E rawa ni ka ni marau vua e dua na nona vakasamataka tiko me biubiu e vale, rawa tale ga ni lomaleqataka. O na kila vakacava ni sa ganiti iko mo lai bula ga vakataki iko?

•  Dikeva vinaka eso na vuna

•  Cakacakataka rawa na kena isau

•  Ka era kaya nomu icaba

 E levu na vuna o na rairai vakatulewa kina mo biubiu e vale, de so e sega ni vakasamataki vinaka. Me kena ivakaraitaki, e kaya e dua na cauravou o Mario: “Au via biubiu ga meu kua ni vakacolati ena itavi e vale.”

 Ia e macala ga ni na lailai nomu galala ni o sa biubiu. E kaya o Onya, e yabaki 18: “Ni o biubiu e vale, o na qarava ga na veika me baleta nomu vale, vakarautaka na kemu, o na sauma nomu bili. Rau sa na sega ni vukei iko kina na nomu itubutubu!”

 Bibi me nanumi: Mo kila na vu ni nomu biubiu e vale, mo vakadeitaka kina ni o sa rawa ni bula vakataki iko.

 E kaya o Jisu: “O cei vei kemuni e via tara e dua na valececere ena sega ni dabe mada me cakacakataka na kena isau, me raica se sa veirauti me vakaotia kina se sega?” (Luke 14:28) O na cakava vakacava qori, mo “cakacakataka na kena isau” ni o bera ni biubiu e vale? Dikevi iko mada ena so na tikina qo.

  O KILA NA VAKAYAGATAKI ILAVO VAKAVUKU?

 E kaya na iVolatabu: “E itataqomaki na ilavo.”​—Dauvunau 7:​12.

•  E dau dredre mo maroroi ilavo?

•  O dau vakayagataki ilavo vakasivia?

•  O dau dinau?

 Ke o sauma na io ena taro kece qori, o na tini ga ena leqa ke o nanuma mo bula ga vakataki iko!

 “E biubiu o ganequ ni se qai yabaki 19. Ena dua ga na yabaki e sega ni dua na ilavo e vo tale tu vua, vesu na nona motoka, vakatabui me dinau, e vakamamasu me lesu mai vale.”​—Danielle.

 Ka o rawa ni cakava: Tarogi rau nomu itubutubu me baleta na ilavo rau vakayagataka e veivula. Cava soti rau sausaumi kina? Rau wasewasea tale ga vakacava me rawa ni rau sausaumi? Rau dau maroroi ilavo vakacava?

 Bibi me nanumi: Ni o vulica tiko e vale na sala me vakayagataki vinaka kina na ilavo, ena vukei iko sara vakalevu mo kila na ka mo cakava ena nomu ilavo ni o sa bula ga vakataki iko.

  O LEWAI IKO VINAKA?

 E kaya na iVolatabu: “Nida na dui colata ga na noda icolacola.”​—Kalatia 6:5.

•  O dau lokuyara?

•  Vakacava rau tukuna wasoma tiko vei iko nomu itubutubu mo nanuma na nomu itavi?

•  O dau beca na gauna sa loku vei iko mo tiko kina e vale?

 Ke o sauma na io ena taro kece qori, ena rairai dredre sara mo lewai iko vinaka ni o sa bula ga vakataki iko.

 “Ni o sa tiko taudua, e tiko eso na ka o sega ni dau taleitaka sara na cakava, ia e dodonu ga me caka. Ena sega ni dua ena tukuna vei iko mo cakava, ena vinakati kina mo cakava ga vakataki iko, mo dei tale ga kina.”​—Jessica.

 Ka o rawa ni cakava: Saga mo cakava e levu na itavi e vale ena dua taucoko na vula. Kena ivakaraitaki, samaka ga vakataki iko na vale, savata nomu isulu, volivoli, vakasaqa vakayakavi, masi iyaya tale ga ni oti na kana. Qori sara ga o na lai cakava tiko ni o sa bula ga vakataki iko.

 Bibi me nanumi: E bibi mo lewai iko vinaka ke o sa mani bula ga vakataki iko.

  O DAU YALODEI?

 E kaya na iVolatabu: “Biuta tani na ka kece qo: na yalokatakata, na cudrucudru, na ivakarau ca, na vosavakacaca.”​—Kolosa 3:8.

•  Dau dredre nomu veimaliwai?

•  O dau sega ni lewa vinaka nomu cudru?

•  O dau cike me caka ga na ka o vinakata?

 Ke o sauma na io ena taro kece qori, ena dredre me dua tale drau lai bula vata, se na gauna o sa vakawati kina.

 “Ni keirau sa mai bula vata tiko kei na dua, sa qai votu mai na noqu malumalumu. Au vulica meu kua ni namaka mera na vosota eso na noqu dau cudru totolo niu lomabibitaka tiko eso na ka. Meu qara ga na sala meu na walia kina na leqa qori.”​—Helena.

 Ka o rawa ni cakava: Saga mo dau veimaliwai vinaka kei rau na nomu itubutubu, vaka kina o ira na tacimu, tuakamu se ganemu. Na ka o cakava ena gauna qo ni basika eso na malumalumu, o na cakava tale ga vua drau na lai bula vata.

 Bibi me nanumi: Nomu lai bula ga vakataki iko e sega ni kena ibalebale ni o sa galala ena icolacola e vale, qo e dua na ka ena vinakati tale ga kina mo vakarautaki iko vinaka. Vakacava mo veitalanoa kei na dua sa marautaka tiko nona bula ga vakataki koya. Mo tarogi koya me baleta eso na ka a rairai veisautaka, se nona diva me a kila taumada na ka e qai mai kila tu qo. Ena vinaka me caka qori ni bera ni o vakatulewataka e dua na ka bibi!