“Dau vakasauri na kena votu e noqu vakanananu na veiyacovi qai dredre meu tinia. E vaka ga e dua tale e lewa tu noqu vakasama.”—Vera.

 “E dredre dina meu kua ni vakasamataka na veiyacovi. E vinaka cake meu yavalata na tabaqu meu rawa ni vuka.”—John.

 Vakacava o dau vakila tale ga qori? Ke vaka kina, ena vukei iko na ulutaga qo.

•  Cava meu tinia kina?

•  Cava e dredre kina meu cakava qori?

•  Ka o rawa ni cakava

•  Ka era kaya nomu icaba

 E kaya e dua na cauravou o Alex: “E tukuna noqu momo ni solia vei au na Kalou na gagadre ni veiyacovi, e dodonu gona meu vakaceguya.”

 E dina ni solia vei keda na Kalou na gagadre ni veiyacovi, ia e tiko na kena inaki. Na veiyacovi ga e rawa ni vakatawani kina na vuravura. Ia na cava mo kua ni vakasamataka kina e veigauna na veiyacovi? Qo e rua na vuna bibi:

•   E vakavulica na iVolatabu ni inaki ni Kalou me rau veiyacovi ga na tagane kei na yalewa rau veiwatini.—Vakatekivu 1:28; 2:24.

   Ke o dawai qai doka na ivakatagedegede qori, ena vakararawataki iko ga ke o vakasamataka tiko na veiyacovi. E rawa sara ga ni o temaki mo tini veiyacovi kina. E levu era sa sikalutu kina ra qai veivutunitaka na vakatulewa era cakava.

•   Ni o saga mo kua ni vakasamataka na veiyacovi, ena vukei iko mo lewa iko vinaka.—1 Korinica 9:25.

 O na bulabula vinaka ena gauna qo kei na veigauna se bera mai. E laurai ena dua na vakadidike ni o ira na gone era lewai ira vinaka, era sega ni tautauvimate, lomabibitaka na veika vakailavo, se beca na lawa. a

 E dau veisau vakasauri e dua na mataqali wai e tiko e yagoda na hormones. Kuria oya, e levu eda bula vata e veisiga era sa vakasamataka, ra qai veitalanoataka vakalevu na veiyacovi.

 “E veiuqeti vakalevu na porokaramu ni tivi na veiyacovi ni se bera na vakawati, qai sega ni vakamacalataki na veika ca e rawa ni tini kina. Rawarawa gona na kena vakasamataki na veika dukadukali va qori ni vunitaki na itinitini ni ka e rawa ni yaco kina.”—Ruth.

 “Au rogoca vakalevu e valenicakacaka na veiwali ca me baleta na veiyacovi, qai vakavuna meu dau lomatarotaro. E ivakarau tu ni bula na veiyacovi tawadodonu, dredre gona me tukuni ni cala.”—Nicole.

 “E rawarawa mo vakawelei ni o sarava tiko eso na itaba ena internet. Ke o raica mada ga na itaba ni veiyacovi ena dredre mo guilecava!”—Maria.

 Na veika qori o na rairai duavata kina kei na ka e vola o Paula: “Niu via cakava na ka e dodonu, e tiko ga vei au na ca.”—Roma 7:21.

 Vakasamataka eso tale na ka. Saga mo vakasamataka na veika o dau taleitaka me vaka na qito, vakaukauayago, se so tale na ka. E kaya e dua na goneyalewa o Valerie: “Dau veivuke na wili iVolatabu ni tiko kina na veika e uasivi, ni o vakasamataka qori ena sega ni dua tale na ka e rawa ni vakamuai kina nomu vakasama.”

 Ena dau votu ga mai ena noda vakasama na veiyacovi ena so na gauna. Ia ena vakatau sara ga vei iko na ka o cakava kina. Ke o cata, kua ni vakasamataka.

 “Gauna au vakasamataka kina na veiyacovi, e totolo ga noqu saga meu vakasamataka e dua tale na ka. Au na bokoca tale ga noqu iyaya vakalivaliva e vakavuna meu vakasamataka na veiyacovi me vaka na sere se itaba.”—Helena .

 iVakavuvuli vakaivolatabu: “Ni dau vakananuma na . . . ka kece ga e dodonu, na ka kece ga e savasava.”—Filipai 4:8.

 Digia na ilala vinaka. Ke sa wewenigusudra voli nomu ilala na veiyacovi, ena dredre mo vakasamataka na veika savasava.

 “Niu se itabagone e dredre meu lewa vinaka noqu vakanananu, e vakadredretaka tale ga noqu veimaliwai kei ira noqu itokani. Ni o maliwai ira na uqeta na vakanananu ca, o na kauaitaka ga na ivakarau ni lomamu. Qori e ikuri ga ni leqa.”—Sarah.

 iVakavuvuli vakaivolatabu: “O koya e vakailala kei ira na vuku ena vuku, ia o koya e veitokani kei ira na lialia ena tini ca.”—Vosa Vakaibalebale 13:20.

 Cata na ka ni veivakamarautaki tawadodonu. E uqeti vakalevu ena buturara ni veivakamarautaki na veiyacovi. E kaya o Nicole: “E vakamuai au vakalevu na sere. E kaukaua kina noqu taleitaka na ka e rawa ni vakaleqai au.”

 “Au tekivu sarava na iyaloyalo kei na porokaramu ni tivi e vakaraitaki vakalevu kina na veiyacovi. Sega ni dede au sa vakasamataka vakalevu na veiyacovi. Au kidava totolo na veika e vakavuna. Na gauna ga au tinia kina au sega tale niu vakasamataka tiko. Ni digitaki vinaka na ka ni veivakamarautaki, ena rawarawa noda cata na veika tawadodonu.”—Joanne.

 iVakavuvuli vakaivolatabu: “Me kua mada ga ni cavuti ena kemuni maliwa na veiyacovi tawadodonu, na ka dukadukali kece se kocokoco.”—Efeso 5:3.

 Bibi me nanumi: Eso era nanuma ni dua na ka levu vei ira nodra gagadre ni veiyacovi, ena dredre kina mera tarovi ira. Ia e duidui na ka e kaya na iVolatabu, e vakavulici keda meda lewai keda vinaka ena ka eda vakasamataka, qori e vakaraitaka ni bibi vua na Kalou na ka eda cakava.

 iVakavuvuli vakaivolatabu: “Vakavoui tiko ga ena igu e lewa na nomuni vakarau ni vakasama.”—Efeso 4:23.