Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 44

Nokwar Dɔ A Jehovah Da No Edzi Kyerɛ Hɛn No Ma Etse Nka Dɛn?

Nokwar Dɔ A Jehovah Da No Edzi Kyerɛ Hɛn No Ma Etse Nka Dɛn?

“[Jehovah] n’ehumbɔbɔr tsim hɔ daa.”​—NDW. 136:1.

NDWOM 108 Nyankopɔn No Dɔ

DZA YERUBOSUSU HO *

1. Ebɛnadze na Jehovah hyɛ n’asomfo nkuran dɛ wɔnyɛ?

NOKWAR dɔ yɛ su a no ho hia Jehovah papaapa. (Hos. 6:6) Na ɔhyɛ n’asomfo so nkuran dɛ wɔmma su a ɔtse dɛm ho nhia hɔn. Ntsi Nyankopɔn nam nkɔnhyɛnyi Micah do hyɛ hɛn nkuran dɛ ‘yɛnda mbɔbɔrhu’ anaa nokwar dɔ edzi. (Mic. 6:8) Naaso sɛ yebotum ayɛ dɛm a, ɔwɔ dɛ yehu dza nokwar dɔ kyerɛ.

2. Sɛ obi wɔ nokwar dɔ a, ebɛnadze na ɔbɛyɛ?

2 Asɛmfua “nokwar dɔ” pue wɔ New World Translation of the Holy Scriptures no mu bɛyɛ mpɛn 230. Bible ahorow bi kyerɛ asɛmfua a wɔdze gyina hɔ ma “nokwar dɔ” no ase dɛ “mbɔbɔrhu,” “adɔyɛ,” “adom,” anaa “ayamuyie.” Ntsi wɔ adzesua yi nye dza odzi hɔ mu no, sɛ yehu dɛm nkasafua yi wɔ kyerɛwsɛm bi mu a, ɔkyerɛ nokwar dɔ. Wɔkã nokwar dɔ a ɔkyerɛ dɛn? Sɛ obi wɔ nokwar dɔ a, ɔdɔ ne nyɛnko, na ɔbɔkɔ do adɔ no na oeefi nokwardzi mu dze noho atakyer ne nyɛnko no ho ekesi ase. Wɔtaa dze kyerɛ ɔdɔ a Nyankopɔn wɔ ma nyimpa, naaso nyimpa so tum da dɛm ɔdɔ no bi edzi kyerɛ ne nyɛnko nyimpa. Obiara nnyi hɔ a otum da dɛm dɔ yi edzi kyɛn Jehovah. Adzesua yi mu no, yɛbɔhwɛ mbrɛ Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ nyimpa. Adzesua a odzi hɔ mu no so, yɛbɔhwɛ mbrɛ Nyankopɔn n’asomfo besi esũasua Jehovah na wɔaada nokwar dɔ edzi akyerɛ hɔnho.

JEHOVAH NO NOKWAR DƆ DƆƆ SÕ

3. Ebɛnadze na Jehovah maa Moses hunii faa noho?

3 Israelfo no fii Egypt no, annkyɛr koraa na Jehovah yii noho edzi kyerɛɛ Moses na ɔkãa ne dzin nye no su ahorow ho asɛm kyerɛɛ no. Ɔkãa dɛ: ‘Jehovah, Jehovah, Nyankopɔn a ayamuhyehye nye adom ahyɛ no mã, ɔfa ebufuw nyaa, na no mbɔbɔrhu nye no nokwar dɔɔ sõ; osie mbɔbɔrhu ma mpempem, na ɔdze emumuyɛ nye mbrato nye bɔn kyɛ.’ (Ex. 34:6, 7) Dza Jehovah kãe faa noho yi ka akoma! Jehovah nam dɛm nsɛm yi do maa Moses hun biribi soronko faa no su a ɔnye nokwar dɔ no ho. Ɔyɛ ebɛnadze?

4-5. (a) Jehovah kã noho asɛm dɛn? (b) Ebɛn nsɛmbisa na yebosusu ho?

