Ena ika4 ni Epereli, 2018 e vakadonuya na Peresitedi ni Kazakhstan o Nursultan Nazarbayev, na nona sere mai valeniveivesu o Brother Teymur Akhmedov. A vesu tu me 441 taucoko na siga. Era vesuki koya na vakailesilesi ni tukuna tiko vei ira eso tale na nona vakabauta vakalotu.

Ni oti ga vakalailai nona sere o Teymur, e vakatarogi sara kei watina o Mafiza ena tabana ni itukutuku (kilai me OPI) mai na itikotiko liu ni iVakadinadina i Jiova e Warwick, Niu Yoka. Gauna qo rau sa lesu tale ina nodrau itikotiko e Astana na koroturaga kei Kazakhstan. Qo na veika e vakatarogi kina sa vakalekalekataki eso me rawa ni matata.

OPI: Tekivu mada vei Brother Akhmedov, vakamacalataki iko mada. Na gauna cava o iVakadinadina i Jiova kina?

Teymur Akhmedov: Au papitaiso ena ika9 ni Okotova, 2005. Ni bera niu vulica na ka dina au sega ni vakabauta tu na Kalou. Vica vata na yabaki noqu sega ni vakabauta e dua na kalou se veika vakalotu. Gauna sa tekivu vuli kina o watiqu kei ira na iVakadinadina i Jiova au via kila sara ga na veika ratou veitalanoataka. Au dau duri tu ena daku ni katuba meu vakarogoci ratou lo tiko.

Au kauai sara vakalevu niu kila ni vinaka qai veivakacegui na ka ratou vulica tiko. Ratou mani veikilaitaki au vei Brother Veslav, na iVakadinadina i Jiova e turaga ni Poladi, ia sa veiqaravi tiko e Kazakhstan. Na imatai ni gauna keirau veivosaki kina au tukuna vua: ‘Dua ga na taro au na tarogi iko kina. Keu lomavakacegu ena kena isau, o na noqu itokani daru na tomana na veitalanoa qo. Ia keu sega ni taleitaka, vosota sara, sa na yala tale ga kina na veivosaki qo.’ Au mani tarogi Brother Veslav na cava e dau yaco nida sa mate. E cega sara na Dauvunau 9:5 qai kaya, ‘Wilika qo, o na qai kila na kena isau.’ Gauna ga au wilika kina au kila ni qo na ka dina. Au vakadonuya me keirau na sota tale meu na vuli iVolatabu.

Toso nomu vuli iVolatabu o papitaiso sara ena 2005.

Tou veitalanoataka mada na veika e yaco ni bera nomu vesu. Ena Me 2016 o sotava eso na tagane ratou via kila na noda vakabauta na iVakadinadina i Jiova. Vica tale ga na vula dou sota tiko mo dou veivosakitaka na iVolatabu. Ni o vakasamataka lesu na gauna qori bau dua na ka ratou kaya se cakava e vakavuna mo lomatarotaro kina?

TA: Io, au tukuna vei ratou ni vuli e dau caka yadudua ga sega ni vakailawalawa. Au vakatututaka sara me ratou vuli yadudua, ia na gauna kece au tukuna kina qori eratou cata, eratou kaya ni totoka ga na vuli vakailawalawa. So tale ga na gauna ratou dau sureta mai eso tale qai kerea meu tokaruataka na ka au a vakamacala kina ena macawa sa oti.

Mafiza Akhmedov: Au a tiko tale ga ena dua na gauna ni nodratou vuli va qori. Au raica ni ratou veivosakitaka tiko na veimatalotu, ia sa dua na gauna nodratou vuli tiko mai. Au raica tale ga ni tabavale ratou vakaicili tiko kina e sau levu sara ni vakatauvatani kei na ka era rawa ni sauma e levu na gonevuli. Au kaya sara ni ratou bula vutuniyau sega ni vakataki ira na vo ni gonevuli. Ia ratou sega ni taleitaka na ka au tukuna. Ni keirau sa biubiu, au a wawa tu e tuba eratou mani dreti Teymur qai kaya vua me kua tale vakadua ni kauti au yani.

Gauna cava o kila kina ni ratou sega dina ni via kilai keda na iVakadinadina i Jiova, ia ratou cakacaka tiko kei ira na ovisa vakalecaleca ni Kazakhstan na National Security Committee (se KNB)?

TA: Au sa qai kila sara tu ga ni ratou cakacaka tiko kei na KNB ena gauna ni veilewai.

Cava nomu rai ni o sa vesu, o beitaki ni o “vakavuna tiko na veisei ni lotu” o tukuna tale ga ni “vinaka duadua ga nomu lotu”?

