Raica sara na lewena

Cava Era Sega ni Dau Solevutaka Kina na iVakadinadina i Jiova Eso na Olodei?

Cava Era Sega ni Dau Solevutaka Kina na iVakadinadina i Jiova Eso na Olodei?

 Era kila vakacava na olodei e dodonu me solevutaki?

 Ni bera nira solevutaka e dua na olodei na iVakadinadina i Jiova, era na rai mada ena iVolatabu. Eso na olodei, kei na soqo e veisaqasaqa sara ga kei na ivakavuvuli vakaivolatabu. Era na sega gona ni vakaitavi ena soqo va qori na iVakadinadina i Jiova. Era na dui vakatulewa tale ga me baleta na olodei tale eso, ra qai ‘saga me vinaka tiko ga nodra lewaeloma ena mata ni Kalou, vei ira tale ga na tamata.’​—Cakacaka 24:16.

 Qo eso na taro era dau taroga mera vakatulewataka kina na olodei mera solevutaka, kei na kena me kua. a

  •   E yavutaki vakaivolatabu na olodei?

     iVakavuvuli vakaivolatabu: “‘Ni lako tani mai na kedra maliwa, ni tawasei kemuni,’ e kaya o Jiova, ‘ni kua ni tara tiko na ka e sega ni savasava.’”​—2 Korinica 6:​15-​17.

     Mera tawasei ira ena ivakavuvuli e dukadukali vakayalo, e veisaqasaqa kei na iVolatabu. Era sega gona ni marautaka na iVakadinadina i Jiova na olodei e yavutaki ena so na veika qo.

     Olodei e yavutaki ena vakabauta, se nodra sokaloutaki eso tale na kalou. E kaya o Jisu: “E dodonu mo sokalou vei Jiova na nomu Kalou, me vakatabakidua vua na nomu veiqaravi tabu.” (Maciu 4:​10) Era muria na iVakadinadina i Jiova na ivakavuvuli qori, ra sega kina ni dau marautaka na Kirisimasi, Siga ni Tucaketale, se na May Day. Na vuna? Na soqo kece qori e yavutaki ena sokaloutaki ni so tale na kalou, sega ni o Jiova. Era sega tale ga ni solevutaka na olodei me vaka qo:

    •  Kwanzaa. Na vosa Kwanzaa e vu mai na vosa vakaSwahili, matunda ya kwanza. E kena ibalebale “isevu ni vuata,” e yavutaki qori ena imatai ni tatamusuki me marautaki ena ivolatukutuku makawa kei Aferika.” (mai na ivola Encyclopedia of Black Studies) Era kaya eso ni sega ni soqo vakalotu na Kwanzaa. E vakatauvatana tale ga na Encyclopedia of African Religion ina dua na soqo vakaAferika e dau “cabori kina na imatai ni isevu ni vuata vei ira na kalou, kei ira na tubudra vakavica mera vakavinavinakataki kina. Era dokai qai vakavinavinakataki kina o ira na tubudra nira vakalougatataka tiko nodra bula, ra qai cakava qori ena Kwanzaa, me baleti ira na kai Aferika era tiko e Merika.”

      Kwanzaa

    •  Mid-Autumn Festival. Qo na soqo e “vakalagilagi kina na kalou yalewa ni vula.” (ivola na Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary) E “okati kina nodra cuva tiko na yalewa vei ira na kalou yalewa, dau kilai vei ira na lewenivanua e Jaina me kowtow.”​—na ivola Religions of the World​—A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices.

    •  Nauruz (Nowruz). “Eso na soqo e yavutaki ena nodra gauna makawa na kai Perisia, qai tikinisiga vakatabui duadua vei ira. . . . Vakauasivi na Spirit of Noon, e kilai tale ga me [Rapithwin]. E tukuni ni vakasaurarataki koya i bulu na Spirit of Winter, ia qo sa suka tale mai qai marautaki ena yakavi donuya na siga e vakatokai me Nowruz, me vaka na nodra ivakarau ni bula na kai Perisia.”​—itukutuku mai na United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.