4 Jehovah annkã no kɛkɛ dɛ ɔwɔ nokwar dɔ, mbom ɔkãa dɛ no nokwar dɔ “dɔɔ sõ.” Bible no san so kã mbrɛ Jehovah no nokwar dɔ dɔɔ sõ ho asɛm wɔ mbea afofor so. (Nka. 14:18; Neh. 9:17; Ndw. 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jonah 4:2) Wɔ dɛm kyerɛwnsɛm no nyina mu no, ɔyɛ Jehovah na wɔkã noho asɛm dɛ no nokwar dɔ dɔɔ sõ no, na nnyɛ nyimpa bi a. Jehovah pɛ dɛ yehu dɛm nokwasɛm yi, ntsi na nankasa akã ho asɛm mpɛn pii dɛm no. Ampa, nokwar dɔ yɛ su a no ho hia Jehovah papaapa. * Dɛm ntsi ɔnnyɛ nwanwa dɛ Ɔhen David kãa dɛ: ‘Jehovah, w’adɔyɛ wɔ sorsor . . . Nyankopɔn, mbrɛ w’adɔyɛ dua som bo a: Na adasamba guan kɔ w’atsaban no nwinwin ase.’ (Ndw. 36:5, 7) Dɛ mbrɛ David yɛe no, ana hɛn so yɛkyerɛ Nyankopɔn no nokwar dɔ no ho enyisɔ kɛse?

5 Sɛ yɛbɛtse nokwar dɔ ase akɔ ekyir a, hom mma yensusu nsɛmbisa ebien bi ho: Woananom na Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn? Na yebesi dɛn enya Jehovah no nokwar dɔ no do mfaso?

WOANANOM NA JEHOVAH DA NOKWAR DƆ EDZI KYERƐ HƆN?

6. Woananom na Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn?

6 Woananom na Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn? Bible no kã dɛ yebotum adɔ ndzɛmba pii. Bi nye “mbra,” “asotwe,” “nyimdzee,” “nkwa,” “wiadze” nye dza ɔkeka ho. (Ndw. 119:97; Mbɛ. 12:1; 1 Pet. 3:10; 1 John 2:15) Naaso nokwar dɔ dze, yerunntum nnda no edzi nnkyerɛ ndzɛmba. Nyimpa nkotsee na yebotum ada no edzi akyerɛ hɔn. Naaso nnyɛ obiara na Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ no. Ɔda no edzi kyerɛ hɔn a wɔnye no wɔ ebusuabɔ a no mu yɛ dzen no. Hɛn Nyankopɔn no dzi n’anyɛnkofo nokwar. Ɔwɔ daakye papabi ma hɔn, na ɔbɔkɔ do ara ada ɔdɔ edzi akyerɛ hɔn.

Jehovah ma adasamba nyinara ndzɛmba pa pii a hɔn a wɔnnsom no no mpo ka ho (Hwɛ nkyekyɛmu 7) *

7. Ebɛn kwan do na Jehovah ada ɔdɔ edzi akyerɛ adasamba nyinara?

7 Jehovah ada ɔdɔ edzi akyerɛ adasamba nyinara. Jesus kãa kyerɛɛ ɔbarimba bi a wɔfrɛ no Nicodemus dɛ: “Mbrɛ Nyankopɔn dɔɔ wiadze [anaa adasamba] nye yi, dɛ ɔdze ne Ba a ɔwoo no kor no mae, ama obiara a ɔgye no dzi no ɔaannhera, na oeenya onnyiewiei nkwa.”​—John 3:1, 16; Matt. 5:44, 45.

Nsɛm bi a Ɔhen David na nkɔnhyɛnyi Daniel kãe no ma yehu dɛ, Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn a wonyim no, wosuro no, wɔdɔ no na wodzi ne mbransɛm do (Hwɛ nkyekyɛmu 8-9)

8-9. (a) Ebɛnadze ntsi na Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ n’asomfo? (b) Ebɛnadze na yerubosusu ho?

