E rogoca o Ilaija ni sa mate na Tui o Iliapi. De dua eda na raitayaloyalotaka ni tara toka na kumina qai vakasama tu, na veisoroyaki ni matana me vakananuma lesu na levu ni ka e sotava vua na tui ca qori. Dua na ka nona vosota o Ilaija na veika e sotava! E vakarerei qai vakasasataki vei Eapi kei na nona ranadi o Jesepeli, e voleka sara ga ni mate kina. E sega ni bau tarova na tui nona vakamatei ira tiko o Jesepeli e levu na parofita i Jiova. Na levu ni nodrau kocokoco vakaveiwatini, rau duavata mada ga me vakamatei na turaga yalododonu, o Nepoci kei ira na luvena. Cava e qai yaco? E vakasavuya o Ilaija na itukutuku ni veilewai i Jiova vei Eapi kei ira kece na nona kawa. E qai mate o Eapi ena sala e parofisaitaka o Jiova.​—1 Tui 18:4; 21:​1-​26; 22:37, 38; 2 Tui 9:​26.

 Ia e kila tu o Ilaija ni se vinakati tiko ga me vosota. E se bula tiko o Jesepeli, qai dua na ka nona vakamuai ira cala tiko nona vuvale, kei ira na lewenivanua. E levu na veika dredre ena sotava o Ilaija, e vinakati gona me vakavulici Ilaisa na nona itokani, e kena isosomi tale ga. Meda dikeva mada e tolu na iotioti ni nona ilesilesi o Ilaija. Nida raica na sala e vukei koya kina nona vakabauta me vosota, qori ena vukei keda tale ga meda vakaukauataka noda vakabauta ena gauna dredre eda bula tu kina qo.

 Sa tui tiko e Isireli o Esaia na luvedrau o Eapi kei Jesepeli. E sega ni vuli mai na nodrau ivakaraitaki ca na nona itubutubu, e tini muria tale na nodrau ivakaraitaki. (1 Tui 22:52) E sokaloutaki Peali tale ga o Esaia. Na sokalou lasu qori e vakavuna mera caka ca na tamata, vakacerecerei na saqamua ni valenisoro, ra qai cabori na gone me isoro. Na cava beka ena uqeti Esaia me veisautaka nona ivalavala, qai dusimaki ira nona tamata mera vakanadakuya na itovo e vakasisila vei Jiova?

 A yaco e dua na ituvaki vakaloloma vua na tui gone dokadoka qo. E lutu mai na isogoniqara ni tabavale e cake qai mavoa vakaca. Ena gauna mada ga e tu kina ena ituvaki qori, e sega ni bau kerea na veivuke i Jiova. E talai ira ga nona italai vei ira na meca e Filisitia mera kerea nodra kalou ke rawa ni bula. Dua na ka nona rarawa o Jiova, e mani tala e dua na agilosi me kaya vei Ilaija me tavaki ira nona italai o Esaia. E talai ira lesu o Ilaija qai kaya vei ira e dua na itukutuku warumisa. Na nona valavala ca bibi o Esaia e vaka ga e sega na Kalou e Isireli. E mani tukuna vei Esaia o Jiova ni na sega ni biuta na nona idavodavo ni tauvimate.​—2 Tui 1:​2-4.

 Na nona yalokaukaua o Esaia, e taroga: “E vakacava na irairai ni turaga e lako cake mai me mai sotavi kemuni qai tukuna vei kemuni na vosa qo?” Era kaya vua nona italai ni dara tu na isulu balavu ni parofita e sega ni saulevu. E kaya o Esaia: “Qori o Ilaija.” (2 Tui 1:​7, 8) Meda nanuma tiko ni a bula rawarawa ga o Ilaija, e sega ni vakalaiva e dua tale na ka me vakaosoosotaki koya, e gumatua ga ni qaravi Jiova vakatabakidua. E sega ni dua na ka va qori e tukuni me baleti rau nona itubutubu o Esaia, ni rau domodomoiyau qai kocokoco. Eda vulica ena ivakaraitaki i Ilaija ni bibi meda muria na ivakaro Jisu, oya meda bula rawarawa ga qai vakaliuca na ka e bibi duadua.​—Maciu 6:​22-​24.

