1, 2. Na cava eda na sega ni torovi Jiova rawa kina ena noda sasaga ga, na cava e cakava kina o Jisu?

 O A MURI cala beka ena dua na gauna? De o nanuma nomu lai sikova e dua nomu itokani se wekamu, o qai muri cala. O kerea beka e dua me dusimaki iko ni o gole tiko ena sala o sega ni kila? Ia kaya mada ke sega wale ga ni dusimaka na sala mo muria, ia e kaya: “Muri au mai. Au na kauti iko i kea.” Sa na wacava na nomu marau!

² E via va tale ga qori na ka e cakava ena vukuda o Jisu Karisito. Eda na sega ni torova rawa na Kalou ena noda sasaga ga. Nida ivalavala ca e vaka ga nida muri cala, da qai “yawaka na ivakarau ni bula e vinakata na Kalou.” (Efeso 4:17, 18) Ena vinakati gona e dua me dusimaki keda. Na noda iVakaraitaki dauloloma o Jisu e cakava e levu tale na ka, e sega wale ga ni veivakasalataki se veidusimaki. Me vaka eda vulica ena Wase 1, e sureti keda o Jisu: “Mo mai muri au.” (Marika 10:21) E tukuna tale ga na vuna vinaka meda ciqoma kina na nona veisureti. Ena dua na gauna a kaya o Jisu: “O yau na sala, na dina, kei na bula. Ena vukuqu ga ena qai torovi Tamaqu rawa kina e dua.” (Joni 14:6) Meda veivosakitaka mada e vica na vuna eda rawa ni torovi Jiova ga kina ena vuku i Luvena. Eda na qai raica na vuna e tukuni kina ni o Jisu “na sala, na dina, kei na bula.”

3. Na cava me torovi kina na Kalou ena vuku i Jisu?

³ Kena imatai, e torovi na Kalou ena vuku i Jisu, ni raica o Jiova ni veiganiti me solia na itavi bibi duadua vei Luvena. * Ena vakayagataki koya sara ga o Tamana ena vakayacori ni nona inaki kece. (2 Korinica 1:20; Kolosa 1:18-20) Meda kila na itavi bibi nei Luvena, meda veivosakitaka mada na ka a yaco ena were o Iteni ena nodrau tomani Setani na imatai ni veiwatini me rau talaidredre vei Jiova.​—Vakatekivu 2:16, 17; 3:1-6.

4. Na ile cava a basika ena vuku ni talaidredre mai Iteni, na cava a cakava o Jiova me vakadodonutaki kina na ile ya?

⁴ Na ka e yaco mai Iteni e vakalewai kina e dua na ka bibi e vauci keda kece na ibulibuli i Jiova: E liutaki ira vinaka beka na nona ibulibuli na Kalou o Jiova? Me vakadodonutaki na ile ya, a raica sara ga o Jiova me lako mai vuravura e dua na luvena vakayalo uasivi. Na ilesilesi me na cakava qo na luvena e bibi dina​—ena solia nona bula me vakadinadinataki kina na dodonu ni veiliutaki i Jiova qai keda ivoli na kawatamata meda rawa ni vakabulai. Ena nona yalodina me yacova na mate, ena rawa ni wali na leqa kece a vu ena veivorati i Setani. (Iperiu 2:14, 15; 1 Joni 3:8) Ia era le vica vata na milioni na luvei Jiova vakayalo uasivi. (Taniela 7:9, 10) O cei beka vei ira qori e digia o Jiova ina ilesilesi bibi duadua qo? A digia o Jiova na “Luvena e duabau ga e bulia,” e kilai e muri me o Jisu Karisito.​—Joni 3:16.

5, 6. E vakaraitaka vakacava o Jiova ni nuitaki Luvena, e yavutaki ena cava?

⁵ Meda kurabuitaka beka na digidigi i Jiova? Sega! E  nuitaki Luvena duabau sara ga o Jiova. Ena vica na senitiuri ni bera ni mai bula e vuravura na Luvena, a parofisaitaka o Jiova ni na yalodina tiko ga o Luvena, dina ni na vakararawataki vakalevu. (Aisea 53:3-7, 10-12; Cakacaka 8:32-35) Vakasamataka mada na ka e tukuna ya o Jiova. Me vakataki ira ga na ibulibuli vuku kece, e soli tale ga vei Luvena na galala me vakatulewataka na ka me cakava. Ena levu ni nona nuitaki Luvena, e parofisaitaka sara ga ni na yalodina. E yavutaki ena cava na nona nuitaki Luvena? E yavutaki ena ka e kila. E kilai Luvena vinaka, e kila tale ga ni dau via vakamarautaki koya o Luvena. (Joni 8:29; 14:31) E lomani Tamana o Luvena, o Jiova tale ga e lomani Luvena. (Joni 3:35) Na nodrau veilomani na veitamani qo e ivau vinaka duadua ni duavata kei na veinuitaki e tawamudu.​—Kolosa 3:14.