8 Dɛ mbrɛ yeedzi kan akã no, Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn a wɔnye no wɔ ebusuabɔ a no mu yɛ dzen no, kyerɛ, n’asomfo. Nsɛm bi a Ɔhen David na nkɔnhyɛnyi Daniel kãe no ma yehu dɛ asɛm yi yɛ nokwar. Dɛ nhwɛdo no, David kãa dɛ: “Ma w’adɔyɛ ntoa do mma hɔn a wonyim wo.” Afei so ɔkãa dɛ: ‘Jehovah no mbɔbɔrhu dze, ofi daa kesi daa ma hɔn a wosuro no.’ Daniel so kãa dɛ: ‘Ao, Jehovah, Nyankopɔn kɛse a osie mbɔbɔrhu ma hɔn a wɔdɔ no na wosie ne mbransɛm.’ (Ndw. 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Dɛm nsɛm yi ma yehu dɛ, Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ n’asomfo osiandɛ wonyim no, wosuro no, wɔdɔ no na wodzi ne mbransɛm do. Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn a wɔsom no nokwar mu no nkotsee.

9 Ɔdɔ a Nyankopɔn wɔ ma adasamba nyinara no, ɔdaa bi edzi kyerɛɛ hɛn ansaana yɛrobɔsom no. (Ndw. 104:14) Naaso dɛ n’asomfo no, yɛsan so nya no nokwar dɔ no do mfaso. Nokwasɛm nye dɛ, Jehovah ma n’asomfo awerɛhyɛmu dɛ: “M’ayamuyie dze, orunntutu mmfi wo nkyɛn.” (Isa. 54:10) Ampaara, David nankasa kãa dɛ, ‘Jehovah beyi nyamesuronyi esi nkyɛn ama noho.’ (Ndw. 4:3) Ebɛnadze na ɔsɛ dɛ Jehovah no dɔ soronko yi ka hɛn ma yɛyɛ? Ɔdwontofo no kãa dɛ: “Obiara a ɔyɛ onyansafo na ɔbɛhyɛ yinom egyinaa, na hɔn na wɔbɔdwendwen [Jehovah] no mbɔbɔrhu ho.” (Ndw. 107:43) Aber a Jehovah n’afotu yi wɔ hɛn adwen mu no, hom mma yɛnhwɛ akwan ebiasa a Jehovah n’asomfo nya no nokwar dɔ no do mfaso.

YEBESI DƐN ENYA JEHOVAH NO NOKWAR DƆ NO DO MFASO?

Jehovah ma n’asomfo nya nhyira afofor bi so (Hwɛ nkyekyɛmu 10-16) *

10. Ebɛn kwan do na yenya Nyankopɔn no nokwar dɔ a otsim hɔ daa no do mfaso? (Ndwom 31:7)

10 Nyankopɔn no nokwar dɔ tsim hɔ daa. Wɔakã iyi ho asɛm mpɛn 26 wɔ Ndwom 136. Nyiyimu a odzi kan no kã dɛ: ‘Hom mfa ndaase mma Jehovah; na oye: Na n’ehumbɔbɔr tsim hɔ daa.’ (Ndw. 136:1) Asɛm “na n’ehumbɔbɔr tsim hɔ daa” no pue wɔ nyiyimu 1 kesi 26 no nyinara mu. Sɛ yɛkenkan dɛm ndwom yi mu nsɛm no a, yebohu akwan ahorow a Jehovah kɔ do da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɛn no, na iyi bɛka hɛn akoma papaapa. Asɛm “n’ehumbɔbɔr tsim hɔ daa” no ma yenya awerɛhyɛmu dɛ ɔdɔ a Nyankopɔn wɔ ma no nkorɔfo no nsesa. Jehovah mmper noho mmpa abaw wɔ n’asomfo ho, na iyi ka akoma papaapa! Sɛ onya ara dze noho fam n’asomfo ho a, ɔnntwe noho, ne tsitsir no ber a worihyia nsɛndzendzen no. Mbrɛ yesi nya do mfaso: Yenyim dɛ Jehovah ronntwe noho mmfi hɛnho da. Iyi ma hɛn enyi gye na ɔhyɛ hɛn dzen ma yetum gyina nsɛndzendzen a yehyia no ano. Afei so, ɔboa hɛn ma yɛkɔ do nantsew nkwa kwan no do.​—Kenkan Ndwom 31:7.

