1-3. (a) Cava na isolisoli vinaka e vakarautaka o Jiova? Sala cava e rawa ni vakayagataki cala kina? (b) Meda vakayagataka vakacava na isolisoli ni vosa?

E MARAUTAKA e dua na tama nona lolomataka vei luvena tagane na basikeli. Vakacava ga ke vakauta vakalialia o luvena na basikeli, coqa kina e dua, qai mavoa sara? Na cava ena tukuna o tama?

² E dau solia o Jiova “na iloloma vinaka kece kei na isolisoli uasivi kece.” (Jemesa 1:17) E dua vei ira na vosa. Na isolisoli ni vosa eda rawa kina ni vakaraitaka na noda nanuma kei na lomada. Eda tukuna kina na ka ena vukei ira eso tale qai veivakacegui. Na ka tale ga eda tukuna e rawa ni veivakaleqai qai veivakararawataki.

³ Meda kua ni beca na kaukaua ni vosa, e vakavulica tale ga o Jiova na sala meda vakayagataka vinaka kina. E kaya: “Me kua ni lako mai gusumuni e dua na vosa vakasisila, na vosa ga e vinaka qai veivakayaloqaqataki ena kena gauna, me vinaka vei ira na rogoca.” (Efeso 4:29) Meda dikeva mada na sala eda  rawa ni vakayagataka vinaka kina na isolisoli ni vosa me marau kina na Kalou, me veiuqeti vei ira eso tale.

4, 5. Na cava eda rawa ni vulica me baleta na kaukaua ni vosa ena vosa vakaibalebale?

⁴ E kaukaua na vosa, meda qarauna gona na ka eda tukuna kei na kena itautau. E kaya na Vosa Vakaibalebale 15:4: “Na yame lewai vinaka e kau ni bula, ia na vosagaga e vakavuyalolailai.” Me vaka ga ni veivakabulabulataki qai veivakabulai na vunikau totoka, e veivakabulabulataki na vosa vakayalovinaka. Ia na vosa kaukaua ena veivakaleqai qai vakavuna na ca ni loma ni tamata.—Vosa Vakaibalebale 18:21.

⁵ E kaya na Vosa Vakaibalebale 12:18: “Na vosa vakalialia e vaka na isua ni iseleiwau.” Na vosa mosimosi e rawa ni vakamosi yalo, e vakaleqa tale ga na veimaliwai. De o na vakasamataka e dua na gauna e tau kina vei iko na vosa mosimosi qai vakararawataki iko sara ga. E kuria na vosa vakaibalebale ni kaya: “Na yamedra na vuku e veivakabulai.” Na vosa e vakasamataki vinaka e rawa ni vakayalovinakataki koya e rarawa qai vakaduavatataki keda ni yaco na duidui. (Wilika Vosa Vakaibalebale 16:24.) Ke da kila ni tarai ira eso tale na noda vosa, eda na qarauna sara vakavinaka.

6. Na cava e ka ni sasaga kina meda lewa vinaka na noda vosa?

⁶ Eda sega ni uasivi kece oya na vuna meda qarauna kina na noda vosa. “Ni ca na malele ni lomana [na tamata],” na ka tale ga eda tukuna e vakaraitaka na ka  e tu e lomada. (Vakatekivu 8:21; Luke 6:45) E ka ni sasaga toka meda lewa vinaka na ka eda tukuna. (Wilika Jemesa 3:2-4.) Ia e vinakati meda vakavinakataka tiko ga na ivakarau ni noda vosa vei ira eso tale.

7, 8. Ena tara vakacava noda veiwekani kei Jiova na vosa eda tauca?

⁷ Na vuna tale ga meda qarauna kina noda vosa nida na saumitaro kece vei Jiova ena ka eda tukuna kei na kena itautau. E tukuni ena Jemesa 1:26: “Ke dua e nanuma ni sa qarava tiko na Kalou ena iqaraqaravi e vakadonuya o koya ia e sega ni lewa vinaka na yamena, e vakaisina tiko ga na lomana, e tawayaga tale ga nona lotu.” Na vosa taumada ni “tawayaga” e rawa ni kena ibalebale, sega na betena. (1 Korinica 15:17) Ke sabalia gona noda vosa, eda na vakaleqa sara ga noda veiwekani kei Jiova.—Jemesa 3:8-10.