⁶ Nida vakasamataka na itavi bibi nei Luvena, na nona nuitaki koya o Tamana, kei na nodrau veilomani, sa rauta meda torova rawa ga na Kalou ena vuku i Jisu. Ia e dua tale na vuna e rawa ga kina vei Luvena me dusimaki keda vei Tamana.

7, 8. Na cava e donu kina nona tukuna o Jisu ni o “Luvena [duadua] ga” e kilai Tamana vinaka?

⁷ Meda torovi Jiova, e tiko na ivakatagedegede meda rawata. (Same 15:1-5) Na Luvena duadua ga e kila vinaka na ivakatagedegede ni Kalou meda na vakadonui kina. E kaya o Jisu: “E solia vei au o Tamaqu na ka kece, e sega ni dua e kila vinaka na Luvena, na Tamana ga, e sega tale ga ni dua e kila vinaka na Tamana, na Luvena ga, kei koya ena vinakata na Luvena me vakatakilai Tamana vua.” (Maciu 11:27) Meda raica mada na vuna e donu kina, qai  dina nona tukuna o Jisu ni sega ni dua tale e kila vinaka na Tamana, “na Luvena ga.”

⁸ Ni “ulumatua ni kabuli kece” o Jisu, erau veiwekani veivolekati kei Tamana. (Kolosa 1:15) Vakasamataka mada na nodrau veivolekati na veitamani qo ena dua na gauna dede sara ni rau se tiko taurua ga​—mai na itekivu ni bulibuli me yacova nodra buli na vo ni kabula vakayalo. (Joni 1:3; Kolosa 1:16, 17) E gauna talei dina vei Luvena ni tiko kei Tamana me vulica nona ivakarau ni vakasama, na lomana, ivakatagedegede, kei na nona itovo. O koya gona, e donu vinaka na kena tukuni ni sega ni dua tale e kilai Tamana vinaka o Jisu duadua ga. Ena vuku ni veiwekani voleka qori, o Jisu duadua ga e rawa ni vakatakilai Tamana.

9, 10. (a) E vakatakilai Tamana vakacava o Jisu? (b) Na cava meda cakava me vakadonui keda kina o Jiova?

⁹ E vakavotui ena ivakavuvuli i Jisu nona kila vinaka na ivakarau ni vakasama i Jiova, na ivakarau ni yalona, kei na ka e vinakata vei ira na sokaloutaki koya. * Ia e dua tale na sala vakasakiti e vakatakilai Tamana kina o Jisu. E kaya: “O koya e raici au e raici Tamaqu.” (Joni 14:9) E ucui Tamana vinaka sara ga o Jisu ena ka kece e tukuna kei na veika a cakava. Nida wilika gona na veika me baleti koya ena iVolatabu​—na laulau kei na veiuqeti ni ka e tukuna, veivakabulai ena nona yalololoma, kei na nona tagi ena levu ni nona kauai​—eda rawa ni raitayaloyalotaka ni cakava tale ga qori o Jiova. (Maciu 7:28, 29; Marika 1:40-42; Joni 11:32-36) E vakatakilai vinaka ena veika e cakava o Luvena kei na nona vosa, na itovo i Tamana kei na lomana. (Joni 5:19; 8:28; 12:49, 50) Meda  ciqoma gona na ivakavuvuli i Jisu da qai vakatotomuri koya me vakadonui keda kina o Jiova.​—Joni 14:23.

¹⁰ Ni kilai Jiova vinaka o Jisu, e uasivi tale ga nona vakatotomuri koya, eda sega ni kurabuitaka ni lewa o Jiova meda torovi koya ga ena vuku i Luvena. Nida sa kila na yavu ya, meda veivosakitaka mada na ibalebale ni vosa qo i Jisu: “O yau na sala, na dina, kei na bula. Ena vukuqu ga ena qai torovi Tamaqu rawa kina e dua.”​—Joni 14:6.

11. (a) Na cava ena vakadonui ga kina noda veiwekani kei na Kalou ena vuku i Jisu? (b) E vakabibitaki vakacava ena Joni 14:6 na uasivi ni itutu i Jisu? (Raica na ivakamacala e ra.)