11. Dɛ mbrɛ Ndwom 86:5 kyerɛ no, ebɛnadze na ɔma Jehovah dze bɔn kyɛ?

11 Nyankopɔn no nokwar dɔ no ma ɔdze bɔn kyɛ. Sɛ Jehovah hu dɛ ɔdzebɔnyɛnyi bi enu noho na ɔatwe noho efi no kwan bɔn no ho a, no nokwar dɔ no ma ɔdze no bɔn kyɛ no. Ɔdwontofo David kãa Jehovah ho asɛm dɛ: “Oenndzi hɛn bɔn ekyir nye hɛn enndzi, eso oenndzi hɛn emumuyɛ ekyir enntua hɛn kaw.” (Ndw. 103:8-11) Nna David nankasa nyim dɛ sɛ obi ne tsibowa bu no fɔ a, onnyi enyigye. Naaso, nna ɔsan so nyim dɛ Jehovah wɔ ɔpɛ dɛ ɔdze bɔn bɛkyɛ. Ebɛnadze na ɔma Jehovah dze bɔn kyɛ? Yehu mbuae no wɔ Ndwom 86:5. (Kenkan.) Nokwasɛm nye dɛ, asɛm a David kãe wɔ ne mpaabɔ mu no ma yehu dɛ, Jehovah dze bɔn kyɛ osiandɛ no nokwar dɔ dɔɔ sõ ma hɔn a wɔserɛ no hɔ bɔnfakyɛ no nyinara.

12-13. Osian bɔn bi a yɛyɛe mber bi a etwa mu ntsi, sɛ yɛkɔ do bu hɛnho fɔ a, ebɛnadze na obotum aboa hɛn?

12 Sɛ yɛyɛ bɔn na yedzi ho yaw a, ɔnnyɛ mfom. Dɛm mpo na oye. Obotum ama yaaserɛ bɔnfakyɛ na yaayɛ ndzɛmba a ɔbɛma yɛasesa. Naaso Nyankopɔn n’asomfo binom wɔ hɔ a, osian bɔn bi a wɔayɛ etwa mu ntsi, wɔkɔ do ara bu hɔnho fɔ. Ɔwɔ mu dɛ oenu hɔnho ma Jehovah dze akyɛ hɔn dze, naaso akoma daadaafo no ma wɔda ho ara tse nka dɛ Jehovah runntum mmfa hɔn bɔn nnkyɛ hɔn da. Sɛ dɛm na etse nka a, gye to mu dɛ Nyankopɔn wɔ ɔpɛ dɛ ɔbɛda no nokwar dɔ edzi akyerɛ n’asomfo. Dɛm a ebɛyɛ no bɔboa wo.

13 Mbrɛ yesi nya do mfaso: Ɔwɔ mu dɛ yɛtɔ sin dze, naaso yebotum efi enyigye mu dze tsibowa pa asom Jehovah. Iyi botum ayɛ yie osiandɛ “ne Ba Jesus Christ bɔgya no tsew hɛn ho fi bɔn nyina mu.” (1 John 1:7) Sɛ wo sintɔ bi ntsi w’abaw mu bu a, kaa dɛ Jehovah wɔ ɔpɛ a no mu yɛ dzen paa dɛ ɔdze ɔdzebɔnyɛnyi a oenu noho no no bɔn bɛkyɛ no. David maa yehun ebusuabɔ a ɔda nokwar dɔ na bɔnfakyɛ ntamu. Ɔkãa dɛ: ‘Dɛ mbrɛ ɔsor krɔn bɔ asaase do no, dɛmara so na no mbɔbɔrhu sõ wɔ hɔn a wosuro no do. Dɛ mbrɛ anee na boka ntamu war no, dɛmara so na ɔama yɛnye hɛn mbrato ntamu awar.’ (Ndw. 103:11, 12) Nokwasɛm nye dɛ, Jehovah wɔ ɔpɛ dɛ “ɔdze befir mbordo.”​—Isa. 55:7.

