Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 47

Ana Ewɔ Ɔpɛ Dɛ Ebɔkɔ Do Ayɛ Nsesa?

Ana Ewɔ Ɔpɛ Dɛ Ebɔkɔ Do Ayɛ Nsesa?

“Nkaa no dze, enuanom, hom ndzi dɛw; hom ndzi mu.”—2 COR. 13:11.

NDWOM 54 “Ɔkwan No Nye Yi”

DZA YERUBOSUSU HO *

1. Dɛ mbrɛ Matthew 7:13, 14 kyerɛ no, ebɛnadze ntsi na yebotum akã dɛ hɛn nyina yerutu kwan?

HƐN nyinara yerutu kwan. Yerutu kwan akɔ wiadze fofor a Jehovah befi ɔdɔ mu edzi do tum no mu. Da biara da yɛbɔ mbɔdzen dɛ yɛbɛfa nkwa kwan no do. Naaso, dɛ mbrɛ Jesus kãe no, nkwa kwan no yɛ heaheaba, ntsi ɔtɔfabi a ɔyɛ dzen dɛ yɛbɛfa do. (Kenkan Matthew 7:13, 14.) Osiandɛ yɛyɛ nyimpa a yenndzi mũ ntsi, ɔyɛ mberɛw dɛ yɛbɛman efi dɛm kwan yi do.​—Gal. 6:1.

2. Ebɛnadze na yebosusu ho wɔ adzesua yi mu? (Hwɛ adakaba a wɔato dzin “ Ahobrɛadze Boa Hɛn Ma Yɛyɛ Nsesa Ahorow” no so.)

2 Sɛ yebotum akɔ do anantsew kwan heaheaba a ɔkɔ nkwa mu no do a, ɔsɛ dɛ yenya ɔpɛ dɛ yɛbɛyɛ nsesa wɔ hɛn nsusui, hɛn suban nye hɛn ndzeyɛɛ mu. Ɔsomafo Paul hyɛɛ Christianfo a nna wɔwɔ Corinth no nkuran dɛ wɔnkɔ do “ndzi mu,” kyerɛ dɛ, wɔnyɛ nsesa ahorow. (2 Cor. 13:11) Dɛm afotu no fa hɛn so hɛnho. Adzesua yi mu no, yɛbɔhwɛ mbrɛ Bible no si boa hɛn ma yɛyɛ nsesa ahorow. Afei so, yɛbɔhwɛ mbrɛ hɛn nuanom Christianfo a hɔnho akokwaa no si boa hɛn ma yɛkɔ do nantsew nkwa kwan no do. Bio so, yɛbɔhwɛ adze a obotum ama wɔaayɛ dzen ama hɛn dɛ yɛdze akwankyerɛ a Jehovah n’ahyehyɛdze no dze ma no bɛyɛ edwuma. Yɛbɔhwɛ mbrɛ ahobrɛadze botum aboa hɛn ma yaayɛ nsesa ahorow na ber kor no ara yaakɔ do enya enyigye wɔ ɔsom a yɛdze ma Jehovah no mu.

MA NYANKOPƆN N’ASƐM NO NTSEN WO

3. Nyankopɔn n’Asɛm no besi dɛn aboa wo?

3 Sɛ ɔba no dɛ hɛnara yɛnhwehwɛ hɛn nsusui nye mbrɛ yesi tse nka mu a, ɔyɛ a ɔyɛ dzen. Hɛn akoma no yɛ ɔdaadaafo, ntsi obotum ama wɔayɛ dzen ama hɛn dɛ yebohu dɛ yɛreyɛ adze bɔn bi. (Jer. 17:9) Ɔnnyɛ dzen koraa dɛ yɛdze nsusui hun ‘bɛdaadaa’ hɛnho. (Jas. 1:22) Dɛm ntsi ɔsɛ dɛ yɛdze Nyankopɔn n’Asɛm no yɛ hɛnho mu nhwehwɛmu. Nyankopɔn n’Asɛm no ma yehu mbrɛ yɛtse ankasa, ɔma hɛn “akoma mu adwen nye nsusui” da edzi. (Heb. 4:12, 13) Nyankopɔn n’Asɛm no tse dɛ efir a wɔdze hwɛ hu nyimpadua mu ndzɛmba (X-ray machine). Sɛ yebotum enya afotu a Bible dze ma no do mfaso, anaadɛ yebotum enya afotu a Nyankopɔn n’ananmusifo dze ma hɛn no do mfaso a, ɔsɛ dɛ yɛbrɛ hɛnho adze.