⁸ Macala gona ni dodonu ga meda qarauna na ka eda tukuna kei na kena itautau. Me vukei keda meda  vakayagataka na isolisoli ni vosa ena sala e vinakata o Jiova, e vinaka meda kila se vosa vakacava meda kua ni cavuta.

9, 10. (a) Na vosa cava sa matau tu nikua? (b) Cava meda kua kina ni cavuta na vosa vakasisila?

⁹ Sa matau meda rogoca ena gauna qo na vosa vakasisila se dukadukali. Levu era nanuma ni na kilai ga na ka era via tukuna ke ra vosa ca qai cavuta na vosa velavela. Era dau vakayagataka na dauvakalasalasa na veiwali dukadukali kei na vosa vakasisila mera vakalasai kina na tamata. Ia e kaya na yapositolo o Paula: “Moni biuta tani na ka kece qo: na yalokatakata, na cudrucudru, na ivakarau ca, na vosavakacaca, kei na vosa vakasisila mai gusumuni.” (Kolosa 3:8) E tukuna tale ga ‘me kua mada ga ni cavuti ena keda maliwa’ na lotu vaKarisito dina “na veiwali ca.”—Efeso 5:3, 4.

¹⁰ E sega ni taleitaka o Jiova kei ira na lomani koya na vosa vakasisila. E okati me tawasavasava. E tukuni ena iVolatabu ni okati me “itovo vakayago” na “ivalavala dukadukali.” (Kalatia 5:19-21) Na “ivalavala dukadukali” e okati kina e levu na mataqali valavala ca, ni o sa cakava rawa e dua, ena rawa ni tini ina dua tale. Ke dua sa matau ena vosa vakasisila qai sega ni via muduka, sa rawa ni biu tani ena ivavakoso.—2 Korinica 12:21; Efeso 4:19; raica na iKuri ni iVakamacala 23.

11, 12. (a) Na cava na kakase? (b) Na cava meda kua ni vakaucacataka kina e dua tale?

¹¹ Meda kua tale ga ni dau kakase. Eda dau taleitaka  kece meda kila eso na ka me baleti ira eso tale, kei na noda veitalanoataki ira na noda itokani kei ira na wekada. Era via kila na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri na veika e vauca na tacidra vakayalo kei na sala mera vukei kina. (Efeso 6:21, 22; Kolosa 4:8, 9) Ia e rawa ni tini na veitalanoa qori me kakase. Ke da cakava tiko ga qori, eda na rawa ni tukuna e dua na ka e sega ni dina se sega ni dodonu me kilai. Ke da sega ni qarauna, na mataqali veitalanoa va qo e rawa ni tini ena veibeitaki se vakaucaca. Era vakaucacataki Jisu na Farisi nira beitaki koya vakailasu. (Maciu 9:32-34; 12:22-24) Na vakaucaca e vakarogorogocataki kina e dua, e rawa ni tini ena veiba kei na rarawa, e vakaleqa tale ga na veitokani.—Vosa Vakaibalebale 26:20.

¹² E vinakata o Jiova meda veivukei da qai veivakayaloqaqataki ena ka eda tukuna, meda kua ga ni vakavuna na veimecaki. O Jiova e cati ira na “vakavuveiba vei ira na wekana.” (Vosa Vakaibalebale 6:16-19) Na imatai ni dau vakaucaca o Setani na Tevoro, e vakaucacataka na Kalou. (Vakatakila 12:9, 10) Sa matau e vuravura nikua nodra dau veilasutaki na tamata. E sega ga ni dodonu me yaco qo ena ivavakoso vaKarisito. (Kalatia 5:19-21) Meda qarauna gona na ka eda tukuna, da qai vakasama mada e liu. Ni o vakarau tukuna na ka me baleta e dua tale, e vinaka mo taroga: ‘E dina na itukutuku qo? E ka vakayalololoma meu tukuna? E veiganiti? Vakacava o koya e talanoataki, ena via rogoca na ka au vakarau tukuna? Vakacava ke dua e tukuna qo me baleti au?’—Wilika 1 Cesalonaika 4:11.

