Vakadeitaki ena iTukutuku Makawa na Vanua era Tiko Kina e Dua na Yavusa e Isireli
E vakamacalataki ena iVolatabu ni gauna era tawana kina na Vanua Yalataki na Isireli era qai wasea vakayavusa. E tini na ivotavota qele e nodra na yavusa i Manasa ena ra kei Joritani, era wasei tani mai na vo ni yavusa. (Josua 17:1-6) Vakacava e dua na kena ivakadinadina e kune ena vakekeli?
Ena 1910, e kune e Samaria na tikitikinikuro qele era volavolai tu. E volai tu kina eso na itukutuku ena vosa vakaIperiu, me baleta na vakau ni so na iyaya me vaka na waini kei na waiwai ni sasauni ena valenitui. E kune e 102 taucoko na tikitikinikuro qele va qori ena ikawalu ni senitiuri B.G.V., ia e 63 ga e rawa ni wiliki qai vakamatatataki kina na tikinisiga, yaca ni yavusa, yacadra o ira na vakauta na iyaya, kei koya e lai taura.
Era wili ena yavusa i Manasa na mataqali kece e laurai ena Tikitikinikuro Qele Volai ni Samaria. E kaya na NIV Archaeological Study Bible, qori e vakaraitaka“ na isema e tiko ena yavusa i Manasa kei na vanua e tukuna na iVolatabu nira vakaitikotiko kina.”
E vakadinadinataki tale ga ena Tikitikinikuro Qele Volai ni Samaria na dina ni veika e vola na dauvolaivolatabu o Emosi me baleti ira na vutuniyau ena vanua qori: “Era gunu waini ena bilo sinai, era lumulumu ena waiwai talei.” (Emosi 6:1, 6) E vakadinadinataki ena Tikitikinikuro Qele Volai ni Samaria nira vakau na iyaya ena vanua era tawana na tini na yavusa i Manasa.