4. Ebɛnadze na ɔma yehu dɛ Ɔhen Saul bɛyɛɛ obi a nna ɔmema noho do?

4 Sɛ yennyi ahobrɛadze a, Ɔhen Saul n’asɛm no ma yehu dza obotum ato hɛn. Saul memaa noho do araa ma nna ɔnngye nnto mu mpo dɛ ɔsɛ dɛ ɔyɛ nsesa wɔ no nsusui nye ne ndzeyɛɛ mu. (Ndw. 36:1, 2; Hab. 2:4) Iyi bɛdaa edzi ber a Jehovah maa Saul akwankyerɛ pɔtsee faa dza ɔsɛ dɛ ɔyɛ ber a odzii Amalekfo do konyim no. Naaso, Saul enntsie Jehovah. Aber a nkɔnhyɛnyi Samuel kãa asoɔdzen a Saul ayɛ ho asɛm no, ɔanngye annto mu dɛ oedzi mfomdo. Mbom no, ɔbɔɔ mbɔdzen dɛ ɔdze nsɛm beyiyi noho ano, na ɔkãa dɛ dza ɔyɛe no nnyɛ adze biara a ɔyɛ hũ na nkorɔfo no na wɔhyɛɛ no ma ɔyɛe. (1 Sam. 15:13-24) Nna Saul edzi kan ada suban a ɔtse dɛmara edzi. (1 Sam. 13:10-14) Awerɛhosɛm nye dɛ, Saul bɛyɛɛ obi a ɔmema noho do. Osiandɛ ɔannsesa no nsusui ntsi, Jehovah kaa n’enyim na ɔpoow no.

5. Ebɛnadze na yebotum esũa efi Saul no nhwɛdo bɔn no mu?

5 Yɛmmpɛ dɛ yesũasua Saul no nhwɛdo bɔn no, ntsi ɔsɛ dɛ yebisa hɛnho dɛm nsɛm yi: ‘Sɛ mekenkan afotu a ofi Nyankopɔn n’Asɛm mu a ɔsɛ dɛ medze yɛ edwuma a, ana medze nsɛm yiyi moho ano? Ana minya adwen dɛ dza mereyɛ no nnyɛ bɔn ankasa? Ana medze dza meyɛ no ho sombo bɔ afofor?’ Sɛ yeyi dɛm nsɛmbisa yi mu bi ano dɛ nyew a, nna ɔno ɔsɛ dɛ yɛyɛ nsesa wɔ hɛn nsusui nye hɛn suban mu. Sɛ annyɛ dɛm a, yɛbɛyɛ ahantan na Jehovah bɔpow hɛn dɛ n’anyɛnkofo.​—Jas. 4:6.

6. Kyerɛ nsonsonee a ɔda Ɔhen Saul na Ɔhen David ntamu.

6 Hyɛ nsonsonee a ɔda Ɔhen Saul na Ɔhen David ntamu no nsew. Nna David yɛ obi a ɔdɔ ‘Jehovah ne mbra.’ (Ndw. 1:1-3) Nna David nyim dɛ Jehovah gye ahobrɛadzefo, na hɔn a wɔyɛ ahantan dze, osiw hɔn kwan. (2 Sam. 22:28) Dɛm ntsi, David maa kwan ma Nyankopɔn ne mbra sesaa no nsusui. Ɔkyerɛɛw dɛ: ‘Mibehyira Jehovah a ɔama me apam no: Nyew, m’asabu tu me fo anago ber.’​—Ndw. 16:7.