    •  Shab-e Yalda. Na soqo qo ena vulaibatabata e “sema sara tiko ga ena kena sokaloutaki o Mithra,” na kalou ni rarama, me vaka e volai ena ivola Sufism in the Secret History of Persia. E tukuni ni dau sokaloutaki tale ga kina na kalou ni matanisiga e Roma kei Kirisi. b

    •  Thanksgiving. Me vaka ga na Kwanzaa, na olodei qori e yavutaki ena dua na soqo makawa e dau qaravi kina na duidui kalou. Yaco na gauna “me dewa ina lotu vaKarisito na ivakarau ni sokalou qori.”​—mai na ivola A Great and Godly Adventure​—The Pilgrims and the Myth of the First Thanksgiving.

     Olodei e yavutaki ena rere vakalialia, se vakamanamanataki ni kalougata. E kaya na iVolatabu ni o ira na “vakarautaka na teveli me nona na kalou ni Kalougata” era “maliwai ira (tiko) na biuti Jiova.” (Aisea 65:11) Era sega gona ni marautaka na iVakadinadina i Jiova na olodei qo:

    •  Ivan Kupala. E kaya na ivola The A to Z of Belarus: “E vakabauti vakalevu ni gauna qo [Ivan Kupala], e dau kune vakalevu ena veika bula na kaukaua e rawati kina na cakaiba. Ke o yaloqaqa qai donumaki iko na kalougata, ena nomu na kaukaua qori.” Qori e dua na soqo e yavutaki ena olodei ni lotu butobuto, qai marautaki ena vulaikatakata. Ia e kaya na ivola Encyclopedia of Contemporary Russian Culture: “E semati vata kei na olodei ni Lotu [oya na “siga ni santa” i Joni na Dauveipapitaisotaki], ni oti na kena ciqomi na vakabauta vaKarisito.”

    •  Lunar New Year (Yabaki Vou e Jaina se Yabaki Vou e Korea). “Qo duadua ga na siga era kauaitaki vakatabakidua kina na vuvale, itokani kei na weka mera kalougata tiko. Era vakalagilagia nodra kalou, e nuitaki tale ga ni na vinaka na yabaki e tarava.” (mai na ivola Mooncakes and Hungry Ghosts​—Festivals of China) E tautauvata qori kei na yabaki vou e Korea, e “okati kina na nodra sokaloutaki na tubudra, ivakarau ni sokalou mera tarovi kina na yalovelavela, kei na kena vakadeitaki na veivakalougatataki ni Yabaki Vou. E okati tale ga kina na cakaisausau me baleta na veika sa yalataki tu me baleta na Yabaki Vou.”​—mai na ivola Encyclopedia of New Year’s Holidays Worldwide.

      Chinese New Year

     Olodei e yavutaki ena vakasama ni bula tale tiko e dua na ka ni mate na tamata. E matata ena iVolatabu ni tamata (se soul) ivalavala ca ena mate. (Isikeli 18:4, NW) Era sega gona ni marautaka na i Vakadinadina i Jiova na olodei era vakamacalataki tiko qo e ra, e vakabekabei kina na tawamate ni yalo:

    •  All Souls’ Day (Nodra Siga na Mate). E tukuni ena ivola New Catholic Encyclopedia, qo na siga era “vakananumi kece kina na mate. Ena ika5 ina ika15 ni senitiuri, dau vakabauti tu o ira na mate era tiko e puregatorio era na rairai mai ena siga qo mera yalodra na mate, buinigone tevoro, boto, kei na so tale vei ira na dau vakararawataki ira ena gauna era se bula tiko kina.”