 E sauma lesu o Esaia na ka e tukuni vua, ena nona tala e 50 na sotia kei ira na turaganivalu mera lai vesuki Ilaija. Nira raica ni “dabe toka o Ilaija ena dela ni ulunivanua,” a e vosavosa na turaganivalu qai vakaroti Ilaija ena yaca ni tui me “lako sobu,” e vakaibalebaletaka qori me vakamatei. Vakasamataka mada! Era kila tu na sotia ni “tamata ni Kalou dina” o Ilaija, ia era nanuma ni vinaka mera vakarerei koya. E cala sara ga na nodra nanuma! E kaya o Ilaija vua na turaganivalu: “Keu tamata ni Kalou, me lako sobu mai lomalagi na bukawaqa me yameci iko kei ira na nomu le 50.” E yavala na Kalou “mani lako sobu mai lomalagi na bukawaqa qai yameci koya kei ira na nona le 50.” (2 Tui 1:​9, 10) Na ka e yacovi ira na sotia e vakamatatataka vei keda ni o Jiova e sega ni taleitaka mera beci se vosavakacacataki o ira na nona dauveiqaravi.​—1 Veigauna 16:21, 22.

 E baci tala o Esaia e 50 tale na sotia kei na dua na turaganivalu. Na ikarua ni turaganivalu qo e yalowai sara ni vakatauvatani kei na imatai ni turaganivalu. Kena imatai, e sega ni vulica e dua na ka ena nodra mate na le 51 na sotia, ni a raica tale ga na nodra dravusa ena baba ni ulunivanua. Kena ikarua, e sega wale ga ni vakaruataka nona ivakaro na imatai ni turaganivalu vei Ilaija me “lako sobu mai,” ia e vakuria ni tukuna me “vakatotolo.” E ka vakalialia dina! E mani mate kei ira nona ilala ena sala vata ga era vakamatei kina na imatai ni ilala sotia. E sega ni rere na tui, mani tala e dua tale na ilala sotia. Ia e yalomatua cake na ikatolu ni turaganivalu qo. E torovi Ilaija ena yalomalumalumu, qai kerea mera kua ni mate. E vakaraitaka sara ga o Ilaija nona yalololoma o Jiova ena gauna e vosa kina vua na turaganivalu. E qai dusimaki Ilaija na agilosi i Jiova me lako vata kei ira na sotia. E talairawarawa o Ilaija, qai cavuta tale na vosa i Jiova me baleta na tui ca qo. Oti ga e rua na yabaki nona veiliutaki o Esaia, e qai mate me vaka ga e kaya na Vosa ni Kalou.​—2 Tui 1:​11-​17.

 E vosota vakacava o Ilaija na nodra vakadrecike kei na nodra itovo ca na tamata? E yaga dina vei keda nikua na taro qori. O dau cudruvaka ni dua o kauaitaka vakalevu e sega ni via vakarorogo, qai tomana tiko ga nona itovo ca? Eda na vosota vakacava na ituvaki e veivakayalolailaitaki va qori? Eda na vulica e dua na ka ena vanua era sotavi Ilaija kina na sotia, “ena dela ni ulunivanua.” E sega ni matata se cava e tu kina e kea o Ilaija, ia me vaka ni turaga dau masu, qori e rairai vanua vinaka vua me toro voleka kina vua na nona Kalou dauloloma. (Jemesa 5:​16-​18) E rawa tale ga nida vakatikitikitaka na gauna meda volekati Jiova kina, meda kaciva na yacana, qai vakaraitaka vua noda leqa kei na ka eda kauaitaka. Ena rawa kina nida vosota na nodra ivukivuki vakaninivaki na tamata era tu wavokiti keda.