¹¹ Eda sa vulica oti nida na torova na Kalou ena vuku i Jisu duadua ga. Vakasamataka mada na kena yaga vei keda. Ni “sala” o Jisu, e kena ibalebale ni na vakadonui na noda veiwekani kei na Kalou ena vukuna duadua ga. Na vuna? Ni yalodina me yacova na mate, sa cabora kina o Jisu na nona bula me isoro ni veivoli. (Maciu 20:28) Ke sega na isoro qo, eda na sega ni torova rawa na Kalou. Na ivalavala ca e vaka na ilati ena keda maliwa kei na Kalou. Ni savasava o Jiova, sa sega tu ga ni vakadonuya na ivalavala ca. (Aisea 6:3, NW; 59:2) Ia e kauta laivi na ilati ya na isoro i Jisu; e ubia, se buluta na ivalavala ca. (Iperiu 10:12; 1 Joni 1:7) Ena vakadonui keda o Jiova ke da ciqoma, da qai vakabauta na ituvatuva ni Kalou ena vuku i Karisito. Qo ga na sala eda na “veiyaloni” kina kei na Kalou. *​—Roma 5:6-11.

12. Ena vakasama cava e vakatokai kina o Jisu “na sala”?

¹² E “sala” tale ga o Jisu ena veika e vauca na masu. Ena  vuku i Jisu ga eda rawa ni torovi Jiova kina ena nuidei ni na rogoca noda kerekere mai vu ni lomada. (1 Joni 5:13, 14) A kaya sara ga o Jisu: “Na ka ga dou kerea vei Tamaqu, ena solia vei kemudou ena yacaqu. . . . Dou kerea ena qai soli vei kemudou, ena qai taucoko sara na nomudou marau.” (Joni 16:23, 24) E veiganiti gona meda masu vei Jiova ena yaca i Jisu da qai kacivi Jiova ‘Tamada.’ (Maciu 6:9) Ena dua tale na vakasama e vakatokai o Jisu “na sala”​—ena nona ivakaraitaki. Me vaka eda sa raica mai, e uasivi nona vakatotomuri Tamana o Jisu. Eda vulica gona ena ivakaraitaki i Jisu na ivakarau ni bula e vakamarautaki Jiova. Nida torovi Jiova e dodonu meda muria na weniyavai Jisu.​—1 Pita 2:21.

13, 14. (a) E dina vakacava o Jisu ena nona vosa? (b) Me “dina” o Jisu, na cava me cakava? Na vuna?

¹³ A dau tukuna o Jisu na ka dina me baleta na parofisai nei Tamana. (Joni 8:40, 45, 46) Sega ni bau veivakaisini na ka e tukuna. (1 Pita 2:22) O ira sara mada ga na tusaqati Jisu era kila ni dau vakavuvulitaka o koya “na sala ni Kalou me salavata kei na ka dina.” (Marika 12:13, 14) Ia ni tukuna o Jisu ‘o yau na dina,’ a sega ni dusia tiko ga na nona vakatakila na ka dina ena nona vosa, ena vunau, kei na nona veivakavulici. E levu tale na ka e okati kina.

¹⁴ O Jiova a uqeti ira na vola na iVolatabu mera vola e levu sara na parofisai me baleta na Mesaia se Karisito ni vo tu e vica vata na senitiuri. E tukuni sara ga ena parofisai qo na bula i Jisu, nona cakacaka vakaitalatala, kei na nona mate. Kena ikuri, e lewena na Lawa a soli vei Mosese na parofisai e dusia na Mesaia. (Iperiu 10:1) Ena yalodina beka o Jisu me yacova na mate, me vakayacora kina na parofisai kece me baleti koya? Qori ga  ena qai vakadinadinataki kina ni o Jiova na Kalou e dau parofisai dina. Qo na itavi levu dina e vakacolati vei Jisu. Ena ivakarau ni nona bula​—na vosa kece e cavuta kei na veika e cakava—e vakadeitaka na dina ni parofisai. (2 Korinica 1:20) O koya gona, o Jisu sara ga “na dina.” Na nona tadu mai vuravura e dina kina na parofisai i Jiova.​—Joni 1:17; Kolosa 2:16, 17.