    •  Qingming Festival (Ch’ing Ming) kei na Hungry Ghost Festival. Na rua na soqo qori era dau vakaraitaka kina mai Jaina na nodra rokovi ira na tukadra vakavica vata. Na soqo ni Ch’ing Ming, me vaka e vakamacalataka na ivola Celebrating Life Customs Around the World​—From Baby Showers to Funerals, “e dau vakamai kina na kakana, gunu, kei na ilavo pepa me ivakadei nira na sega ni walokai, karamaca se lailai nodra ilavo na mate.” E tukuni tale ga ena ivola qori na “soqo ni Hungry Ghost, e dau vakayacori vakalevu na bogi ni taucoko tu na cila ni vula [era vakabauta kina] ni tiko na kedra isema na sa mate, kei ira na bula tiko ena bogi duadua ga qo. E bibi gona mera kua sara ni vakacudrui na sa mate, mera dokai tale ga.”

    •  Chuseok. E vakamacalataka na ivola The Korean Tradition of Religion, Society, and Ethics, ni okati kina na “cabori ni kakana kei na waini vei ira na sa mate.” Na ka e cabori qori e “vakabauti ni dua na ka e bula tale tiko ni sa mate na tamata.”

     Olodei e yavutaki ena vakatevoro. E kaya na iVolatabu: “E dua e daurairai, e dua e daucakaiba, e dua e dau qara na ivakatakilakila vuni, e dua e daucakaisausau, e dua e dauvakatevoro, e dua e dauvakacuru se dau tukuna na ka se bera ni yaco se dau vakatarogi ira na mate. . . . e vakasevaki vei Jiova.” (Vakarua 18:10-​12) Meda kua ni vakaitavi ena vakatevoro, okati kina na dauraikalokalo (dua na iwalewale ni cakaisausau). Era sega gona ni solevutaka na iVakadinadina i Jiova na Halloween, kei na so tale na olodei va qo:

    •  Sinhala kei na Tamil New Year. “E okati ena kena dau marautaki na soqo qo . . . na kena caka eso na ka ena gauna veiganiti me vaka era dusia na daurairai.”​—ivola na Encyclopedia of Sri Lanka.

    •  Songkran. Na yaca ni soqo vakaEsia qo “e yavutaki ena dua na vosa vakaIdia makawa, na Sanskrit . . . e kena ibalebale, ‘itosotoso’ se ‘veisau.’ E dusia na itosotoso ni matanisiga ena isoso kalokalo na Aries.”​—ivola na Food, Feasts, and Faith​—An Encyclopedia of Food Culture in World Religions.

     Soqo e vauca na Lawa e soli vei Mosese, qai boko ena cabori ni bula i Jisu. E kaya ena iVolatabu: “Sa mai vakaotia na Lawa o Karisito.” (Roma 10:4) E se yaga tiko ga vei ira na lotu vaKarisito na ivakavuvuli ni Lawa a Soli vei Mosese e Isireli makawa. Ia era sega ni marautaka na kena soqo, vakauasivi na veika me baleta na Mesaia nira vakabauta na lotu vaKarisito ni sa basika oti. E kaya na iVolatabu: “Na ka kece qori era iyaloyalo ga ni ka me na yaco mai, ia na ka dina e nei Karisito.” (Kolosa 2:​17) Na veika sa veivosakitaki qori, kei na soqo e veisaqasaqa kei na ivakavuvuli vakaivolatabu, qo eso tale na soqo era sega ni dau marautaka na iVakadinadina i Jiova:

    •  Hanukkah. E dau vakananumi kina na kena vakatatabutaki tale na nodra valenisoro na Jiu e Jerusalemi. Ia e kaya na iVolatabu ni o Jisu e qai Bete Levu ni “valelaca [se, valenisoro] levu e uasivi e sega ni tara ena liga, e sega ni vakayago.” (Iperiu 9:​11) Vei ira na lotu vaKarisito na valenisoro vakayalo qo e ivakatakarakara ga, qai sosomitaka na valenisoro e Jerusalemi.