13, 14. (a) Na cava e rawa ni yaco ni dua e vosavakacaca? (b) Na cava na veivakasewasewani? Na cava meda kua kina ni dauveivakasewasewani na lotu vaKarisito?

 ¹³ Eso na gauna eda dau veivutunitaka na ka eda tukuna. Eda sega ga ni vinakata meda vakamatauna na vakalelewa se cavuta na vosa tawaloloma. Meda kua ni vosavakacaca. E kaya o Paula: “Me kau tani vei kemuni na yaloca, na cudrucudru, na yalokatakata, na karakara, na vosavakacaca.” (Efeso 4:31) Eso tale na iVolatabu era vakadewataka na “vosavakacaca” me “vosa ca,” “vosa mosimosi,” kei na “vosa veibeci.” E rawa ni veibeci na vosavakacaca, era na nanuma tale ga eso nira tawayaga. Vakabibi o ira na gone ni dau totolo nodra vakaleqai ena vosa mosimosi, meda qarauna gona meda kua ni vakayalolailaitaki ira ena noda vosa.—Kolosa 3:21.

¹⁴ E vakasalataki keda na iVolatabu ena dua na mataqali vosavakacaca—na veivakasewasewani. Qori na noda vakacacani ira eso tale mera rarawa kina. Ena vakaloloma dina ke cakava qori e dua vei watina se luvena! Ke dua e sega ni muduka na nona veivakasewasewani, ena sega ni ganiti koya me lewena tiko na ivavakoso. (1 Korinica 5:11-13; 6:9, 10) Me vaka eda sa vulica mai, ke da dau vosa vakasisila, da lasu, se tawaloloma, eda na vakaleqa noda veimaliwai, ena leqa tale ga noda veiwekani kei Jiova.

15. Na vosa vakacava ena vaqaqacotaka noda veiwekani?

¹⁵ Eda na vakayagataka vakacava na isolisoli ni vosa ena sala e vinakata o Jiova? Na iVolatabu e sega ni  tukuna vakadodonu na ka meda tukuna se sega, e tukuna na vosa ga “e vinaka qai veivakayaloqaqataki.” (Efeso 4:29) E savasava na vosa e veivakayaloqaqataki, e ka vakayalololoma qai dina. E vinakata o Jiova meda veiuqeti ena noda vosa da qai vukei ira kina eso tale. E rawa ni dredre toka qori. E vinakati na sasaga meda cavuta na vosa e vinaka, sega ni vosa kaukaua se sabalia. (Taito 2:8) Meda veitalanoataka mada eso na sala eda rawa ni veiuqeti kina ena ka eda tukuna.

16, 17. (a) Na cava meda dau veivakacaucautaki kina? (b) O cei meda vakacaucautaka?

¹⁶ Erau dau veivakacaucautaki o Jiova kei Jisu. Eda vinakata meda vakatotomuri rau. (Maciu 3:17; 25:19-23; Joni 1:47) Na veivakacaucautaki e okati kina noda veinanumi dina kei na veikauaitaki. E kaya na Vosa Vakaibalebale 15:23: “Na vosa ena gauna donu e yaga dina!” E dau veiuqeti ni dua e vakacaucautaki keda mai vu ni lomana ena vuku ni noda gugumatua.—Wilika Maciu 7:12; raica na iKuri ni iVakamacala 27.

