1, 2. Na cava na veisureti vinaka duadua, na taro cava meda vakasamataka?

 NA CAVA na veisureti vinaka duadua o marautaka? De o vakasamataka nomu sureti ina dua na soqo bibi, me vaka nodrau vakamau e rua dou veivolekati sara. Se na siga o sureti kina mo cakava e dua na cakacaka bibi. Sa macala ga ni o marautaka, e ka dokai tale ga ni o sureti va qori. Ia e tukuni vei keda e dua na veisureti e uasivi. Eda sureti kece kina. Na ka eda cakava ena veisureti qori ena tara na noda bula. Qo na vakatulewa bibi duadua eda na cakava.

² Na veisureti cava ya? Na veisureti i Jisu Karisito na Luvei Jiova, na Kalou Kaukaua Duadua. Io e veisureti sara ga na Luvena duabau, qai volai ena iVolatabu na veisureti qori. Eda wilika na veisureti qori ena Marika 10:21: “Mai muri au.” E sureti keda yadua sara ga o Jisu. E vinaka gona meda vakasamataka, ‘Au na ciqoma se sega?’ De sa macala tu ga na kena isau. O cei ena vakasega? Ia e levu sara era sega ni ciqoma. Na vuna?

3, 4. (a) Na cava e divi kina na cauravou a tarogi Jisu me baleta na bula tawamudu? (b) Na itovo totoka cava e rairai raica o Jisu vua na iliuliu cauravou e vutuniyau?

³ Vakasamataka mada e dua na turaga a sureta sara ga o Jisu rauta na 2,000 na yabaki sa oti. E turaga dokai. E tu vua e tolu na ka era dau diva e levu​—e cauravou, e vakaiyau, e tu vua na lewa. E vakamacalataka na iVolatabu ni  “cauravou,” e “rui vutuniyau,” e “iliuliu” tale ga. (Maciu 19:20; Luke 18:18, 23) E laurai tale ga vua na cauravou qo e dua na itovo talei. E taleitaka na veika e rogoca me baleti Jisu Karisito na Qasenivuli Levu.

⁴ Levu na iliuliu ena gauna ya era beci Jisu. (Joni 7:48; 12:42) Ia a sega ni va qori na iliuliu qo. E tukuna na iVolatabu: “Ni lako tiko e gaunisala [o Jisu], e cici yani vua e dua na tagane, e cuva vua qai tarogi koya: ‘Qasenivuli Vinaka, na cava meu cakava meu bula tawamudu kina?’” (Marika 10:17) A cici yani e matanalevu na cauravou qo ni vinakata me vosa vei Jisu, me vaka era dau cakava na dravudravua kei na tauvanua. E tekiduru ena veidokai e mata i Karisito. O koya gona, e yalomalumalumu toka qai kila ni gadreva na veidusimaki ni Kalou. E taleitaka o Jisu na itovo totoka ya. (Maciu 5:3; 18:4) Sa rauta me “lomani koya” vakalevu o Jisu ni “raici koya.” (Marika 10:21) A sauma vakacava o Jisu na nona taro na cauravou ya?

5. Na cava a tukuna o Jisu vua na cauravou vutuniyau? Ni kaya ni se vo tiko e dua na “ka,” eda kila vakacava ni sega ni vakaibalebaletaka na bula dravudravua? (Raica tale ga na ivakamacala e ra.)

⁵ E tukuna o Jisu ni sa vakarautaka tu o Tamana na isaunitaro bibi me baleta na rawati ni bula tawamudu. A vakamacala mai na iVolatabu o koya, mani tukuna na cauravou ni sa muria tiko ena yalodina na Lawa a soli vei Mosese. Ia e sega ni raica wale ga o Jisu na ka e sau, e kila na ka e tu e lomana. (Joni 2:25) E kila ni vakaleqa tiko na nona bula vakayalo na iliuliu qo e dua na ka. Mani tukuna o Jisu: “E dua na ka o se sega ni cakava.” Na cava beka na “ka” ya? E tomana: “Lai volitaka na ka kece e tu vei iko, solia na kena ilavo vei ira na dravudravua.” (Marika 10:21) E tukuna tiko beka o Jisu ni dodonu me  dravudravua o koya e qarava na Kalou? Sega. * A vakaibalebaletaka ga e dua na ka bibi.