TA: Na gauna au vesu kina au nanuma sara ga ni keitou na veitomani ina siteseni ni ovisa, ni ya na ka ratou kaya, me lai vakamatatataki kina eso na ka, oti au sere tale. Au tu vakarau meu vakamacalataki au kei na veika keitou dau veitalanoataka.

Au kurabuitaka na veika e qai yaco, ia au sega ni rere. Au kidroataka vakalevu noqu beitaki niu vakavuna tiko na veisei ni lotu kei na tiko yavavala. Era dau tukuna ga na iVakadinadina i Jiova na ka era kila me baleti Jiova, sega tale ga nira kilai mera dau veicati se sega ni duavata. Au kila ni sega noqu cala, ena tokoni au o Jiova. Au lomaleqa, ia au nanuma lesu na ivakasala ena iVolatabu, “moni biuta vua [Jiova] na nomuni lomaocaoca kece, ni kauaitaki kemuni o koya.”—1 Pita 5:7.

Toso na gauna ena ika2 ni Me, 2017 ni o vesu tu vakawawa me tolu na vula ni bera ni o veilewai, e totogitaki iko na mataveilewai ni yasana e Astana mo yabaki lima e valeniveivesu, vakatabui tale ga mo veivakavulici ena iVolatabu me 3 tolu na yabaki. Cava nomu rai ena vakatulewa qori?

TA: Na gauna e tau kina na lewa qori, au sa bolea meu vesu me lima na yabaki. E va qo noqu rai: ‘Keu vakatovolei tiko qo, ena kila ga o Jiova na kena balavu, kei na gauna me oti kina.’ Au tu vakarau meu waraki koya.

Keimami kila tale ga ni gauna o vesu tiko kina o qai tauvimate bibi, e dina ya?

TA: Io ni bera niu vesu au a tauvimate tu, qaravi tale ga vakavuniwai. Gauna au vesu kina mai mudu tu yani noqu qaravi vakavuniwai, tekivu kakana vakamalua na kequ mate.

Vakacava o iko Mafiza, cava nomu rai ena gauna qori?

MA: Au rere au lomabibi tale ga vakalevu. Dredre tale ga meu vakatulewa vakataki au ni sa vesu o Teymur, ni 38 na yabaki neirau bula vakawati, keirau se sega vakadua ni veibiu. Ia e vakayaloqaqataki au o Teymur, e kaya: ‘Kua ni lomaleqa! Ena sosomitaka o Jiova na 5 na yabaki daru veibiu kina qo ena 25 tale na yabaki, ena ituvaki mada ga qo!’

Cava tale e vukei iko ni vesu tu o watimu?

MA: O ira sara ga na mataveitacini era vukei au. Ni vesu tu o Teymur, au nanuma sara ga ni sega ni dua e mai sikovi au ena vuku ni ka e yaco. Era yadrava na KNB na neitou vale kei na veika e caka tiko kina.

Dua na siga e mai sikovi au e dua na qase ni vavakoso kei watina, e vakayaloqaqataki au sara ga. Au tarogi rau, ‘Drau sega ni rere na lako mai ke?’ Rau mani kaya, ‘Cava me keirau rere kina? Nikua era sa rawa ni kila na vakailesilesi na vanua eda tiko kina ena ka era biuta ena noda talevoni. Ena sega ni dredre nodra kila na vanua keirau tiko kina.’

Era vakayaloqaqataki au na qase ena nodra veisiko ni veivakatawani, era kaya me kua ni vakayalolailaitaki au na veivakatovolei qori, ia meu kaukaua tiko ga vakayalo.

Teymur, na cava e vukei iko mo vosota na veivakatovolei dredre qo me donu tale ga nomu rai?

TA: Noqu dau masu vei Jiova! Au dau masuta e veisiga na veidusimaki, kilaka, kei na kaukau meu marau, dei, qai yalodina tiko ga ena gauna dredre qori. Matata vinaka na isau ni noqu masu, ni tokoni au, au sega tale ga ni tiko taudua e valeniveivesu.

Vakayaloqaqataki au tale ga na wili iVolatabu. Ena dua na valeniveivesu e tiko kina na iVolatabu au dau vakayagataka e veigauna. Dua tale na valeniveivesu e tu ena laibri e dua na iVolatabu au dau lai wilika vakadua e veimacawa.

E dei tale ga vei au na ka e kaya na tacida e vakavulici au ena iVolatabu. E dau kaya meda kua ni rerevaka na veivakatovolei. Au se nanuma tiko noqu tarogi koya: ‘Cava meu kua ni rere kina? Vakacava ke dredre qai vakarerevaki na ka au vakatovolei kina?’ E kaya ni o Jiova ena sega ni laiva meda vakatovolei ena ka eda na sega ni vosota rawa, ena vakayaloqaqataki keda tale ga meda vosota na veivakatovolei kece. (1 Korinica 10:13) Au sega vakadua ni guilecava na vakasama vakayalo qori niu tiko e valeniveivesu.