NYANKOPƆN N’ASƐM NO

Sɛ yɛman fi kwan no mu a, Nyankopɔn n’Asɛm no bɔ hɛn kɔkɔ. Sɛ yɛbrɛ hɛnho adze a, yɛbɛma kwan ma Nyankopɔn n’Asɛm no aatsen nsusui bɔn a yɛwɔ. (Hwɛ nkyekyɛmu 7)

7. Sɛ yɛbrɛ hɛnho adze a, ebɛnadze na yɛbɛyɛ?

7 Sɛ yɛbrɛ hɛnho adze a, yɛbɛma kwan ma Nyankopɔn n’Asɛm no aasesa nsusui bɔn biara a yeenya ansaana dɛm nsusui no ama yaakɛyɛ adze bɔn. Nyankopɔn n’Asɛm no bɛyɛ tse dɛ ndze bi a ɔrekã akyerɛ hɛn dɛ: “Ɔkwan no nye yi, hom nnantsew mu.” Sɛ yɛreman efi kwan no mu akɔ bankum anaa nyimfa a, Nyankopɔn n’Asɛm no bɔbɔ hɛn kɔkɔ. (Isa. 30:21) Sɛ yetsie Jehovah a, yebenya mfaso pii. (Isa. 48:17) Dɛ nhwɛdo no, yɛrennyɛ adze bɔn bi a ɔbɛma obi atwe hɛn adwen esi do na amma hɛn enyim egu ase. Afei, yɛbɔtwe abɛn Jehovah kɛse, osiandɛ yenyim dɛ ɔbɔhwɛ hɛn dɛ Egya a ɔwɔ ɔdɔ.​—Heb. 12:7.

8. Dɛ mbrɛ wɔakã wɔ James 1:22-25 no, yebesi dɛn dze Nyankopɔn n’Asɛm no edzi dwuma dɛ ahwehwɛ?

8 Nyankopɔn n’Asɛm no botum ayɛ dɛ hɛn ahwehwɛ. (Kenkan James 1:22-25.) Anapa biara, hɛn mu piinara hwɛ ahwehwɛ mu ansaana yeefi fie. Wɔ dɛm kwan no do no, sɛ ohia dɛ yɛyɛ nsesa wɔ hɛn ahosiesie mu a, yɛyɛ ansaana afofor ehu hɛn. Dɛmara so na sɛ yɛkenkan Bible no da biara da a, yebohu akwan ahorow a yebotum afa do asesa hɛn nsusui nye hɛn suban. Nyimpa piinara ehu dɛ mfaso wɔ do dɛ wɔyɛ daa asɛm no anapa biara ansaana woefi fie. Wɔma dza wɔkenkan no nya hɔn nsusui do tum. Afei, wɔhwehwɛ akwan a wobotum afa do dze afotu a wɔkenkan fi Nyankopɔn n’Asɛm mu no ayɛ edwuma da mũ no mu. Ɔno da nkyɛn a, da biara da ɔsɛ dɛ yesũa Nyankopɔn n’Asɛm no na yɛdwendwen ho. Annhwɛ a, yɛbɛtse nka dɛ iyi ne yɛ nnyɛ dzen, naaso ndzɛmba a no ho hia papaapa a obotum aboa hɛn ma yaakɔ do anantsew kwan heaheaba a ɔkɔ nkwa mu no do no, iyi yɛ no mu kor.