¹⁷ Ke o vakamatauni iko mo raica ga na ka era vinaka kina eso tale, ena sega ni dredre mo veivakacaucautaki mai vu ni lomamu. Me kena ivakaraitaki, de o raica ni dua e vakarautaka vinaka na nona itavi ena ivavakoso se saga me vakamacala ena soqoni. Ni dua na itabagone e yalodina tiko e koronivuli, se dua na itabaqase e dau vakaitavi wasoma ena vunau. Rairai e gadrevi sara tu ga ena gauna ya na nomu vakavinavinaka. E bibi tale ga vua na tagane vakawati me tukuna vei watina ni lomani koya, qai taleitaki koya. (Vosa Vakaibalebale 31:10, 28) Me vaka ga ni gadreva  na kau na rarama kei na wai, eda vinakata tale ga meda vakavinavinakataki. Vakabibi o ira na gone. Dau qara na sala mo vakavinavinakataka na ka era vinaka kina kei na nodra sasaga. Qori ena uqeti ira mera doudou, era na sasaga tale ga mera cakava na ka dodonu.

18, 19. Na cava meda dau veiuqeti da qai veivakacegui kina? Eda na cakava vakacava qori?

¹⁸ Eda vakatotomuri Jiova nida veivakauqeti qai veivakacegui. Dua na ka nona dau kauaitaki ira “na yalobibivoro” kei ira “na yalolailai.” (Aisea 57:15) E vinakata o Jiova meda dau “veivakayaloqaqataki” da qai “vosa vakayalovinaka vei ira na yalolailai.”  (1 Cesalonaika 5:11, 14) Ni raica o Jiova noda sasaga, ena marautaka vakalevu.

¹⁹ De o raica e dua ena ivavakoso ni yalolailai se lomabibi. Na cava o na tukuna me vukei koya? De o na sega ni vakaotia na leqa, ia o rawa ni vakaraitaka nomu veikauaitaki. Me kena ivakaraitaki, drau rawa ni dau veimaliwai. Wilika e dua na tikinivolatabu veiuqeti se drau masu vata. (Same 34:18; Maciu 10:29-31) Vakadeitaka vua nira lomani koya na mataveitacini. (1 Korinica 12:12-26; Jemesa 5:14, 15) Me kilai ena itautau ni nomu vosa ni o kila vinaka tiko na ka o tukuna.—Wilika Vosa Vakaibalebale 12:25.

20, 21. Na cava ena vakarawarawataka na kena ciqomi na ivakasala?

 ²⁰ Meda veiuqeti tale ga ena ivakasala yaga. Nida ivalavala ca, eda na vakasalataki ena so na gauna. E tukuni ena Vosa Vakaibalebale 19:20: “Mo rogoca na ivakasala, mo muria na veivakadodonutaki, mo vuku kina ena nomu veisiga mai muri.” Era sega ni veivakasalataki ga na qase ni ivavakoso. Mera vakasalataki luvedra na itubutubu. (Efeso 6:4) Era rawa ni dau veivakasalataki na yalewa lotu vaKarisito matua vei ira na yalewa gone. (Taito 2:3-5) Nida lomani ira na tacida, meda vakadeitaka nira na ciqoma na ivakasala ena yalovinaka. Na cava ena rawa ni vukei keda?

²¹ De o na rairai nanuma nona vakasalataki iko e dua, o qai ciqoma ena yalorawarawa. Na cava e sa rui mana kina? Rairai o vakila nona kauaitaki iko. Se nona vosa vakayalovinaka qai vakayalololoma. (Kolosa 4:6) De yavutaka ena iVolatabu. (2 Timoci 3:16) Me yavutaki ena iVolatabu na noda ivakasala, ke da mani wilika e dua na tikinivolatabu se sega. Me kua ni dua e togoraka na nona nanuma se vakayagataka cala na tikinivolatabu me tokona kina na nona vakasama. Ena vukei iko na nomu nanuma na ivakarau ni nomu a vakasalataki.

22. O na vakayagataka vakacava na isolisoli ni vosa?

²² E isolisoli ni Kalou na vosa. Noda lomani koya ena uqeti keda meda vakayagataka vinaka. Nanuma tiko ni rawa ni veivakayalolailaitaki se veiuqeti na vosa. Meda solia gona noda vinaka kece meda tauca na vosa ni veivakayaloqaqataki qai veiuqeti.