Ena bogi ni ika15 ni Noveba 2018, a gole i tuba o Brother Aleksandr Ursu (yabaki 78 tiko ena gauna qori) ena nodratou vale e Dzhankoy mai Crimea. A vinakata me lai raici luvena tagane o Viktor. E kidacala ni raica e dua e cina e nodratou matamata. Sega ni bera e dua sa kailavaka mai: “Tu vakadua! Qo na ovisa!”

E nanuma o Aleksandr nira vaqitoqito tiko yani eso na mataveitacini, ia e liaca ni sega ni dina qori. E dreta na ligana e dua na tagane e vakamatavulo tu qai muloca e dakuna, e qai vacuka na galegalena e dua tale ga na tagane e vakamatavulo. Ratou vakatara e ono na ovisa nodrau isulu na veitamani ke tiko kina eso na ka. Oti ratou curuma vakaukaua na nodratou vale.

A tu e valenikuro o Nina na wati Aleksandr. E dreta e dua na ovisa nona talevoni qai taroga se cava e sarava tiko. E vicavata na aua nodratou vaqaqara tiko e vale, ia ratou sega ni kunea rawa e dua na ivola e okata na matanitu o Rusia ni vakavuna na tiko yavavala.

E sega ni vesu o Aleksandr. Ia e kila tu nira na curuma na ovisa nona vale qai vesuki koya me vakataki ira na vo ni tacida e Rusia kei Crimea. Me rawa ni vosota o Aleksandr na ituvaki dredre qori, e dau vakasamataka vakatitobu nodra ivakaraitaki ni yalodina na wekana, kei na nona vosota na veivakacacani ena gauna e veiliutaki tu kina na matanitu makawa kei Rusia.

Ena ika6 ni Julai 1949, ni se yabaki ciwa o Aleksandr era curuma vakaukaua na sotia na nodratou vale ena bogi, ra qai vaqaqara. Era kauta kece mai nodratou iyaya ra qai tukuna vei ratou me ratou tawana ena kato. E kaya o Aleksandr, “era sega ni raica na sotia nona tawana o tinaqu na ivola vakaivolatabu ena neitou beki ni iyaya, wili kina na ivola The Harp of God.” Oti era kauti ratou ina ikelekele ni sitimanivanua.

Ratou yaloqaqa tu ga nona vuvale o Aleksandr kei na so tale na tacida nira lagata na sere ni Matanitu ena sitimanivanua mera gole i Siberia. Nona vuvale o Aleksandr e dua vei ira na vicavata na udolu na tacida era kau vakaukaua e Siberia ena 1949 ina 1951.

Ena veiyabaki ni 1950, era dau soqoni lo na tacida e Siberia ena vanua e caka kina na teitei. Eso na vuvale era taubaletaka e rauta ni 20 na kilomita mera tiko ena soqoni.

E yaga vakalevu vei Aleksandr nodratou ivakaraitaki vakasakiti ni yalodina na wekana. Me vakataki Makar (nona tutu vakarua), o Maksim kei Vladimir (rau nona tutu) kei tamana o Pyotr.

Ena 1944 e bala e valeniveivesu me tini na yabaki o tamai Aleksandr ni sega ni via curu ina mataivalu. Ia oti e tolu na yabaki e sereki ni sa ramusu nona suitu qai vakavuna me paralase. E nanuma vinaka tu o Aleksandr na gauna e dau talanoataka kina vua o tamana na italanoa vakaivolatabu me baleti Tevita, Koliaci kei na nodrau veitokani o Tevita kei Jonacani.

E kaya o Aleksandr: “E taleitaka o tukaqu o Vladimir me vakarogoca na siteseni ni retio na WBBR, qai tu vua e levu na ivola vakaivolatabu. Ia ena gauna ya e vakatabui mo taukena e dua na retio, mani tara o tukaqu e dua na rumu e ruku ni qele me rogoca kina kei ira na tataleitaki na WBBR.”

Ena veiyabaki ni 1940, e vakaraitaka na rumu qori vei ira na ovisa e dua a lasutaka ni tataleitaki. Rau mani vesu nona tutu o Aleksandr e Khotyn ena ra kei Ukraine, rauta ni 80 na kilomita na kena yawa mai nodratou vale.

E kaya o Aleksandr: “Dau taubale o noqu bu me lai sikovi rau o tutu e valeniveivesu. Ni lesu mai e kaya ni rau yalodina tu ga qai mamarau. Dina ga ni raica vei rau ni rau dau mokulaki.” Ia ka ni rarawa ni rau qai takali e valeniveivesu.

E kaya o Aleksandr: “Me yacova mai qo keitou sega ni kila se cava e yacovi rau, na vu ni nodrau mate, kei na vanua rau bulu kina. Ia e vakayaloqaqataki keitou ni rau yalodina tu ga vei Jiova me yacova nodrau mate.”

Nodratou ivakaraitaki ni yalodina na wekai Aleksandr kei na veika e sotava e Siberia e vukei koya me vosota na ituvaki dredre e sotava tiko ena gauna qo. E kaya: “Sa matau vei au na ka era cakava na ovisa niu sa sotava oti niu se gone. E tokoni keitou o Jiova ena gauna ya, au kila ni na tokoni keitou tu ga.”

E kaya o Aleksandr: “Dua tale na ka e dau vakayaloqaqataki au noqu wili iVolatabu e veisiga, vakasama vakatitobu, tiko ena soqoni kei na noqu dau veimaliwai kei ira na mataveitacini.”

E vakayaloqaqataki koya tale ga nona dau wilika na kedra italanoa na tacida era vakararawataki. E kaya: “Au dau wilika na iotioti ni ka ra dau tukuna eso na tacida ina mataveilewai. Nodra vosa ena doudou e vakayacori kina na ka e parofisaitaka o Jisu: ‘Dou na qai kau ina matadra na kovana kei na tui ena vukuqu, me ivakadinadina vei ira kei ira tale ga na veimatanitu.’”—Maciu 10:18.

Era vosota ra qai yalodina tiko ga na tacida nira tusaqati. E rawa ga qori ena nona veitokoni vakayalololoma o Jiova. E dina kina na ka e kaya o Tevita: “Era na marau vakalevu o ira kece na vakaruru vei kemuni, era na kaila tiko ga ena marau.”—Same 5:11.