6. Na cava na veisureti i Jisu? Na cava e laurai me baleta na lomai cauravou ena ka e tukuna?

⁶ Me vakatakila na ka e vo tiko vua na cauravou vutuniyau, e tukuna vua o Jisu e dua na veisureti talei: “Mo mai muri au.” Vakasamataka mada​—na Luve ni Kalou Cecere Duadua e sureta sara ga na cauravou ya me muri koya! A yalataka tale ga vua na icovi e sega ni vakatauvatani rawa. E kaya: “O na qai vakaiyau mai lomalagi.” A ciqoma beka na veisureti lagilagi ya na iliuliu cauravou e vutuniyau? E volai ena kena itukutuku: “E gole yani ena rarawa ni rogoca na vosa ya, me vaka ni levu sara na nona iyau.” (Marika 10:21, 22) Na vosa veivakurabuitaki i Jisu e vakavotuya na leqa e tiko e lomai cauravou. E rui lomana vakalevu nona iyau, na itutu kei na rogo e salavata. Ka ni rarawa ni lomana vakalevu na ka kece qori, e lailai sara nona lomani Karisito. Na “ka” gona e vo tiko vua, oya me lomani Jiova kei Jisu mai vu ni lomana, me kua ni nanumi koya ga. Ni sega vua na loloma va qori, a sega kina ni ciqoma na veisureti vinaka duadua! Ia o okati vakacava ena veisureti ya?

7. Eda kila vakacava na bula tiko nikua nida okati tale ga ena veisureti i Jisu?

⁷ Na veisureti i Jisu a sega ni yala ga vua na cauravou ya se ina le vica ga. E kaya: “Ke dua e via muri au, me . . . muri au tiko ga.” (Luke 9:23) Kena ibalebale, ke “via” muri Karisito dina e “dua,” ena rawa sara  ga. Na Kalou ena vagolei ira na yalomalumalumu va qori vei Luvena. (Joni 6:44) Era sega ni sureti ga na vutuniyau, dravudravua, se dua ga na matatamata se matanitu, se o ira ga na bula ena gauna ya. Ia na veisureti qori eda okati kece kina. Ni tukuna gona o Jisu “Mo mai muri au,” o sa okati tale ga kina. Na cava mo muri Karisito kina? Na cava e vauci kina?

8. Na cava eda gadreva kece tu, na vuna?

⁸ E bibi meda kua ni lecava na tikina qo: Eda gadreva e dua na iliuliu vinaka. E levu nikua era vakalecalecava, ia qori na ka eda gadreva dina tu. O Jiova a uqeta na parofita o Jeremaia me vola na ka dina qo: “Kemuni Jiova, au sa kila, ni sa sega ni vu mai vua na tamata na nona sala: sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jeremaia 10:23) E sega vei keda na kila se na dodonu meda liutaki keda ga. E laurai ga vakalevu ena noda ivolatukutuku na kawatamata ni guce na noda veiliutaki. (Dauvunau 8:9) O ira na iliuliu ena gauna i Jisu era dau veivakalolomataki, veivakacacani ra qai veivakacalai. Oya na vuna e kaya kina o Jisu nira “vaka na sipi e sega na kena ivakatawa” o ira na tauvanua. (Marika 6:34) E laurai tale ga nikua na veiliutaki ca. O keda kece, vakailawalawa se yadudua, eda gadreva na iliuliu eda na nuitaka, da qai doka. Vakacava, ena ganiti Jisu me noda iliuliu? Meda raica mada eso na vuna eda na vakaio kina ena taro qori.

9. Na cava e duatani kina o Jisu vei ira na iliuliu tale eso?

⁹ Kena imatai, e digitaki Jisu sara ga na Kalou o Jiova. Nira digitaki na tamata mera iliuliu, era veidigitaki ga vakalevu na tamata ivalavala ca era vakaisini rawarawa, ra qai dau cala. Ia e iliuliu duatani o Jisu. E macala qori ena nona itutu. Na vosa “Karisito,” me vaka na “Mesaia,”  e kena ibalebale “O Koya na Lumuti.” Io a lumuti se lesi Jisu sara ga na Turaga Cecere ni lomalagi kei na vuravura ina dua na itavi lagilagi. A tukuna na Kalou o Jiova me baleti Luvena: “Qo na noqu dauveiqaravi au digitaka, au dau lomana, au taleitaka tale ga vakalevu! Au na sovaraka vua na yaloqu.” (Maciu 12:18) Na Dauveibuli ga e kila vinaka na iliuliu e ganiti keda, se vakaevei? Ni tawayalani na vuku i Jiova, e vinaka gona meda nuitaka nona digidigi.​—Vosa Vakaibalebale 3:5, 6.

