyɛɛ ndzɛmba pii dze soom Jehovah. Jehovah nam Jesus no do na ɔbɔɔ “adze nyina, dza ɔwɔ sor nye dza ɔwɔ asaase do.” (Col. 1:16) Wonumaa Jesus no, ɔda edzi dɛ ɔdwendween ndzɛmba a ɔyɛe aber a nna ɔwɔ n’Egya ne nkyɛn wɔ sor no ho. (Matt. 3:16; John 17:5) Naaso ndzɛmba a Jesus yɛe a ɔdwendween ho no, ɔammfa eenntuw noho. Afei so, ɔannyɛ biribiara so annkyerɛ dɛ obu noho kyɛn afofor. Ɔkaa kyerɛɛ n’esuafo no dɛ ɔammba asaase do dɛ ‘wɔnsom no, na mbom ɔbɔsomee, ma ɔdze no nkwa aayɛ werdam ama dodowara.’ (Matt. 20:28) Nkyii so, ofi ahobrɛadze mu gyee too mu dɛ nankasa nnhyɛ noho nnyɛ biribiara. (John 5:19) Ebɛn ahobrɛadze na ɔkyɛn iyi? Jesus nam iyi do yɛɛ nhwɛdo kama maa hɛn dɛ yensuasua.

14. Ɔdze fa adwen pa a ɔsɛ dɛ yenya wɔ hɛnho ho no, ebɛnadze na yebotum esua efi asɛm a Jesus kae no mu?

14 Jesus kyerɛkyerɛɛ n’ekyirdzifo no dɛ ɔnnsɛ dɛ wobu hɔnho tootooba. Aber bi, ɔmaa n’ekyirdzifo no awerɛhyɛmu dɛ: “Hom tsinhwi mpo wɔakan ne nyina.” (Matt. 10:30) Asɛm a Jesus kae yi hyɛ nkuran paa. Sɛ yɛtse nka dɛ mfaso biara nnyi hɛnho a, asɛm yi botum ahyɛ hɛn nkuran kɛse. Dza Jesus kae yi kyerɛ dɛ yɛsom bo ma Jehovah, na hɛnho hia no papaapa. Iyi kyerɛ dɛ, sɛ Jehovah agye ato mu dɛ yɛnsom no, na ɔse ɔbɛma hɛn onnyiewiei nkwa wɔ no wiadze fofor no mu a, ebɛnadze ntsi na ɔsɛ dɛ yɛgye ho kyim?

Sɛ yɛdze hɛn adwen si hɛnho do dodoodow a, ebɛn hokwan na nhyira na yɛbɔhwer? (Hwɛ nkyekyɛmu 15) *

15. (a) Ebɛn adwen pa na Ɔweɔn-Aban no hyɛɛ hɛn nkuran dɛ yennya wɔ hɛnho? (b) Dɛ mbrɛ yehu wɔ mfonyin a ɔwɔ krataafa 24 no, sɛ yɛdze hɛn adwen si hɛnho do dodoodow a, ebɛn nhyira na yɛbɔhwer?

15 Bɛyɛ mfe 15 a abɛsen kɔ no, Ɔweɔn-Aban no dze nyansahyɛ bi maa dɛ ɔnnsɛ dɛ yɛmema hɛnho do, dɛmara so na ɔnnsɛ dɛ yebu hɛnho dɛ mfaso biara nnyi hɛnho do. Ɔkaa dɛ: “Ekyingye biara nnyi ho dɛ, yɛmmpɛ dɛ yebu hɛnho tra do dodoodow ma ɔkɛba dɛ yɛremema hɛnho do. Dɛmara so na yɛmmpɛ dɛ yebu hɛnho tootooba na yenya adwen dɛ mfaso biara nnyi hɛnho. Mbom no, ɔsɛ dɛ yɛdze yɛ hɛn botae dɛ yebobu hɛnho dɛ mbrɛ ɔsɛ, kyerɛ dɛ, yebenya adwen a ɔbɛma yeehu dza yɛbɔ mu mbɔdzen nye dza yɛmmbɔ mu mbɔdzen so. Dza akyerɛbaa bi kae faa asɛm yi ho nye dɛ: ‘Mennyɛ nyimpa bɔn, na mennyɛ nyimpa soronko bi so. Mowɔ me sintɔ, na mowɔ ndzɛmba a mobɔ mu mbɔdzen, na dɛmara na obiara so tse.’” * Iyi ma yehu pefee dɛ sɛ yenya hɛnho adwen pa a, ɔboa hɛn paa.