    •  Rosh Hashanah. Qo na imatai ni siga ena yabaki vakaJiu. Ena gauna makawa, na soqo qori e dau cabori kina eso na ka talei vua na Kalou. (Tiko Voli Mai na Lekutu 29:​1-6) Ia o Jisu Karisito na Mesaia, e “tinia . . .  na vakacaboisoro kei na isolisoli,” e tawayaga kina ena mata ni Kalou.​—Taniela 9:​26, 27.

  •   Vakacava e uqeti na lotu cokovata ena solevutaki ni olodei?

     iVakavuvuli Vakaivolatabu: “Rau vakaivotavota vata vakacava e dua e vakabauta kei na dua e sega ni vakabauta? “E duavata tale ga vakacava na valenisoro ni Kalou kei na matakau?”​—2 Korinica 6:​15-​17.

     Era saga na iVakadinadina i Jiova mera bula veiyaloni kei ira na tiko veitikivi, ra doka tale ga na dodonu ni tamata yadua me vakatulewataka na ka e vakabauta. Ia era na sega ni marautaka na soqo e uqeti kina na lotu cokovata ena sala qo:

     Soqo me vakananumi kina e dua e kilai ena buturara ni lotu, se me uqeti kina na nodra sokalou ena cokovata o ira na veimatalotu. Na gauna e kauti ira kina nona tamata ena gauna makawa na Kalou ina dua na vanua vou. E kaya vei ira: “‘Mo kua sara ni veiyalayalati kei ira se na nodra kalou. . . . Ke o qarava na nodra kalou, ena dua dina na icori vei iko.” (Lako Yani 23:32, 33) Era sega gona ni marautaka na iVakadinadina i Jiova na olodei qo:

    •  Loy Krathong. Na gauna e marautaki kina na soqo qo e Tailadi, “e buli na boulu ena draunikau me vaka na waqa, biu kina na kadrala se kau lalai boivinaka, oti qai vakacirimi e wai. Na waqa qori e dau kauta laivi na veika ca. E vakananumi tale ga kina na weniyava tabu i Buda.”​—mai na ivola Encyclopedia of Buddhism.

    •  National Repentance Day. E kaya e dua na vakailesilesi ena dua na niusiveva The National mai Papua New Guinea, o ira na vakaitavi ena soqo qori era “tokona [na] yavu ni vakabauta vaKarisito. Na siga qori e tekivu kina na yavu ni ivakavuvuli ni lotu vaKarisito ena vanua qo.”

    •  Vesak. “Qo na siga e vakatabui duadua, e dau marautaki kina nona sucu o Buddha, veivakararamataki, kei na mate. Vaka kina nona dewa ina dua na ituvaki totoka e vakatokai me Nirvana.”​—mai na ivola Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary.

      Vesak

     Soqo e yavutaki ga ena ivakarau vakalotu, sega ni iVolatabu. E kaya o Jisu vei ira na iliuliu ni lotu: “Oni sa vakatanitaka kina na vosa ni Kalou ena nomuni ivakarau makawa.” E kaya tale ga ni matewale nodra sokalou nira vakavulica tiko na “ivakaro vakatamata me ivakavuvuli.” (Maciu 15:​6, 9) Era vakabibitaka gona na ivakaro qori na iVakadinadina i Jiova, oya na vuna era sega ni marautaka kina e levu na soqo vakalotu.

    •  Epiphany (Three Kings’ Day, Timkat, se Los Reyes Magos). E marautaki kina nodratou sikovi Jisu na dauraikalokalo se nona papitaiso. Na soqo qori e “vukici kina mera ivakavuvuli ni lotu vaKarisito e levu na soqo ni lotu butobuto ena vulaililiwa, qai vakalagilagi kina na kalou ni wai, uciwai, kei na uciwai lalai.” (ivola The Christmas Encyclopedia) E tautauvata tale ga kei na Timkat, “e yavutaki vakalevu ena ivakarau vakavanua.”​—mai na ivola Encyclopedia of Society and Culture in the Ancient World.