10. Na cava e uasivi kina na ivakaraitaki i Jisu?

¹⁰ Kena ikarua, e laiva o Jisu na ivakarau uasivi qai veiuqeti meda muria. Ena laurai vua na iliuliu vinaka duadua na itovo era na qoroya ra qai vakatotomuria na nona tamata. Ena ivakaraitaki vinaka ena nona cakava sara ga na ka e tukuna, ena uqeti ira na lewenivanua mera vinaka cake. Na itovo cava o na taleitaka vakalevu vua e dua na iliuliu? Na nona yaloqaqa? Nona vuku? Nona yalololoma? Se nona vosota na ituvaki dredre? Ni o vulica na itukutuku ni bula i Jisu e vuravura, o na raica na itovo qori kei na levu tale. E ucui Tamana vakalomalagi vinaka o Jisu, e taucoko nona vakaraitaka na itovo kece vakalou. A sega ni dua na ka e vakamelei vua. E tiko gona na ka eda rawa ni vakatotomuria ena nona vosa, na ka e cakava, kei na ivakarau ni lomana. E tukuna na iVolatabu ni “laiva” vei keda o Jisu “na ivakarau [meda] muria na weniyavana.”​—1 Pita 2:21.

11. E vakaraitaka vakacava o Jisu ni “ivakatawa vinaka”?

¹¹ Kena ikatolu, e bulataka o Jisu na nona ibole: “O yau na ivakatawa vinaka.” (Joni 10:14) Era kila vinaka na ivakatautauvata ya o ira na bula ena gauna vakaivolatabu. Era dau gumatua na ivakatawa nira karona na sipi. Ena vakaliuca “na ivakatawa vinaka” na nodra taqomaki kei na nodra bula na sipi, qai muri o koya. Kena ivakaraitaki, a dau vakatawa sipi o Tevita na tukai  Jisu ni se itabagone, qai bolemate vakavica ni vala kei ira na manumanu kila daukata era via basuraka na sipi. (1 Samuela 17:34-36) Ia e sega wale ga ni bolemate va qori o Jisu. E solia sara ga nona bula ena vukudra na nona imuri. (Joni 10:15) E tiko beka eso na iliuliu era na solibula va ya?

12, 13. (a) Era kila vakacava na ivakatawa na nodra sipi, ena sala cava era kila kina na sipi na kedra ivakatawa? (b) Na cava o vinakata kina na nona veiliutaki na iVakatawa Vinaka?

¹² E “ivakatawa vinaka” o Jisu ena dua tale na sala. E kaya: “Au kilai ira na noqu sipi, era kilai au tale ga.” (Joni 10:14) Vakasamataka mada na ivakatautauvata i Jisu. Vei koya e sega ni kauai dina, na sipi e wadrava tu e dua ga na qelenimanumanu vutivutia. Ia na ivakatawa e kilai ira yadua na sipi. Ena kila vinaka na ivakatawa na tinanisipi me vukei ni vakasucu, na lami me se roqoti mada baleta ni se lailai qai malumalumu me lako taudua vakayawa, kei na sipi se qai tauvimate ga se mavoa. Na sipi tale ga era kila na kedra ivakatawa. Era kila na domona, era na sega ni kilalecataka na domona e dua tale na ivakatawa. Ke ra siqema ena rorogo ni domona ni lomaleqa se ni vinakata mera kusa, era na vukitotolo. Ena vanua cava ga e liutaki ira kina, era muri koya. E kila vinaka na ivakatawa na vanua e tubu kina na co drokadroka vinaka, na uciwai makare qai savasava ena sega ni rivarivabitaki kina nodra bula na sipi. Era kila na sipi nira taqomaki ni vakaraici ira tiko na kedra ivakatawa.​—Same 23.

¹³ O vinakata beka e dua na iliuliu va qori? E sega ni vakatauvatani rawa na nona cakava qori na iVakatawa Vinaka vei ira na nona imuri. E yalataka ni na tuberi iko ina bula mamarau e vakainaki ena gauna qo, kei na bula tawamudu ena gauna se bera mai! (Joni 10:10, 11; Vakatakila 7:16, 17) Ena vinakati gona meda kila na ka e okati ena noda muri Karisito.

14, 15. Ke da via muri Karisito, na cava meda kua ni tukuna ga kina nida lotu vaKarisito, se nida veivolekati kei Jisu?

¹⁴ Era rairai nanuma e vica vata na drau na milioni nikua nira sa ciqoma na veisureti i Karisito. Era vakatokai ira mada ga mera lotu vaKarisito. De ra lewena na lotu e papitaisotaki ira kina na nodra itubutubu. Se ra tukuna nira veivolekati kei Jisu, era ciqomi koya tale ga me nodra iVakabula. Ia kena ibalebale beka ya nira imuri i Karisito? Oya beka na ka e vakaibalebaletaka o Jisu ni sureti keda meda nona imuri? E levu tale na ka e okati kina.