15. Na cava na kena ibalebale meda vakabauta na Luvena, cava ena rawati kina?

¹⁵ Na bula dina ena rawati duadua ga ena vuku i Jisu, ni o koya ga “na bula.” (1 Timoci 6:19) E kaya na iVolatabu: “Ena bula tawamudu o koya e vakabauta na Luvena; o koya e beca na Luvena ena sega ni vakabulai, ia ena tiko ga vua na cudru ni Kalou.” (Joni 3:36) Na cava na kena ibalebale meda vakabauta na Luve ni Kalou? Oya na noda kila ni sega tale ni dua ena rawati kina na bula, o koya duadua ga. Kena ikuri, eda na vakaraitaka noda vakabauta ena cakacaka, noda vuli tiko ga vei Jisu, da qai saga meda muria na nona ivakavuvuli kei na nona ivakaraitaki. (Jemesa 2:26) Ena rawati gona na bula tawamudu nida vakabauta na Luve ni Kalou. O ira na lotu vaKarisito lumuti era lewe ni “qelenisipi lailai” era na bula tawamate i lomalagi, kei na “isoqosoqo levu” ni ‘so tale na sipi’ era na bula uasivi ena parataisi e vuravura.​—Luke 12:32; 23:43; Vakatakila 7:9-17; Joni 10:16.

16, 17. (a) Ena vakadinadinataka vakacava o Jisu ni o koya “na bula” vei ira sara mada ga na mate? (b) Na cava eda nuidei kina?

¹⁶ Vakacava mada o ira na mate? Ena vu ni “bula” tale ga vei ira o Jisu. Ni bera ni vakaturi nona itokani o Lasarusa mai na mate, a kaya o Jisu vei Maca na ganei Lasarusa: “O yau na tucake tale kei na bula. O koya e vakabauti au, ke mani mate, ena bula tale.” (Joni 11:25) O  Jiova e solia vei Luvena “na ki ni mate, na ki tale ga kei Etesi,” na kaukaua me veivakaturi. (Vakatakila 1:17, 18) Ena nona itutu lagilagi ena qai vakayagataka o Jisu na ki ya me dolava na matamata kei Etesi, mera sereki kina na vesu tu ena ibulubulu ni kawatamata.​—Joni 5:28, 29.

¹⁷ “O yau na sala, na dina, kei na bula”​—ena vica na vosa qori e tukuna kina o Jisu na inaki ni nona bula e vuravura kei na nona cakacaka vakaitalatala. E vakaibalebale vakalevu vei keda nikua na vosa ya. E tomana o Jisu: “Ena vukuqu ga ena qai torovi Tamaqu rawa kina e dua.” (Joni 14:6) E yaga na vosa qori i Jisu ena gauna ya, nikua tale ga. Meda nuidei gona nida na sega ni muri cala ke da muri Jisu. O koya duadua ga ena dusimaki keda vei ‘Tamana.’

18. Na cava e okati nida imuri dina i Jisu?

¹⁸ Nida vakasamataka na itavi bibi i Jisu kei na nona kilai Tamana vinaka, e tiko na vuna vinaka meda muri koya kina. Me vaka eda vulica ena wase 1, noda muri Jisu e okati kina na cakacaka, sega nida tukuna ga se da vakasamataka wale ga. E okati tale ga kina na noda bulataka na ivakavuvuli i Jisu kei na noda vakatotomuri koya. (Joni 13:15) Na ivolanivuli o wilika tiko qo ena yaga sara ena nomu sasaga.

19, 20. Ena yaga vakacava na ivolanivuli qo ena nomu saga mo muri Karisito?

¹⁹ Eda na vulica vinaka na bula i Jisu kei na nona cakacaka vakaitalatala ena vo ni wase. E vidai vakatolu na wase qori. Kena imatai, eda na raica vakalekaleka na nona itovo kei na ivakarau ni nona cakacaka. Kena ikarua, na nona gumatua ena vunau kei na veivakavulici. Kena ikatolu, na sala e vakaraitaka kina na loloma. Tekivu ena Wase 3, sa na tiko na kato e kena ulutaga, “O na Vakatotomuri Jisu Vakacava?” Ena yaga na tikinivolatabu kei na taro era tiko kina meda vakasamataka vakatitobu na sala eda rawa ni vakatotomuri Jisu kina ena ka eda cakava kei na ka eda tukuna.

²⁰ Eda vakavinavinaka dina vei Jiova nida na sega ni lakosese, se veimecaki tu ga kei koya ena vuku ni ivalavala ca eda sucukaya. E solia mai vakailoloma na ka e talei sara vua, na Luvena me mai dusimaki keda ena ka meda cakava meda ciqomi se vakadonui kina. (1 Joni 4:9, 10) Me uqeti iko mada ga na loloma levu qori mo ciqoma na veisureti i Jisu: “Muri au mai!”​—Joni 1:⁠43.