 E yaco na gauna me sa cegu mai nona ilesilesi o Ilaija. Dikeva na ka e cakava. Ni rau biubiu kei Ilaisa ena tauni o Kilikali, a kerea o Ilaija vei Ilaisa me waraki koya toka e kea, ni se gole i Peceli rauta ni 11 kilomita na kena yawa. E sauma ena nuidei o Ilaisa: “Me vaka ni bula dina tiko o Jiova o bula tale tiko ga o iko, au na sega ni biuti iko.” Ni rau yaco yani i Peceli, e kaya o Ilaija vei Ilaisa ni na gole duadua i Jeriko, rauta ni 22 na kilomita na kena yawa. E sauma tale ena nuidei o Ilaisa vei Ilaija ni na sega ni biuti koya. A yaco na ka vata ga qori e Jeriko ni bera ni rau gole ina Uciwai na Joritani, rauta ni 8 na kilomita na kena yawa. E dei tu ga o Ilaisa ni na sega ni biuti Ilaija!​—2 Tui 2:​1-6.

 E dei na loloma e vakaraitaka o Ilaisa. Qori na loloma vata ga e vakaraitaka o Ruci vei Neomai, oya na nomu lomana dina e dua qai sega ni via biuti koya. (Ruci 1:​15, 16) E bibi mera bucina kece na itovo qori o ira na tamata ni Kalou me tawamudu. Vakacava, eda raica vakabibi qori me vakataki Ilaisa?

 E uqeti Ilaija sara ga na dei ni nona loloma o Ilaisa. Na loloma qori a raica rawa kina o Ilaisa na iotioti ni cakamana nei Ilaija. Qori ena bati ni Uciwai na Joritani, ena vanua titobu, e mokuta kina o Ilaija na wai ena nona isulu, mani tawase na wai! Era raica tale ga na cakamana qori na “50 na luvedra na parofita,” era rairai vakavulici tale ga mera tomana na sokalou savasava ena vanua. (2 Tui 2:​7, 8) E rairai liutaka o Ilaija na nodra vakavulici. Dua na gauna yani e liu a nanuma o Ilaija ni o koya duadua ga na tamata yalodina se bula tiko. E tekivu me vakalougatataka o Jiova nona vosota o Ilaija, e raica tale ga na nodra toso na nona dauveiqaravi.​—1 Tui 19:10.

 Ni rau takosova oti na Joritani, e kaya o Ilaija vei Ilaisa: “Mo kerea na ka meu cakava vei iko ni bera niu kau tani vei iko.” E kila o Ilaija ni sa voleka na gauna me biubiu kina. E sega ni vuvutaki nona itokani gone ena itavi, kei na veika vinaka e tu mai liu. Ia dua na ka nona via vukei koya o Ilaija ena sala kece e rawata. E dua ga na ka e kerea o Ilaisa: “Au kerea me vakaruataki mada ga vei au na yalo e tiko vei iko.” (2 Tui 2:9) E sega ni kena ibalebale me vakaruataki vua na yalo tabu e tu vei Ilaija. Ia e kerea ga na ivotavota me vaka e dau soli vei ira na ulumatua tagane. E tukuni ena lawa ni na levu duadua na ka e taukena, se vakaruataki, me tautauvata kei na nona itavi ni ulunivuvale. (Vakarua 21:17) Ni ulumatua vakayalo i Ilaija, e raica ni bibi me tiko vua na yaloqaqa e vakaraitaka o Ilaija me rawa ni vakayacora kina nona ilesilesi.

 E yalomalumalumu ga o Ilaija ni laiva vei Jiova. Ke vakalaiva o Jiova me raica o Ilaisa na nona kauti Ilaija, e vakaraitaka ni sa saumi na kerekere nei Ilaisa. Dua na gauna ni rau taubale tiko na veitokani qo, “erau veivosaki tale tiko ga,” dua na ka vakatubuqoroqoro e qai yaco!​—2 Tui 2:​10, 11.

 Erau raica e dua na rarama ni lomalagi, e toro voleka tiko yani. Eda rawa ni raitayaloyalotaka na vadugu kei na rorogo ni cagi kaukaua, qai volekati rau tiko yani na rarama e saga tiko me tawasei rau. Erau sa na qoroqoro ga ena ka rau raica qori. Erau raica e dua na qiqi, e waqawaqa tu vaka ga e caka ena kama. E kila sara ga o Ilaija ni sa vakarau gole. Vakacava e vodo kina? E sega ni tukuni ena tikinivolatabu, ia e vakila ga ni sa laveti cake e macawa qai kauti koya laivi na cagi kaukaua!