Cava nomu rai ni o kila nira sa rogoca na mataveitacini na kemu ituvaki, ra masulaki iko tale ga na tacimu vakayalo e vuravura raraba?

TA: Au kila ni o Jiova ga e vukei au tiko, ni nona na isoqosoqo. Au vakadeitaka ni na sega ni biuti au, ena sereki au ena dua na siga.

E lasa niu dau rerevaka mada ga na curu e valeniveivesu. Au domobulataka. Niu dau wilika na kedra italanoa na tacida era vesu tu au dau masulaka, ‘Jiova, au bolea na ka kece, ia me kua ga na valeniveivesu!’ Ia na gauna vata qori au dau taleitaka meu sikovi ira na tu e valeniveivesu meu veitalanoataka vata kei ira na ka dina. Niu taroga ke rawa niu vunau e kea, era kaya na tacida ni se sega ni vakatarai ena gauna ya na veisiko e valeniveivesu e Kazakhstan. Ni bera gona niu vesu, au marau, au rere tale ga. Ia au marau baleta ni sa na yaco na ka au dau tatadrataka tu, oya meu vunau e valeniveivesu.

O bau vunau e valeniveivesu vei ira eso?

TA: Io. Dua na gauna a vinakata e dua na vakailesilesi meu gole yani me keirau veivosaki. Niu curu yani ena nona rumu e kaya sara, ‘Au kila ni o iVakadinadina i Jiova kua ni tovolea mo vunau mai!’ Au mani kaya, ‘Sega ni noqu inaki qori.’ Oti e taroga, ‘O cei na yaca ni Kalou?’ Au tukuna sara, ‘Na yaca ni Kalou o Jiova.’ E taroga tale, ‘O cei ga o Jisu Karisito? Sega ni Kalou o koya?’ Au sauma, ‘Sega, e luve ni Kalou.’ E kaya sara, ‘Ia na cava ga era vakabauta kina na lotu Orthodox ni Kalou?’ Au kaya lesu, ‘Tarogi ira ga.’

Dua tale na gauna au vunau vei ira e rauta ni le 40 se sivia. Dua na vuniwai ni mona e mai raici ira na kaivesu. Ni keimami veivosakitaka na ulutaga ni vakawati, mani taroga sara o vuniwai na neimami rai ke dua e levu na watina. Era vakamacala kece kina.

Ni donui au mai, au kaya ni sega noqu ivakamacala, ia au taleitaka meu tukuna na nona rai e dua tale. Au qai cavuta qo: ‘Oya na vuna ena biuti tamana kina kei tinana o tagane, ena kabiti watina, erau na lewe dua ga.’ (Vakatekivu 2:24) Taroga sara o vuniwai, ‘O cei e nona rai qori?’ Au sauma lesu, ‘Na rai ni Kalou o Jiova o koya e buli keda. E tukuna ga e rua na tamata, sega ni sivia.’

Mani taroga tale, ‘Dua tale nomu nanuma se cava me kua ni sivia kina na watina e dua na tagane?’ Au cavuqaqataka sara na Maciu 7:12, e volai toka kina: “Na ka kece dou vinakata mera cakava vei kemudou na tamata, dou cakava tale ga vei ira.” Au qai vakamacalataka: ‘E tukuna qori o Jisu. Ia tarogi ira mada na turaga era dabe tiko qo, era vinakata me levu na karuadra tagane. Ke ra sega ni vinakata qori macala ga nira sega tale ga ni vinakata na watidra me levu na karuadra yalewa.’ E kaya sara o vuniwai ni taleitaka vakalevu na noqu ivakamacala ni vakatauvatani kei ira eso tale.

E veivakauqeti dina ni o se rawa ga ni vunau ena ituvaki dredre!

Ni sega ni vakadonui vakavica nomu kerekere mo sere wili kina e dua na kerekere ina Mataveilewai Cecere e Kazakhstan, vakalawa sa sega tu ga ni caka rawa tale e dua na ka.

Ia ke o vinakata mo sere ena vinakati ga mo saini mo vakatusa ni o cala. Rawa ni o vakamacalataka mada qori, kei na vuna o sega ni saini kina?

TA: Io, e tukuni vakavica vei au meu saini. E vaka ga me ivakaraitaki ni nodra lomani au, ia na ka meu sainitaka qori sa volai sara tu ga kina vakamatata niu sa vakatusa noqu cala, ni donu kece na veika au beitaki kina au vinakata tale ga meu vosoti. Dua tale na gauna e tukuni meu vola na ivola qori, meu kere veivosoti tale ga kina. Era vakarota na vakailesilesi meu vola ni cala noqu tukuna vei ira eso tale noqu vakabauta, au veivutunitaka na ka au cakava, au sa vakamamasu tiko meu sere niu sa tautauvimate.