14. David kãa mbrɛ Nyankopɔn no nokwar dɔ si bɔ hɛnho ban ho asɛm dɛn?

14 Nyankopɔn no nokwar dɔ no bɔ yɛnye no ntamu ebusuabɔ no ho ban. David bɔɔ Jehovah mpaa dɛ: “Ɔwo nye mo sumabea; ɔwo bɔkora me efi ɔfona mu: Ɔwo edze nkwagye ndwom botwa mo ho ehyia. . . . Na nyia ɔdze no werɛ hyɛ Ewuradze mu no dze, adom bɔbɔ [noho] aprɔw.” (Ndw. 32:7, 10) Tsetse no, nna wɔtow ɔfasu wɔ kurow ho hyia dze bɔ ɔmamfo no ho ban. Jehovah no nokwar dɔ tse dɛ dɛm ɔfasu no, ɔbɔ hɛnho ban fi ndzɛmba a obotum asɛɛ yɛnye no ntamu ebusuabɔ no ho. Nkyii so, Jehovah no nokwar dɔ no ma ɔtwe hɛn bɛn no.​—Jer. 31:3.

15. Ebɛn kwan do na Jehovah no nokwar dɔ tse dɛ abantsentsen na akoban?

15 David yɛɛ ntotoho fofor dze kyerɛɛ mbrɛ Nyankopɔn si bɔ no nkorɔfo ho ban. Ɔkãa dɛ: “Nyankopɔn nye m’abantsentsen, mo mbɔbɔrhu Nyankopɔn.” David sanee kãa Jehovah ho asɛm dɛ: “M’adɔyɛ, na m’akoban, m’abantsentsen na me gyefo; me kyɛm, na nyia motwer no.” (Ndw. 59:17; 144:2) Ebɛnadze ntsi na David dze Jehovah no nokwar dɔ no totoo abantsentsen na akoban ho? Ɔmmfa ho beebiara a yɛwɔ no, sɛ yɛkɔ do dzi Jehovah nokwar a, ɔbɔbɔ hɛnho ban efi biribiara a obotum asɛɛ yɛnye no ntamu ebusuabɔ no ho. Ndwom 91 so ma yenya dɛm ahotodo kor no ara. Nyia ɔkyerɛɛw dɛm ndwom no kãa dɛ: “Mebɛkã wɔ Ewuradze ho dɛ, Ɔno nye mo guandɔbea na m’akoban.” (Ndw. 91:1-3, 9, 14) Moses so yɛɛ ntotoho bi a ɔtse dɛm. (Ndw. 90:1) Nkyii so, aber a aka kakra ma Moses ewu no, ɔtwee ɔman no hɔn adwen sii asɛm bi a ɔka akoma do. Ɔkãa dɛ: ‘Ɔdomankoma Nyankopɔn nye wo tsenabew; na w’ase na ne daa daa abasa wɔ.’ (Deut. 33:27) Ebɛnadze na asɛm ‘w’ase na ne daa daa abasa wɔ’ no ma yehu fa Jehovah ho?

16. Ebɛn ndzɛmba ebien na ɔwɔ dɛ yɛkaa? (Ndwom 136:23)

16 Sɛ yɛdze Jehovah yɛ hɛn Abantsentsen a, yenya ne bambɔ. Naaso mber bi wɔ hɔ a bi a hɛn abaw mu bobu araa ma annhwɛ a yerunnhu dza yɛnnyɛ mpo. Wɔ mber a ɔtse dɛm mu no, ebɛnadze na Jehovah bɛyɛ dze aboa hɛn? (Kenkan Ndwom 136:23.) Ɔdze n’abasa bosuo hɛn mu, na ɔaama hɛn do bɔkɔɔ ma yaasan egyina hɛn nan do. (Ndw. 28:9; 94:18) Mbrɛ yesi nya do mfaso: Yenyim dɛ yebotum dze hɛnho ato Nyankopɔn do aber biara. Iyi ma yɛkaa ndzɛmba ebien bi. Odzi kan, yɛwɔ abantsentsen a ɔbɔ hɛnho ban ɔmmfa ho beebiara a yɛwɔ no. Otsĩa ebien, hɛn sor Egya a ɔwɔ ɔdɔ no dwen hɛnho papaapa.