¹⁵ Vakasamataka mada na lotu ni Veivanua vaKarisito​—na vanua kece era kaya nira muri Karisito. Era muria beka na ivakavuvuli i Jisu Karisito? Se da raica ena vanua kece qori na veicati, veivakalolomataki, basulawa, kei na veika tawadodonu me vaka e laurai ena veiyasa i vuravura? A tukuna ena dua na gauna o Mohandas Gandhi, na iliuliu e lotu Idu: “Au sega ni bau kila e dua e uasiviti Jisu ena levu ni ka e cakava ena bula ni kawatamata. E sega sara ga ni ca na lotu vaKarisito.” E tomana: “O kemuni ga na lewenilotu vaKarisito oni leqa tiko. Oni sega ni bulataka na nomuni ivakavuvuli.”

16, 17. Na cava se vo vei ira na tukuna nira lotu vaKarisito? Na cava era duidui kina na imuri dina i Karisito?

¹⁶ A kaya o Jisu nira na kilai na nona imuri dina ena nodra ivalavala, sega wale ga ena nodra vosa se na yaca era vakatokai kina. Me kena ivakaraitaki, e tukuna: “Era na sega ni curu kece ina matanitu vakalomalagi o ira era tukuna vei au, ‘Turaga, Turaga,’ o koya ga e cakava na loma i Tamaqu mai lomalagi.” (Maciu 7:21) Na cava era sega ni cakava kina na loma i Tamana e levu era kaya ni nodra Turaga o Jisu? Vakasamataka tale na cauravou iliuliu e vutuniyau. Me vakataki koya ga, e “dua na ka [era]  se sega ni cakava” e levu era tukuna nira lotu vaKarisito, oya mera lomani Jisu mai vu ni lomadra, mera lomana tale ga na Kalou a talai koya mai.

¹⁷ Ena sala cava? E vica vata na milioni era tukuna nira lotu vaKarisito. Era dau kaya tale ga nira lomani Jisu, se vakaevei? Ia na noda lomani Jiova kei Jisu e sega ni ka ni vosa ga. A kaya o Jisu: “O koya e lomani au ena muria na noqu vosa.” (Joni 14:23) Me vaka ni dua na ivakatawa, e kaya tale ga: “Era rogoca na domoqu na noqu sipi, au kilai ira tale ga, ra qai muri au.” (Joni 10:27) Io, na noda lomani Karisito dina e sega wale ga ni kilai ena noda vosa se na ivakarau ni lomada, na noda ivalavala sara ga.

18, 19. (a) Ena tarai keda vakacava noda vulica na veika me baleti Jisu? (b) Na cava na inaki ni ivola qo, ena yaga vakacava vei ira era nanuma voli nira muri Karisito?

¹⁸ Na ka eda cakava ena vakaraitaka na ka e tu e lomada. Qori sara ga na ka meda cakacaka kina. A kaya o Jisu: “Ena rawata na bula tawamudu o koya e vulica tiko ga na veika e baleti kemuni na Kalou dina duadua ga, kei Jisu Karisito oni tala mai.” (Joni 17:3) Ke da vulica da qai vakasamataka vakatitobu na veika dina me baleti Karisito, ena tara sara ga na lomada. Ena titobu noda lomani koya, ena uqeti keda meda muri koya tiko ga.

¹⁹ Qori sara ga na inaki ni ivola qo. E sega ni kena inaki me vakamacalataka kece na bula kei na cakacaka vakaitalatala i Jisu, ia meda kila na ka meda cakava ena noda muri koya. * Ena uqeti keda tale ga meda tirovi keda ena iVolatabu e vaka na iloilo, da qai taroga ‘Au muri Jisu dina tiko?’ (Jemesa 1:23-25) De sa dede nomu nanuma ni o vaka na sipi e dusimaka tiko na iVakatawa Vinaka. Ia o vakadinata beka ni tiko eso tale na ka mo vakavinakataka? E uqeti keda na iVolatabu: “Ni dikevi kemuni tiko ga se oni tudei tiko ena vakabauta se sega, ni dau vakadeitaka se o cei dina o kemuni.” (2 Korinica 13:5) Ena sega ni matewale na noda guta me dusimaki keda tiko ga o Jisu, na iVakatawa Vinaka dauloloma, a lesia sara ga o Jiova.

20. Na cava eda na vulica ena wase tarava?

²⁰ Me vakatitobutaka mada ga na nomu lomani Jiova kei Jisu na nomu vulica na ivola qo. Ni dusimaka nomu bula na loloma qori, ena sega ni vakatauvatani rawa nomu lomavakacegu ena vuravura ca qo, o na qai vakacaucautaki Jiova me tawamudu ena vuku ni iVakatawa Vinaka e digitaka. Ia e bibi me yavutaki ena ka dina na noda vulici Karisito. E veiganiti kina meda na vulica ena Wase 2 na itavi i Jisu ena vakayacori ni inaki i Jiova me baleti keda na nona ibulibuli kece.