1, 2. Ke vakilai na dredre, e kena ibalebale qo ni sa leqa na vakawati? Vakamacalataka.

E ISOLISOLI i Jiova na vakawati. E rawa ni vakilai kina na marau. Ia na vakawati kece e tiko na kena leqa. So na gauna ena vaka me sega ni oti rawa, rau na rairai sega tale ga ni veivolekati na veiwatini me vaka na imatai ni gauna.

² Meda kua gona ni kurabuitaka ke vakilai ena so na gauna na dredre ena bula vakawati. Ia e sega ni kena ibalebale qo me sa leqa na noda vakawati. O ira mada ga na veiwatini era sotava na leqa lelevu era sa walia rawa, ra qai vakavinakataka tale na nodra veimaliwai, e qaqaco vinaka tale ga na nodra vakawati. Ena sala cava?

3, 4. Na cava e rawa ni yaco ena so na gauna?

³ Na vakawati erau veivolekati kina e rua e duidui na ka erau taleitaka kei na ka erau cata, nodrau ivakarau ni rai, kei na ivakarau ni nodrau cakava na ka. Ena duidui tale ga na nodrau isususu kei na ivakarau vakavanua. Ena taura  na gauna kei na sasaga me rau veikilai vinaka kina.

⁴ Ni toso na gauna, na levu ni ka erau na dui kauaitaka, erau sa na veiyawaki kina na veiwatini. Ena vaka ga erau sega ni bula vata tu. Erau na veivolekati tale vakacava?

5. (a) Na cava e rawa ni vukea na lotu vaKarisito me rau veivolekati na veiwatini? (b) Me vaka e tukuni ena Iperiu 13:4, meda raica vakacava na vakawati?

⁵ E totoka na ivakasala e vakarautaka o Jiova me vukei ira na veiwatini mera volekata na Kalou, mera veivolekati tale ga. (Same 25:4; Aisea 48:17, 18) E tukuna o koya: “Meda rokova kece na vakawati.” (Iperiu 13:4) Ni dua na ka e rokovi ena talei qai raici vakabibi. O na taqomaka qai sega ni vakawalena. Qori sara ga na ivakarau ni rai e vinakata  o Jiova me tiko vei keda me baleta na vakawati.

6. Ena Maciu 19:4-6 na cava na rai i Jiova me baleta na vakawati?

⁶ O Jiova ga e tauyavutaka na imatai ni vakawati. E kaya na Luvena o Jisu: “Vakacava, oni sega ni wilika ni o koya e bulia na tamata mai na ivakatekivu e bulia na tagane kei na yalewa qai kaya, ‘Ena biuti tamana kei tinana o tagane me kabiti watina me rau sa na lewe dua ga’? Erau na sega ni lewe rua tiko, erau sa na dua ga na yago. O koya gona, na ka sa vauca vata na Kalou me kua ni tawasea na tamata.” (Maciu 19:4-6) E inaki i Jiova mai na ivakatekivu, me dei na vakawati. E vinakata mera veivolekati na vuvale, mera mamarau tale ga nira bula vata vakavuvale.

7. Erau na vaqaqacotaka vakacava na veiwatini na nodrau vakawati?

⁷ Ia ena gauna qo era vakila vakalevu na vakawati na dredre ni bula. So na gauna na levu ni dredre era nanuma kina ni na kasura nodra vakawati, vakavuna mera sa soro koso. Ena rawa ni veivuke ke ra kila vinaka na ivakarau ni nona rai o Jiova me baleta na vakawati.—1 Joni 5:3.

8, 9. (a) Gauna cava me muri kina na veidusimaki i Jiova me baleta na vakawati? (b) Eda na vakaraitaka vakacava nida vakamareqeta noda vakawati?

⁸ Ena vinaka tu ga na veidusimaki i Jiova. Eda sa dikeva mai ni vakasalataki keda: “Meda rokova . . . na vakawati.” (Iperiu 13:4; Dauvunau 5:4) Ena yaga ke da muria na veidusimaki i Jiova ena gauna dredre mada ga.—1 Cesalonaika 1:3; Iperiu 6:10.

 ⁹ Nida vakamareqeta noda vakawati, eda na sega ni cakava se tukuna e dua na ka ena vakaleqa. Eda na vaqaqacotaka ga na noda veimaliwai vakaveiwatini. Eda na cakava vakacava?

10, 11. (a) Na leqa cava e dau basika ena so na vakawati? (b) Na cava e bibi kina na ivakarau ni noda vosa vei watida?