TSIE WO NUANOM CHRISTIANFO A HƆNHO AKOKWAA NO

HƐN NUANOM CHRISTIANFO A HƆNHO AKOKWAA

Bi a hɛn nua Christiannyi bi a noho akokwaa befi ayamuyie mu ama hɛn afotu. Akokodur a hɛn nua no nyae na ɔnye hɛn kasae no, ana yɛkyerɛ ho enyisɔ? (Hwɛ nkyekyɛmu 9)

9. Ebɛn aber na bi a no ho behia dɛ wo nua bi tsen wo?

9 Ana ituu anamɔn bi a nkyɛ ɔrotwe wo efi Jehovah ho? (Ndw. 73:2, 3) Sɛ wo nua Christiannyi bi a noho akokwaa nyaa akokodur tseen wo a, ana itsiee n’afotu no na edze yɛɛ edwuma? Sɛ eyɛɛ dɛm a, nna ɔnodze eyɛɛ no yie, na ekyingye biara nnyi ho dɛ w’enyi sɔ dɛ wo nua no bɔɔ wo kɔkɔ.​—Mbɛ. 1:5.

10. Sɛ wo nua Christiannyi bi tsen wo a, ɔsɛ dɛ eyɛ w’adze dɛn?

10 Bible no kã kyerɛ hɛn dɛ: “Ɔnyɛnko n’epirakur yɛ nokwar.” (Mbɛ. 27:6) Ebɛn kwan do na dɛm asɛm yi yɛ nokwar? Hom mma yensusu mfatoho yi ho nhwɛ: Fa no dɛ epɛ dɛ itwa mu wɔ kaar kwan a kaar ridzi do akɔnaaba ma adagyer nnyi mu mu. Hɔ no ara na wo fon hyɛɛ ase dɛ ɔreyɛ dede ma w’adwen nyinara kɔr fon no do. Annhwɛ koraa na ituu wo nan sii kwan no do dɛ irutwa mu. Hɔ no ara na wo nyɛnko bi suoo wo nsamu na ɔtwee wo gyinaa nkyɛn. Ɔtamee suoo wo nsamu dzendzenndzen ma wo nsa ho hɔtseree. Naaso ahoɔhar a ɔdze yɛɛ adze no amma kaar ammbɔ wo. Sɛ wo nsa ho a wɔahɔtser no yɛ wo yaw nda pii mpo a, ana wo bo bofuw wo nyɛnko no dɛ osuoo wo nsamu twee wo baa nkyɛn? Dabida! Mbom, w’enyi bɔsɔ mboa a ɔdze boaa wo no. Dɛm pɛpɛɛpɛr na sɛ wo nua Christiannyi bi hu dɛ wo kasaa nye wo ndzeyɛɛ bi nye Nyankopɔn ne tsenenee gyinapɛn nnhyia na ɔbɔ wo kɔkɔ a, bi a ahyɛse no ɔbɛyɛ wo yaw. Naaso, mma wo bo mmfuw no dɛ ɔdze afotu no maa wo. Sɛ ema wo bo fuw a, annyɛ w’adze nyansa mu. (Ɔsɛnk. 7:9) Mbom no, ma w’enyi nsɔ akokodur a wo nua no nyae dze kãa ho asɛm kyerɛɛ wo no.

11. Ebɛnadze na ɔbɛma obi apow afotu pa a no nua Christiannyi dze bɛma no no?

11 Ebɛnadze na ɔbɛma obi apow afotu pa a no nua Christiannyi bi befi ɔdɔ mu dze ama no no? Ɔyɛ ahomemado. Hɔn a wɔmema hɔnho do no, “hɔn asowamu hen” hɔn. Ntsi, ‘wɔdan hɔn aso fi nokwar no ho.’ (2 Tim. 4:3, 4) Wosusu dɛ wonnhia afotu osiandɛ wɔdwen dɛ wonyim nyansa na hɔnho hia sen afofor. Naaso ɔsomafo Paul kyerɛɛw dɛ: “Sɛ obi dwen noho dɛ ɔyɛ biribi, na ɔnnyɛ hwee a, ɔdaadaa noho.” (Gal. 6:3) Ɔhen Solomon kyerɛɛ asɛm no mu yie. Ɔkyerɛɛw dɛ: “Ɔfanyim aberantsɛ hianyi onyansafo, sen ɔhen akɔdaa ɔkwasea a onnhu mbrɛ onsi ntsie afotu bio.”​—Ɔsɛnk. 4:13.