Au sega sara ga ni via cakava qori au qai tukuna ni vinaka cake meu na tu ga e valeniveivesu ena lewaeloma e vinaka, mai na noqu sere qai ora tu na lomaqu.

Vinaka vakalevu nomu ivakaraitaki ni vakabauta, kei nomu muria nomu lewaeloma.

Ia e qai yaco e dua na veisau o sega ni namaka. Rawa ni o vakamacalataka mada nomu sa qai kila ni o na sega ni totogitaki qai sereki mai valeniveivesu?

TA: Dua na siga e lako yani ina noqu rumu e dua na yadra, e kaya ni dua e qiriti au mai. Au vakasamataka sara, ‘O cei ena via qiriti au mai?’ Niu vakabula yani, e vosa mai e dua na yalewa qai tukuna ni na gole mai valeniveivesu me sereki au. Sega sara ga niu kila na ka meu tukuna vua. Gauna sa oti kina nona vakamacala au tukuna sara na veika qori vua na luvequ tagane, niu sega ni via vakidacalataki watiqu ena itukutuku qori se qai vakanuinuikara tu kina.

Ni sa oti neirau veivosaki e taroga sara o yadra, ‘Na cava e kaya o koya drau veivosaki?’ Au tukuna sara vua ni rairai dua e veiwali tiko ga mai, ni tukuna ni na mai sereki au.

E kaya sara o yadra ni sega ni veiwali tiko na yalewa ya e dina na ka e tukuna.

Mafiza, vakacava o taleitaka na itukutuku ya?

MA: Gauna e tukuna kina vei au o luvequ au nanuma tale ga ni veiwali tiko. Dua na gauna balavu neitou waraka tiko na itukutuku qori!

Keimami rawa ni raitayaloyalotaka sara ga nomudrau sa sota ena marau ni oti e dua na yabaki nona vesu o Teymur!

Ni o vakasama lesu cava o vulica ena kena vakatovolei va qori nomu vakabauta?

MA: Au nanuma sara na noqu dau tagica na kedrau itukutuku o Brother Bahram [Hemdemov] kei [Sister] Gulzira Hemdemov. [Era vesuki Brother Hemdemov na vakailesilesi e Turkmenistan ena Maji 2015. Ena ika19 ni Me, 2015 e vesu me va na yabaki e valeniveivesu ni beitaki vakailasu ni “uqeta tiko na veicati vakamatalotu” se bera tale ga ni sereki.] Ni se bera mada ga ni vesu o Teymur, au dau vakananuma voli na kena dredre vei Gulzira. Au via mokoti koya sara ga meu vakasavuya tale ga vua noqu iloloma bibi kei na noqu veitokoni. Na dredre keirau sotava kei Teymur, au via tukuna vua niu duavata tiko kei koya ena nona rarawa kei na mosi. Au kila ni na nuitaka na veitokoni i Jiova kei ira na mataveitacini me vakataki au ga.

Au vakavinavinaka vakalevu vei ira na tacida ena nodra veitokoni, ira ena neirau ivavakoso, vaka kina o ira kece na lewe ni ivavakoso e vuravura raraba, na iLawalawa Dauvakatulewa, ira na loya kei na luvei keirau.

TA: Dua ga na ka au rawa ni kaya. E tiko na ka eda na vakatovolei kina. Ia eda na sega ni vakatovolei kece e valeniveivesu. Eso era vakacacani sara tiko ga vei ira na wekadra era sega ni vakabauta. So tale e rairai dredre nodra veimaliwai vinaka kei na dua na tacidra ena ivavakoso. Se mani cava eda vakatovolei kina eda na vakatulewataka yadudua meda tutaka na ivakavuvuli ni Kalou se kua. Ke da tutaka na ivakavuvuli qori, eda na qai rawa ni qaqa. Bibi meda ciqoma na ka eda vakatovolei kina, meda nanuma tale ga ni o Jiova ena vakaukauataki keda meda vosota.

Au vakavinavinaka vei ratou na luvequ kei na noqu lewenivuvale ena nodratou veitokoni. E vakaukauataki au nodratou sega ni cegu na veisiko yani.

Au via vakavinavinakataki ira tale ga na mataveitacini kece, ena nodra masu kei na nodra ivola veivakauqeti. Au kila ni oni sega vakadua ni biuti au. Na ka e yaco qo vei au e vakavuna meu lomani ira vakalevu na mataveitacini, vaqaqacotaka tale ga noqu veiwekani kei Jiova.