¹⁰ E levu na sala e rawa ni veivakacudrui kina e dua vei kena isa. Eda kila ni sega ni dodonu me vacuki watina na lotu vaKarisito se me vakamavoataki koya. Ia e rawa ni veivakamavoataki na ka eda tukuna, se rawa ni veivakaleqai. E tukuna e dua na marama: “E dau lauti au na ka e tukuna o watiqu. Dina niu sega ni mavoa, ia na vosa gaga e dau cavuta me vaka ‘O ikuri ni icolacola!’ kei na ‘E sega na betemu!’ e vakamawe tu e lomaqu.” E tukuna e dua na tagane vakawati ni dau veibeci na vosa e tauca vua o watina qai vakayacani koya ena so na ka. E kaya: “Na vosa e tau mai ya e dredre meu sauma yani ena yalovinaka. Ya na vuna au sega kina ni rawa ni vosa vua, au dau suka bera tale ga mai na cakacaka. E vinaka cake qo mai na noqu lako mai vale.” Sa matau nikua meda rogoca na vosa ca kei na veirulaki e dau vakavu rarawa.

¹¹ E dau vakamosi yalo qai dredre me seavu na nodra dau veisa vosa kaukaua na veiwatini. Macala ga ni sega ni va qori na ka e vinakata o Jiova. O rawa ni vakamavoataki watimu, ke o sega mada ga ni nakita. De o nanuma ni o sa caka vinaka tiko vei watimu, vakacava e vakila qori o koya? Ke vakararawataki  koya na ka o tukuna, o na yalorawarawa mo veisau?—Kalatia 5:15; wilika Efeso 4:31.

12. Na cava e rawa ni vakaleqa nona veiwekani kei Jiova e dua e vakawati?

¹² E kauaitaka o Jiova na nomu ivosavosa vei watimu, e matanalevu se ni drau tiko taurua ga. (Wilika 1 Pita 3:7.) E vakadreti keda na Jemesa 1:26: “Ke dua e nanuma ni sa qarava tiko na Kalou ena iqaraqaravi e vakadonuya o koya ia e sega ni lewa vinaka na yamena, e vakaisina tiko ga na lomana, e tawayaga tale ga nona lotu.”

13. Sala cava tale e rawa ni vakamosi yalo kina e dua vua na kena isa?

¹³ E tiko tale eso na ka me rau dau kauaitaka na  veiwatini. Me kena ivakaraitaki, ena vakacava na rai i watimu ke o vakayagataka vakalevu nomu gauna kei na dua tale? De rairai sega ni cala, me vaka na lai vunau se na kena wali na leqa, ia vakacava ena vinaka vei watimu? E tukuna e dua na radinivale lotu vaKarisito: “Dau mosi vei au niu raici watiqu ni dau kauaitaka vakalevu e dua na tacida yalewa ena ivavakoso. E vaka e veibeci.”

14. (a) Na cava eda vulica ena Vakatekivu 2:24? (b) Na cava meda taroga?

¹⁴ Nida lotu vaKarisito, e tiko na noda itavi vei ira noda itubutubu kei ira na tacida ena noda ivavakoso. Na gauna ga eda vakawati kina, e bibi duadua na noda itavi vei ira na watida. E tukuna o Jiova ni na “kabiti watina” na tagane vakawati. (Vakatekivu 2:24) Me bibi duadua na ivakarau ni loma i watida. Tarogi iko mada: ‘Vakacava sa veirauti tiko na gauna au vakayagataka vei watiqu?’

15. Cava me qarauna kina na lotu vaKarisito vakawati nona veivolekati kei koya e sega ni watina?

¹⁵ Ke da dau volekata e dua e sega ni watida, ena tiko yavavala na vakawati. Ena rawa tale ga ni tini ena veitaleitaki da qai wedevi koya e sega ni watida. (Maciu 5:28) Eda na rawa ni cakava na ka e sega ni rokovi kina noda vakawati.

16. Cava e vakaroti ena iVolatabu me baleta na vakawati?

¹⁶ Ni tukuni oti: “Meda rokova kece na vakawati,” e kaya na iVolatabu: “Me kua tale ga ni vakadukadukalitaki  na imocemoce ni vakawati.” (Iperiu 13:4) Na “imocemoce ni vakawati” e baleta na nodrau veivakacegui ena veiyacovi na veiwatini. (Vosa Vakaibalebale 5:18) Eda na doka vakacava qori da qai sega ni vakadukadukalitaka?