12. Dɛ mbrɛ wɔayɛ ho kyerɛwtohɔ wɔ Galatiafo 2:11-14 no, ebɛnadze na yesũa fi dza ɔsomafo Peter yɛe no mu?

12 Hom mma yɛnhwɛ mbrɛ ɔsomafo Peter yɛɛ n’adze ber a ɔsomafo Paul tseen no wɔ afofor enyim no. (Kenkan Galatiafo 2:11-14.) Nkyɛ Peter no bo botum efuw Paul wɔ asɛm a ɔkãe no ho osian ɔkwan a ɔfaa do kãa asɛm no nye beebi a ɔkãe no ntsi. Naaso, Peter yɛɛ n’adze nyansa mu. Ɔgyee Paul n’afotu no too mu, na no bo emmfuw no na ɔannkɔ do anndwen asɛm no ho. Mbom no, ekyir yi ɔfrɛɛ Paul dɛ ‘onua dɔfo.’​—2 Pet. 3:15.

13. Sɛ yɛdze afotu rema obi a, ebɛn nsɛm na ɔsɛ dɛ yɛma ɔtsena hɛn adwen mu?

13 Sɛ etse nka dɛ ohia dɛ edze afotu bi ma wo nua bi a, ebɛn nsɛm na ɔsɛ dɛ ema ɔtsena w’adwen mu? Ansaana ebɔkɔ na enye wo nua no akɛkasa no, bisa woho dɛ, ‘Ana mereyɛ moho “tseneneenyi” atra do?’ (Ɔsɛnk. 7:16) Obi a ɔyɛ noho ɔtseneneenyi tra do no, ɔdze nankasa ne gyinapɛn bu nkorɔfo atsɛn na nnyɛ Jehovah ne gyinapɛn bi a, na obotum aba dɛ onnhu afofor mbɔbɔr. Sɛ isusu asɛm no ho yie na eda ho ara tse nka dɛ no ho hia dɛ edze afotu ma wo nua no a, da ɔhaw no edzi kyerɛ no, na fa nsɛmbisa boa no ma onhu mfom a odzii no. Hwɛ hu dɛ afotu no fi Kyerɛwnsɛm no mu, osiandɛ wo nua no bobu akontaa ama Jehovah na nnyɛ ɔwo. (Rom. 14:10) Fa woho to nyansa a ɔwɔ Nyankopɔn n’Asɛm mu no do, na aber biara a edze afotu bɛma obi no, sũasua Jesus n’ayamuhyehye no. (Mbɛ. 3:5; Matt. 12:20) Ebɛnadze ntsi a? Osiandɛ mbrɛ yɛnye afofor dzi no, dɛmara na Jehovah so nye hɛn bedzi.​—Jas. 2:13.

DZI AKWANKYERƐ A NYANKOPƆN N’AHYEHYƐDZE NO DZE MA NO EKYIR

NYANKOPƆN N’AHYEHYƐDZE NO

Nyankopɔn n’ahyehyɛdze no nam nwoma ahorow, video ahorow nye nhyiamu ahorow a yɛkɔ do boa hɛn ma yɛdze afotu a ɔwɔ Nyankopɔn n’Asɛm mu no yɛ edwuma. Ɔtɔ da a, Akwankyerɛ Kuw no yɛ nsesa ahorow wɔ kwan a yɛfa do yɛ asɛnka edwuma no mu. (Hwɛ nkyekyɛmu 14)