SIANTSIR A NYANKOPƆN NO NOKWAR DƆ NO MA HƐN AWERƐHYƐMU

17. Osian Nyankopɔn no nokwar dɔ ntsi, ebɛn ahotodo na yebotum enya? (Ndwom 33:18-22)

17 Dɛ mbrɛ yeehu no, sɛ yehyia nsɔhwɛ a, yebotum enya awerɛhyɛmu dɛ Jehovah bɛma hɛn ahoɔdzen a yehia no ma yeetum akɔ do edzi no nokwar. (2 Cor. 4:7-9) Nkɔnhyɛnyi Jeremiah kãa dɛ: “Ewuradze n’ehumbɔbɔr ntsi na yɛnnhyewee yi, osiandɛ n’ayamuhyehye mmpa da.” (Kwa. 3:22) Yebotum enya awerɛhyɛmu dɛ Jehovah bɔkɔ do ada nokwar dɔ edzi akyerɛ hɛn osiandɛ ɔdwontofo no kãa dɛ, “Ewuradze enyiwa wɔ hɔn a wosuro no do, ɔwɔ hɔn a hɔn enyi da n’adom kwan no do.”​—Kenkan Ndwom 33:18-22.

18-19. (a) Ebɛnadze na ɔwɔ dɛ yɛma ɔtsena hɛn adwen mu? (b) Ebɛnadze na yebosusu ho wɔ adzesua a odzi hɔ no mu?

18 Ebɛnadze na ɔwɔ dɛ yɛma ɔtsena hɛn adwen mu? Nyankopɔn daa ɔdɔ a ɔwɔ ma adasamba nyinara no bi edzi kyerɛɛ hɛn ansaana yɛrobɔsom no. Naaso hɛn a yɛyɛ n’asomfo no dze, yɛsan so nya no nokwar dɔ no do mfaso. Dɛm ɔdɔ no ma Jehovah bɔ hɛnho ban. Ɔbɔtwe hɛn abɛn no aber nyinara, na ɔbɛma n’anohoba ahorow a ɔabɔ hɛn no nyina aba mu. Ɔpɛ dɛ osi hɛn yie! (Ndw. 46:1, 2, 7) Dɛm ntsi ɔmmfa ho nsɔhwɛ biara a yebehyia no, Jehovah bɛma hɛn ahoɔdzen a yehia no ama yeetum akɔ do edzi no nokwar.

19 Yeehu mbrɛ Jehovah si da nokwar dɔ edzi kyerɛ n’asomfo. Ɔhwɛ kwan dɛ hɛn so yɛbɛda nokwar dɔ edzi akyerɛ hɛnho. Yebesi dɛn ayɛ dɛm? Wɔ adzesua a odzi hɔ mu no, yebosusu dɛm asɛm a no ho hia yi ho.

NDWOM 136 “Akatua Pa” A Ofi Jehovah Hɔ

^ nky. 5 Sɛ wɔkã nokwar dɔ a, ɔkyerɛ dɛn? Woananom na Jehovah da nokwar dɔ edzi kyerɛ hɔn, na ebɛn kwan do na wonya do mfaso? Adzesua asɛm yi nye dza odzi hɔ mu no, yebosusu dɛm su a ɔyɛ ahomka yi ho, na yebenya dɛm nsɛmbisa yi ho mbuae wɔ adzesua yi mu.

^ nky. 4 Wɔakã Nyankopɔn no nokwar dɔ a ɔdɔɔ sõ no ho asɛm so wɔ kyerɛwnsɛm afofor mu.​—Hwɛ Nehemiah 13:22; Ndwom 69:13; 106:7 nye Kwadwom 3:32.

^ nky. 54 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Jehovah da no dɔ edzi kyerɛ adasamba nyinara a n’asomfo so ka ho. Mfonyin a wɔayɛ no nketsenketse a ɔwɔ nyimpa no hɔn etsifi no ma yehu akwan a Nyankopɔn fa do da no dɔ edzi. No mu kɛse nye ne Ba Jesus a ɔmaa obowui maa hɛn.

^ nky. 62 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Hɔn a wɔba bɔsom Jehovah na wonya gyedzi wɔ werdam afɔrbɔ no mu no, ɔnye hɔn nya ebusuabɔ soronko. Jehovah n’asomfo nya ɔdɔ a ɔda no edzi kyerɛ adasamba nyinara no do mfaso. Iyi da nkyɛn a, ɔda nokwar dɔ so edzi kyerɛ hɔn. Yehu iyi ho nhwɛdo wɔ mfonyin a wɔayɛ no nketsenketse no mu.