    •  Feast of the Assumption of the Virgin Mary. E marautaki kina na vakabauta ni kau cake na tina i Jisu ena yagona vakatamata. E kaya na ivola Religion and Society​—Encyclopedia of Fundamentalism: “Na vakabauta qo e sega sara ga ni kilai vei ira na lotu vaKarisito taumada, sega tale ga ni kune ena iVolatabu.”

    •  Feast of the Immaculate Conception. “E sega sara ga ni vakavulici ena iVolatabu na soqo me baleti Meri. . . [Qo] e dua ga na ka e vakatulewa kina o Lotu.”​—mai na ivola New Catholic Encyclopedia.

    •  Lent. Qo na gauna ni veivutuni, kei na lolo. E volai ena New Catholic Encyclopedia, ni tauyavutaki ena “ika4 ni senitiuri” ni oti e 200 na yabaki na kena volai na iVolatabu. Na imatai ni siga ni soqo, e kaya na encyclopedia: “E dau vakayacori na Siga ni Dravusa me baleti ira na yalodina, sa tete raraba sara me tekivu mai na gauna e tauyavu kina na matabose e kilai me Synod of Benevento ena 1091.”

    •  Meskel (se, Maskal). E tukuni ena Encyclopedia of Society and Culture in the Medieval World, nodratou na vosa e tiko ena ikovu, na soqo mai Iciopea qo e baleta tiko na “kena kune na Kauveilatai Dina (qo na kau e tukuni ni a rube kina o Karisito), ena waqa na buka e matasawa ra qai danisi yavoki kina.” Ia era sega ni dau vakayagataka na iVakadinadina i Jiova na kauveilatai ena nodra sokalou.

  •   E vakalagilagi ena olodei e dua na tamata, isoqosoqo se ivakatakilakila ni dua na matanitu?

     iVakavuvuli vakaivolatabu: “Qo na ka e kaya o Jiova: “Me cudruvi na tamata e nuitaka na tamata wale, e vakararavi ena kaukaua ni tamata e gole tani na lomana me kua ni muri Jiova.”​—Jeremaia 17:5.

     Era dau taleitaki ira na tamata na iVakadinadina i Jiova, ra bau masulaki ira sara mada ga. Ia era na sega ni vakaitavi ena soqo va qo:

     Olodei e vakalagilagi kina e dua na dauveiliutaki, se tamata rogo. E kaya na iVolatabu: “Kua ni nuitaka na tamata moni vinaka kina, ni toka ga e ucuna na nona icegu. Na cava me nanumi kina o koya?” (Aisea 2:​22) Era na sega gona ni marautaka na iVakadinadina i Jiova nona siganisucu e dua na tui se ranadi.

     Soqo ni kuila ni matanitu. Era na sega ni solevutaka na iVakadinadina i Jiova na siga e vakatokai me Flag Day. Na vuna? Ni kaya na iVolatabu: “Ni qarauna na qaravi matakau.” (1 Joni 5:​21) So era kaya ni sega ni matakau na kuila se iyaya me sokaloutaki. Ia e vola e dua na daunitukutuku makawa o Carlton J. H. Hayes: “Na sokaloutaki ni kuila e ivakaraitaki levu ni boletaki vanua, se na kena vakalagilagi.”

     Olodei, kei na soqo era vakacerecerei kina na sanito. Na cava e yaco ni via cuva vua na yapositolo o Pita e dua na turaga e dau rerevaka na Kalou? E kaya na iVolatabu: “E tauri koya cake o Pita qai kaya vua: “Tucake, au tamata tale ga o yau.” (Cakacaka 10:25, 26) Me vaka ni sega ni vinakata o Pita se dua tale vei ira na yapositolo me vakacerecerei se sokaloutaki, era sega tale ga ni vakaitavi na iVakadinadina i Jiova ena soqo era vakacerecerei kina o ira e nanumi nira sanito, me vaka na kena qo:

    •  All Saints’ Day. “Qo na soqo me baleti ira kece na sanito . . . Sega tu ni kilai na kena yavu.”​—mai na ivola New Catholic Encyclopedia.