14. Ebɛnadze na Nyankopɔn n’ahyehyɛdze no dze ma hɛn?

14 Jehovah nam n’ahyehyɛdze ne fã a ɔwɔ asaase do no do boa hɛn ma yɛnantsew nkwa kwan no do. N’ahyehyɛdze no nam video ahorow, nwoma ahorow, nye nhyiamu ahorow a yɛkɔ no do boa hɛn ma yɛdze afotu a ɔwɔ Nyankopɔn n’Asɛm mu no yɛ edwuma. Dza hɛn nsa ka nyinara gyina Kyerɛwnsɛm no do pintsinn. Sɛ Akwankyerɛ Kuw no risi gyinae afa kwan pa a yebotum afa do ayɛ asɛnka edwuma no ho a, ɔdze noho to sunsum krɔnkrɔn no do. Ɔno mpo no, Akwankyerɛ Kuw no taa hwɛ gyinaesi ahorow a ɔtse dɛm mu hwɛ dɛ no ho hia dɛ ɔyɛ nsesa bi a. Ebɛnadze ntsi a? Osiandɛ, “wiadze no su rutwa mu” na ɔsɛ dɛ Nyankopɔn n’ahyehyɛdze no dandan ne nsɛm mu ama ɔnye nsɛm tsebea fofor no eehyia.​—1 Cor. 7:31.

15. Ebɛn nsɛndzendzen na adawurbɔfo binom ehyia?

15 Sɛ Nyankopɔn n’ahyehyɛdze no ma hɛn Bible mu ntseasee fofor anaa ɔdze akwankyerɛ a ɔfa abrabɔ ho gyinapɛn ma hɛn a, yɛgye to mu na yɛdze yɛ edwuma. Naaso, sɛ Nyankopɔn n’ahyehyɛdze no yɛ nsesa bi ma ɔka hɛn asetsena n’afa ahorow a, yɛyɛ hɛn adze dɛn wɔ ho? Ndaansa yi, kaw a yɛbɔ dze sisi na yesiesie mbea ahorow a yehyia mu som no akɔ sor papaapa. Dɛm ntsi, Akwankyerɛ Kuw no dze akwankyerɛ ama dɛ, sɛ ɔbɛyɛ yie a, asafo dodow bi mfa Ahendzi Asa kor ndzi dwuma. Osian dɛm nsesa yi ntsi, wɔaka asafo ahorow bi abɔ mu, na wɔatontɔn Ahendzi Asa ahorow bi so. Afei wɔdze sika a woetum esie no ekesisi Ahendzi Asa wɔ mbea ahorow a enuanom hia bi papaapa no. Sɛ etse beebi a wɔatɔn Ahendzi Asa na wɔaka asafo ahorow bi abɔ mu no a, bi a obotum ayɛ dzen dɛ ebɛgye nsesa yi ato mu. Seseiara, adawurbɔfo binom wɔ hɔ a, ɔsɛ dɛ wotwa kwan tsentsen ana wɔakɔ asafo nhyiamu. Afofor a wɔyɛɛ edwumadzen dze sii Ahendzi Asa no anaa wɔyeer hɔnho siesiei no, bi a wobebisa hɔnho siantsir a sesei wɔatɔn. Bi a wɔbɛtse nka dɛ hɔn ber nye hɔn ahoɔdzen a wɔdze boae sii Ahendzi Asa no ayɛ kwa. Naaso, wɔagye dɛm nhyehyɛɛ fofor yi ato mu na ɔsɛ dɛ yɛkamfo hɔn.