16. Ebɛnadze ntsi na Jehovah ma hɛn akwankyerɛ a nyansa wɔ mu?

16 Jehovah ma hɛn akwankyerɛ a nyansa wɔ mu wɔ n’Asɛm no mu. Jehovah dɔ hɛn, na ɔpɛ dɛ yenya enyigye wɔ asetsena mu. (Isa. 48:17, 18) Ɔsɛ dɛ yesi gyinae dɛ yɛbɔkɔ do ayɛ ndzɛmba a ɔbɛma Jehovah n’enyi agye. Iyi nye gyinae a ɔkyɛn biara a yebotum esi wɔ hɛn asetsena mu na ɔbɛma yeenya enyigye ankasa. Sɛ yɛyɛ dɛm a, yebokwetsir ɔhaw ahorow pii a hɔn a wɔdze hɔn adwen si sika, edwuma anaa hɔnho do fee no hyia no. Ɔmbra dɛ hɛn nyina yebesi hɛn bo dɛ yɛbɛda nyansa edzi na yaama Jehovah n’enyi agye!​—Mbɛ. 23:15.

NDWOM 94 Hɛn Enyi Sɔ Nyankopɔn N’Asɛm No

^ Nna Solomon na Jesus nyina nyim nyansa papaapa. Nna hɔn nyansaa no fi Jehovah Nyankopɔn. Solomon na Jesus nyina dze afotusɛm bi mae a obotum aboa hɛn ma yeenya sika na edwuma ho adwen pa. Nkyii so, ɔbɔboa hɛn amma yaammema hɛnho do anaa yeemmbu hɛnho tootooba. Adzesua yi mu no, yɛbɔhwɛ dza yebotum esua efi hɔn afotu no mu. Afei so, yɛbɔhwɛ mbrɛ hɛn nuanom binom dze afotusɛm yi ayɛ edwuma nye nhyira a woenya efi mu.

^ Hwɛ asɛm a wɔato dzin “Dza Ɔbɛma W’enyi Agye Edwumadzen Ho” a ɔwɔ Ɔweɔn-Aban February 1, 2015 mu no.

^ Hwɛ asɛm a wɔato dzin “Bible Botum Aboa Wo Ma Eenya Enyigye” a ɔwɔ Ɔweɔn-Aban August 1, 2005 mu no.

^ MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: John na Tom nyina wɔ asafo kor mu. John dze mber pii siesie ne kaar ho. Tom dze, ɔdze ne kaar no fa enuanom kɔ asɛnka na asafo nhyiamu.

^ MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: John reyɛ overtime. Ɔmmpɛ dɛ no bɔs ne nsa si famu. Dɛm ntsi aber biara a no bɔs bɛka dɛ ɔnyɛ overtime no, ɔmmpopo ne tsir koraa. Tom yɛ asafo mu somfo. Dɛm ewimbir no a John hyɛ edwuma mu no, Tom dze ɔnye ɔpanyin bi akɛsera akyerɛbaa bi. Ahyɛse no ara na Tom kaa kyerɛɛ n’edwumawura dɛ nda bi wɔ hɔ a orunntum nnyɛ overtime, osiandɛ ɔdze dɛm mber no yɛ Jehovah no som mu ndzɛmba.

^ MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: John dze n’adwen si noho do dodoodow. Tom dze, ɔdze Jehovah no som dzi kan wɔ n’asetsena mu. Ɔroboa ma woeesiesie Ehyiadzi Asa bi, na oenya anyɛnkofo pa.