17. (a) Era raica vakacava e levu nikua na veibutakoci? (b) Meda raica vakacava qori na lotu vaKarisito?

¹⁷ Era nanuma eso nikua ni sega ni cala nodra tawayalodina vei watidra. Me kua ni vakamuai keda na rai ni vuravura. E vakamatatataka o Jiova ni cata na veiyacovi tawadodonu kei na veibutakoci. (Wilika Roma 12:9; Iperiu 10:31; 12:29) Ke da veiyacovi kei na dua e sega ni watida, eda sa vakadukadukalitaka noda vakawati. Eda sa sega ni doka na ivakatagedegede i Jiova, eda vakaleqa tale ga noda veiwekani kei koya. Meda kua gona ni cavuikalawa meda lai tini veibutakoci kina. Qo e okati kina noda qarauna meda kua ni gaganotaka e dua tale.—Jope 31:1.

18. (a) Na cava e vaka kina na qaravi kalou lasu na veibutakoci? (b) E raica vakacava o Jiova na veibutakoci?

¹⁸ E Isireli makawa, e tukuni ena Lawa e soli vei Mosese ni okati me valavala ca bibi na veibutakoci, e vaka ga na qaravi kalou lasu. Na kedrau itotogi ruarua na mate. (Vunau ni Soro 20:2, 10) E tautauvata vakacava na veibutakoci kei na qaravi kalou lasu? Ke dua na Isireli e qaravi kalou lasu, e sa beca na nona yalayala me yalodina vei Jiova. Ke veibutakoci, e beca nona yalayala me yalodina vua na watina. (Lako Yani 19:5, 6; Vakarua 5:9; wilika Malakai  2:14.) E matata gona eke ena gauna makawa ni raica o Jiova me valavala ca bibi na veibutakoci.

19. Na cava ena vukei keda meda kua ni veibutakoci?

¹⁹ Vakacava nikua? Eda sa sega ni vauci ena Lawa e soli vei Mosese, ia e se sega ni veisau na rai i Jiova me baleta na veibutakoci. Vaka ga na noda sega ni qaravi kalou lasu, meda kua mada ga ni tawayalodina vei watida. (Same 51:1, 4; Kolosa 3:5) Ke da tawayalodina, eda sa sega ni rokova noda vakawati kei na noda Kalou o Jiova.—Raica na iKuri ni iVakamacala 26.

20. Ena yaga vakacava na vuku ena vakawati?

²⁰ O na vaqaqacotaka vakacava na nomu vakawati? E tukuna na Vosa ni Kalou: “Na vuku ga e tara kina na vale, kei na yalomatua e vakataudeitaka.” (Vosa Vakaibalebale 24:3) E rawa ni batabata na lomanivale, e rawa tale ga ni lala se katakata, dakoba qai taqomaki. Qori tale ga na ka e rawa ni yaco ena vakawati. Na tamata vuku ena raica me taqomaki, qai marautaki nona vakawati.

21. Ena vaqaqacotaka vakacava na vakawati na kilaka?

²¹ Ni veitalanoataki tiko na vale ya, e tomana na iVolatabu: “Na kilaka e oso kina na kena rumu ena veimataqali iyau mareqeti qai talei.” (Vosa Vakaibalebale 24:4) Ena rawa ni vinaka cake na nomu vakawati ena ka o vulica ena Vosa ni Kalou. (Roma 12:2; Filipai 1:9) Ni drau dau wilika vakaveiwatini na  iVolatabu kei na noda ivola tabaki, drau veitalanoataka na sala mo drau muria kina na ka drau vulica. Qara na sala mo drau dau veilomani qai veidokai kina, mo drau yalololoma qai dau veinanumi. Kerea vei Jiova me vukei kemudrau ena itovo mo drau vaqaqacotaka vinaka kina na nomudrau vakawati, mo lomani watimu tale ga vakalevu.—Vosa Vakaibalebale 15:16, 17; 1 Pita 1:7.

22. Na cava meda vakaraitaka kina na loloma, veidokai kei na veirokovi vei watida?

²² Meda solia na noda vinaka kece meda vakaraitaka kina na loloma, veidokai kei na veirokovi vei watida. Noda cakava qori ena qaqaco qai dei na noda vakawati. Koya e bibi sara nida na vakamarautaki Jiova.—Same 147:11; Roma 12:10.