16. Sɛ yɛdze afotu a ɔwɔ Colossaefo 3:23, 24 no yɛ edwuma a, ebɛn kwan do na ɔbɔboa hɛn amma hɛn enyigye aannsɛɛ?

16 Sɛ yɛma ɔtsena hɛn adwen mu dɛ Jehovah n’edwuma na yɛreyɛ na ɔnoara so na ɔrekyerɛ n’ahyehyɛdze no kwan a, enyigye a yɛwɔ no rennsɛɛ. (Kenkan Colossaefo 3:23, 24.) Ɔhen David yɛɛ nhwɛdo pa wɔ ntoboa a oyii dze boaa asɔrfi ne si no. Ɔkãa dɛ: “Emi nye woana, na me man nye ebɛn, dɛ yebotum apra hɛn yamu yeeyi ama dɛm yi? Na adze nyina fi wo nsamu, na woara w’adze na yɛdze ama wo.” (1 Mber. 29:14) Sɛ yeyi ntoboa a, ɔkyerɛ dɛ dza Jehovah dze ama hɛn no ɔno ara na hɛn so yɛdze rema no no. Ɔno mpo no, Jehovah n’enyi sɔ hɛn ber, hɛn ahoɔdzen nye hɛn ahodze a yɛdze boa n’edwuma no.​—2 Cor. 9:7.

KƆ DO NANTSEW ƆKWAN HEAHEABA NO DO

17. Sɛ no ho hia dɛ eyɛ nsesa ahorow a, ebɛnadze ntsi na ɔnnsɛ dɛ ema w’abaw mu bu?

17 Sɛ yebotum akɔ do anantsew ɔkwan heaheaba a ɔkɔ nkwa mu no do a, ɔsɛ dɛ hɛn nyinara yedzi Jesus n’anamɔn ekyir pɛɛ. (1 Pet. 2:21) Sɛ ɔba no dɛ ɔsɛ dɛ eyɛ nsesa ahorow bi a, mma w’abaw mu mmbu. Hu a ehu dɛ ɔsɛ dɛ eyɛ nsesa no mpo kyerɛ dɛ epɛ dɛ idzi Jehovah n’akwankyerɛ do. Mma wo werɛ mmfir dɛ Jehovah nyim dɛ yenndzi mũ, ntsi ɔnnhwɛ kwan dɛ yebosũasua Jesus pɛpɛɛpɛr.

18. Ebɛnadze na ɔsɛ sɛ yɛyɛ ama yeetum etwa akɔ Nyankopɔn no wiadze fofor no mu?

18 Ɔmbra dɛ hɛn nyinara yɛdze hɛn adwen besi asetsena a yebenya no daakye no do na yeenya ɔpɛ dɛ yɛbɛyɛ nsesa wɔ hɛn nsusui, hɛn suban nye hɛn ndzeyɛɛ mu. (Mbɛ. 4:25; Luke 9:62) Hom mma hɛn nyinara yɛnkɔ do mbrɛ hɛnho adze, ‘yendzi dɛw na yendzi mu,’ kyerɛ dɛ yɛnyɛ nsesa ahorow. (2 Cor. 13:11) Sɛ yɛyɛ dɛm a, “ɔdɔ nye asomdwee Nyankopɔn nye [hɛn] bɛtsena.” Afei, yɛdze enyigye botwa kwan no ekodu Nyankopɔn no wiadze fofor no mu.

NDWOM 34 Mebɛnantsew Emudzi Mu

^ nky. 5 Hɛn mu binom wɔ hɔ a, bi a ɔyɛ dzen dɛ yɛbɛyɛ nsesa wɔ hɛn nsusui, hɛn suban nye hɛn ndzeyɛɛ mu. Adzesua asɛm yi bɛkyerɛkyerɛ hɛn siantsir a no ho hia dɛ hɛn nyina yɛyɛ nsesa ahorow. Afei so, ɔbɛma yehu mbrɛ yebesi akɔ do enya enyigye ber a yɛreyɛ nsesa ahorow wɔ hɛn asetsena mu no.

^ nky. 76 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Onua bi rekã dza ofii gyinae bɔn bi a osii mu bae ho asɛm akyerɛ onua panyin bi (nyia ɔwɔ nyimfa do no), onua panyin no ayɛ dzinn ritsie no na ɔrohwɛ dɛ no ho behia dɛ ɔdze afotu bɛma no anaa.