    •  Fiesta of Our Lady of Guadalupe. Na soqo qori e dokai kina na “sanito vakatawa ni Mexico,” e vakabauti ni o Meri na tina i Jisu. E tukuni ni basika vakacakamana ena 1531 vua e dua na tauvanua.​—mai na ivola The Greenwood Encyclopedia of Latino Literature.

      Fiesta of Our Lady of Guadalupe

    •  Name Day. E kaya na ivola Celebrating Life Customs Around the World​—From Baby Showers to Funerals: “Qori na soqo e solevutaki kina na sanito nona vakatokayacataka e dua na gone ni papitaiso oti, sa vakadeitaki koya ena nona lotu. E tiko na isema kaukaua ni lotu ena siga qori.”

     Soqo me baleta na sasaga vakapolitiki se bula raraba. E kaya na iVolatabu: “E vinaka cake na vakaruru vei Jiova mai na vakanuinui vei ira na tamata.” (Same 118:​8, 9) O ira na iVakadinadina i Jiova era sega ni nuitaki ira na tamata mera walia na leqa e vuravura, era nuitaka ga na Kalou ni na vakaotia kece qori. Era sega ni solevutaka kina eso na siga me vaka, na Youth Day, se Women’s Day e tokona na veika vakapolitiki, kei na bula raraba. Era sega tale ga ni marautaka na Emancipation Day se so tale ga na soqo va qori. Era nuitaka ga na Matanitu ni Kalou ena walia na veivakaduiduitaki, kei na veitovaki.​—Roma 2:​11; 8:​21.

  •   Vakacava e vakacerecerei kina e dua na matanitu se matatamata vei ira eso tale?

     iVakavuvuli vakaivolatabu: “Sega ni dau veivakaduiduitaki na Kalou, ia e vakadonui ira era dokai koya ra qai cakava na ka e vinakata mai na veivanua kece.”​—Cakacaka 10:34, 35.

     E levu na iVakadinadina i Jiova era taleitaka na vanua era tiko kina. Ia era sega ni marautaka na kena vakacerecerei e dua na vanua, se matatamata me vaka qo:

     Soqo era dokai kina na mataivalu. E sega ni uqeta na ivalu o Jisu, e kaya vei ira na nona imuri: “Lomani ira tiko ga na kemudou meca, masulaki ira tale ga era vakacacani kemudou.” (Maciu 5:​44) Era sega gona ni marautaka na iVakadinadina i Jiova na nodra dokai na sotia, okati kina eso na soqo va qo:

    •  Anzac Day. “Na Anzac e dusi ira tiko na veiqaravi ena mataivalu e Ositerelia, kei Niu Siladi (Australian and New Zealand Army Corps). E vakatokai gona me Anzac Day ni vakananumi kina o ira na mate ena ivalu.”​—mai na ivola Historical Dictionary of Australia.

    •  Veterans Day (Remembrance Day, Remembrance Sunday, se Memorial Day). Na olodei qori e baleti ira na “sotia ena mataivalu, kei ira na mate ni yaco na ivalu ena nodra vanua.”​—mai na ivola Encyclopædia Britannica.

     Soqo e marautaki kina na itukutuku makawa me baleta e dua na matanitu se ni sa tu vakataki koya. E kaya o Jisu vei ira na nona imuri: “Eratou sega ni vakavuravura me vaka ga na noqu sega ni vakavuravura.” (Joni 17:16) Era taleitaka na iVakadinadina i Jiova mera kila na itukutuku makawa me baleta nodra vanua, ia era sega ni vakaitavi ena soqo va qo:

    •  Australia Day. E tukuni ena Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life, ni olodei qori e vakananumi kina “na yabaki 1788 ena nodra vakarewa kuila na sotia ni Igiladi me sa veiliutaki e Ositerelia e dua na matanitu vou.”