 Dua na ka nona qoroqoro o Ilaisa ni raica na kena yaco na ka kece qori. E kila o Ilaisa ni na “vakaruataka” vua o Jiova na yaloqaqa i Ilaija. Ia e rarawa vakalevu o Ilaisa. E sega ni kila na vanua e kau kina nona itokani lomani, e rairai sega tale ga ni namaka me rau na sota tale. E qolouvaka ga: “I tamaqu, i tamaqu! Na qiqi nei Isireli kei ira na nona dauvodo ose!” E raica o Ilaisa ni sa yali yani vakamalua na nona turaga, e qai dresuka rua na nona isulu.​—2 Tui 2:​12.

 Ni kau cake i lomalagi o Ilaija, vakacava e rogoca nona tagi o Ilaisa, se a luluvu tale beka ga? E kila vinaka tu o Ilaija ni nona itokani qori a vukei koya me vosota na ituvaki dredre e sotava. Eda vuli mai na ivakaraitaki nei Ilaija, meda bucina e dua na veitokani kei ira era lomani Jiova, ra qai cakava tale ga na lomana!

 A kau i vei o Ilaija? Eso na lotu era vakavulica ni kau cake i lomalagi vua na Kalou. Dravusakulukulu me yaco qori, baleta ena vica na senitiuri yani e liu e kaya o Jisu ni sega ni dua na tamata e lako cake i lomalagi. (Joni 3:​13) Nida wilika gona ni ‘lako cake i lomalagi o Ilaija ena cagi kaukaua,’ eda na via kila sara ga se lomalagi cava e tukuni tiko qo. (2 Tui 2:​11) Ni vakayagataka na iVolatabu na “lomalagi” e sega ni dusia ga na vanua e bula tiko kina o Jiova. Ia e dusia tale ga na noda vuravura, e ubia na o qai veivukayaki kina na manumanuvuka. (Same 147:8) Qori na lomalagi e kau cake kina o Ilaija. Na cava tale e yaco?

 E lesia o Jiova vua na parofita qori e dua na ilesilesi vou, me lai veiqaravi ina matanitu o Juta. E vakaraitaka na iVolatabu ni rairai oti e vitu na yabaki, e se cakacaka tiko ga o Ilaija. Qori donuya nona veiliutaki tiko e Juta na tui ca o Jiorami. E vakamautaki luvedrau yalewa o Eapi kei Jesepeli, e mana sara tiko ga na veivakamuai ni nodrau itovo ca. E mani lesi Ilaija o Jiova me vola e dua na ivola ni veilewai vei Jiorami. Me vaka ga e parofisaitaki, qai mate vakaloloma o Jiorami. E vakaloloma sara na ka e tukuni me baleti koya: “E sega ni dua e rarawataka na nona mate.”​—2 Veigauna 21:12-​20.

 E duidui sara vakalevu o Ilaija ni vakatauvatani kei na tui ca ya! Eda sega ni kila na gauna e mate kina o Ilaija, kei na vu ni nona mate. Ia eda kila ni sega ni mate me vakataki Jiorami, me sega ni dua e rarawataka nona mate. E nanumi Ilaija sara ga vakalevu o Ilaisa, era nanumi koya talega na vo ni parofita yalodina. O Jiova mada ga e mareqeta na parofita qo, oti tale e 1,000 na yabaki e vakayagataki koya ena dua na raivotu. (Maciu 17:​1-9) Vakacava o rawa ni bucina tale ga na vakabauta me vakataki Ilaija mo vosota kina na veika dredre? Kua ni guilecava mo veitokani kei ira era lomana na Kalou, vakaliuca na veika vakayalo, qai masu wasoma mai vu ni lomamu. Me nanumi iko mada ga o Jiova e lomana!