20 NOVEBA, 2020
UKRAINE
Tokoni Ira na iVakadinadina i Jiova e Ukraine na ECHR
E kudruvaki Ukraine na mataveilewai ni sega ni totogitaki ira tiko era vakayacora na itovo kaukaua vei ira na tacida
Ena ika12 ni Noveba 2020, e tauca e tolu na lewa na Mataveilewai ni Dodonu ni Lewenivanua e Urope (ECHR) mera tokoni kina na tacida e Ukraine. Qo na yaca ni kisi ni veilewai: Zagubnya and Tabachkova v. Ukraine, Migoryanu and Others v. Ukraine, kei Kornilova v. Ukraine. E tekivu na veilewai qori ena 2014 kei na 2015. Na kisi kece qori era sega ni totogitaki o ira na vakacacani ira tiko na tacida. E kaya kina na ECHR ni o ira na vakailesilesi e Ukraine era sega ni taqomaka tiko nodra dodonu na tacida, qai vakaroti ira mera saumi ira na tacida ena $17,400 na ilavo ni Merika.
Zagubnya and Tabachkova v. Ukraine: Ena ika20 ni Epereli 2020, rau cakacaka vakavunau tiko o Sister Zagubnya kei Sister Tabachkova ena koro o Novi Mlyny. Rau mani sotavi Mykola Lysenko e dua na bete ni lotu Orthodox, e qai mokulaka na uludrau kei na dakudrau ena kau. E sega vakadua ni totogitaki na bete, dina ga ni tukuna ni via “vakarerei” rau na tacida me “tarova tale ga nodrau vunau.”
Migoryanu and Others v. Ukraine: Ena ika5 ni Epereli 2012, era soqoni vata e 21 na iVakadinadina i Jiova kei na so na vulagi ena iVakananumi ni nona mate o Jisu Karisito. Ia era qai vakacaca ena soqo qori e dua na ilala e liutaki ira tu o Mr. Greku e dua na bete ni lotu Orthodox. Era vosacataki ira na tu e kea qai vakarerei ira, wili kina o ira na gone kei ira na marama itabaqase.
Era vakacacani ira tiko ga na tacida na bete kei ira nona ilala, okati kina nodra mokulaki ira, e vakamai nona motoka e dua na tacida tagane, e viritaki tale ga na bomu ena dua na vale era moce tu kina na iVakadinadina i Jiova. Era mani ripotetaka na tacida vei ira na ovisa na ka kece e yaco, era solia tale ga na kena ivakadinadina. E katoni tale ga ena vidio eso na itovo kaukaua e caka vei ira na tacida. Ia era kaya na ovisa nira sega ni vakacacani na tacida nira iVakadinadina i Jiova, era sega tale ga ni kilai ira na vakaraitaki tu ena vidio. Qori e vakavuna me sega ni totogitaki na bete kei ira nona ilala.
Kornilova v. Ukraine: Ena ika7 ni Maji, 2013, rau veisureti tiko ina iVakananumi ni mate i Jisu o Sister Kornilova kei Sister Serdiuk ena taoni o Nosivka. E qai vosacataki rau e dua na tagane, e vosa vakacacataka tale ga na nodrau vakabauta. E vacuka na matai Sister Kornilova qai mavoa vakaca, e curu tu e valenibula me 11 na siga. Ratou kaya na ovisa ni sega ni vakacacani na tacida qori ni dua na iVakadinadina i Jiova. E mokuti koya ga na tagane ya ni “sevaki” koya. E mani kaya vua na mataveilewai me sauma ga e dua na ilavo lailai me kena itotogi.
E vicavata na gauna nodra bose na mata mai na valenivolavola ni tabana e Ukraine, ira na vakailesilesi ni matanitu kei na so mai vanua tani mera veivosakitaka nodra vakacacani tiko na tacida. Oti era kauta na kisi na tacida ina ECHR ena 2014. Ia ena 2013, era sa veivosakitaka tiko na vakailesilesi e Ukraine na veivakaduiduitaki vakalotu e caka tiko e kea. E tukuni kina ena dua na ripote: “Ni sega ni vaqaqai vinaka na kisi ni veivakaduiduitaki vakalotu, qori ena uqeti ira na cakacala mera tomana tiko ga nodra veivakacacani.” Ena 2013, e vola tale ga na Komiti ni Matabose kei Vuravura me Baleta na Dodonu ni Lewenivanua ina matanitu o Ukraine, ni kauai vakalevu ena itovo voravora e caka tiko Ukraine. E okati kina nodra vakacacani na tacida, qai mamada ga na kedra itotogi na dauveivakacacani. E kaya tale ga na Komiti ina matanitu o Ukraine “me sasagataka na kena vaqaqai vinaka na basulawa kece, mera veilewaitaki na beitaki kina . . . ke vakadinadinataki nira cala, me veiganiti na kedra itotogi ra qai saumi vakailavo o ira na vakacacani.”
Ena vica na yabaki tiko ga qo, e saga na matanitu o Ukraine me vakavinakataka na ituvaki qori. Dina ga nira marautaka tu na tacida e Ukraine na galala ni sokalou, ia eda nuitaka ni na uqeti ira na vakailesilesi na tolu na lewa e tauca qo na ECHR, mera taqomaka tiko ga na nodra dodonu na mataveitacini mera vakaitavi ena sokalou. Ni “dodonu na sala” i Jiova, eda rai vakanamata ina gauna ena muduka kece kina nodra tusaqati tiko na nona dauveiqaravi.—Vakarua 32:4.