    •  Guy Fawkes Day. Na “siga qori era marautaka na lewenivanua, vakananumi tale ga kina na guce ni nona sasaga o Guy Fawkes, kei na so na lotu Katolika era tokoni koya me vakamatei o King James I, kei ira na mata ni Palimedi e [Igiladi] ena 1605.”​—mai na ivolavosa A Dictionary of English Folklore.

    •  Independence Day. Levu na vanua “na siga qori e dau vakatikitikitaki mera marautaka na lewenivanua, vakananuma tale ga kina na kena tu vakataki koya na nodra matanitu.”​—mai na ivolavosa na Merriam-Webster’s Unabridged Dictionary.

  •   Vakacava e uqeti ena olodei qo eso na itovo vakasisila se dukadukali?

     iVakavuvuli vakaivolatabu: “Sa rauta na gauna sa oti, oni a vakaogai kemuni voli ena veika era dau vakayacora na tamata ni vuravura, ena ivalavala vakasisila, ena nomuni garosa, gunu waini vakasivia, soqo ni marau vakalialia, veisisivi gunu, kei na ivakarau vakasisila ni qaravi matakau.”​—1 Pita 4:3.

     Me salavata kei na ivakavuvuli qori, era sega ni vakaitavi na iVakadinadina i Jiova ena soqo e vakayacori kina na gunu vakasivia, kei na marau vakalialia. Era dau taleitaka na soqo vata kei ira nodra itokani, ke ra mani gunu, ena vakarauta ga. Era gumatua ni muria na ivakasala vakaivolatabu qo: “Se oni kana se gunu se cava ga oni cakava, moni cakava na ka kece me vakalagilagi kina na Kalou.”—1 Korinica 10:31.

     Era sega gona ni vakaitavi ena soqo, se ka ni veivakamarautaki va qori e uqeti kina na ivalavala e veisaqasaqa kei na iVolatabu. Qori e okati kina nodra soqo na Jiu e kilai me Purim. E dau vakananumi dede tu mai me baleta nodra vakabulai na Jiu ena ikalima ni senitiuri B.G.V. Ia e kaya na ivola na Essential Judaism, ena gauna qo “sa vakatauvatani me nodra soqo ni Mardi Gras na Jiu. O ira na vakaitavi kina era (dau daramaka nodra isulu na yalewa na tagane), ra sega ni lewai ira matau, ra gunu vakasivia, ra qai kosakosa.”

 Vakacava era se lomani ira tiko ga na wekadra ke ra sega ni marautaka eso na olodei?

 Io. E vakavulica na iVolatabu mera lomani, ra dokai tale ga na lewe ni vuvale kece se mani vakabauta cava era lewena. (1 Pita 3:​1, 2, 7) Ke sega ni solevutaka e dua na iVakadinadina i Jiova na soqo kei ira na wekana, era na rairai rarawa, cudru se kaya nira sa cakitaki. E levu gona na iVakadinadina i Jiova era dau vakaliuliu ni vakadeitaka vei ira na wekadra nira lomani ira, ra vakamacalataka tale ga vakavinaka na vu ni nodra vakatulewa. Era na rawa ga ni sikovi ira na wekadra ena dua tale na gauna.

 Era dau veiuqeti me kua ni solevutaki e dua na olodei?

 Sega. Era vakabauta ni dodonu me vakatulewa ga vakataki koya na tamata yadua. (Josua 24:15) O ira na iVakadinadina i Jiova era “rokova na tamata kece,” se mani vakabauta cava era lewena.​—1 Pita 2:​17.

a Na ulutaga qo e sega ni vakamacalataka na olodei kece era sega ni solevutaka na iVakadinadina i Jiova, se na ivakavuvuli vakaivolatabu kece e yavutaki kina.

b iVakamacala ena ivola Mithra, Mithraism, Christmas Day & Yalda, by K. E. Eduljee, tabana e 31-33.